Íslendingaþættir Tímans - 14.01.1970, Blaðsíða 32

ÁTTRÆÐUR:
Olafur Dýrmundsson
Heill sé þér aldni Húnvetningur
hress og glaður við níunda tug.
Þó Elli sé við þig með eitt
hvert glingur
eflaust vísarðu henni á bug.
Veit ég, að þessi vinahringur
veitir þér Mfsins kraft og dug.
Bera þér mætti kveðjur kærar
kvenna og bænda um Húnaþing
fyrir stundir svo minninga
mærar
margar, og ég veit hvað ég
syng,
þó yfir þeir flutt hafi elfur
tærar
sem enginn fær lifandi siglt
um kring.
Veiti þér gleði vinhlý baga,
venmi þig andi stuðlamáls,
þar, er íslendings þróttarsaga,
þrúðefldur kraftur íss og stáls.
Heill sé þér alla ævidaga,
andi þinn styrkur hreinn og
frjáls.
Ingþór Sigurbjs.
Úrvais staka yljar mér
innað hjartarótum,
það skal fúslega viðurkennt.
Þess vegna var það fyrir nokkr
um árum, er ég heyrði stöku eina,
látlausa, með göfugri hugsun,
röktu óþvinguðu máli, fyrirhafnar
laust fellda í okkar þjóðlega rím
form, notaða í ræðutexta, að ég
fór að spyrjast fyrir um höfund
hen-nar. Slíkt er nú oft með erfið-
ustu faðernismálum og fór þar
sem oftar, að ýmsir voru til nefnd
ir. Hafði vísan og verið notuð í
félagsstarfi og þá eignuð konu.
Vísan er svona:
Að þá sækja efni vönd,
úriausn þarf að finna,
látum bæði hug og hönd
og hjarta saman vinna.
Fyrir tilviljun komst ég svo að
því, að hún var ein af gömlum vís-
um Ólafs Dýrmundssonar, enda
þótt enginn geti fullyrt, að ekki
geti átt sér stað að tveir höfund
ar hitti á alveg sömu framsetningu
og veit ég um dæmi sem höggva
all nærri því. Þótt ég hefði frá
bernskuárum heyrt um Ólaf talað
og það af góðum kunnugleika og
hlýhug af mínu fólki, hafði ég
ekki í minni, að um hann hefði
verið talað sem hagyrðing, en sá
sem hafði gert þessa stöku, hlaut
að hafa fleiri f pokahorninu og
fékk ég lika að reyna að svo var,
þótt ekki hafi ég leyfi til að birta
neitt af því.
Ólafur fæddist að Litladalskoti
í Lýtingsstaðahreppi 24.11 1889.
Dýrmundur faðir hans var einnig
fæddur þar 1862, Ólafsson bónda
þar Guðmundssonar. Móðir Ólafs
(kona Dýrmundar) Signý Hall
grímsdóttir bónda á Víðivöllum í
Fnjóskadal, var sögð gáfuð kona,
sérlega bókhneigð og vel hagorð
og mun eitthvað af vísum hennar
varðveitt enn. f skagfirzkum ævi
skrám segir einnig, að Dýrmundur
faðir Ólafs hafi verið hlédrægur,
en viðurkennt valmenni.
Þetta gátu því verið ættarein
kenni, hagmælskan og hlédrægnin
og hefði mér ekki þurft að koma
hagmælskan með öllu á óvart, þar
sem ég vissi að hann var hálfbróð
ir hins kunna hestamanns og rit
höfundar Ásgeirs í Gottorp, en
hann var líka að ýmsu Hkur föður
sínum á Þingeyrum, sem margar
snillivísur lifa eftir.
Albróðir Ólafs var Aðalsteinn
bóndi á Stóruborg en Pétur sonur
hans er einn af þeim sem hefði
átt að vera í Húnvetningaljóðum
eitt af sönnunargögnum þess, að
full ástæða væri til að gefa út
framhald þeirra og hlaupa þar
ekki yfir þá ungu og forðast að
láta hlédrægnina valda því, að
samtíðin fái ekki að njóta góðra
hæfileika.
Kona Ólafs, Guðrún Itefánsdóti
ir, hefur iíka vel kunnað að meta
þessa hæfileika bó.nda síns, enda
sjálf hagmæit og því vonandi að
þau fjögur börn er þau hafa eign-
azt, hafi ekki orðið afskipt af ljóð-
hneigðinni, og er mér raunar kunn
ugt um að svo er ekki.
Frá 6 ára aldri dvaldist Ólafur
1 vestur Húnavatnssýslu og bjuggu
þau Guðrún á ýmsum bæjum þar,
en síðast að Vallanesi við Hvamms
tanga. Heilsufarið veldur oft hátta
breytni manna og mun sjúkleiki
Guðrúnar hafa valdið því, að þau
fluttu til Reykjavíkur 1951.
Allt frá því og til síðustu ára-
móta, vann Ólafur hjá Áfengis- og
tóbaksverzlun ríkisins.
Nú eftir svo langan starfsdag og
marga þraut frtá harðari tímum en
við höfum lifað nú um skeið, má
segja að lúinn eigi skilið að h-víla
ast, en þá er rík nauðsyn, að eiga
hugðarefni til að grípa til og svo
andlega heil sem þau hjón eru,
mun slíkt ekki bresta þau eins og
horfir, en ekki er ég í vafa um, að
marga þunga stund hafi ljóðskur
andi létt þeim og vona að svo
megi enn verða sem lengst.
Þó heilsa og kraftar séu á þrot
um, er drjúgur ávöxtur lífsins við
að gleðjast, 4 börn vel komin í
lífsstöðu, 14 barnabörn og 12
barnabarna börn. Hefði ég verið
að skrifa þeim hjónum sendlbréf,
hefði kona mín vafalaust beðið að
heilsa Guðrúnu frænku sinni eins
og við biðjum þeim allra heilla,
gleði og blessunar á þeim hátíðis-
degi, áttræðisafmæli Ólafs.
Ingþór Sigurbjs.
32
ÍSLENDINGAÞÆTT1R