NT - 15.01.1985, Side 6

lít
Þriðjudagur 15. janúar 1985 6
Vettvangur
Jónas Jónsson búnaðarmálastjóri:
Landbúnaðurinn 1984
Innvegin mjólk
og mjólkurneysla
Mjólkursamlögunum bárust
108.417.466 lítrar mjólkur á
móti 106.445.793 árið 1983.
Aukningin cr um 2,3%. Sala á
neyslumjólk dróst liins vegar
nokkuð santan cða nálægt
2,5%. Smjörsala jókst aðcins
cða um 3% og sala á smjörva
nokkuð mcira eða um 17%.
Sala á ostum jókst cnn
nokkuð eða um 3%. Skyrsala
minnkaði hinsvegar um nálega
ll%.
Loðdýraræktin. Loðdýrabúin
voru ll8 í byrjun ársins og
munu 23 bætast í hópinn á
þessum vctri. Nú cru því loö-
dýrabú I4l. Þar af cru 123 bú
mcö rcfi eingöngu, 14 cru bæöi
mcö rcfi og minka cn fjögur bú
með minka eingöngu. Fram-
leiðslan í ár ncmur 33.400
rcfaskinnum og 20.470 minka-
skinnum scm öll verða scld úr
landi og cr áætlað verðmæti
þeirra um 86 milljónir króna.
Auk þcssa cru svo ásetnings-
dýrin sem aldrci hafa vcrið
flciri cn nú.
Nú fengust nokkru færri
hvolpar til nytja cftir ásetta
refalæöu cn árin áður, cða 5,5
í stað 6.4-6,6.
Árangur mjnkabúanna var á
allan liátt mjög góður livað
varðar frjóscmi og þrif dýr-
anna. Að mcöaltali fcngust
4.I2 hvolpar cftir ásctta læðu
' og hefur aldrci náðst jafn góð-
ur árangur aö mcöaltali yfir
landið.
Grcinilcgt cr að þcir scm
komnir cru af stað mcð loð-
dýrarækt cru fullir af áhuga og
vilja stækka bú sfn því lífdýr-
um Itcfur aldrci fjölgað mcira
cn á þcssu ári.
í ársbyrjun voru rcfalæöur
6.096 cn vcröa nú í árslok
9,242 og heíur því fjölgað um
53%.
Minkalæður voru í ársbyrj-
un 4.822 cn cru nú um áramót-
in 7.270 og hefur fjölgaö um
58%. Meöalbúið hjá rcfa-
bændunt cr nú 67 læöur cn á
minkahúunum 427 læður.
Nýbyrjað söluár lofar góöu
mcð vcrð á loðskinnum. Loö-
dýrabændur munu almcnnt
ánægðir mcð afkomuna á ár-
inu.
Hlunnindi
Laxvciðin varð með allra
slakasta móti. Um 40.000 laxar
veiddust á stöng og í nct;sam-
tals um 160 lestir að áætluðu
söluvcrðmæti 36 millj. kr, þar
af voru hafbcitar laxar urn
5.500 að tölu cöa um 21 lest.
Af cldislaxi var slátrað um
100 lestum aö vcrömæti um 17
milljónir króna.
Silungsvciði. Áætlað cr að
silungsvciöi liafi vcrið svipuð
og áður cöa um 280-300 lestir
og má áætla vcrðmæti til
bænda um 23 milljónir. Sala á
silungi jókst verulega á árinu
og verðiö batnaði. Myndarlcg
kynning á silungi, mcðfcrð
hans og matrciðslu á Búvöru-
sýningunni í scptcmbcr vakti
mikla athygli og cr taliö að
markaður fyrir silung aukist í
náinni framtíð.
/Eðardúnn. Dúntckja var
mcð bctra móti. Vcrölag á dún
fór hækkandi og cru söluhorfur
góöar. Dúntekjan cr talin um
2.200 kg af hreinsuðum dún.
scnt mun gefa um 28 milljónir
króna í útflutningstekjur.
Selveiði. Vciddir voru um
5.200 sclir að vcrömæti um 4.4
milljónir króna. Grcitt cr fyrir
sclkjötið, scm bcrst og cr það
notað í loðdýrafóður.
Reki var talinn mcð minna
móti á árinu cn andviröi hans,
ef umrciknað cr í giröingar-
staura áætlast um 18 milljónir
króna.
I’ar scm úrgangsviöur og
rckamor cr notað til upphitun-
;ir scm cr á allmörgum býlum
sparast vcrulcg útgjöld til upp-
hitunar.
