Lesbók Morgunblaðsins - 11.01.2003, Síða 13

Lesbók Morgunblaðsins - 11.01.2003, Síða 13
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 11. JANÚAR 2003 13 Þ ÓRODDUR Bjarnason opnar sýningu í Listasafni ASÍ við Freyjugötu í Reykjavík í dag kl. 14. Þóroddur hefur boðið Ívari Valgarðssyni myndlistarmanni að sýna með sér í safninu. Verk Ívars er á efri hæð listasafnsins, og er innsetning sem saman- stendur af þremur veggjum salarins. Sá á hægri hönd þegar upp er komið er málaður með einni umferð af „sólgult“ Hörpumálningu. Á veggnum móti glugganum er jafn stór flötur málaður með tveimur umferðum af sama litn- um. Á innsta veggnum er hins vegar jafn stór vídeómynd af þriðju umferðinni, „sólgult“ Hörpumálningu að þorna. „Þetta er blaut mynd, alltaf fersk og ný,“ segir Ívar, „vegg- urinn er að þorna frá því að myndbandið hefst, þá er ég er nýbúinn að sleppa málningarrúll- unni og því lýkur 50 mínútum seinna. Verkið heitir Sólgult – þurrktími,“ segir Ívar. Þór- oddur segir að Ívar hafi verið með svipuð verk á sýningu í Gerðarsafni fyrir tveimur árum. „Þá málaði ég veggina í rauðum, gulum og bláum lit,“ segir Ívar, „og tók svo hvíta litinn sem er annars á veggjum safnsins, og málaði eina umferð yfir, þannig að litirnir voru að hverfa. Það þurfti tvær umferðir í viðbót til að þeir hyrfu alveg og næsti gæti sett upp sína sýningu. Ég var líka með þrjá stöpla sem ég málaði um það bil þrjú hundruð og þrjátíu til þrjúhundruð og fjörutíu umferðir af beinhvítu, hjarnhvítu og hrímhvítu. Þannig var komið þykkt lag ofan á stöplana eins og snjóskafl.“ Ívar segist vilja tengja verk sín raunveruleika þeirra staða sem hann sýnir á og að þau verði hluti af þeim kringumstæðum sem við erum sjálf í þegar við skoðum þau. „Þetta eru ekki myndir af fjarlægum heimum, heldur sá raun- veruleiki sem maður stendur sjálfur í.“ Tvívíður sannleikur í þrívíðu rými Þóroddur segir um verk Ívars að hann finni í þeim mikla rómantík og fegurð. „Mér finnst þetta vera svo bein tenging inn í ferla sem halda áfram inn í samfélagið,“ segir hann. „Verkin líta út fyrir að vera einföld, en hugs- unin er heildstæður ferill líkt og við sjáum alls staðar í samfélaginu. Ívar var einu sinni með umtalaða sýningu á Kjarvalsstöðum, þar sem hann var með byggingarefni, málningu og svo- leiðis dót. Efnin voru á staðnum óunnin og ómeðhöndluð, – málning í dósum og timb- urstaflar upp við vegg. Þetta var eins og stoppistöð í einhverjum ákveðnum tíma, eða ferli því nú eru þessi byggingarefni sem voru á sýningunni líklega í einhverjum gangstéttum sem við göngum á dags daglega eða í húsum úti um allt land.“ Ívar bætir því við um þá sýn- ingu að efnin hafi verið eins og náttúrumynd þegar horft er yfir landið; – hallandi timbur að vegg sem fjallshlíðar, laufgræn málnig á vegg og að hvíta málningin í dósum hafi verið eins og hvítu jöklarnir. „Þetta var allt ósnortið eins og náttúran.“ Þóroddur segir það skemmtilega tilviljun að þegar talað er um eitthvað óspenn- andi sé stundum sagt að það sé álíka skemmti- legt og að horfa á málningu þorna. „Hér er það komið,“ segja myndlistarmennirnir hlæj- andi, en stutt er í alvöruna að baki. „Það getur ýmislegt verið að gerast þótt það sjáist ekki á yfirborðinu.