NT - 05.11.1984, Qupperneq 7

friðar- og afvopnunarmálum
er taki mið af þátttöku íslands
í Atlantshafsbandalaginu og
varnarsamstarfinu við Banda-
ríkjamenn annarsvegar og sí-
felldri útþenslu sovéska her-
flotans á Norður-Atlantshafi
hinsvegar.
Sjálfstæðisflokkurinn leggur
sem fyrr áherslu á nauðsyn
þess að brotist sé út úr þeim
þröngu skorðum, sem einhæft
atvinnulíf hefur sett þjóðinni.
Það er kjarninn í þeirri breyttu
efnahagsstefnu sem mótuð var
við stjórnarskiptin á s.l. ári.
Erfiðleikarnir nú eiga rætur
sínar að rekja til þess, að ekki
var safnað í verðjöfnunarsjóði
í góðærunum og sjávarútvegin-
um skapaður traustur rekstrar-
grundvöllur, sem öll efni stóðu
til að gert væri. Það þrengir
svigrúmið nú til að mæta áföll-
unum, að utanríkisverslunin
hefur verið rekin með halla öll
árin síðan 1971 nema eitt, árið
1978, og erlendar skuldir þjóð-
arinnar hafa vaxið jafnt og
þétt. Á verðbólguáratugnum
varð gífurleg eignatilfærsla í
þjóðfélginu, sem gróf undan
siðgæðisvitund, ruglaði verð-
mætamati og ýtti undir óarð-
bæra fjárfestingu, en hagræð-
ing ög almenn vöruþróun sat á
hakanum.
Við stjórnarskiptin á sl. ári
var verðbólgan um 130%, lífs-
kjör höfðu farið versnandi og
verulegt atvinnuleysi blasti við
nema söðlað væri um í stjórn
efnahagsmála. Þó tókst að
skapa atvinnuvegunum viðun-
andi rekstrargrundvöll með
fjölþættum ráðstöfunum sem
tóku til allra þátta efnahagslífs-
ins. Full atvinna hélst en óhjá-
kvæmilegt var að viðurkenna
að lífskjörin væru þegar skert
og að rjúfa vítahring víxlhækk-
ana kaupgjalds og verðlags.
Árangurinn hefur ekki látið á
sér standa á ýmsum sviðum
iðnaðar og þjónustu. Á hinn
bóginn varð til nýr vandi í
sjávarútveginum sem gerir
nauðsynlegt að hann lagi sig að
breyttum aðstæðum og að arð-
semissjónarmið verði meir
ráðandi en verið hefur í rekstri
og fjárfestingu. Traust staða
framleiðsluatvinnuveganna er
grundvöllur heilbrigðrar
byggðastefnu.
Fað er ljósasti votturinn um
árangur efnahagsráðstafana
ríkisstjórnarinnar, að á síðustu
tveim misserum hefur ríkt
meiri stöðugleiki í efnahags-
málum en uppvaxandi kynslóð
íslands hefur þekkt í meir en
áratug. Það getur verið
mönnurn umhugsunarefni og
ekki síður hitt hvaða gildi það
hefur í uppeldislegu tilliti. Frá
efnahagslegu sjónarmiði ræður
áframhaldandi stöðugleiki úr-
slitum um samkeppnishæfni at-
vinnuveganna og er forsenda
þeirrar nýsköpunar, sem ein
getur staðið undir vaxandi
kaupmætti í framtíðinni. Fyrir
launafólk er mikilsvert að frá
síðustu áramótum, eða eftir að
stöðugleikans fór að gæta, hef-
ur almennt vöruverð og hækk-
un launa nánast haldist í hend-
ur og hagur hinna verst settu
verið bættur sérstaklega. Við
lausn kjaradeilnanna nú er
knýjandi að samningsaðilar
einbeiti sér að því að finna
leiðir til að varðveita kaupmátt
án nýrrar verðbólgu, enda séu
skattalækkanir og aukið að-
hald í fjármálum ríkis og sveit-
arfélaga liður í þeirri lausn.
Þjóðarsátt á þessum grundvelli
yrðu farsælar lyktir þeirrar
kjaradeilu, sem nú ógnar af-
komu allra landsmanna.
Á umbrotatímum er það
hlutverk Sjálfstæðisflokksins
að vera kjölfesta í þjóðmála-
umræðu og byggja brýr milli
stétta og hagsmunahópa.
Flokksráðs- og formannafund-
urinn treystir því að þingmenn
og ráðherrar flokksins fylgi
fram þessu meginhlutverki
Sjálfstæðisflokksins.
Steinunn Marteinsdóttir:
„MENNINGAR-
PAKKK>“
LOKAD ÚTI
■ Laugardaginn 27. október
er hundruð prúðbúinna manna
dreif að til að vera við opnun
myndlistarsýningar Steinunnar
Marteinsdóttur að Kjarvals-
stöðum stóð fílelfdur flokkur
verkfallsvarða B.S.R.B. í dyr-
um og meinaði fólki inngöngu.
