Íslendingaþættir Tímans - 08.07.1978, Page 4
Guðrún Tómasdóttir
frá Kanastöðum
Guörún var fædd að Reyðarvatni 19.
nóvember 1883, en lézt 4. mai siðastliðinn,
þá nærri 96 ára gömul.
Foreldrar Guðrunar voru hjónin
Guðrún Arnadóttir og Tómas Böðvarsson,
er þá bjuggu að Reyðarvatni rausnarbúi.
Bæði voru þau komin af merkum og
sterkum stofnum Rangæinga. Þar ólst'
Guðrún upp i hópi fjögurra systkina á
r^usnarheimili, við glaum og gleði. A
uppvaxtarárum Guörúnar syrti þó nokk-
uð i álinn, því þá gengu yfir Rangárveili
erfið harðindaár með sandfoki og upp-
blæstri, sem lagði i auðn margar jarðir á
þeim slóðum. Þá urðu og foreldrar henn-
ar fyrir miklu tjóni, er bær þeirra hrundi i
jarðskjálftanum árið 1896. Þeim Reyðar-
vatnshjónum ogskylduhði þeirra tókst þó
með framsýni og dugnaði að bjarga
nokkru af eignum sinum og búa þar
áfram meö fullri rausn, enda fólkið sam-
hent og harðduglegt. Enda þótt nokkuö
blæsi á móti um stundarsakir, kunni þaö
jafnframtað njo’taglaðværra yndisstunda
i hópi góðra vina, er svo bar undir.
Svo sem titt var um unglinga á þeim ár-
um, vandist Guörún ölium venjulegum
heimUisstörfum, enda árvökul og dugleg
til allra venjulegra starfa. Auk ferm-
ingarundirbúnings og starfa heimaviö,
hafði hún löngun til frekari fræðslu og
náms. Enda fór svo, þegar Guðrún var
átjánára.aðhúnvarsend til Reykjavikur
til að nema fatasaum hjá Ludvig Ander-
sen, en bjó hjá Stepensenssystrum, Mörtu
og Þórunni. 1 Reykjavik dvaldist hún um
skeið, lærði hannyrðir og aðrar kvenlegar
listir. En auk þessa lærði hún að leika á
gitar, enda hafði hún fagra söngrödd og
var gædd tónnæmi. HéimUi þeirra
Stephensenssystrá var ungum stúlkum
góður skóli i siðfágun og smekkvisi. Til
marks um persónulegt vinfengi þeirra
heitir. Systkini þessi eru dugmikil og
gerðarleg og reynast nýtir þjóðfélags-
þegnar. Samanlagt eiga þau 14 börn, svo
að liklegt er, að i framtiðinni verði ætt-
bogi þeirra Þorbjargar og Björns fjöl-
mennur.
Ég vil aö lokum þakka Birni ánægjuleg
kynni okkar og samstarf. Þakka honum
fyrir áhuga hans á félagsmálum og fyrir
nytsömu verkin, sem hann vann i þágu al-
mennings. Vertu blessaður og sæll, Björn
minn. Og minning þin lifir i huga, ekki
aðeins ástvinanna, heldur margra ann-
arra.
Ilelgi Simonarson.
4
systra og Guörúnar, má geta þess, aö
yngsta dóttir Guðrúnar ber nöfn þeirra
systra.
Brúðkaup þeirra Guðrúnar og Geirs
Isleifssonar fór fram að Reyðarvatni vor-
ið 1906. Þar var mikið fjölmenni saman
komið. Stór hlaða var tjölduð til veizlu-
halds, við rikmannlegar veitingar og
glaum og gleði veizlugesta, enda var sá
mannfagnaður lengi i minnum hafður.
Að brúðkaupi loknu settust ungu hjónin
að föðurleifð Geirs, Kanastöðum i
Austur-Landeyjum. Húsakynni þar voru
óvenju rúmgóð, m.a. stórt nýlegt timbur-
hús meö rúmgóðum vistarverum fyrir
heimilismenn og gesti, enda komu þau
húsakynni sér vei, eftir að öflugt ung-
mennafélaghafði verið stofnað i Landeyj-
unum, og húsrými vantaði fyrir leiksýn-
ingar. Þá komu sér vel hin rúmgóðu
húsakynni á Kanastöðum, sem, með
góðum velvilja húsmóðurinnar þar, voru
góðfúslega lánuðundir leiksýningar, enda
var baðstofan á Kanastaðaheimilinu
stærsti salur sveitarinnar. Ekki taldi
Guðrún húsfreyja eftir sér að fjarlægja
rúm og önnur húsgögn úr baðstofu, svo að
yngri kynslóðin gæti skemmt sér eftir
föngum, fyrst við góðan sjónleik, sem var
bæði til gagns og gleði fyrir áhorfendur.
