Lesbók Morgunblaðsins - 26.04.2003, Blaðsíða 16

Í kvöld, sunnudag, verð-
ur frumsýndur gaman-
leikurinn Öfugu megin
uppí eftir Derek Benfield í
þýðingu Árna Ibsen á
Stóra sviði Borgarleik-
hússins. Eggert Þorleifs-
son er í lykilhlutverki og
HÁVAR SIGURJÓNS-
SON ræddi við hann yfir
kaffibolla í vikunni.
ÖFUGU megin uppí segir frá Frið-þjófi, sem tekur að sér að gætasveitahótels systur sinnar á meðanhún bregður sér í frí. En það á ekki
fyrir honum að liggja að eiga náðuga daga þar,
því svo undarlega vill til að tvö pör hafa ákveðið,
sitt í hvoru lagi, að gera sér glaðan dag og enn
glaðari nótt á þessu sama hóteli. Þrátt fyrir
vandlegan undirbúning og þá góðu trú að mak-
inn sé heima að dunda sér í garðinum og gæta
gullfiskanna, tekur framvindan óvænta stefnu.
Friðþjófur berst hetjulega við að halda öllu í
horfinu – með tvenn hjón í vitlausum rúmum!
Það er Eggert Þorleifsson sem leikur hinn
seinheppna Friðþjóf og Eggert er algjörlega á
því að Friðþjófur sé náungi sem megi ekkert
aumt sjá. „Hann vill að öllum líði vel. En hann er
í þeirri stöðu að vita allt og þarf því að leika
tveimur eða jafnvel þremur skjöldum gagnvart
hjónakornunum og láta eins og hann viti ekkert,
eða lítið, eftir atvikum svo ekki komist upp um
neinn. Þetta er ein aðferð við að hafa alla góða!“
Eggert segist lítið hafa pælt í boðskap verks-
ins. „Farsar eru nú yfirleitt ekki mjög boð-
skapsvænir. Farsi er fremur lýsing á ástandi. Í
raunveruleikanum væri ástand farsans hrein
martröð, skelfileg reynsla fyrir viðkomandi og í
farsanum er það hlutverk leikarans að koma
þessari martröð til skila á þann hátt að áhorf-
endum finnist hún fyndin. Þetta eru auðvitað fá-
ránlegar forsendur fyrir gríni en svona er það
samt. Í farsnaum taka persónurnar til fótanna
og reyna flýja aðstæður. Farsinn er í rauninni
bara hin hliðin á harmleik því ef menn tækju
ekki til fótanna myndu þeir líklega flytja langa
einræðu í lokin og fremja svo sjálfsmorð. “
Eggert hefur um árabil verið einn þekktasti
og vinsælasti gamanleikari landsins. Hann er af
þeirri tegund leikara sem vill lítið ræða um inn-
viði starfsins og gerir góðlátlegt grín að því þeg-
ar menn setja sig í gáfulegar stellingar yfir
gamanleikjum og försum. „Leikhúsið í dag er
hreinlega ekki mjög spennandi hugmynda-
fræðilega og hlutskipti okkar leikaranna er
fyrst og fremst fólgið í því að hafa ofan af fyrir
fólki. Veita því afþreyingu eina kvöldstund.
Farsar og gamanleikir eru kannski heiðarleg-
asta formið á leikhúsinu í dag því þeir reyna
ekki vera neitt annað en þeir eru. Mér finnst
mjög gaman að leika farsa þegar fólkið hlær.
Það er hins vegar hræðilegt að leika farsa sem
virkar ekki. Það er eins og að bryðja grjót. En ef
farsinn virkar og áhorfendur eru á þínu bandi
þá er ekki til neitt skemmtilegra. Það er nærri
því vímukennt ástand að leika sig í gegnum fars-
ann þegar áhorfendur eru með manni. Svo renn-
ur af manni í sýningarlok og leikarinn gengur
hnípinn út í náttmyrkrið og veruleikann. Það
held ég nú.“
Höfundurinn Derek Benfield fæddist 1926 á
Bretlandi. Hann er menntaður leikari frá
RADA í London og hefur starfað sem leikari og
leikritaskáld í heimalandinu. Mörg verka hans
hafa farið sigurför um leikhúsheiminn. Benfield
er einn afkastamesti gamanleikjahöfundur
Bretlands.
Aðrir leikendur í Öfugu megin uppí eru Jó-
hanna Vigdís Arnardóttir, Björn Ingi Hilmars-
son, Sigrún Edda Björnsdóttir og Ellert A.