Urðu sýningargestir að vonum
ókvæða við og lá við stymping-
um.
Á Kjarvalsstöðum hefur allt
verið í hers höndum sökum
verkfallsins. Sýningar hafa
riðlast og framlenging sýninga
er óframkvæmanleg nema í
mjög litlum mæli vegna þess
hve húsið er pantað langt fram
í tímann.
Um þessar mundir eru Kat-
rín Ágústsdóttir og Sverrir
Ólafsson með sýningar í hús-
inu og verða þau mjög illilega
fyrir barðinu á þessu ástandi.
Óft liggur margra ára vinna að
baki hverrar sýningar og kostn-
aður er mikill við að setja upp
og halda hverja sýningu og
eiga listamennirnir fjárhags-
lega framtíð næstu ára undir
því hvernig til tekst.
Þetta var leiðinda klúður að
þessi uppákoma skyldi verða.
Ákveðið var í byrjun síðustu
viku að reyna að opna mína
sýningu um helgina í þeirri von
að verkfallið yrði leyst. Ég lét
prenta boðskort og vinir mínir
dreifðu þeim með ærinni fyrir-
höfn.
Mjög hefur verið loðið hvað
mætti gera í þessu húsi og hvað
ekki. Listamönnum þeim, sem
voru með sýningar í húsinu
þegar verkfall skall á var leyft
að Ijúka sínum sýningum.
Bæði myndlistamönnum og
Alþýðuleikhúsinu, sem hefur
verið með æfingar, var leyft að
vinna í húsinu.
Á föstudag vissi ég ekki
betur en að þessi opnun yrði
leyfð en seint um daginn kom
afdráttarlaust afsvar frá verk-
fallsnefnd B.S.R.B. Samt sem
áður trúði ég ekki mínum eigin
augum þegar heilt herfylki
verkfallsvarða umkringdi
Kjarvalsstaði rétt fyrir opnun.
Gengi myndlistarsýninga
ræðst oft að miklum mæli af
því hve opnun tekst. Þarna
dreif að hundruð manna og
margir vina minna stóðu þarna
fyrir utan með blóm til að
samgleðjast mér á þessum
degi.
Eg er persónulega mjög reið
og sár út af þessum vinnu-
brögðum verkfallsnefndar
B.S.R.B. og ég tel t.d. að það
hefði engu máli skipt fyrir
„prinsip" vinnubragða þótt
þessi hersveit hefði verið send
nokkrum tímum seinna og
ekki eyðilagt fyrir mér opnun-
ina. Það að ofsækja myndlist-
armann, sem er að opna sýn-
ingu er ekki til þess fallið að
verkja samúð með verkfallsað-
gerðum enda heyrðist mér á
tali verkfallsvarða við húsið að
þeir mættu vera betur upplýstir
um forsendur þessara aðgerað.
Voru margir þeirra mjög sam-
úðarfullir í minn garð. Mér
heyrðist samt sumir þeirra fá
eitthver „kikk“ út úr því að
loka úti „menningarpakkið"
eða „loka buddunum" - svo-
leiðis tónn, en ég held að
flestir þeirra hafi ekki skilið
„prinsip“ þessarar aðgerðar
frekar en ég. Skil ég þetta ekki
öðruvísi en aðgerðir manna
sem njóta þess að sýna vald,
enda hafði verkfallsvarsla
B.S.R.B. dyggan stuðnings-
mann innan veggja hússins á
fullu kaupi frá borginni í háum
launaflokki.
Litlir Stalínar og Hitlerar
eru hættulegir á gerræðistím-
um.
Af sýningu minni er það að
segja að hún verður opnuð
fólki strax og verkfall leysist og
önnur formleg opnun verður á
vegum Kjarvalsstaða laugar-
daginn 3. nóvember. Er ég
mjög þakklát æðstu stjórn
Kjarvalsstaða fyrir velvild í
minn garð í þessu máli. Ég hef
vandað mjög til þessarar sýn-
ingar og meðal annars fengið
Kristinn Daníelsson, ljósa-
meistara Þjóðleikhússins, til
þess að sérlýsa hana, sem hann
hefur gert af sinni alkunnu
snilld. Fékk ég til þess lánaða
alla ljóskastara sem voru á
búvörusýningunni og kann ég
þeim aðilum kærar þakkir.
Einnig læt ég skipta salnum
niður með gashengjum í stað
sinna hefðbundnu skilrúma.
Að lokum vil ég bera kveðju
mína og þakklæti til allra
þeirra sem mættu við þessa
sögulegu opnun og vona að
þeir láti sjá sig aftur þegar um
hægist en sýningin stendur til
18. nóvember.
