Íslendingaþættir Tímans - 15.05.1968, Side 11

arhald á nokkrum hluta þeirrar
jarðar. — Allt til þessa hafði hann
búið við jarðnæðisþröng og þröng
an húsakost og aðeins haft reyt-
ings grasnýt, sem hann gat fram-
fleybt á einni kú og örfáum kind-
um, en hvergi haft ráð á landi,
sem hann gæti umbætt og_ rækt-
að sér til framtíðar gagns. Á þe >s
um árum varð hann að stunda at-
vinnu utan heimilis til að fram-
fleyta fjölskyidu sinni. Hafði hann
þá fyrir stórum barnahópi að sjá
og varð að leggja hart að '&r til
að sj'á fjölskyldu sinni borgið. Það
tókst honum án þess að þurfa að
leita annarra hjálpar. Mátti það
kalíast vel af sér vikið við þær
aðstæður, sem hann bjó við. —
Meðan hann var á Eyri var all-
mikil síidarsöltun, flest árin fram
að 1920, á síMarsöltunarstöðvum,
sem byggðar voru í Eyrarlandi.
Stundaði Jón þá vinnu af mi'klu
kappi og lagði oft nótt við dag
við þá vinnu, sem til féll og hey-
Skap fyrir þeim skepnum, sem
hann átti. Var hann með allra
fljótustu mönnum við síldarsölt-
un og oft kom Solveig kona hans
honum til hjálpar. Urðu honum
þetta drjúgar tekjur meðan þess
naut við. En þegar því lauk. tóku
við erfið ár, sem mörgum urðu
þung í skauti.
Þegar Jón flyzt að Seljanesi og
fær lofcs jarðnæði til frambúðar,
er hann orðir.n hálffimmtugur og
faririn að verða slitinn af látlausr.
erfiði. Eftir komju sína þangað
’gengur hann með dugnaði og elju
að því að búa í haginn fyrir sig
og sína. Varð hann að byggja þar
allt frá grunni, því engin hús voru
þar, sem hægt væri að nefna á
þeim parti, er hann fékk til um-
ráða. Þar byggði hann sér íbúðar-
hús úr timbri. Var efni í það mest
atlt unnið með eigin höndum úr
rekaviði og sjálfur vann hann me:-t
að smíði þess. Einnig byggði hann
Peningshús og hlöður. Þá lagði
hann mikla vinnu í að ræsa frarp
mýrarspildu með eigin höndum.
Hugðist hann vinna hana til rækl-
unar, þó það verk bæri eigi til-
ætlaðan árangur. Voru vinnustund
ir hans ófáar við þessi verk.
Eftir að Jón kom að Seljanesi,
fór hagur hans að batna. Jörðin
«r að mörgu leyti hæg og of'tast
vetrarlétt þar fyrir sauðfé og reki
noktour, sem teljast mátti til hlunn
inda. Varð bú hans í góðu meðal-
ia3i og afurðagott, og afkoma hans
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
betr.i en áður. Voru börn hans
sum uppkomin og önnur stálpuð
og lóttu undir eftir getu. — Árið
1948 missti Jón Solveigu konu sína.
Var það honíuim þuugt áfall. Hélt
hann þó áfram búslkap með yngstu
dætrum sínum og yngsta syni sín-
um, Benjamín, þar til þær gift-
ust og fluttu burtu. Brá hann þá
búi og fór að Kjörvogi til Guð-
mundu dóttur sinnar og Guðjóns
Magnússonar, tengdasonar síns.
Var hann þar í tvö ár. — 1953
flyzt hann aftur að Seljanesi til
Ðenjamíns sonar síns, sem þá var
giftur og farinn að búa* á Selja-
nesi. Hjá þeim hjónum var hann
upp frá því. Naut hann góðra elli-
daga hjá þeim, enda hélt hann
mikið upp á Ágústu tengdadótt-
ur sina. Lagði hann sig ailan fram,
að vinna þeim það er hann mátti.
Eins og áður er getið, flutti
hann m.eð þeim hjónum frá Selja-
nesi á s.l. ári að Stóru-Reykjum
í Fljótum. Þó honum þætti sárt
að yfirgefa átthaga sína og sveit-
unga á gamals aldri og hverfa frá
því, sem hann hafði helgað krafta
sína, tók hann þann kost að fylgja
þeim eftir. Því þrátt fyrir elillas-
leik, sem farinn var að hrjá hann,
vonaðist hann eftir að geta enn
um skeið lagt hjálparhönd að með
syni sínum og tengdadóttur við að
laga og umbæta þeirra nýja heim-
kynni. En raunin varð önnur á,
enda þess að vænta, svo slitinn og
lasburða sem hann var orðinn.
