Íslendingaþættir Tímans - 15.05.1968, Qupperneq 8

Atvikin höguðu því þannig, að
árið 1961 féll það í hlut Páls að
taka ásamt fleiru við starfi, er ég
hafði eitt sinn haft með höndum
sem forstöðumaðuir Fræðsludeild-
ar SÍS. Af kynnum, sem ég hafði
haft af Páli á erindrekaárum mín-
um, þegar mig bar að hans garði,
viissj ég fullvel hver hugsjónamað-
ur og hamhleypa hann var; efcki
sízt, þegar samvinnuhreyfingin var
annars vegar. Ferill hans heima
fyrir á vegum Kaupféiags Þingey-
var því ráði ráðið að stofnsetja
það kaupfélag 24. apríl 1920 Gerð
iist Sigurður fyrsti framkvæmda-
stjóri þess og var hann forsvars-
rnaður þess í 7 ár. Áhrifa fiá
h©im'Sviðhorfum í verzlun gætti
víða og erfitt var að verða þeirra
ekki var fyrir nýstofnað félag,
sem átti allt undir samstcðu fé-
iaigsmanna, sem þó dugði efcki til.
Þó Sigurður léti af störfum,
sem aðalíoiristjóri félagsins var
hann ávaMt einlægur stuðnings-
maðuir þess og unni samvinnu-
stefnunni aí alhug. Því get ég um
þetta dœrnt, að faðir minn átti
mjög náið samstarf við hann að
stoínun Kaupfélagsins og lágu
þeárra leiðir saman meðan haos
naut við. — Þeir hverfa nú hver
af öðrum, sem voru stofnendur
Kaupfélagsins, en þeir minnast æ-
tóð SigiUirðair og starfa hans í þeim
málum.
Ég hief þekkt Sigurð frænda
firá barnæsku og því af langri
fcynningu reynt hver maður hann
var. — Persónuieiki Sigurðar var
sMkur, áð hann vakti eítirtekt
hivar sem hann kom. Sigurður
maut mikib á sdnu æskuiheimili
hjá góðum foreldrum og í marm-
mörgu heimili. Frá Hánefssröðum
er víðsýni mikið út tól hafs og
inn til fjarðarins, sem girtnr er
tíguOeguim tóndum. Þetta umhverfi
mun óefað hatfa átt þátt í að móta
ökaphöfn Sigurðar og viðhorf til
samtíðarinniar. Sigur'ður átti sterka
Sextugur:
H. JÓNSSON
frá Laugum
inga var tóka stókur, að í engar
grafgötur þurfti að fara um hæfni
hans tii þeirra starfa, er hann var
ráðinn til hjá SÍS. Ég gladdist því
og fagnaði heilshugar, þegar ég
vissi, hver maður var á ferð „að
norðan“ til þess að hafa forgöngu
um að viðhald'a og hressa upp á
andlegheit samvinnufólksins í
landinu.
Svo kom þá Páll, sá og sigraði.
Mun mörgum vera í minni með
hvítólkum glæsibrag hann stóð fyr-
trú á félagsstörf manna og gildi
þeirra, og fyrir þá trú færði hann
mikið starf á ævileið sinni. —
Sigurður naut þess að hrífast af
hugsjónum aldamótamannann a
sem færðu þjóðinni trú á framtíð-
ina.
Hann skipaði sér þar í fylkingu
og gerðist fánaberi í flokki þeirra,
sem sóttu fram til sigurs þeim
málefnum.
Einn þáttur í lífi Sigurðar var
firæðimennska. Af miifcitói athygli
feynnti hann sér fornar heimildir,
rök þeirra og sann'l'eifcsgildi. Mun
starf hans á því sviði halda orð-
stír hans uppi.
Er við samferðamenn Sigurðar
tótum yfir störf hans, þá finnum
við hvað þar er niikið að meta
og við geymum í huga um hann
góðar minningar. Um heimilislíf
Siigurðar ræði ég efeki, því þar er
heiiagt vé hvers manns, sem aðrir
geta ekkj rætt um. En eitt er víst,
að hann átti sér góðan tófsföru-
naut. —
Nú er hans kseri fjörður ein-
um fátækari af þeim, sem við
hann hafa baldið tryggð atóa Hð.
Ég votta eiiginkonu hans, dóttur
og tenigdasyni dýpstu samúð við
fráfall hans. Nú er hann fluttur
til æðri s\úða, sem við öll reyn-
um að lokinni vegferð í þessu
Mfi. — „Hafðu þökk fyrir allt og
alt.“
Þinn frændi,
Sigurður Stefánsson, Stakkahiíð.
ir og leiddi samkomur þær, er
haldnar voru á vegum SÍS og kaup
félaganna þau alltotf fáu ár, sem
hans naut við. Fór það mjög að
tó'kum, þegar hugsað er til þeirra
einstæðu hæfileifea, sem maðurinn
er gæddur, því fjölþættari gáfur
til forystu í félagsstörfum á op-
inberum vettvangi "munu hai’la
sjaldgæfar. Fyrst er að nefna,
hversu frábæriega vel maðurinn er
máli farinn, bæðj í ræðu og riti,
svo og söngigleði hans, og söng-
forystuhæfni, sem kunná'ttumanns
í hljóðfæraleik, enda áratuga gam-
ató söngstjóri úr heimahögum.
Nutu þessir hæfileikar hans sín
einkar vel í þessu nýja sta'rfi. Það
er mér kunnugt um, bæði af per-
sónulegri návist, sem ég naut þó
nokkuð oft, svo og af umsögn
annarra víða um land. Þegar svo
við bættist heit og ör lund Páls
almennt og sem samvinnu-
bugsjóniamannis, og atót þetta var
gætt snil'ld l'istamannsins sem
bæði l'jóðskálds og tónskálds, var
sannariega ekki að furða, þótt
Pátó yrði ástsæll meðal íslenzkra
samivin,numanna á þeim sorglega
fáu árum, sem honum gáfust til
þess að sinna forstöðumennsku
Fræðsludeildar SÍS og ritstjórn
„Samvinnunniar11.
Já, það voru efeki nema fá ár —
aðeins rúmur háWur áratugur —
sem samvinnuihreyfingin í landinu
naut hæfileika Páls H. Jónsson-
ar í þeim tvdþætta forystusessi, er
hann sat. Má raunair segja að,
starf hans atót, svo sem það var
eins og jafnan fyrr: „einyrkjabú-
skapur“ að veruíegu leyti mitt í
starfsmannamer'gð hreyfingarinn-
ar — hlyti brátt að verða ofraun
hverjum manni, jafnvel þótt heilsu
hraustur og í bíóma lífsins hefði
verið, hvað hvorugt var um Pál,
því miður, og var það eini „gall-
inn“ á honum. Þegar svo við eig-
in heilsubrest bættust langvinnar
sjúkdómisrauniir eigin'konu hans og
sumra barna, var ekki að furða,
8
ÍSLENDINGAÞÆTTIR