“ Hugrenningar um tengsl fjármagns og myndlistar Á neðri hæð safnsins málar Þóroddur gyllt- an ferning á vegg og á honum er þema sýning- arinnar og inntak, staðfesting þess að það er Þóroddur sem býður. Eitthvað fleira á þó eftir að bætast við fyrir opnun. „Ég er kostunar- aðilinn,“ segir Þóroddur. „Ég hefði aldrei sýnt hér ef Þóroddur hefði ekki boðið mér það. Hann er að skapa þá stöðu sem er hér í hús- inu, og hluti af því er vera þín, hérna núna,“ bætir Ívar við, og Þóroddur áréttar: „Sýningin er á mína ábyrgð og á minni könnu. Hún vek- ur hugrenningar um tengsl fjármagns og myndlistar og tengsl alls í samfélaginu. Þegar peningar koma í spilið verða allir hagsmunir skarpari. Sá sem setur pening í eitthvað vill fá eitthvað í staðinn, og sá sem kostaði þann kostunaraðila, vill líka fá eitthvað fyrir sinn snúð. Þetta er endalaus keðja hagsmuna. Listamenn, þar á meðal ég, eru hræddir við þetta. Ef það fer að verða of mikið af pen- ingum í kringum listamanninn verður hann hræddur og heldur að markaðurinn sé að toga hann til sín. Það er togstreita í þessu, en stað- reyndin er að listin og markaðurinn eru hvort öðru háð, rétt eins og lífið er ein orsaka- og af- leiðingakeðja.“ Þóroddur segir ástæðuna fyrir því að hann kjósi að bjóða öðrum myndlist- armanni að sýna á sýningu, sem upphaflega átti að vera einkasýning Þórodds sjálfs, vera þá, að sýningin hittir á tímabil breytinga og nýs viðhorfs hans sjálfs til myndlistariðkunar. Ástæðan fyrir því að Ívar er sá listamaður sem varð fyrir valinu er sú að Þóroddur telur að myndlist Ívars hafi haft áhrif á sig. Þóroddur Bjarnason fæddist í Reykjavík 1970. Hann lauk stúdentsprófi frá Fjölbrauta- skóla Vesturlands á Akranesi 1990, stundaði nám við tónlistarskólann á Akranesi 1982– 1990, tónlistarskólann í Keflavík 1990–1991 og Tónlistarskólann í Reykjavík 1991–1992 og 1994–1995. Hann lauk prófi frá Myndlista- og handíðaskóla Íslands 1996 og frá Center for Contemporary Art í Kitakyushu í Japan 1998. Þóroddur stundar nú MBA-nám við Háskólann í Reykjavík. Þóroddur hefur tekið þátt í fjölda samsýninga og haldið einkasýningar á Íslandi, víða í Evrópu og í Japan. Hann hlaut 6 mán- aða starfslaun úr launasjóði myndlistarmanna árið 2002 og verk hans eru í eigu Listasafns Reykjavíkur, Listasafns Íslands og Listasjóðs Pennans. Þóroddur hlaut viðurkenningu úr Listasjóði Pennans 1999, og sama ár styrk úr styrktarsjóði Svavars Guðnasonar og Ástu Ei- ríksdóttur. Þóroddur hefur fjallað um myndlist fyrir Morgunblaðið, verið stundakennari við Listaháskóla Íslands og unnið ýmis önnur störf tengd myndlist. Ívar Valgarðsson fædd- ist á Akranesi 1954. Hann lauk námi frá Myndlista- og handíðaskóla Íslands árið 1975 og frá Stichting de Vrije Academie den Haag í Hollandi árið 1980. Ívar hefur tekið þátt í fjölda samsýninga og haldið einkasýningar hér á landi og erlendis. Verk hans eru í eigu Lista- safns Reykjavíkur, Listasafns Íslands auk fleiri safna. Ívar hefur hlotið starfslaun úr launasjóði myndlistarmanna. Listasafn ASÍ er opið alla daga nema mánudaga frá kl. 14–18. ÍVAR VALGARÐSSON SÝNIR Í BOÐI ÞÓRODDS BJARNASONAR Í LISTASAFNI ASÍ Morgunblaðið/Árni Sæberg Þóroddur Bjarnason og Ívar Valgarðsson við sólgulan „blautan“ vegg í Listasafni ASÍ. „ÞETTA ER BLAUT MYND, ALLTAF FERSK OG NÝ“ ALLSÉRKENNILEG sýning stendur nú yfir í CBGB 313 gall- eríinu í New York en sýningin byggir í einu og öllu á verkum sem unnin eru út frá öðrum verk- um án þess að leyfi hafi verið fengið frá upp- runalegu höfund- unum. Sýningin nefnist Illegal Art: Freedom of Expression in the Corporate Age, sem útleggja má sem Ólög- leg list: Tjáningarfrelsi á tímum hlutafélaga. Á sýningunni er disk með lög- um eftir tónlistarmenn á borð við Bítlana, James Brown og Johnny Cash dreift til sýning- argesta, en flest laganna eiga það sameiginlegt að hafa þegar verið tilefni lagadeilna um höf- undarrétt. Tónlistin er þá enn fremur gerð aðgengileg á vefsíð- unni www.illegal-art.org fyrir þá sem ekki ná að heimsækja sýninguna og að sögn sýning- arstjórans Carrie McLaren hafa ekki enn borist neinar hótanir um málsókn, en sýningin var opnuð í nóvember. „Þeir vita að það jafnaðist á við