Framkvæmdir og
fjárfestingar
Jarðræktarskýrslur cru cnn
ókomnar úr nokkrum licruð-
um. cn af þcim skýrslum, scm
komnar cru, má ráða að ný-
rækt trúna Itafi aukist um 30%
og orðið um 2.250 ha cn ný-
ræktun hcfur veriö mjög lítil
undanfarandi ár.
Endurvinnsla túna virðist
cinnig hafa orðið um 30%
mciri cn á síöasta ári og því um
1.540 ha. Grænfóöurrækt jókst
einnig nokkuð cða um 20% og
hcfur því orðið um 6.970 ha
scm cr meira cn hún hcfur
áður orðið.
Framræsla varð miki^senni-
lcga um 20-30% mciri cn árið
áður. Byggingaframkvæmdir,
sem njóta framlags drógust
yfirleitt saman, þurrhcyshlöö-
ur um 9%, áburðargeymslur
um 12% og verkfærageymslur
um 20%. Aftur á móti var
byggt 90% mcira af vothcys-
gcymslum en áriö áður og
meira cn vcrið hefur undanfar-
in ár.
milljónir, sem cr um 57% hærri
upphæö en árið áður. Lán til
jaröakaupa voru 128 á móti
103, og dráttarvélakaupa 149 á
móti 94 árið áður.
Lífeyrissjóður bænda vcitti í
allt 316 lán þar af 83 til bú-
stofnskaupa og 233 til íbúðar-
húsa eða óbundin lán samtals
að upphæð kr.57 milljónir.
Byggðasjóður veitti lán til
ýmissa þátta landbúnaðar svo
sem vinnslustöðva, byggðaá-
Búvélar. Kaup bænda á
helstu búvélum urðu nokkuð
mciri á nýliðnu ári en árin á
undan. Kcyptar voru 480 hjóla-
dráttarvélar, á móti 257 árið
áður en 522 voru keyptar að
meðaltali árin 1973-82.
Kaup á helstu búvélum hafa verið sem hér segir:
Nokkur hclstu jarðræktarframkvæmdir hafa orðið sem hér segir
á undanförnum árum:
1980 1981 1982 1983 1984
Nvrækt túna, lia 2.536 1.902 1.809 1.732 2.250
Endurræktun túna, ha 690 1.721 1.410 1.181 1.540
Grænfóðurræktun, ha 3.938 5.235 5.192 5.626 6.970
Skurðgröftur, m’ 3.193.000 2. 416.000 4. 724.000 4. 558.000 5. 500.000
Plógræsi km 1021,7 104,7 869,7 293,7 833,5
Þurrhcvshlöður, m’ 72.151 65.377 80.603 52.654 47.70(1
Votheyshlöður, m’ 26.413 35.117 34.113 23.312 45.286
Áhurðargeymslur, m’ 40.269 56.064 70.572 53.737 47.036
Verkfærageymslur, m’ 9.658 9.598 10.716 6.840 5.530
1981 1982 1983 1984 1973-1982 10 ára meðaltal
Hjóladráttarvélar 442 308 257 540 522
Sláttuvélar 303 262 197 250 335
Snúningsvélar 361 304 146 250 346
Heybindivélar 134 126 69 105 154
Heyhleðsluvagnar 122 84 43 80 131
Samtals 1362 1084 722 1488
Lánveitingar Stofnlánadeildar
landbúnaðarins til útihúsa-
bygginga og ræktunar og
flcstra annarra framkvæmda
liafa á undanförnum 8-10
árum drcgist mjög saman. Á
árinu 1983 voru lán til fjösa,
fjárhúsa og hcygcymslna ekki
ncma um þriöjungur þess sem
þau voru á árunum 1976 og
1977.
Hcildarlánin til fram-
kvæmda í landbúnaði, þar mcö
taldar vinnslustöðvar o.tl. reikn-
að á föstu verðlagi liafa drcgist
saman um meira cn hclming
cða um 54.5%, síðustu tíu
árin. Þctta sýnir vcl hvernig
brugðist hefurvcrið við mark-
aðskrcppunni og offramlciðslu
kjöt- og mjólkurvara, Fullyrða
má að lán til slíkra fram-
kvæmda nú cru ekki meiri en
scm svarar til þeirra fram-
kvæmda, sem nauðsynlegar
eru til viðhalds.
Nú voru veitt 71 lán til
fjósbygginga á móti 68 árið
áður.32 íán til fjárhúsbygginga
en 47 árið áður, 24 lán á
þurrheyshlöður og 29 á vot-
heysgeymslur. 108 lán voru
vcitt til bygginga Iqðdýrahúsa
cn 103 árið áður. í allt vcitti
Stofnlánadcild 736 lán til fram-
kvæmda að upphæð 225,5
ætlana o.fl. í allt 69 lán (57 í
fyrra) að upphæð 25.323.000
kr.
