Íslendingaþættir Tímans - 19.04.1980, Blaðsíða 2

Íslendingaþættir Tímans - 19.04.1980, Blaðsíða 2
fyrstu árin eftir striöiö. Veröfalli fylgdi erfitt viöskiptaárferöi. Þegar Guöjón haföi keypt Hest og rýmkaöist um jarö- næöiö var skammt aö biöa kreppunnar miklu. Þessu öllu saman hlutu aö fylgja margs konar vonbrigöi. En Guöjón Guö- jónsson var jafnan hress og léttur í máli þó aö syrti i álinn. Enn er þess ógetiö sem verulegu máli skiptir i sögu þessara hjóna, aö tvö börn þeirra sem lifa fæddust heyrnarlaus og heyröu þvi ekki fyrir sér máliö svo aö þau mættu læra þaö eins og önnur börn. Samt rættist eftir atvikum vel ár málum þeirra. Þau Guöjón brugöu búi á Hesti 1956. Hagur þeirra haföi vænkast viö batnaöar- búskaparárferöi og aukna tækni, enda börnin uppkomin. En leiöir þeirra lágu annaö og aldurinn segir til sln. Þau Guö- jón höföu litla dvöl á Flateyri en fluttu sfö- an til Reykjavikur. Enda þótt þau ættu aö baki 30 ára búskap og heföu komiö upp sjö börnum var enn eftir drjúgur tími af starfsævi þeirra. Guöjón vann fyrst i tré- smiöju en siöan varö hann starfsmaöur borgarinnar. Systkinin frá Hesti eru þessi: Þorvarö- ur framkvæmdastjóri i Reykjavik, Her- vör húsmóöir i Hafnarfiröi, Marla verka- kona i Reykjavik, Helga húsmóöir i Hafn- arfiröi, Svava húsmóöir I Reykjavlk, Haf- steinn klæöskeri i Reykjavik og Svein- björn bifvélavirki I Kópavogi. Á slöustu árunum og einkum eftir aö Guöjón var kominn út af vinnumarkaöi kom glöggt i ljós hve römm er sú taug er rekka dregur fööurtúna til. Þá var honum ljúfast aö dvelja á Hesti og búa þar i hag- inn fyrir framtiöina. Margs var aö minn- ast. Systkini hans öll höföu lengur eöa skemur veriö nágrannar hans þar á full- oröinsaldri, auk alira minninga bernsku og æsku. Verulegur hluti af starfsævi þeirra var helgaöur firöinum heima. Sllkt bindur og þau bönd sjást gjaman best þegar dagleg umsvif hætta aö halda huga föstum viö Höandi stund hverju sinni. Sumum kann aö viröast aö Sveinfriöur á Hesti hafi veriö ein þeirra kvenna sem ekki fengu notiö sin svo sem efni stóöu til. Hún haföi til aö bera handlagni og snyrti- mennsku móöurfrænda sinna og ágætar námsgáfur og hneigö til lestrar og bóka. Þaö er trúa min aö allt hafi þetta komiö aö góöum notum I lifstarfi hennar og átt sinn þátt i þvi aö risiö varö undir erfiöu hlut- skipti meö sæmd. Viö rýmri efnahag, fleiri tómstundir og frjálsara lif heföi aö vissu leyti mátt leggja meiri rækt viö þessar góöu gáfur og auglýsa þær betur út á viö. Þar meö er þó engan veginn sagt, aö konan heföi I raun notiö sln betur. Eins og á stóö held ég aö Sveinfriöur á Hesti hafi notiö sin vel og unniö sina sigra þar sem mest var I húfi og ekki öllum hent aö standa. — H.Kr. Knut Otterstedt rafveitustjóri Fæddur 11. des, 1891. Dáinn 1. aprO 1980. 9. aprfl s.l. var til moldar borinn Knut Otterstedtrafveitustjóri, sem léstá Fjórö- ungssjúkrahúsinu á Akureyri 1. aprll, eftir alllanga legu á 89. aldursári. Meö honum er horfinn einn elsti starfsmaöur bæjarins, og um leiö sá maöur, sem var einnaf frumherjunum i rafvæöingu hans þar eö hann haföi stjórn þeirra mála á hendi um 40 ára skeiö. Þegar vér litum á þessi atriði sjáum vér best, hversu Islensk rafvæöing og sú iön- þróun er henni fylgdi, er ung. Knut Otterstedt kemur hingaö þritugur aö aldri, gerist fyrsti rafveitustjórinn, og hefir þannig lifaö alla