Íslendingaþættir Tímans - 15.05.1968, Page 21

tvö orgel á Molda, hvort á móti
öðru, innan yfir Vaðlaheiði. Hann
hafði keypt annað sjálfur. Næsta
vetur sendi hann Einar, son sinn,
tál þess að læra organleiik hjá
Magnúsi Einarssyni organista, en
Magnús var ættaður héðan úr
sveit Oig hér uppalinn. Einar var
mjög söngvinn og hafði ágæta
rödd.
Árni á Finnsstöðum var mikill
búhyggjuimaður, eins og áður seg-
ir. En hann var líka mikill fegurð-
arunnandi. Mesta yndi hang var
góður söngur og hljóðfæraleikur
og góðir hestar. Hann sá ekkj í
aurana til þess að geta notið þessa
hvorutveggja.
Aldamótin nálguðust. Ráðið var,
að halda aidamótahátíð fyrir allt
héraðið á Ljósavatni vorið 1901.
Undirbúningur var mikill og
íkom mest á nágranna Ljósavatms
hér í sveít. Meðal anuars var æfð-
ur fjöimennur, blandáður kór, val
ið söngfólk úr fjórum hreppum,
Reyikjadal, Bárðardal, Fnjóskadal
og Kinn. Kórinn var þaulæfður,
þótt erfitt væri að ná saman í
vetrarsnjóum og vorleysingum.
Einar á Finnsstöðum var í alda-
mótakórnum og minntist þess síð-
ar með gleði, bæði erfiðisins og
ánægjunnar. 50 árurn síðar ritaði
hann grein um aldamótasamfeom-
una, sem fyrst var lesin upp í út-
vsrpi, en birtist síðan í Árbók
Lingeyinga. Þessi grein var snjöll
að rithætti og myndrik og ótrú-
lega nákvæm og . sýnir glöggt
mimni. Ég hef borið þessa grein
saman við samitímaheknild, lýsingu
á hátíðinni etftir Matthias Jochum-
son, sem birtist í blaðinu Stefn-
ir á Afcureyri. Matthías taldj há-
tiðina mikið mennimgaratfrek. Á-
gætlega ber saiman frásögn Einars
og Matthíasar.
Simi var lagður um landið sum-
arið 1906. Bændur tóku að sér
ílutninga á efni símans. Við Einar
á Pinnsstöðum vorum sendir til
Húsavíkur atf feðrum okkar að
siækja marga kassa með kúlum og
k-rókum, og áttum við að dreifa
þeim á línuna. Við smöluðum hest
um af mörgum bæjum suður Kinn
ina, fóru yfir Fljótið á brúnni
hjá Goðafossi og yfir í Reykjadal.
Ég var b'á 17 ára, en Einar 27.
Við gistum á Halldórsstöðum í
Reykjadal hjá Sigfúsi Jónssyni og
Sigríði Jónsdóttur, konu hans.
Þessi hjón voru kunn fyrir at-
gervi og mikla snyrtimennsku i
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
búskap siinum. Árið áður hötfðu
þau Einar og Kristjana Sigfúsdótt-
ir opinberað trúlotfun, og kom Ein-
ar í kunnugan rann, en ég var
þessu fólki ókunnugur, þó að það
væri frændfóik.
Risið var árla að morgni. Krisf j-
ana slóst í förina. Hún stóð þá
á tvítug'U og þótti einna glæsileg-
ust kona í héraðinu, há, granvax-
in, teinrétt, svarhærð og hörunds-
björ. Augun tindruðu af gletcuu
fjöri og lifsgleði. Hún , reið fjör-
mikilum, glæS'ilegum gæðingi og
hafði á honum fullt vald. Hreyf-
ingar hestsins og konunnar voru
samstiiltar. Hestahópurinn brok-k-
áði á undan ofekur skógargöturn-
ar norður Vatnshlíðina. Þrestir og
auðnutittlingar hófu kórsöng í lim
inu. Álftir og endur brutu silfur-
spegilinn á vatninu. Það bærðist
ekki andvarí. Við fófum um Fagra
nes, yfir Laxá á Fögrufit, norður
Hvammsheiði og áðum á Núpeyri.