Ingimundarson. Leikstjóri er María Sigurðar-
dóttir. Leikmynd og búningar: Steinþór Sig-
urðsson. Lýsing: Lárus Björnsson.
LEIKIÐ ÞREMUR
SKJÖLDUM
Jóhanna Vigdís Arnardóttir og Björn Ingi Hilmarsson.
Eggert Þorleifsson, Sigrún Edda Björnsdóttir og Ellert Ingimundarson.
Morgunblaðið/Golli
havar@mbl.is
ANNA Áslaug Ragnarsdóttir píanóleikari
kemur fram á einleikstónleikum í Tíbrárröð
Salarins kl. 20 á sunnudag. Á efnisskrá eru verk
eftir Mozart, Hjálmar H. Ragnarsson, Janácek
og Chopin. Þetta eru fyrstu einleikstónleikar
Önnu á höfuðborgarsvæðinu í hálfan annan ára-
tug.
„Ég dró mig í hlé fyrir rúmum tíu árum og
hélt eiginlega að þetta væri búið. Fyrir tveimur
árum var ég síðan beðin um að spila á ný og eft-
ir svolítið hik sló ég til og hef ekki hætt aftur.
Ég hef bæði komið fram í kammertónlist og
sem meðleikari með ljóðasöng en þetta eru
fyrstu einleikstónleikarnir eftir endurkomuna,“
segir Anna sem flutti raunar efnisskrána á Ísa-
firði um síðustu helgi. „Það gekk vonum fram-
ar.“
Anna segir ómetanlegt að geta flutt efnisskrá
oftar en einu sinni enda liggi mikil vinna jafnan
að baki. Þannig vonast hún til að halda tónleika
á Ítalíu og jafnvel í Þýskalandi á næstunni.
En hvað er á efnisskránni?
„Ég byrja á Mozart. Sónötu í B-dúr, KV 333.
Mozart er alltaf það erfiðasta af öllu. Hann
samdi þrjár sónötur í B-dúr og þessi er sú viða-
mesta og glæsilegasta en jafnframt tæknilega
erfiðust.
Síðan leik ég fimm prelúdíur sem bróðir
minn, Hjálmar H. Ragnarsson, skrifaði fyrir
mig á árunum 1983–85. Prelúdíurnar eru mikl-
ar andstæður en mynda afskaplega fallega
heild. Hjálmar nýtir möguleika slaghörpunnar
til hins ýtrasta. Ég lék þetta verk á sínum tíma
inn á hljómplötu sem Íslensk tónverkamiðstöð
gaf út.
Því næst er röðin komin að Leos Janácek. Eft-
ir hann flyt ég lagaflokkinn Á grónum stíg. Þetta
er lagaflokkur með tíu lögum, þar sem tónskáld-
ið rifjar upp minningar tengdar sér og dóttur
sinni sem lést um tvítugt. Mjög fallegt verk.
Að lokum er á efnisskránni Fantasía Chopins
í f-moll sem er síðasta stóra verk höfundarins.
Fallegt verk og dramatískt.“
Breyting til batnaðar
Anna segir margt hafa breyst í íslensku tón-
listarlífi á síðustu fimmtán árum. Allt til batn-
aðar. „Íslendingar eiga orðið mikinn fjölda tón-
listarmanna í háum gæðaflokki. Hér eru
haldnir tónleikar á svo til hverju einasta kvöldi
á mjög háu plani. Það er mun meiri atvinnu-
bragur á þessu en fyrir fimmtán árum. Aðstæð-
ur eru líka miklu betri, nægir þar að nefna Sal-
inn sem er mjög gott tónleikahús. Sinfóníu-
hljómsveit Íslands hefur líka dafnað vel á
þessum tíma og tónleikum hennar fjölgað. Þá
er kominn hér listaháskóli sem ýtir undir frjó-
semi. Þá sé ég á heimsókn minni á Ísafjörð að
tónlistarlíf er ekki síður í blóma úti á landi.“
Anna hefur um langt árabil búið í München.
Er hún nokkuð á heimleið?
„Já og nei. Ég ætla að búa áfram ytra. Hins
vegar hef ég í hyggju að vera meira á Íslandi á
komandi misserum, hreiðra hér um mig hluta
úr ári.“
Og leika með íslensku tónlistarfólki?
„Vonandi. Það væri gaman.“
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Anna Áslaug Ragnarsdóttir píanóleikari.
ENDUR-
HEIMTUR
EINLEIK-
ARI
16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 26. APRÍL 2003