NT - 02.12.1984, Qupperneq 2

■ í Helgarblaði NT helgina
17.-18. nóvember var grein um
makalausa, stöðu þeirra og kjör
í okkar ágæta þjóðfélagi. Greinin
vakti mikla athygli og hringdi
fólk alls staðar að til að forvitnast
nánar um Makalausafélagið.
Núna um helgina verður haldinn
framhaldsaðalfundur þessa
merka félags og í því tilefni kom
Gísli Magnússon, einn af stofn-
endum félagsins hingað niður á
blað og rabbaðí við okkur.
„Hugmyndin með stofnun þessa félags er eins og áður hefur
komið frarn að sinna hagsmunum makalausra fyrst og fremst.
Það cr dýrt að vera einhleypur. Litlar íbúðir eru hlutfallslega
dýrari á leiguntarkaði en stórar. Annar heimiliskostnaður er
líka dýrari en hjá fólki í sambúð.
Ætli einhleyp manneskja að ráðast í það að byggja yfir sig,
bara í blokk, lendir hún strax í vandræðum. Hún hefir yfir að
ráða einu lífeyrissjóðsláni auk húsnæðismálastjórnarláni.
Saman taka þessi lán yfir ca 35-40% af verði tveggja
herbergja staðalíbúðar. Afborgun er að minnsta kosti þrenn
mánaðarlaun. Auk þess verður að útvega í snatri um 60%
sem á vantar. Þá liggur leiðin í bankana sem heimta að lánið
sé greitt upp í topp á örfáum árum.
Það eru ótrúlega margir um og yfir þrítugt sem enn búa í
foreldrahúsum einfaldlega vegna þess að þeir hafa ekki ráð á
öðru.
Það hefur ckki verið kannað hve stór hópur makalausra er
hér á landi. En benda má á upplýsingar sem komu fram á
sögu- og skipulagssýningu Reykjavíkur nú í vor. Samkvæmt
þeim héldu makalausir, það er einhleypir, fráskildir, ekkjur,
ekklar og einstæðir foreldrar fjórðung heimila í Reykjavík
fýrir tuttugu árum. Árið 1982 voru þessi heimili rúmlega 46%.
Eg skal ekkert segja hvort hlutfallið er svipað annars staðar
á landinu, en eitt er víst að niakalausir skipta þúsundum.
Ég býst ekki við að til sé nein ein skýring á því hvers vegna
það eru svona margir makalausir hér á landi. Ég veit ekki
hvort þeir eru fleiri hér en á Norðurlöndum eða í mótmæl-
endalöndunt yfirleitt því trúin skiptir hér verulegu máli eins
og kunnugt er. Trú og siðir. Við íslendingar höfum verið
blessunarlega lausir við kreddur í þeim efnum, að minnsta
kosti nú í seinni tíð og ég held lengstaf. Þetta held ég að
skoðanakönnun Gallups/Hagvangs hafi gefið vísbendingu
um. Þarvarspurt umafstöðutileinstæðramæðra-makalausa
félagið var þá ekki enn orðið til - og kom greinilega fram að
íslendingar töldu það engan siðferðisbrest þótt kona eignaðist
barn án þess að hún væri gift eða í sambúð. Ég held að landinn
telji hjúskap eða sambúð ekki vera hið endanlega takmark.
■ Gísli Magnússon kennari
íslendingar eru miklir einhyggjumenn - eru lokaðir segja
útlendingar - og lítið fyrir að gefa mikið af sjálfum sér eins
og nauðsynlegt hlýtur að vera í náinni sambúð við annan
aðila. Og það er eitt af markmiðum þessa félags að vinna
þeirri skoðun hylli að einhleypi sé eðlilegur valkostur, og það
verði virt fordómalaust.
En þetta er ekki eingöngu hagsmunafélag þótt slíkir hlutir
brenni náttúrlega mjög á yngra fólki. Það verður auðvitað að
vökva lífsblómið eins og önnur blóm. Það var líka gert í
sumar, jafnvel þótt félagið væri ekki enn formlega stofnað.
Það voru farnar fjórar skemmtiferðir út á land auk dansiballs
sem haldið var hér í bænum. Og það er hugmyndin að stofna
tómstundaklúbba innan félagsins - svo marga sem efni standa
til. Taflklúbb, íþróttaklúbb, ferðaklúbb, bókmenntaklúbb
o.s.frv. Æskilegast væri að slík starfsemi væri sem allra
fjölbreyttust. En það er alveg á valdi félaganna, þeir ákveða
hvaða klúbbar starfa.
Framhaldsstofnfundur Makalausafélagins hefst kl. 15 sunnu-
daginn 2. desember í kjallaranum í húsi Sparisjóðs vélstjóra
Borgartúni 18. Á fundinum verða endurskoðuð lög félagsins
lögð fram til samþykkis, kosið verður í stjórn og ræddar
hugmyndir um klúbbastarfsemi innan félagsins. Svo er í
bígerð að halda bráðlega dansiball en hvar og hvenær það
verður getur fólk fræðst um á fundinum. Skráðir félagar í
Makalausafélaginu eru þegar 300 en allir makalausir á
Stór-Reykjavíkursvæðinu eru hvattir til að mæta á fundinn.
I.D.B.
NT-mynd: Sverrir
HELtíAR-
BLAÐ
■ Fyrir fimmtán árum störf-
uðu fjórir næturklúbbar í
Reykjavík, vín glóöi á skál og
silkikjólarnir skrjáfuðu. Við
segjum frá klúbbunum og
endalokum þeirra á bls. 10-11.
Umsjónarmenn
Helgarblaðs:
Atli Magnússon
Inga Dóra Bjömsdóttir
Jón Ársæll Þórðarson
■ Ef mark má taka á leiklist-
argagnrýnendunt dagblaðanna
þá eru bestu leikritin á þessu
misseri leikin á fjöluin smá-
leikhúsanna, Egg-leikhússins
og Alþýðuleikhússins. í dag
ræðir NT við Maríu Sigurðar-
dóttur leikkonu, sem leikur
aðalhlutverk í leikritinu Beisk
tár Petru von Kant, sem Al-
þýðuleikhúsið sýnir um þessar
rnundir.
Bls. 8-9.
■ Fátt hefur vakið jafn mikla
athygli að undanförnu og skoð-
anakönnun Hagvangs. I dag
ræðir Helgarblaðið við fimm
útlendinga búsetta hér á landi
um nokkrar niðurstöður
könnunarinnar.
Bls. 6-7.
■ Forsíðumynd: Stuðmenn
hafa ekki setið auðum höndum
í sumar og í haust. Kvikmynd
þeirra „Hvítir mávar“ er nú
langt komin og innan skamms
mun koma á markaðinn
hljómplata sem meðal annars
inniheldur lög úr myndinni.
Sjá viðtal bls. 16-17.
■ Á bls. 12-13 gefur að líta
stórskemmtilegar myndir af
öldruðum Hafnfirðingum. Þær
er að finna í bókinni Fólkið í
Firðinum sem nú er að koma
út. Það er Árni Gunnlaugsson
lögmaður sem er höfundur
mynda og texta en bókin er hin
merkilegasta heimild um fólk í
Hafnarfirði sem hefur sett svip
á bæinn.
Makakusir skipta búsundum