Erindin voru fljótt afgreidd á Húsa
vík og rösklega gengið að því að
búa upp á hestana. Hver kassi var
90 pund. Þetta voru léttar klvfj-
ar og fóru vel, Hestamir runnu
greitt heimleiðis. Nú var Jónsmessu
nótt. Við lögðuim af stað um hátta-
tíma og áttum ein þjóðveginn. Það
sá ek'ki ský á lofti. Hið lága sál-
skin klæddi landið í purpurakápu
með ótal lilbrigðum langra skugga
og geislavanda. Mér' fannst við
fara um álfaheima. Landið var allt
annað en á virkum dögum, sveip-
að ævintýralegri draumblæju. Krist
jana Sigfúsdóttix var ekki bónda-
dóttir í lestarferð, heldur álfa-
drottning. Hún var óþreytandi að
benda okkur á dásemdir og feg-
urð.
Kristjana og Einar voru gefin
saman í hjónaband í Einarsstaða-
kirkju 8. júli þetta sumar. Mikil
og eftirminniileg veizla í fornum
stíl var haldin á Breiðumýri. Síð-
an flutti Kristjana með Einari
heim í Finnsstaði.
Einar og Kristjana bjuggu á ýms
um stöðum, bæði hér fyrir norð-
an heiði og á Akureyri. Einar var
náfrændi konu minnar og uppeld-
isbróðir, en við Kristjana vorum
þremenningar. Náin kynni héldust
alltaf, og komum við otft til þeirra,
eiklki síður á Akureyri. Oft bjuggu
þau við firemur þröngan hag. En
mér fannst Ijómi Jónsmessunætur
innar, þegar ég kynntist þeim fyrst
saman, alltaf ljóma yfir heimilinu.
Lif þeirra var fundvis leit að feg-
urð. Skuggar erfiðleikana hnrfu
fyrir sólsikinshlýju hugans, eins
og þegar ég reið með þeim á Jóns-
messunótt móti hækkandi sól suð-
ur Hvammsheiði forðum daga.
, Einar og Kristjana hófu búskap
á Finnsstöðum eftir brúðkaupið
1906, og bjó Einar þar á móti
föður sdnum til 1911, að þau fluttu
í Vatnsenda. Árið 1916 fluttu
þau að Landamótsseli og bjuggu
þar til 1929. Þau áttu aðeins einn
son barna, Höskuld, sem fæddist
á fyrsta hjúskaparári. Hann var
nemandi í Laugaskóla veturinn
1926—1927 Þar kynntist hann Sól
veigu Bjarnadóttur frá Vatnshorni
í Skorradal, og bundust þau hjú-
skaparheitum.
Sólveig var einbirai, og foreldr-
ar hennar Bjarni Bjarnason • og
Sigríður Jónsdóttir, sterkefnuð.
Það réðst svo, að Bjarni og Sig-
ríður frá Vatnshorni keyptu hið
íorna höfuðból Sigríðarstaði i Ljósa
vatnsskarði, og hófu þau Sólveig
og Höskuldur þar búskap vorið
1929. Foreldrar þeirra beggja voru
þar með þeirn.
Eklkj undu gömlu Vatnshoirns-
hjónin hér nyrðra. Vorið 1933
fengu þau Sólveigu og Höskuldi
Vatnshorn til ábúðar, og bjuggu
þau þar til ársins 1961, að þau
Outtu til Reykjavíkur. Einar dvald
ist eitt ár í Vatnshorni, en festi
þar ekki vndi. Höskuldi búnaðist
ágætlega í Vatnshorni og varð
hrepp'stjóri í sinni sveit. Hann er
kunnur maður, einkum sem ágæt-
ur hagyrðingur.
Einar var aldrei miki-11 bóndi,
en þó bjargá'lna. Hugur þeirra
hjóna beindist að öðru meira en
fjársöfnun.
Þau hjónin tóku tvö fósturbörn.
Friðbjörn Friðbjarnarson og Vil-
borg Friðfinnsdóttir hættu búskap
i Naustavík vorið 1904. Friðbjörn
var þá heilsulaus og með öllu ó-
vinnufær. Þau áttu margt barna
og öll í bernsku. Þeim var feng-
ið fóstur. Aðalgeir, sonur þeirra,
fór í Finnsstaði og fylgdi þaðan
Einari og Kristjönu eftir sem fóst-
ursonur. Aðalgeir varð skammlí.f-
ur. Hann andaðist á Akureyri árið
1923, 22 ára að aldri. Hann var
Ibráðvel gefinn og skáildmæltur.
Etftir hann líggja ljóð og smágrein-
ar í handriti. Hann var formað-
ur unigmennafélagsins í sveit sinni,
er hann andaðist.
Aðalbj örg Halligrí msdóttir
fmá Ri'fkelsstöðum var gift
21