Þau Jón og Solveig eignuðust
7 börn, sem upp komust, en síð-
asta barn þeirra fæddist andvana.
Öllum þessum börnum kom hann
upp með sóma og auk þess ólu
þau hjónin upp dótturdóttur sína.
Fanneyju Jónsdóttur firá Stóru
Ávik, nú búsetta og gifta á Akra-
nesi. Unni Jón henni eigi minna
en sínum eigin börnum, enda lcaus
hann að vera í návist við hana, er
hann varð að fara á sjúkrahús.
Sýndi hún honum- Mka sérstaka
umönnun og nærgætni í sjúkdóms
legu hans, eins og jafnan áður.
— Öll eru börn þeirra Jóns og
Solveigar ágætlega gefin, eins og
þau eiga kyn til. Út af þeim hjón-
um er þegar kominn mikill ætt-
bogi. — Þegar Jón var áttræður
héldu börn hans honuin mikla
veizlu að félagsheimilinu að Ár-
nesi. Þar voru samankomin öll
börn Jóns og tengdabörn auk fjölda
barnabarna og fjölmargra sveit-
unga og vina. Var það ánægjuieg
stund fyrir hann og alla þá, sem
þar voru. Þá var talð, að hann
ætti á lífi 72 afikomendur, börn
og barnabörn. Við þann hóp hef-
ur bætzt noklkuð síðan, ■ svo ég
hygg, að afkomendur hans séu nú
orðnir nær 80 á lífi. Ligg>a því
víða greinar af þeim stofni. —
Jón var meðalmaður að hæð,
grannvaxinn og holdskarpur. dá-
lítið kýttur í herðum, og hygg ég,
að það hafi verið menjar bein-
kramar, þegar hann var í æsku,
skarpieitur í andliiti, dökkeygur,
kvikur á fæti og í öllum hreyfing-
um. Hann var einstakur eljumað-
ur, sívinnandi og féll sjaldan verk
úr hendi. Hann var árrisull og bví
oft búinn að skila drjúgu verki,
þegar aðrir risu á fætur, en gekk
snemma ti! hvílu, ef ekki kölluðu
sérstakar annir að. Hann var vel
greindur maður, hnyttinn og glett-
inn í orðum og tilsvörum. Hann
var glaðsinna í æsku en það breytt
ist nokkuð með aldrinum, en á-
vallt er hann var í góðra vina hópi
og gesti bar að garði, lifnaði yfir
honum og hrutu þá jafnan gam-
anyrði af vörum hans. Hávaðamað-
ur var hann enginn. Hann er ekki
sá eini, sem sífeilit erfiðj og basl
fyrir brýnustu þörfum lífsins hef-
ur beygt og breytt frá þvi, ?em
þeir annart höfðu eðM til. Hann
var laginn verkmaður. Þegar hann
var orðinn roskinn maður og mest.ix
eiifiði var af honum létt, tók hann
sér fyrir hendur að smiða ýmsa
húsmuni fyrir heiir.ili sitt og aðra.
Var það næsta ótrúlegt, hve hann
svo gamall, gat náð tökum á nýj-
um verkefnum, tækjafár við óhæg
skilyrði.
Síðustu árin fór starísþreki hans
og heilsu hnignandi, en áhuginn
var sá sami til hinztu stund ir.
Hann stóð meðan stætt var. Löng-
um annasömum starfsferli er lok-
ið. Það var vissuiega gott gömlum
og þreyttum að fá þá hvíld, þeg-
ar Mkamsþrekið er horfið. Vinir
hans og æítingjar þakka honum
samveruna og störf hans og óslka
honum blessunar og nýrra stanfa
í nýjum og betri heimkynmum. —
Lík hans var flutt heim í átthag-
ana, sem allt lifsstarf hans var
helgað, og jarðsett við hlið eigin-
konu hans í Árneskirkjugarði. —
Friður guðs og biessun sé með
þér, frændi minn. Ég vona, að for-
sjónin hafi fenigið ný verkefni að
vinna.
Guðmundur P. Valgeirsson.
11