Heimilistíminn - 19.04.1979, Blaðsíða 13

leika alls konareöa hæfileika til þess aö
framkvæma erfiöar þrautir, sem þarfnast
nákvæmni og samstillingar.
Einn af menningarfrömuöum Banda-
rlkjananna, dr. Herbert Tilley, segir aö
gáfaö barn geti synt á sér ýmsar hliöar.
Þaö getur setiö og látiö sig dreyma dag-
drauma, eöa þá aö þaö situr aftast I
bekknum, og lætur sér leiöast, veldur
vandræöum spyr spurninga, sem eru til
þess geröar aö koma kennaranum i
vandræöi, kemur meö fimm svör i staö
eins, ef aö er spurt aö einhverju. Dr. Till-
ey hefur skipulagt kennslu fyrir gáfaöa
nemaidur f Vermont, auk þess sem hann
starfar I nefnd sem á aö samhæfa og
skipuleggja kennshi i fimm rikjum, og þá
meö kennslu gáfaöra barna i huga.
Tillögur að kennslu-
fyrirkomulagi
Hvaö geta kennarar gert? var fyrsta
spurningin, sem bandariskur blaöamaöur
lagöi nýlega fyrir dr. Tilley.
— Kennarinn getur reynt aö beita sér-
hæföara verkefnavali, meö þarfir ein-
staklingsins i huga, sagöi dr. Tilley. —
Þetta á þó ekki viö, aö breyta eigi
kennsluefninu i heild, aöeins fyrir einn
eöa tvo nemendur i bekk.
Siöan sagöi dr. Tilley eftirfarandi sögu:
Kennarii'fimmta bekk var áhyggjufullur,
vegna þessaöeinnnemandi hann för yfir
50blaösiöur I reikningi á hverju kvöldi, og
heföi þvi fljötlega lokiö viö kennslubók-
ina. Nil hefur veriö fundin leiö út úr þess-
um vanda. Ný viöbótarkennslubók hefur
veriö fengin, Nemandinn lærir þaö sama
ogaörir nemenduri bekknum, en honum
er einnig kennt aö leysa verkefnin á mis-
munandi hátt, og hann fær erfiöari verk-
fni, sem beita má sömu aöferöunum viö.
1 öörum tilfellum segir dr. Tilley, aö
hægt sé aö fara meö nemandann til ein-
hvers aöila utan veggja skólans, sem get-
ur reyntaö vekjaáhuga hans á sérstökum
verkeftium, eöa þjálfa hann á þeim sviö-
um, sem hann viröist vera sérstökum
hæfileikum búinn.
Sem dæmi um þetta nefndi hann
nemanda, sem aldrei fékk nema C og D i
skölafögunum. Hann haföi bennandi á-
huga á myndatöku. Kennararnir komu
þvf svo fyrir aö nemandinn fékk hálfs
dags vinnu hjá ljósmyndaranum i bæn-
um, og þar meö gat hann notfært sér sér-
áhugasviö sitt. Þegar ákafinn og áhuginn
fyrir þessu ákveöna verkefni haföi veriö
beizlaöur færist hann yfir á önnur sviö
námsins og nemandinn fór aö fá A og B I
öllum fögum.
Ný jar spennandi leiðir
— Gáfaöur nemandi þarf ekki aö fylgja
sérstakri námsáætlun allan liölangan
skóladaginn, segir dr, Tilley. — Ef nem-
endur fá tækifæri til þess aö gera eitthvaö
smávegis, sem þeim þykir spennandi eöa
skemmtilegt, þá eru þeir fúsir aö gera
annaö, sem þeim þykir ekki alveg eins
skemmtilegt.
Hann heldur þvi einnig fram, aö eftir
þvi sem um meira val er aö ræöa muni
hinir gáfaöri meðal nemendanna koma
fram á sjónarsviöiö.
