Íslendingaþættir Tímans - 23.10.1976, Blaðsíða 9

Magnús Jónsson Skafel
bóndi í grennd við Mozart, Saskatchewan
Þaö er lifsins órjúfanlega lögmál, og
harmsaga ellinnar, aö eftir þvi sem
árin færast yfir, eigum viöá bak aB sjá
vaxandi fjölda ættingja og vina Ur
samferöasveitinni. 1 þeim hópi á siö-
astliBnu ári var Magnús Jónsson
Skafel, bóndi i grennd viB Mozart,
Saskatchewan.
Magnús var fæddur aö Hraunkoti,
Landbroti, i Vestur-Skaftafellssýslu
22. april 1898.Foreldrar hans voru Jón
yngri Jónsson Skafel og kona hans
Karftas Einarsdóttir, er hafiö höföu
búskap i Hraunkoti eftir aö þau giftust
hugsun sinni og oröum er hæföi
drengilegri baráttu.
Guömundur Kristinn var mikill
iþróttamaöur og mun hafa iökaö allar
þær greinir iþrótta er stundaöar voru
hér á landi á þeim árum er hann var
úngur. Islenzka gliman hefur máski
veriö sú iþrótt er hæföi honum bezt og
hann kostaöi meira kapps um en
aörar^ Hann lagöi og mikla stund á
sund, enda var hann syndur sem selur
eins og sagt var um Gunnar á Hliöar-
enda. Þessa Iþrótt stundaöi hann til
®viloka, fór t.d. i sundlaugar framan
af þessu sumri. Mér finnst aö Guö-
mundur Kr. hafi veriö einn dreng-
lyndasti og hæverskasti maöur er
finnst. Hann gat haft frá mörgu aö
segja frá þeim tímum er ævi hans náöi
yfir, en haföi ekki mörg orö um afrek
sjálfs sins, en þekkti betur land sitt og
þjóö en margir aörir. Hann mun hafa
feröazt allmikiö og viöa, en sú ferö
sem mér fannst honum vera hug-
leiknust var ferö hans til Kanada 1975
á 100 ára afmælishátiö landnáms
Islendinga þar. Sú ferö var honum
ángæjuleg, og endurminning um hana
ofarlega i hug hans á ævikvöldinu.
Guömundur Kristinn var Arnes-
ingur en fluttist meö foreldrum sinum
til Reykjavikur I byrjun aldarinnar.
Foreldrar hans, þau Kristin Andrés-
dóttir og Guömundur Amundason voru
búendur á Urriöafossi en ráku gistihús
og veitingar á Laugavegi 70 eftir aö
þau fluttú til Reykjavikur. Hjá þeim
var gott aö gista og öll aöbúö myndar-
leg. Kristin móöir Guöm. Kr. var
systir sira Magnúsar er var prestur á
íslendingaþættir
1892. Jón var fæddur á Hólmi i Land-
broti 12. júli árið 1864. Foreldrar hans
voru Jón Jónsson á Svinafelli i öræf-
um I Austur-Skaftafellssýslu og kona
hans Guölaug Jónsdóttir, og ólst Jón
yngri upp að Svinafelli.
Karitas Skafel, fædd 17. ágúst 1863,
var dóttir Einars Einarssonar i
Þykkvabæ i Rangárvallasyslu og
Rannveigar Magnúsdóttur konu hans.
Karitas var alin upp á Strikid i Meöal-
landi.
Þau Jón og Karitas Skafel fluttust
frá Hraunkoti til Vesturheims 1901 og
Gilsbakka 1881-1918 og alþingismaður
um skeiö. Bróöir hans Eyjólfur var
bóndi á Hvitársiðu og meöal barna
hans voru þeir Andrés bóndi i Siðu-
múla og alþingismaöur, og Þóröur
hæstaréttardómari. Andrina Guörún
hálfsystir sira Magnúsar og Eyjólfs
fluttist til Borgarfjaröar og varö fyrri
kona Kristleifs bónda og fræöimanns á
Stórakroppi. Voru börn þeirra mörg og
góðum hæfileikum búin og flest veriö
búsett i Borgarfirði.