■ Steinunn Marteinsdóttir ásamt nokkrum verka sinna.
Mánudagur 5. nóvember 1984
TIMIM
Málsvari frjáislyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Framkvæmdastjóri: Sigurður Skagfjörð
Sigurðsson
Markaðsstjóri: Haukur Haraldsson
Ritstjóri: Magnús Ólafsson (ábm).
Fréttastjóri: Kristinn Haltarímsson
Innblaðsstjóri: Oddur Ólafsson
Tæknistjóri: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík.
Sími: 686300
Auglýsingasími: 18300
Kvöldsimar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 25 kr. og 30 kr. um
helgar.
Áskrift 275 kr.
Setning og umbrot: Tæknideild NT. Prentun:
Blaðaprent h.f.
Gloppurnar
í kerfinu
■ Allar götur frá því NT kom fyrst út í vor, hefur
blaðið reynt að vekja athygli á og vara við
afleiðingum þeirrar aukningar, sem hefur orðið á
neyslu vímuefna á íslandi. Blaðið hefur birt
reglulegar fréttir af sakamálum tengdum eiturlyfja-
markaðinum og gert ítarlegar úttektir á þessum
málaflokki. 1 blaðinu hafa þá m.a. birst viðtöl við
forfallna eiturlyfjaneytendur á barnsaldri og sölu-
menn hættulegra efna. Jafnframt hefur blaðið bent
á hversu illa stjórnvöld hafa sinnt vörnum á þessu
sviði bæði hvað fyrirbyggjandi menntun og eftirlit
varðar.
Nú síðast hefur blaðið reynt að athuga hve
auðvelt það reynist að útvega sér vímuefni gegnum
hið innlenda lyfjasölukerfi. Frá þessu var sagt
ítarlega í NT fyrir helgi og voru niðurstöður
rannsóknarinnar vægt sagt athyglisverðar.
Rannsóknin var framkvæmd þannig að nokkrir
blaðamenn á NT tóku sér læknisnafn og hringdu í
nokkur apótek borgarinnar þaðan sem þeir pönt-
uðu lyf. Lyfin fengust afgreidd, og eftir að hafa
leyst þau út, gengu blaðamenn á fund landlæknis
þar sem þeir afhentu lyfin og óskuðu skýringa á
þessari „gloppu í kerfinu“.
Viðbrögð landlæknis voru þau, að kæra blaða-
mennina til ríkissaksóknara, og er málið nú í
höndum Rannsóknarlögreglu ríkisins. Var Rann-
sóknarlögreglunni falið að rannsaka málið með
tilliti til 157. og 158. gr. almennra hegningarlaga
um skjalafals, og hugsanlega 116. gr. sömu laga
samkvæmt lögjöfnun. Fað þýðir, að auk þess að
vera kærðir fyrir hreint skjalafals kemur til álita
hvort blaðamenn NT hafi gerst sekir um að hafa
„tekið sér opinbert vald, sem þeir ekki hafa“.
Þessi rannsókn NT og viðbrögð yfirvalda eru
athyglisverð.
í fyrsta lagi kemur í ljós að með lítilli sem engri
fyrirhöfn getur hver sem er náð sér í ólögleg
vímuefni.
í öðru lagi eru viðbrögð yfirvalda eftirtektarverð.
Þegar blaðamenn NT koma til þeirra strax og
brotið hefur verið framið og játa þannig á sig
glæpinn, fá þeir á sig ákæru og yfirheyrslur hjá
Rannsóknarlögreglu ríkisins. Væntanlega mun síðar
dómur fylgja í kjölfarið með tilheyrandi afleiðing-
um varðandi t.d. sakavottorð. Ef viðkomandi
blaðamenn myndu t.d. sækja um skólavist, þar sem
krafist er sakavottorðs, kæmi í ljós að sá hinn sami
hefði verið dæmdur fyrir skjalafals. Hvergi mun
koma fram, að hann hefði verið að þessu til að
hjálpa yfirvöldum til að koma í veg fyrir lögbrot,
en það er vitað að leið sú sem blaðamenn NT fóru,
er algeng.
Að vísu bjuggust blaðamenn NT ekki við
lofsyrðum, en að minnsta skoti einhvers konar
þakklæti fyrir að benda á gloppur í kerfinu
sérstaklega þegar það er haft í huga að við bendum
einnig á hvernig megi koma í veg fyrir þær.
Gloppurnar í kerfinu reyndust þannig verá
tvenns konar. í fyrsta lagi að það skyldi vera svo
auðvelt að ná sér í vímuefnin og í öðru lagi, að þeir
sem hjálpa yfirvöldum til að koma í veg fyrir
þennan leka, skuli verða dæmdir fyrir vikið.