Íslendingaþættir Tímans - 09.03.1974, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞÆTTIR
Laugardagur !). marz 1974, 9. tbl. 7 árg. nr. 160. TIIV3ANS
Aðalbjörg Sigurðardóttír
10. janúar 1887 — 16. janúar 1974
Aðalbjörg Sigurðardóttir var um
langt skeið sú kona á Islandi, sem
flestir þekktu eða könnuðust við. Hún
er nú látin 87 ára að aldrei.
Aðalbjörg hlaut meiri skólamenntun
en titt var um stúlkur á þeirri tið. 16
ára gömul lauk hún prófi við Kvenna-
skóla Akureyrar eftir tveggja ára nám
þar. Tveim árum siðar tók hún kenn-
arapróf i Flensborgarskóla i Hafn-
arfirði. Eftir að Kennaraskóli Islands
var stofnaður, sótti hún þar tvö nám-
skeið með nokkurra ára millibili, og til
útlanda fór hún oftar ein einu sinni til
þess að afla sér meiri fræðslu. Um
nokkurra ára skeið var Aðalbjörg
kennari, t.d. var hún 10 ár við barna-
skólann á Akureyri, 1908—1918, á með-
an Halldóra Bjarnadóttir var skóla-
stjóri. A sumrin þessi árin stjórnaði
hún rjómabúum, fyrst í Fljótshliðinni
og sfðar I Svarfaðardal. Til þessara
starfa hafði hún lært á mjólkurskóla
Hans Grönfeldtá Hvitárvöllum i Borg-
arfirði.
Arið 1918 gifti Aðalbjörg sig, og átti
hún Harald Nielsson, prófessor i guð-
fræði við Háskóla tslands. Hann var
einnig prestur við Holdsveikraspital-
ann i Laugarnesi. I Laugarnesi hitti ég
Aðalbjörgu fyrst. Hún stendur mér
1 jóslifandi fyrir hugskotssjónum, eins
og hún var ]iá, og eins allar bækurnar,
sem voru umhverfis hana.
Frú Aðalbjörg var siðari kona Har-
aldar Nielssonar. Börn hans fimm frá
fyrra hjónabandi voru þá á aldrinum
8—17 ára. Má þvi vera ljóst, að Aðal-
björg tókst mikinn vanda á hendur, er
hún gekk i hjónaband og tók að sér for-
stöðu stórs heimilis. Þann vanda hefir
hún áreiðanlega leyst farsællega,
að minnsta kosti virtu stjúpbörn henn-
ar, þau sem ég var kunnug, hana
mjög og dáðu. 2 börn eignuðust þau
frú Aðalbjörg og prófessor Haraldur:
Jónas Halldór og Bergljótu Sigriði.
Mann sinn missti frú Aðalbjörg 11.
marz 1928, eftir aðeins niu og hálfs árs
hjónaband. Skömmu eftir andlát hans,
gaf hún út siðara bindi predikana
hans: Arin og eilffðin. Næstu ár þar á
eftir gaf hún enn út tvö rit hans: Krist-
ur og kirkjukenningarnar og Bænir.
Frú Aðalbjörg fékkst nokkuð við að
þýða úr erlendum málum, t.d. þrjár
bækur um skátastúlkur og eina skáld-
sögu eftir Sigrid Undset (Ida Elisa-
bet). Þá þýddi hún ritgerðir eftir J.
Kristnamurti og gaf út m.a. i timarit-
inu Skuggsjá I^-IV.
A langri ævi voru áhugamál Aðal-
bjargar Sigurðardóttur ótal mörg. Þau
helztu, sem hún ræddi á fundum og
flutti erindi um i útvarp eða skrifaði
um i blöð og timarit, voru barnavernd-
armál, skólamál, áfengismál, fangels-
ismál, félagsstörf kvenna og samvinna
þeirra, samvinna hjóna innan veggja
heimilis jafnréttismál kvenna
og karla, spiritismi, guðspeki og sjálf-
stæðismál íslendinga. Með skeleggum
málflutning i ræðu og riti vann Aðal-
björg áhugamálum sinum jafnan ótvi-
rætt gagn, enda var henni mjög létt
um að flytja mál sitt þannig, að kjarni
skoðana hennar kom skýrt og skil-
merkilega fram, en kafnaði ekki i
orðagjálfri, eins og hjá mörgum vill
verða i umræðum á fundum. Frú Aðal-
björg var mikill fundarmaður. Hún
byrjaði lika ung. Hún var aðeins 13
ára, þegar hún stóð fyrst upp á fundi
og hélt ræðu. Hún var i mörgum félög-
um og félagasamtökúm. I Barnavina-
félaginu Sumargjöf var hún lengi i
stjórn. Yfir 20 ár var hún formaður
Bandalags kvenna i Reykjavik. Vara-
formaður Kvenfélagasambands ts-
lands var hún um skeið. Fyrr á timum
var frú Aðalbjörg i stjórn Kvenrétt-
indafélags Islands, varaformaður um
tima, og fram á siðustu ár var hún i
fulltrúaráði félagsins.
Á 40 ára afmæli Kvenréttindafélags
Islands, árið 1947, gaf félagið út minn-
ingarrit. Aðalbjörg var i ritnefndinni
ásamt Ingibjörgu Benediktsdóttur,
sem var ritstjórinn, Dýrleifu Árna-
dóttur, Svövu Jakobsdóttur og Þóru
Vigfúsdóttur. Tvær greinar eru i rit-
inu eftir Aðalbjörgu, og er önnur
þeirra um Brieti Bjarnhéðinsdóttur og
lifsstarf hennar, og hin er um lands-
fundi og samvinnu kvenna. I minn-
ingaritinu er gerð nokkur grein fyrir
baráttu félagsins (en var frá 1939 sam-
starfsnefnd kvenfélaga i Reykjavik)
og Mæðrafélagsins (stofnað 1935) fyrir
rétti barna einstæðra mæðra til
mannsæmandi lifskjara, svo sem að
það opinbera veitti óendurkræfan
styrk til uppeldis þeirra og að mæð-
urnar fengju mæðralaun.
Aðalbjörg Siguröardóttir var tvö
kjörtimabil (1930—38) varafulltrúi i
bæjarstjórn Reykjavikur og sat þar
mestallan timann i forföllum aðalfull-
trúa. Þar reyndi hún eftir megni, en þó
án árangurs, að fá bæjarstjórn til að
verja nokkurri fjárupphæð til þess að
Frh. á bls. 15