Kona Guömundar Kristins var
Ragnhildur dóttir Jóns Tómassonar
bónda og hreppstjóra i Hjarðarholti i
Stafholtstungum og konu hans
Sigrlðar Asgeirsdóttur Finnboga-
sonar. Var heimili þeirra Jóns og
Sigriöar i fremstu röö I héraöinu fyrir
dugnað og hvers konar myndarskap.
Af börnum þeirra sex eru nú aðeins
eitt á lifi, frú Elisabet kona Núma
Sigurðssonar, og eru þau búsett hér I
borginni.
Þau hjón, Ragnhildur og Guöm. Kr.
voru samvalin um myndarskap og
glæsimennsku og var heimili þeirra
eitt hiö glæsilegasta og bar ánægju-
legan vott um feguröarsmekk og
snyrtimennsku um búnaö allan.
Hjónin bæöi voru þeim hæfileikum
búin sem til þess þurfti aö eiga aölaö-
andi og gott heimili.
Ég þakka þeim hjónum báöum fyrir
ágætog löng kynni og einlæga vinsemd
i minn garð.
Ég votta börnum þeirra og öörum
ástvinum innilega samúö og óska þeim
farsældar um framtiö alla.
Jón tvarsson
bjuggu ífimm ár I West Selkirk i Mani-
toba. Synir þeirra, Einar, Guölaugur
og Magnús er allir voru fæddir i
Hraunkoti komu vestur um haf með
foreldrum sinum, en Jónina dóttir
þeirra er fædd i Selkirk. Veröur þeirra
systkina siöar getiö.
Aður en lengra er fariö, er rétt aö
geta þess, aö Jón Jónsson tók upp ætt-
arnafniðSkafeleftir aö hann fluttist til
Selkirk, til aðgreiningar frá öörum
Jónssonum þar. — Mun hann einnig
hafa viljaö láta ættarnafniö minna á
hins skaftfellska uppruna sinn. En
fjölskyldan hélt föðurnafni hans, Jóns-
sonarnafninu, sem miðnafi.
Vorið 1906 fluttu þau Jón og Karitas,
ásamt fjölskyldu sinni, til Vatna-
byggöanna i Saskatchewan, og nam
hann land l grennd viö þar sem nú er
sveitaþorpiö Mozart. Attu þau hjónin
þar heima til æviloka. Jón dó 17.
október 1955 en Karltas 29. nóvember
áriö 1956. Voru þau, aö veröleikum,
vinsæl og velmetin af nágrönnum sin-
um og öörum sveitungum. Höföu þau
háö sina brautryðjenda baráttu meö
dugnaði og prýöi og komið upp mynd-
arlegum barnahóp, er siöar getur, en
eina dóttur misstu þau barnunga.
Skal þá horfiö aftur aö æviferli
Magnúsar Skafel i megindráttum.
Hann stundaöi skólanám heima i sveit
sinni og vann viö búskapinn heima hjá
foreldrum slnum, þar til hann tók
landnámsjörð þeirra i sinar hendur og
bjó þar þangað til voriö 1975, er hann
veiktist. Hafði hann eftir þaö aö miklu
legið rúmfastur, þar til hann lézt I
sjúkrahúsinu i Wynyard Saskat-
chewan, laugardagskvöldiö 20.
september 1975, og haföi hann þá nærri
hálfnaö 78. aldusáriö.
Langvarandi veikindi sin bar
Magnús meö þeirri hugarró og þvi trú-
artrausti, er einkenndi hann alla ævi.
— Hann var lagöur til hvildar i fjöl-
skyldureitnum i Frumherjakirkju-
garðinum i Mozart (Mozart Pioneer
Cemetery). En Kirkjugaröurinn er
hluti af landnámsjörö Jóns fööur hans,
er hinn slðar nefndi haföi gefiö i þeim
tilgangi, og er grafreiturinn á fagurri
hæö i hinu upprunalega landnámi
hans. Hvila þau hjónin og aðrir frum-
9