Þau skiptust þannig cftir
greinum. Talalána
Hvað er framundan hjá
landbúnaðinum. Mörg verk-
efni bíða. Það verður að eiea
sér stað bæði uppbygging og
endurnýjun, í staö kyrrstöðu
og samdráttar.
Það verður að leiða þróun-
ina með ákveðnum aðgerðum,
beinum eða óbeinum. Best er
' að beita skipulagningu þannig
að aðlögun cigi sér stað án
Upphæóir í þús kr.
1984 1983 1982 1984 1983 1982
Vinnslustöðvar N 7 12 8.500 3.120 3.760
Fiskeldi 15 12 15 4.820 2.584 1.500
Loðdýrar 21 25 15 8.425 5.025 2.599
Ræktunarsamb. 3 2 3 830 810 250
Landbúnaðaráætlanir 14 9 11 1.448 290 653
Fóðurvérksmiðjur 2 1 0 560 1.000 0
Garðyrkja 1 1 0 225 400 0
Alifuglar 2 0 0 515 0 0
69 57 41 25.323 13.229 8.762
beinna boða eða banna. Slík
skipulagning nær bestum ár-
angri ef samtök bændanna á
öllum sviðum og í öllum grein-
um standa að henni sjálfviljug
og heilshugar, skiljandi það að
þá næst sá árangur sem veitir
heildinni best kjör, skilar þjóð-
félaginu mestum arði.
Það verður að líta á fram-
leiðslu og sölumöguleika land-
búnaðarins sem eina heild. Á
sama hátt verður að líta á alla
atvinnumöguleika sveitanna
og byggðanna, sem þeim eru
tengdar í samhegi.
Þetta er gildur þáttur í at-
vinnulífi þjóðarinnar, svo ekki
sé minnst á það hve afdrifarík-
ur hann er fvrir þá byggða-
stefnu, sem ákveðið verður að
fylgja. En byggðastefnan er
auðvitað ekkert cinkamál
landbúnaðarins cða bænda-
stéttarinnar.
Yfirlit yfir fjölda og upphæðir lána úr Stofnlánadeild
Pjöldi lána
1984 1983 1982
1984
Upphæðir
1983 1982
Útihúsabyggingar og ræktun ofl. 300 262 272 95.509.330 69.202.220 42.800.200
Dráttarvélar 149 94 128 17.863.280 9.350.910 7.152.260
Vinnslustöðvar landhiinaðarins ofl. 46 25 39 33.216.350 18.421.670 18.180.810
Til ræktunarsamhanda 5 5 4 3.538.000 4.342.400 1.634.460
Loðdýrabú og fóðurstöðvar 103 113 70 37.187.105 17.449.000 8.320.230
608 500 513 178.497.305 118.766.200 78.087.960
Jarðakauplán 128 103 87 47.063.000 24.178.290 14.175.270
íbúðarhús 0 0 0 0 0 0
SamtalsúrStofnlánadeild 736 603 600 225.560.305 142.944.490 92.263.230
Lán ór Lífeyrissjóði bænda: Fjöldilána Upphæðir
1984 1983 1982 1984 1983 1982
Bústofnskaupalán 83 110 86 17.879.820 10.272.190 5.503.140
Líléyrissjóðslán v/ íbúðarhúsa-
bygginga og réttindastiga 233 181 201 39.171.710 20.653.280 15.369.630
Samtals úr Lífevriss júði 316 291 287 57.051.330 30.925.470 20.872.770
Samtals heildarlánveitingar 1052 894 887 282.611.635 173.869.960 113.136.000
Nú er hún Snorrabúð stekkur
■ Það cr hvimlciður siður
suntra blaða að vclta scr upp
úr erfiðleikum annarra blaða
og skiptir þá engu hvort tilcfn-
iö cr mikið eða lítið. cf þá
nokkurt. Út yfir tekur þó þegar
ráðist er að kollegum mcð
ósmckklegum hætti eins og einn
ritstjóra DV gcrir í gær undir
dulnefninu Dágfari.
