Tíminn Sunnudagsblað - 09.01.1972, Page 19

svo fallegum og fínum, með gjaf-
ir í höndum, sem áttu að tákna
Tótu og Lilla. í bréfinu frá haust-
inu 1913, þar sem Maren lætur í
ljós lítt dulda eftirsjá sína yfir því
að hafa ekki fengið „litla geylið
með Önnu“, víkur hún svofelldum
orðum að kortinu: „Vænt þyíkir
mér um kortið af krökkunum. Ég
geymi það í stofunni sem stáss,
þangað til ég fæ myndir af þeim
sjálfum".
Mamma uppfyllti þá óskir henn-
ar.
Eins og áður er að vikið urðu
þau Maren og Einar að nota lítil
híbýli sem verkstæði. Maren hafði
keypt sér stóra og vandaða sauma-
vél, og var áður en hún giftist far-
in að stunda prjónaskap. Prjónavél-
in var á löngu borði og var val-
inn staður þar sem mestrar birtu
naut frá litlu stofugluggunum
tveimur, sem sneru mót vestri,
fram að hlaði. Sólar frá þremur
áttum gætti í þessum gluggum,
sem sulgu í sig geisla kvöldsólar-
innar og endurvörpuðu þeim aft-
ur frá sér, svo þeir voru sem
himnesk augu, stafandi gullnum
ljóma, er litið var heim að bæn-
um á aflíðandi sólskinsdegi.
Prjónavélin gegndi mjög þýð-
ingarmiklu hlutverki á heimilinu,
svo að varla er hægt að samlíkja
henni við það, sem almennt eru
kallaðir dauðir hlutir. Hún var um
árabil sterkur þáttur í lífi lítillar
fjölskyldu, sem samtvinnaðist í ást,
samstarfi, sorgum og sjúkdómum.
Mér finnst, að þessi mikilvæga vél
hafi heitið Viktoría eins og eftir-
lætissagan hans pabba. (Þarna
hrökk orðið pabbi úr pennanum,
og ég læt það standa).
Maren var að upplagi víkingur
til vinnu og sást ekki fyrir, sem
hlaut að leiða til ofmikils álags á
fínbyggða líkamsbyggingu hennar.
Einar sá fljótt, að hann þyrfti að
vera konu sinni hjálplegur, á
hvern þann hátt, sem honum yrði
þess auðið, og auk þess hreifst
hann með af kappi hennar, mikil
vinnuafköst eru jafnan heillandi,
einkum ef að því er stefnt að eiga
frjálsari stundir milli skorpanna.
Einar var mjög lagtækur og
hafði ánægju af öllum nettari
vinnubrögðum, hann fór því fljótt
að hjálpa til við prjónaskapinn,
spóla band af hespuvindu eða
hnyklum, vinda afganga af vélar-
RICHARD BECK:
Haustljóð
Haustar óðum, hrynja lauf af trjám
himins undir skýjadökkum brám.
Hafið þungan stynur út við strendur,
strjúka tanga brimsins kaldar hendur.
Stormi hrakin hníga fölnuð blóm,
hörðum lúta sínum skapadóm.
Söngvaþrestir leita f jarra landa
langa vegu, sumarhlýrra stranda.
Himinfieygir hverfa þeir við ský,
huga mínum lyftir útþrá ný
hátt til flugs, með hvítra vængja blaki;
heilla SólarfjöU að skýjabaki.
spólunum, og þar sem hann sá,
hvílíkt erfiði það var fyrir smá-
vaxna konu að prjóna á stóra vél
með langri sveif, lærði hann smám
saman einfaldari prjónaskap og
prjónaði greitt, þegar hann var
með langa karlmannsnærboli í vél-
inni, en Maren var við hendina, ef
taka þurfti upp lykkju, fella nið-
ur fyrir hálsmáli, prjóna axlarhlíra
og fitja upp aftur, þegar hlýram-
ir vom orðnir nógu langir. En
þetta lærði Einar eftir því sem
hann æfðist í prjónasfcapnum.
Barnanærbolir voru jafneinfaldir
og karlaskyrturnar, meiri vandi
var með skyrtur kvenna, þá var
prjónað mitti með tvíbrugðnu
prjóni og aukið út fyrir brjóstum.
Aðalflíkurnar, sem prjónaðar
voru á vélina, voru alls konar nær-
fatnaður, skyrtur, brækur, klukk-
ur, plögg og peysur. Langir trefl-
ar, sem á þessum slóðum voru
kallaðir net, voru jafnbreiðir og
því engar úrtökur né útaukningar,
þá gat Einar prjónað, eftir að hann
hafð'i lært gerð þeirra, algengast
var að þeir væru sléttprjónaðir, og
þá tvöfaldir, brugðnir, eða með
ensku prjóni. Oft voru hafðir bekk
ir í öðrum litum en aðallit, þá
skeytti Maren litina saman, því að
það var nákvæmnisverk. Útprjón
hlaut líka að koma í hlut hennar,
það útheimti svo mikinn setning
og hafa hugann fastan við verkið.
Einari þótti mest gaman að
bruna áfram og sjá fljótt stað
verka sinna. Og gaman var að geta
rutt frá verkefnum, sem bárust
hvaðanæva að: austur yfír Jökuls-
árbrú, vestur yfir Öxarfjarðar-
heiði, utan úr Núpasveit. Auk þess
sem mikið var prjónað fyrir sveit-
ungana. Og þegar fram í sótti æ
meir sem grannagreiði, svo að
prjónaskapurinn varð heldur hæp-
in tekjulind á tíma, þegar verð-
lagning heimavinnu var hálfgert
viðkvæmnismál.
Þeir, sem band sendu til prjóna-
skapar, báðu oft um frágang einn-
ig, en sú vin*a kom öll á Marenu.
Sokkaplögg voru að sjálfsögðu
prjónuð í hring, en ganga þurfti
frá hælum og lýkkja við brugðn-
inga að ofan. Langir handsaumar
voru á stórum nærfatnaði, klukk-
um og peysum. Lauf voru hekluð
í hálsmál á kvenfatnaði og klukk-
um, net kögruð og svo framvegis.
Þegar búið var að ljúka því, er
sent var úr hverjum einstökum
stað, voru teknar fram urmbúðirnar,
sem bandið hafði verið sent í, það
'í?
T I IVl I N N
SUNNUDAGSBLAÐ '