Að þvi loknu var dans stiginn fram á ljós-
an dag.
Eftir 17 ára ástúölega sambúð þeirra
Guðrúnar og Geirs brá bliku á loft, er hún
skyndilega missti mann sinn úr lungna-
bólgu vorið 1923. Börn þeirra voru þá enn i
æsku og yngsti sonurinn aðens ársgamall.
Guðrún bjó áfram á Kanastöðum i eitt
ár eftir lát manns sins, en fluttist siðan til
Vestmannaey ja með fjölskyldu sina. Þar
hófst lifsbarátta i nýju umhverfi. Kjarkur
og dugur Guðrúnar kom sér þá vel, einnig
kunnátta hennar i handavinnu. Vinna
hennar á þvi sviði varð vonum fyrr mjög
eftirsótt. Hin efnilegu og dugandi börn
hennar léttu henni mjög róðurinn. Eftir
tveggja ára dvöl i Eyjum , rættist það vel
úr fyrir f jölskyldunni, að Guðrún gat látið
reisa eigið hús við Hásteinsveg. Það
nefndi hún Kanastaði. Húsið var myndar-
legt og rúmgottog mun enn standa óhagg-
að, eða svo var að minnsta kosti er Guð-
rún stóð á niræðu.
Guðrún undi hag sinum vel i Vest-
mannaeyjum. Eignaðist hún þar marga
góða vini og kunningja, enda var rikt i
eöli hennar aðdeila geðiviðaðra,og fáum
mun hafa tekizt betur en henni að fagna
gestum sinum með alúð og hlýju viðmóti.
Eftir 22 ára farsæla dvöl i Eyjum flutti
Guðrún til Reykjavikur, komst yfir hús-
næöi á Leifsgötu, en á siðari árum fluttist
hún til Mörtu dóttur sinnar, á Háteigsvegi
26, enda var þá aldur farinn að sækja að
Guðrúnu. Þar naut hún aðstoðar frá borg-
inni, meðan dóttir hennar þurfti að gegna
sinum skyldustörfum. Svo fór þó að lok-
um, að stúlka sú sem annaðist hana varð
veik. Fluttist Guðrún þá aftur til Vest-
mannaeyja og dvaldi nokkra mánuði á
elliheimilinu þar, en siðasta hálfan mán-
uðinn fyrir andlát hennar dvaldist hún í
sjúkrahúsi.
Ég og kona min kynntumst fyrst
Guðrúnu er hún var stuttan tima i heim-
sókn hjá Tómasi, syni sinum, og Dagnýjú
tengdadóttur sinni, aö Kirkjuvegi 72 i
Vestmannaeyjum. Þar áttu þá heima i
sama húsi bróðir konu minnar, Lúðvik
Lúðviksson skipstjóri og Helga Sigurðar-
dóttir, kona hans. En Dagný, kona Tóm-
asar, var fósturdóttir þeirra. Þar kynnt-
umst við einnig Ingibjörgu kaupkonu,
sem var stórmerk persóna, systur
Guðrúnar. Við Lúðvik og Ingibjörg tókum
oft lomber-slag á kvöldin.
Guðrún var hin elskulegasta I viðmóti
alltaf geislandi af góðvild, kæti, glað-
værð og lifsfjöri. Það var sem nýtt and-
rúmsloft skapaðist i návist hennar. Okkur
fannst það likast þvi, er hlýir þeyvindar
hafi gengið yfir landið frá vestri til
austurs, svo sem Hulda skáldkona lýsir
þvi bezt, er hún átti heima I Þingeyjar-
sýslu.
Við munum ávallt minnast Guðrúnar
meðhlýhugog þökk fyrir góðar samveru-
islendingaþættir