þróunarsögu þessa mikla fyrirtækis, sem undir hans stjórn þróaðist frá smáorkuveri viö Glerá upp I hina mikluLaxárvirkjun, sem var nýreist eitt af stærstu orkuverum landsins. Með starfi slnu um áratugi varö Knut Otter- stedt þannig einn frumherjanna I rafvæö- ingarsögu landsins, og þar lagöi hann fram krafta sina og kunnáttu meöan starfsdagur entist, en um leiö varö hann einn þeirra manna, er sköpuöu sögu Akureyrar um áratugi á fyrri hluta þessarar aldar og fram yfir hana miöja, einmitt á þeim árum, sem vöxtur bæjar- ins var brastur, og hann óx úr viðjum gelgjuskeiösins yfir I fullmótaöan bæ. Fátt er þaö, sem átt hefir meiri þátt i þeim vexti en rafvæöing bæjarins,en þau mál voru I hinum traustu höndum Knut Otterstedts. Knut Otterstedt fæddist 11. desember 1891 i Dalsland i Sviþjóö, þar sem faöir hans var kornmyllueigandi. Var hann fjóröi Irööinnii lOsystkina hóp, en af hon- um lifa nú þrjár systur. Otterstedt lauk raffræðingsprófi frá Chalmers tekniska Institut i Gautaborg 1919. Næstu árin starfaði hann við ýmis rafveitustörf einkum i Helsingborg og veitti þá um skeið forstöðu Helsingborg- ardeild fyrirtækisins J.L. Eriksen. Til Akureyrar fluttist hann 1922, og þar varö siöan starfsvettvangur hans og saga. Rafveita Akureyrar varö til á árunum 1921-1922, meö þvi aö virkja Glerá sunnan viö Bandageröi, sem enn má sjá merki til. Ekki var þá islenzkri verktækni lengra komiö en fá varö sænskt fyrirtæki til aö byggja virkjunina, sem ekki mundi þykja nú stórt mannvirki, enda var orka hennar einungis 330 hestöfl, en var samt næst stærsta virkjun i' landinu á þeim tima. Fyrir atbeina umsjónarmanns verksins, er Sandell hét var Otterstedt ráöinn til aö sjá um lagningu bæöi háspennu- og lágspennulina, en linubygging mun hafa veriö sérgrein hans. Þegar rafveitan siö- antók tilstarfa haustiö I922varhann ráö- inn rafveitustjóri. Þaö mætti ef til vill þykja undarleg ráöstöfun, aö ráöa út- lendan mann til sliks trúnaöarstarfs, en þar kom til, aö naumast var um nokkurn tslendingaöræöa á lausum kili, sem heföi kunnáttuog færni tilaö takast þann vanda áhendur, og þann stutta tlma, sem Otter- stedt haföi starfað hér haföi hann skapað sér traust og vináttu þeirra, sem honum kynntust, og sýnt aö honum var lagiö aö setja sig inn i' islenska staöhætti og viö- horf. Og Otterstedt brást ekki trausti þvl, er honum var sýnt Hann var fram- kvæmdarstjóri Rafveitu Akureyrar I rúm 40 ár eöa til ársloka 1962, og frá þvi Laxárvirkjun var gerö var hann einnig framkvæmdastjóri h<*nnar til ársloka 1965. Hann var þamíig i fararbroddi um rafmagnsmál Akureyrar og nærsveita I meiraen fjóra tugiára. Undirhans stjórn óx fyrirtækið úr litlu Glerárvirkjuninni meö sin 330 hestöfl i Laxárvirkjun II er gaf 11500 hestafla orku. Þessar tölur gefa nokkra hugmynd um hversu umsvif og ábyrgö rafveitustjórans uxu frá ári til árs, en þó kemur þaö ef til vill enn betur fram, er vér athugum. aö á sama tima meira en fjórfaldaöist fjöldi bæjarbúa, og notkun rafmagns varö sifellt viötækari eöa frá þvi aö vera nær eingöngu til ljósa, iþaöaö veröa meginorkan til hverskonar iðnaöar, sem óx upp á Akureyri i' rikari 2 Islendingaþættir

x

Íslendingaþættir Tímans

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslendingaþættir Tímans
https://timarit.is/publication/303

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.