Þá leggur dr. Tilley áherzlu á, aö
kennsluháttum veröi breytt á þann veg,
aö kennarar hætti aö kenna „þekkingu”
en fari þess I staö aö kenna hugsun, hag-
nýtingu og hæfni i aö leysa verkefni. Sé
þetta gert veröur þaö til þess aö nemend-
unum veitist auöveldara aö leysa svo aö
segja hvaöa verkefni sem er, og mæta
hvaða erfiðleikum sem er, og beita viö
þaö þekkingunni eftir þvl sem þörf krefur.
En aö sjálfsögöu má þó ekki gleyma aö
kenna undirstööuatriöin i lestri skrift og
reikningi.
Ekki er svo býsna erfitt aö sjá hverjlr
eru hinir greindu og hæfileikum búnu
nemendur segir dr. Tilley. Þaö á sérhver
kennariaðgetagertmeðþviaöbeita mis-
munandi aðferöum viö nemendurna og
færa einhverja sköpunargleöi inn i bekk-
inn.
Að finna áhugamálin
Oft er hægt aö finna hvert er áhugasviö
hins einstaka nemanda strax I fyrstu dög-
um kennslunnar. Sem dæmi má nefna, aö
komi barn i öörum bekk meö bók eftir
Mark Twain inn I bekkin, þá lætur sá hinn
sami sér ekki nægja lestrarefni annars
bekkjar.
Þá stingur Tilley upp á þvi, aö á hverj-
um degi sé nokkurs konar „uppfinninga-
timi”, sem séu tiu til 20 minútur i hvert
sinn. Þá má leggja einföld verkefni fyrir
nemendurna og láta þá koma meö lausnir
( Eitt sllkt verkefni, sem lagt var fyrir
nemendur var: — Hvernig er hægt aö
flýta þvotti og þurrkun fatnaöar, þar sem
móöir mfn þarf svo mikiö aö þvo?) Fari
kennarinn svo yfir svö barnanna, getur
hann oft fundið barn, sem er sérstökum
hæfileikum búiö, og síöan getur hann not-
fært sér þessa vitneskju og reynt aö ýta
undir námshæfileika barnsins.
Eitthvaö þessu likt er auöveldlega hægt
aö taka upp I skólum án þess aö auka til
muna útgjöldin.
Aukin aðild og afskipti
foreldra og samsamfélags-
ins i heild
Ein leiö til þess aö framkvæma þetta er
aö auka afskipti eöa aöildforeldranna. Ef
foreldrar gáfaöra barna komast aö raun
um, aö skólinn reynir aö gera eitthvaö
fyrir börnin, þá reyna þeir venjulega aö
gera allt, sem I þeirra valdi stendur llka.
Foreldrar I New England hafa ákveðiö
reyna aö ná til fólksins I byggöarlaginu I
þessum tilgangi. Hringt veröur I fólk i ná-
grenni skólans, sem hér um ræöir, og
kannaö, hvort fólk vildi taka til sln nem-
endur, sem heföu sérstakan áhuga á ein-
hverjum ákveönum verkeftium, sem viö-
komandi heföu þekkingu á og gætu veitt
fræöslu I. Gætu þá nemendurnir komiö til
þessa fólks, og þaö veitt þeim sérfræöi-
þjálfun á einhverju sviöi.
Dr. Tilley benti á aö lokum, aö ýmsar
aöferöir mætti nota, til þess aö fram-
kvæma þær hugmyndir, sem hér hafa
komiö fram, og vlöa myndu háskólakenn-
arar og aörir álflca hafa ánægju af aö taka
til sfn börn í tíma og veita þeim einhverja
aöstoö viö námiö. — þfb
13
HUGLEIÐINGAR
Lyftu mér frá því lága og smáa,
upp i hið eilifa, helga og háa,
upp i þin skæru ljóssins lönd,
öll svo greiðist meinin vönd.
Hvað gerir vorsins græðandi hönd,
hún leysir bundin klakabönd,
innst til dala og út við strönd,
um álfur og lönd.
AHsherjar Drottinn!
Allt ber um þinn kærleika vottinn.
Öll speki er frá þér sprottin.
Ég er i sátt við þann allsherjar mátt,
sem allt hefur gefið og tekur. J.B.
1