sprengjusvæði,“ sagði McLaren í viðtali við dagblaðið New York Times. En að hennar sögn falla tónlistin, myndbands- verkin, innsetningarnar og önn- ur verk sýningarinnar undir „sanngjarna notkun“, klausu í lögunum sem tryggir höf- undarétt þar sem rými er gefið fyrir skopstælingar og lýsingar á verkunum. Illegal Art sýningin, sem flutt verður til Chicago í lok mán- aðarins, geymir m.a. verkið State of the Union eftir Brian Boyce, en verkið spinnur saman myndefni sem til dæmis er feng- ið að láni frá barnaþáttunum Teletubbies eða Stubbunum. Þar hefur George W. Bush Banda- ríkjaforseti verið settur í hlut- verk sólarinnar, sem að þessu sinni er ill og vinnur að því að eyða kanínum til þess að rýma fyrir fleiri olíubrunnum. Kapphlaup um dönsku kvik- myndaverð- launin hafið DÖNSKU kvikmyndaverðlaunin, Robert-verðlaunin eins og þau eru kölluð, verða veitt 2. febrúar nk. Kapphlaupið um verðlauna- veitingarnar er þegar hafið, en myndirnar „Elsker dig for evigt“, sem útleggja má sem Elska þig að eilífu, og „Okay“, eða Allt í lagi, hafa báðar hlotið jafnmargar tilnefningar af dönsku kvikmyndaakademíunni – níu tilnefningar hvor. Báðar myndanna nutu mikilla vinsælda í heimalandi sínu á síðasta ári. Á hæla Elsker dig for evigt og Okay fylgja síðan Jeg er Dina, með átta tilnefningar, Wilbur begår selvmord, Halalabad Blues og Klatretøsen með sjö til- nefningar hver. Bæði Jeg er Dina og Wilbur begår selvmord hafa verið teknar upp með ensku tali en þær keppa um titilinn besta mynd ársins ásamt mynd- unum Elsker dig for evigt og At kende sandheden. Ólögleg list Food Chain Barbie eftir Tom Forsythe. Elsker dig for evigt er tilnefnd til níu verðlauna. ERLENT MYNDLISTARMAÐURINN Arnar Herbertsson opnar málverkasýningu í Galleríi Sævars Karls í dag, laugardag. Sýninguna tileinkar hann Fried- rich Nietzsche. „Deila fræðimanna um það hvað nafn hinnar grísku Aríöndu eigi að tákna í verkum Nietzsches virðist í fljótu bragði vera deila um keisarans skegg. Hins vegar varpar hún ljósi á þrennt sem vert er að hafa í huga þegar reynt er að nálgast heimspekinginn Friedrich Nietzsche,“ segir listamaðurinn. „Í fyrsta lagi sýnir hún okkur að það er ekki heiglum hent að átta sig á því hvað Nietzsche er að fara. Sjálfur lét hann þau orð falla að hann elskaði grímuna. Þess vegna verða menn oft að taka því sem hann skrifar með fyrirvara. Það eru orð að sönnu þegar Thomas Mann segir í fyrirlestri sínum um Nietzsche bókstaflega, að sá sem trúir honum í einu og öllu sé glataður. Í öðru lagi er þessi deila til marks um þann dæmalausa áhuga sem hvert einasta smáatriði í verkum hans hefur vakið. Hún er eilítil vísbending um þá ítarlegu umræðu sem fram hefur farið um verk Nietzsches á liðnum árum og áratugum. Þar hafa hrannast upp þvílík kynstur af prentuðu máli að mannsævin dugir ekki til að lesa nema brot af því. Í þriðja lagi er þessi deila til vitnis um hversu mikilvæg ævisaga Nietzsches þykir vera til skilnings á verkum hans. Því hefur jafnvel verið haldið fram að sú reynsla sem Nietzsche varð fyrir á lífsleiðinni sé lykillinn til skilnings á þeim fræðiritum sem eftir hann liggja,“ segir Arnar. Sýning Arnars er nokkurs konar hugleiðing um ævisögu Nietzsches, „Handan góðs og ills“, þar sem Arnar leitast við að myndgera texta bók- arinnar með 32 olíumyndum máluðum á tré. Arnar Herbertsson er fæddur 1933 á Siglufirði. Hann stundaði nám við Myndlistaskólann í Reykjavík á árunum 1956 til 1967. Hann hefur tekið þátt í mörgum samsýningum hér heima og erlendis og haldið nokkrar einkasýningar. Sýningin stendur frá 11. til 30. janúar. Frá sýningu Arnars Herbertssonar. HUGLEIÐING UM NIETZSCHE

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.