Íslendingaþættir Tímans - 11.09.1976, Blaðsíða 16

80 ára:
Pálína G. Jóhannesdóttir
Fyrir fuglinn fljúgandi, sem velur
sér beinustu leiö, er vegurinn frá
Laugaseli i Reykdælahreppi aö Hrafn-
istu i Rejícjavik ef til vill ekki nein
óraleiö. Ekki samanboriö viö hina
löngu veraldarvegi. Ekki þeim, sem
hefur vængi tiltæka og veröur fátt til
tafar á vegferö sinni. Ekki þeim, sem
hefur engu aö sinna nema einu marki.
En þvi jaröarbarni, sem litur fyrsta
ljós dagsins á þessum heiöabæ, leggur
2 J/2 árs af staö aö heiman,
fer krókótta leiö og kemur viö á fjöl-
mörgum stööum, lendir ja&ivel i
hrakningum, veröur án teljandi stuön-
ings aö leita sér þroska, en um fram
allt, veitir þjónustu fjölmörgu sam-
feröafólki, og hefur þann hátt á, aö
láta skyldurækni og fórn sitja í fyrir-
rúmi eigin draumum og vonum, er
ekkert undarlegt þótt leiöin veröi taf-
söm og geti tekiö áttatiu ár. Þannig
hefur fariö Pálúiu Guörúnu Jóhannes-
dóttur. Fjölmarga vini hennar, sem
hugsa til hennar áttræörar, mun hins
vegar gruna, aö hún gleöjist yfir þvi,
aö hafa „lifað svo langan dag” og
minnist meö fögnuöi margra áfanga-
staöa á langri leiö og margra unaös-
stunda, þrátt fyrir þaö, aö enginn
komist hjá að finna einhvern tima til i
fótunum á svo langri lifsgöngu.
Pálina fæddist i Laugaseli 4.
september 1896. Foeldrar hennar voru
Sesselja Andrésdóttir og maður
hennar Jóhannes Sigurösson. Hún var
yngst margra systkina og mun litill
auöur hafa veriö i búi i Laugaseli, eins
og á svo mörgum öðrum heimilum i
þann tiö.
Barnung fór Pálina meö foreldrum
sinum aö Stórulaugum i Reykjadal,
þar sem hún missti fööur sinn 7 ára
gömul. Eftir þaö var hún i skjóli
móöur sinnar, skamma hriö i Reykja-
dal, en siöan á Húsavik, þar sem
Sesselja naut frændfólks sins að ein-
hverju leyti. A þessum árum naut Pá-
lina einhvers barnaskólanáms i tvo
vetur.
Naumast var hún komin af barns-
aldir er hún tók að vinna fyrir sér og
var siöan I vistum á ýmsum stööum og
i lausamennsku, þar til hún var
tuttugu og þriggja ára.
Ariö 1919 gekk hún að eiga unnusta
sinn, Karl Kristjánsson, siðar ai-
þingismann. Hófu ungu hjónin búskap
álitilli jörð á Tjörnesi, Eyvik. Vegnaöi
þeim þar vel. Ariö 1932 fluttust þau
hjónin til Húsavikur og áttu þar
heimiliallt til 1973. Siöari ár þess tima
dvaldist þó Pálina meö manni sinum i
Reýkjavik, er hann sat á alþingi, en
heimili sitt fluttu þau ekki þangað fyrr
en 1973. Nú dveljast þau á dvalar-
heimili aldraöra á Hrafnistu.
Þaö varö hlutskipti Pálinu G. Jó-
hannesdóttur aö vera húsmóöir á
heimili, sem alla tiö var i brennidepli.
