Íslendingaþættir Tímans - 15.05.1968, Síða 10

i Jón Guðmundsson
Seljanesi
Aðfaranótt þess 5. desember s.l.
andaðist á sjúkrahúsinu á Akra-
nesi Jón Guðmundsscm, fyrrum
bóndi að Seljanesi í Árneshreppi,
rúmlega 82 ára gamall. Hafði
hann dvalið þar sjúkur síðustu
mánuðina, haldinn ólæknandi sjúk
dómi. — Á s.l. sumri fluttist hann
búferlum héðan úr sveitinni með
Benjaimín syni sínum og fjölskyldu
hans að Stóru-Reykjum í Fljótum
í Sikagafirði. Stuttu síðar fór hann
í sjúkrahúsið á Akranesi til lækn-
inga, en átti þaðan ekki aftur-
ikvæmt.
Þó nokkuð sé liðið frá láti hans,
ætla ég nú að minnast þessa látna
firænda míns með nokkrum orð-
um og biðja Tímann að gevma
þau.
Jón var fæddur að Eyri við Ing-
óifsfjörð þann 20. ágúst árið 1885
Poreldrar hans voru Guðmundur
Arngrímsson, bóndi á Eyri, dáinn
14. júní 1915, og fyrri kona hans,
Guðrún Jónsdóttir, Ólafssonar,
bónda á Eyri frá 1870 til 1881,
og konu hans, Valgerðar Gísla-
dóttur frá Norðurfirði. — Var Guð
rún móðir Jóns alsystir föður mins,
VaLgeirs Jónssonar í Norðuirfirði,
og við Jón því systkinasynir. —
Móður sína miissti Jón kornungur,
þvi hún lézt 12. júní 1888, er hann
var á þriðja ári. — Eftir lát fyrri
konu sinnar kvæntist Guðmund-
ur Arngrímsson Guðrúnu Jóns-
dóttur, bónda í Norðurfirði, Jóns-
sonar og konu h.ans, Ingibjargar
Gísladóttur í Norðurfirði.
Hemlaviðgerðir
Rennum bremsuskálar. —
slípum bremsudælur.
Lámum á bremsuborða og
aðrar almennar viðgerðir.
HEMLASTILLING H.F.
Súðarvogi 14. Sími 30135.
Hétu konur Guðmundar Arngríms
sonar báðar sama nafni og voru
systradætur. Guðrún stjúpa Jóns
lézt í vetur, þann 8. janúar á 98.
aldursári.
Jón ólst upp með föður sínum
og stjúpu til fullorðinsára í hópi
margra hálfsystkina. — Eflaust
hefur han.n snemima gengið til liðs
við föður sinn, að vinna það er
hann mátti, fyrir sér og heimili
föður síns. Ekki var hann nema
á 16. aldursári, er hann fór fyrst
að stunda hákarlaróðra með þeim
Finnbogastaðabræðrum, Guð-
mundi og Finnboga, á áttæringi
þeirra. Á þeirri fyrstu hákarlavei-
tíð sinni lenti hann í þeim kald-
samasta róðri, sem þeir bræður
og hásetar þeirra kunnu frá að
segja. — Náðu þeir þá efcki landi,
en urðu að leggjast við stjóra norð
ur og út af Felli í N.N.V. hörku
roki með grimmdar frosti. Lágu
þeir þar á annað dægur undir
stöðugri ágjöf, sem öll fraus og
síaði skipið, en fátt til skjóls og
hlífðar mannskapnum. Stóðu þeir
sem dugmestir voru, við að berja
klakann af skipinu til að létta það.
Fengu þá margir fullorðnir harð-
jaxlar sig fullreynda og lá við
sjálft, að sumir króknuðu. — Sagði
faðir minn, sem þá, eins og jafn-
an var háseti hjá þeim bræðrum,
að aldrei hefði hann lent í verri
og kaldsamari útilegu en þá, á öll-
um sínum langa sjómannsferli á
opnu skipi. Þessa raun stóðst Jón
með prýði og sakaði ekki, þó ó-
harðnaður væri. Sýnir það, að
snemma hefur komið fram í hon-
um það táp og þó einkum sú regla,
sem einkenndi öll hans störf til
elliára. — Jón þótti snemma góð-
ur verkmaður, kvikur í hreyfing-
um og ágætur sláttumaður. —
Sem ungur maður var hann glað-
sinna og gamansamur, orðhepp-
in-n og hrókur fagnaðar í sínum
hóp. Varð hann fyrstur manna hér
tiil að eignast harmóniku og spil-
aði á hana fyrir dansi, sem þá var
í uppsiglingu í skemmtanaláfi ungs
Cólíks. Einnig eignaðist hann orgel
á þeim árum og lék á það, enda
hafði hanii næmt sön-geyria og yndi
af söng, þó minna yrði úr því í
harðri lífsbaráttu fullorðinsáranna
en efni stóðu til.
Árið 1912 gekk Jón að eiga Sol- *
veigu Benjamínsdóttur. Ólst hún
upp að n-okkru á Karnbi hjá þeim
hjónum Kristni Magnúss. og konu
hans, Höllu Sveinbjörn-sdóttur. —
Benjamín, faðir Solveigar, var son-
ur Jóhannesar Jónassonar frá Litlu
Ávík og Jen-sinu Óladóttur, hins
ríka í Reykjarfirði og síðar í Ófei-gs
firði. Átti Jens-ína Benjamín í föð-
urhúsum áður en hún giftist Þor-
keli Þorkelssyni frá Bólstað í Stein
grímsfirði, síðar bónda í Ófeigs-
firði til dauðadags. í móðurætt var
Solveig komin af Vatnsenda-Rósu,
dóttir Rósu Solveigar Daníelsdótt- .
ur og Siigríðar, dóttur Ólafs og
Vatnsenda-Rósu. — Var Solveig
g-áfuð kona svo sem hún átti kyn
til, bókhneigð og fróðleiksfús. stór
lynd nokkuð, en drengur góður.
Ekki biðu þeirra ungu hjónanna
neinir bjartir framtíða-rmöguleik-
ar. Á þeim árum var ungu fólki,
sem var að stofna heimili, erfitt
um heimilismyndun. Jarðir lágu
ekki á lausu, þ-ví hvert kot var
þéttsetið og flutningar í bæi og
þorp ekki ja-fn sjálfsa-gðir og nú.
Fyrir þeim lá ekki annað en koma
sér niður í húsmennsku við
þrengsli og 'kröpp kjör. Fyrstu
þrjú árin voru þau í húsmennsku
í Litlu-Ávík og á Reykjan-esi En
vorið 1915, sama árið o-g faðir hans
dó, filyzt hann að Eyri og þar var
hann í húsmennsku til ársin-s 1923.
Þá flytur hann að In-gólfsfirði og
er þar í tvö ár, en. fer þá þaðan
og sezt að á svonefndri Teigastöð,
í verkamannabragga, sem síldar-
saltendur höfðu byggt í landj In-g-
ólfsfjarða-r og var þar til ársins
1929, að hann f-lytur að Seljanesi,
næsta bæ við Ingólfsfjörð. Hafði
hann þá fengið ábúð og síðar eign-
10
ÍSLENDINGAÞÆTTIR