Heimilistíminn - 15.03.1981, Blaðsíða 5

TlU EFTIRL ÝSTAR
KVIKMYNDIR
Fjölmargar kvikmyndir,
sem framleiddar voru á
fyrri hluta þessarar aldar
eru nú horfnar. í sumum til-
fellum eru myndirnar á
filmunum einvörðungu
orðnar mjög daufar og fara
dofnandi með hverju ári
sem liður, en aðrar myndir
hafa hreinlega brunnið upp,
eða týnzt. Talið er, að helm-
ingur þeirra mynda sem
gerðar voru fyrir 1950 séu
ekki lengur til. Þá er talið
vfst, að 85% þöglu kvik-
myndanna sé horfinn eða
týndur.
Undanfarin ár hafa menn lagt sig i
framkróka um, að reyna aö endurbæta
og laga og leita uppi horfnar myndir.
Fjölda kvikmynda hefur þannig veriö
bjargað frá glötun. Einnig hafa fundizt
margar kvikmyndir, sem ekki hefur
verið hægt að gera neitt við, vegna
þess að myndin á filmunni hefur þegar
verið orðin ónýt.
Lawrence Karr vinnur að þvi að lag-
færa gamlar kvikmyndir og þá meðal
annars á þann hátt að færa gömlu eld-
fimu filmurnar yfir á nýjar svo-
kallaðar óeldfimar filmur. Þessar
filmur eiga ekki að geta brunnið, og
þar að auki hverfur ekki myndin af
þeim með timanum, eins og gerzt hef-
ur meö gömlu kvikmyndirnar.
Audry Kupferberg er ekki siöur
áhugasöm um gamlar kvikmyndir, en
hún er kvikmyndasafnsvörður. Fyrir
riimu ári fann hún gamla kvikmynd,
og er mjög snortin yfir þessum fundi
sinum. Myndin, sem hér um ræðir er
ein þöglu myndanna og er frá árinu
1914. í henni leika Lillian Gish og
Lionel Barrymore en ekkert hefur
verið hægt að gera til þess að bæta
hana eða lagfæra. Myndin var svo til
alveg horfin af filmunni.
Kupferberg var heppnari þegar hún
fann aðra þögla mynd með Theda
Bara. Sú mynd var Cleopatra frá ár-
inu 1917.
Þeir.sem helgað hafa sig leitinni að
gömlum kvikmyndum, nota til þess
aðferðir FBI, Bandarlsku alrikislög-
reglunnar. Annað dugar ekki. Þegar
veriö er að leita aö kvikmyndum eru
valdar úr 10 myndir sem settar eru á
lista „10 Most Wanted” (þær tiu eftir-
sóttustu) rétt eins og þegar verið er að
leita að eftirlýstum glæpamönnum. Ef
svo einhverjar þessara tiu mynda
koma f leitirnar er nýjum nöfnum bætt
inn á listann. Listinn er birtur opinber-
lega og margar gagnlegar upplýsingar
hafa þannig borizt til leitarmannanna
um það, hvar myndimar er að finna.
Einu sinni hafði maður nokkur sam-
band við Karr. Hann var eigandi gam-
allar verksmiðju á Long Island I New
York og hafði rekiö augun I auglýsingu
þar sem auglýst var eftir gömlum
glötuðum myndum.
lljós kom, aðlverksmiöju mannsins
höfðu staðiö ótal filmukassar fullir af
kvikmyndum alltfrá árinu 1952. Þarna
fann Karr m.a. teiknimynd eftir Walt
Disney frá árinu 1922 og var hún I full-
komnu lagi.
Aöeins ein mynd með tali er á eftir-
Kvikmyndin The Divine Woman meö
GretuGarboer ein tíu eftirlýstra kvik-
mynda sem kvikmyndasöfnurum
þætti mikill fengur I að finna aftur.
Þetta er eina Garbómyndin sem ekki
er enn til.
lýsta listanum. Það er söngvamyndin
The Rogue Song frá árinu 1930. A
listanum er einnig Frankenstein mynd
frá 1910 og er talið, að það sé fyrsta
kvikmyndin, sem gerð var um þessa
hryllingspersónu. Aðeins ein Greta
Garbo-mynd er á listanum. Það er The
Divine Woman, og eina Garbó-mynd-
in, sem týnzt hefur.
Listanum yfir eftirlýstu myndimar
er einvörðungu ætlaö aö gefa mönnum
hugmynd um helztu og mikilveröustu
myndirnar sem týnzthafa. — Við hefö-
um getaö haft miklu fleiri myndir á
honum, og listana mörgum sinnum
fleiri. Þetta nægir I bili og gefur mönn-
um hugmynd um þaö, sem glatazt
hefur segir Karr aö lokum.
Þfb

t
i
CS
T
1,5
4'
5