A mann hennar hlóöust þegar frá upp-
hafi f jölmörg störf I þágu samborgar-
anna. Viö hann áttu fjöldi manns
erindi. Ekki var fátitt aö þeim
erindum lauk viö kaffi- eða matar-
borbiö hjá Pálinu. Aö vera húsmóðir á
stóru heimili vandamanna og barna,
er æriö starf hverri konu. Skyldurækni
og fórnarlund Pálinu við þann hluta
húsmóöurstarfsins var henni sjálf-
sagöur hlutur, svo sem titt er. En
þegar gestanauö og gestrisni og hjálp
og umhyggja viö vandaiausa, langt
innar of ofar allri gestrisni, bættist
viö,var húsmóöurstarf Páltau oröiö aö
þjónustu viö þjóðfélagiö. Samborgarar
hennarogsamferöafólk á langri leiö á
henni skuld aö gjaida, sem aldrei
verður greidd, nema þá meö þeim hlý-
hug sem fjöldi fólks ber til Pálinu, til
viöbótar hljóöu þakklæti og viröingu.
Ýmsir telja sér slikt til tekna, og mér
er ekki grunlaust um aö Pálina sé ein
af þeim.
Þau hjónin eignuöust sex börn og eru
fjögur á lifi.
Pálina Guörún Jóhannesdóttir er
greind kona I bezta lagi. Hún er
Jestrarfús og bókhneigö og henni
mundi hafa hentaö vel skólanám til
viöbótar sjálfsnámi og öllu þvi, sem
lifiö hefur kennt henni. En þótt bæk-
urnar væru yndi hennar og stundum ef
til vill freisting, var hún svo skyldu-
rækin og trú lifsstarfi sinu, að hún 16t
þær ætiö sitja á hakanum. Hún er vel
hagmælt, þótt hún hafi litiö látiö á þvi
bera, og visur hennar, sem hún lætur
stöku sinnum vini sina heyra, glitra af
skáldskap. Hún er listelsk og áhuga-
söm hannyrðakona. Það eruhenni þvi
harðir kostir, aö mörg undanfarin ár
hefur hún þjáöst af sjóndepru, sem
sifellt hefur ágerzt.
Pálina er glæsileg kona, ljúf I fasi og
vinföst. Til hennar munu fjölmargir
renna heitum huga og þakklátum, á
áttræöisafmælinu.
Páll H.Jónsson
Allir elska voriö og þrá þann
góöagest,
gleyma vetrarhörmum viö sól og
blómaangan.
En svona er það skritið, aö haustiö
hreif mig mest.
og hlýjast hafa laufvindar strokið
mérum vangann.
segir Pálína Jóhannesdótir, sem
haustdaginn 4. september 1896 leit
fyrst dagsins ljós i Laugaseli, heiðar-
býli suður af Reykjadal i Suöurþing-
eyjarsýslu. Foreldrar hennar voru bú-
endur i Laugaseli, hj<kiin Sesselja
Andrésdóttir og Jóhannes Sigurösson.
Sessdja var dóttir Andrésar ólafs-
sonar, smiðs i Fagranesi I Aðaldal, og
konu hans Sesseiju Jónsdóttur, ljós-
móður frá Sýrnesi I Aðaldal-
Jóhannes, faðir Pálúiu var sonur
SiguröarSveinssonar, Sultum I Keldu-
hverfi, og konu hans Guðbjargar
Danielsdóttur, sem var af svokallaöri
Illugastaöaætt. Sveinn á Hallbjarnar-
stöðum á Tjörnesi, langafi Pálinu var
kynsæll maður. Af þekktum afkom-
endum hans má nefna dótturson hans
KristjánFjallaskáldog Jón Sveinsson,
rithöfundinn Nonna.
Pálina Guörún var yngst átta barna
hjónanna i Laugaseli. Eins og fleiri
bændur um aldamótin voru þau fátæk
hjóninf heiðinni. Ogvar Pálína aöeins
7 ára þegar faöir hennar féll frá.
Reyndi þá á dugnað og kjark hús-
freyju, sem þurfti að koma börnum
sinum tii manns. i þann tið var ekki
um neina opinbera aöstoö aö ræða eins
ogsiðarkom til. Pálína hefurlýst þvi,
Frh. á bls. 15
16
islendingaþættir