Íslendingaþættir Tímans - 13.01.1982, Qupperneq 9

Haraldur Pétursson
fyrrverandi safnahúsvörður og fræðimaður
F. 15. ágúst 1895. D. 1. janúar 1982.
A nýársnótt, undir miklum stjörnum,
lést á sjúkradeild Hrafnistu i Reykjavik,
Haraldur Pétursson fv. safnahúsvörður
og fraaðimaður.
Haraldur (Axel) Pétursson fæddist að
Arnarstöðum i Hraungerðishreppi 15
ágúst árið 1895 og voru foreldrar hans
PéturGuðmundsson, skólastjöri á Eyrar-
bakka (1858-1922) og Ólöf Jónsdóttir (1868-
1942).
Pétur Guðmundsson var sonur
v Guðmundar Sigurðssonar á Votamýri á
Skeiðum og konu hans Petronellu Guðna-
dóttur, Guðmundssonar, hreppsstjóra i
Guðnabæ i Selvogi.
Pétur varð gagnfræðingur úr Möðru-
vallaskóla árið 1886, en var lengstum
barnakennari á Eyrarbakka. Hann var
kunnur maður i sinni tið, bæði fyrir
kennslustörf og eins fyrir þjóðmálaáhuga
og bindindisstarfssemi. Ritaði hann all-
mikið um áhugamál sin i blöð.
Móðir Haraldar, Ólöf Jónsdóttir var frá
Uj^sölum i Flóa. Dóttir Jóns bónda þar,
Guðmundssonar, bónda i Þorleifskoti,
Hallssonar.
Þau Pétur Guðmundsson og Ólöf, for-
kom til liðs þar sem liðs var þörf og lipurð
hansog glaðværðgla- idu þann félagsskap
sern hanri roi; þátt i. Meðal fjöimargra
áhugamála Valgeirs var að stuðla að vel-
ferð aldraðs fólks. Þess nutu basði skyldir
og vandalausir, sem hann sýndi sérstaka
nærgætni og ræktarsemi. Þau Daufárhjón
voru samhent i' þessu eins og öðru. Daufá
er rausnarheimili i þess orðs bestu merk-
ingu og þau hjónin samtaka að skapa
þann heimilisbrag. Þar hefur ætið verið
gott að koma og þó Valgeir ætti oft
annrikt, gaf hann sér ávallt tíma að ræða
við gesti sem að garði bar.
Biðjum við honum Guðs blessunar og
vottum fjölskyldunni á Daufá og móður
Valgeirs heitins innilega samúð.
Himinsólin lágt á lofti
lýsir skammt hinn stysta dag.
Óvænt fregn um andiát vinar
orkað fær sem reiðarslag.
Myrkt er bæði i hug og heimi
harmar þungir byrgja skin.
Þó— bjarmar gegnum móðu og mistur
minningin um kæran vin.
islendingaþættir
eldrar Haraldar giftust áiki, og fór
Haraldur ungur til Eyrarbakka til föður
sins, eftir að hann hafði kvænst þar og
stofnað heimili árið 1898. Var hann þar
hjá fóður sinum og konu hans Elisabetu
Ber þar hæst i muna manna
minningin um sannan dreng.
Mann er fram til sigurs sótti
og sifellt sló hinn glaða streng.
Viðsýnn hugur viðar leitar
vandann sigrar. — Fann þvi stað
starfi og oröum, — stórum huga
stefndi settu marki að.
Starfsöm ævi göfgar, gleður,
gefursigurhvarsem fer.
Sá sem fegrar reit og ræktar.
reisir minnisvarða sér.
Trúr i starfi traust sér vekur.
tendrar biys sem lýsir hátt.
Góður vinur vina sinna
veitir þeim sem eiga bágt.
Þökk fyrir störfin, þökk fyrir kynnin,
þökk fyrir sanna bróðurhönd.
Náð þér faðir ljóssins ljái,
leiði þig i dýrðarlönd.
Þungt er að skilja, þungt er að kveðja
þokan harma byrgir sýn.
Þó — i gegnum móðu og mistur
minninganna ljósið skin.
Nágrannar
Jónsdóttur Þórðarsonar, alþingismanns
að Eyvindarmúla I Fljótshlið. En áður
hafði Haraldur alist upp hjá frændfólki
sinu þar eystra.
Dvaldist Haraldur á Eyrarbakka, i
Pétursbænum þar til hann var á tiunda
ári, en þá fór hann að Bræðratúngu i
Biskupstungum og ólst hann þar upp
siðan til fullorðinsára. Þau Pétur skóla-
stjóriog Elisabet kona hans eignuðust 11
böm og mun ómegðin á heimilinu meðal
annars hafa valdið þvi, að hversu ungur
Haraldur fór i' vist en það var ekki óal-
gengt á þeim árum. Viðskila við Péturs-
bæinn, stjúpu sina föður og systkini varð
Haraldur hinsvegar aldrei, og var mér
sagt að sérstök hátið hafi verið i þeim bæ,
þegar Haraldar var von þur sveitinni og
héldust þeir kærleikar allt lifið.
Hálfsystkini Haraldar voru talin i
aldursröð: Jón Axel Pétursson, banka-
stjóri (1898—1980) Kvæntur Astrlöi
Einarsdóttur,er lifir mann sinn. Steinunn
Pétursdóttir (1901—1911) Nelly Péturs-
dóttir (1903—1981) átti Jóns Jónsson,
bónda á Miðhúsum i Alftaneshreppi á
Mýrum, er lifir konu sina. Guðmundur
Pétursson, loftskeytamaður (1904—1972),
en kona hans var Ingibjörg Jónasdóttir
(1906—1980) frá Brautarholti i Reykjavik.
Asgeir Pétursson, verkamaður í Reykja-
vík f. 1906 kvæntur Dýrleifu Arnadóttur
cand phil. Auður Pétursdóttirf. 1907 hús-
frú i' Hólabrekku i Garði. Hennar maður
er Kristófer Jónsson, bróðir Jóns Jóns-
sonar, Miðhúsum. Tryggvi Pétursson,fv.
bankastjóri i Reykjavik f. 1901, sem
kvæntur er Guðrúnu Jónasdóttur, systur
Ingibjargar Jónasdóttur, er getiö var hér
að framan. Steinunn Bergþóra Péturs-
dóttirf. 1912.Hennar maður er Þormóður
Jónasson, húsgagnasmiður. Þau búa i
Reykjavík. Asta Pétursdóttir 1915—1938)
Pétur Pétursson, útvarpsþulur i Reykja-
vik f. 1918,kona hans er Birna Jónsdóttir.
Bergstcinn Pétursson (1920—1921)
Auk þess átti Haraldur eina hálfsystur.
Petróneilu Pétursdóttur (1890—1958) er
átti Áma verslunarmánn Helgason i
Grindavik. (1879-1956) Móðir Petronellu
var Katrin Sigurðardóttir í Grindavikþ
-O-
Haraldur Pétursson ólst upp viö sveita-
störf, þó undir sjávargarði með lffsháska
og storm i svipnum fyrstu árin, það er að
segja á Eyrarbakka, þar sem faöir hans
réri mörg úthöld er hlé varð á skólahaldi.
9