Raunar cr krassandi þver-
sögn í þessurn óopinbcra
lciðara. Ritstjórinn reynir að
gera lítið úr þeim vilja frétta-
deildar NT að vera óháð
stjórnmálaflokkum. Blaö rit-
stjórans skreytir sig reyndar
mcð merkjunum „frjálst og
óháð“ en samt er ástæða þess-
ara ósmekklegu skrifa Jónasar,
Ellerts cða Harðar Einarsson-
ar sú að í NT var fyrir nokkrum
dögum í dálki scm skrifaður cr
undir nafni, talaö illa um Sjálf-
I dag mælir Dagfari
I dag mælir Dagfari
I dag mælir Dagfari
Kítöasfci *r paö ttkki susiufc aft
vora «d v«ífa wt úr úferam
N'f {híssö dsgaua. Nús vlrfr
t*< tnjtauhús>sbt>fiij satnfc FVam-
fcv*E«<f«sljöri felshsíös hviw
öjtp atórföœt ttgjtjimuiefðla fjártnáia-
tavi þchn <rrðom aö „peír
blatir, stjKt vlft réhtaa tíkfcur app á,
slodttKt ttrtlairga rfcki”. Viui vfet
ikki aé fara í grafgfkur um aö
„fclsHirBÉr” setn þessír starfsmetm
tign vtú é.rw jpettíagarttfr tU að rcfca
blaéki. Þaé tt udallrga þattaig um
óttgfciöd ag aðrs ölgáftutórfseœi aö
þ*u þurfa ai> sdjast tíl að auutda
undír s*r. G&ruvísi vcrú« pvttlajfar»*
ir ckkí ta ejute va*a þcir ekfci «
trjaon /rrfcar ea atkvafðia.
.V« er IíbJ v»su svtt að bvorfcí
giunif Tína&m oé nýi Itafa verfö háti
skrHaðir á Itlaðamarfcaðiðum ru i
k'ttmía dsgö mcðaa Tilttfett var TOáJ-
fcagu úatnsófcnarflttfckBMis og
Sambaadsftts áxt þesv aé fttra i ietur
ta»td þaft gat bttoa treyíl þvi aQa
jaloa að petitogarHÍr spryttu f ram 6r
NT gengur í Óháða söf nuðinn
Timaiitt. bamUg feala kaifWrykkju-
mean drukkið TUaana itm « Frata-
sökoarheimUi& ttttfð Btragtt-kaiflau,
brcttsdoogmöluðu.
— fjártnálttpáiatk þótti goð
«g giid meðaa Ttffltt'Tált vfcrifaM
auglýsfBgttktöara am fciósettpappir
öðru ttð bfcaat }»gar blttöft baœast
rlð sð b*r» ttf «ér þana álbgauð að
vcrtt „raáJgaga för8*tlsrMhwrtt'<
og StelBfcriaitif' sver al *ér aiia
ábyrgb tt letóttrttsfcrifum biaftsías ag
segtr þttu viticyso efaa.
Nú stóatt á þrtðjutiagíaa a*ú lcss
BJttti iomiattu* Framwikaurfliikfck-
las «g fráttadriidlia rr opp á kttut við
öokfcteo «ta gefur blaftift ttl vr
ttttðvttaft sfcUjaukjft uð lldfckarfött
og StS hafi taktnarkttðafi áhugs « ai
dfiÚB jtroiagnm i biað s«m cagtetl
tteuHÍr bvfirt s«'.m t?r ttð lesa,
aft flcSrf iylgja i fotspor Iram-
fcvœmtiastjöraas »g srgja opp störf-
um jtegttr ÍJámttiasfjórittit t-r ekki
k»gur tii ötttðfcr uð grcfðtt þebu btört-
iti.
Hbtv vrgar má þ<> geta þes* I
IrambJáhlBupl s5 meðal btaða-
rnaaatt œá íínaB öj sklpaðan pr<?*t i
Öháðtt svafBttSinam, Baithir nofckura
KrfstjáassttH. Frestttr þessi g»gtst
oadsB bcmpnaal a jtrlftju-
dBglns varog fjaUar ttm Njátístæðis-
firtfcktea tueð cftirfarttodl h*ttl:
.. v*rí ásfcaadi heflsu tnaana
vegna sft þeuu flðfckssfcrimsif fari uð
kubbast app þvt cfckcrt Irr eúu IUu
tnré sálarttf tu«uau *g lattgvarsödi
öBattBflakfcsátáfc'Á
f'cssf kttrirtesf tka vrð crn cflaust
teíclt i anrfa þeirrur fcxistifcgu
vkfiftuaar i íibáfts sofauðloum að
K|áUttt«»ðissfcrím<iÍið »é tii trafate
f yrtr sálarill þvirrtj sr?m skilja viíja á
mlIÖ Höfcfca ug blaða, rins vg þefr «
fréttftdeSd NT hafa tffcið aít sár.
N*sti* skrcfið hýá þelttt « NT er
stæðisflokkinn. Þctta blaðscm
státar sig af því að vera frjálst
og óháð fær mcð öðrum orðum
reiðikast yfir því að talað sé
óvirðulega um Sjálfstæðis-
flokkinn og ræðst jafnframt að
fréttadcild NT fyrir að vilja
sýna scm mest sjálfstæði gagn-
vart Framsóknarflokknum.
Öðru vísi mér áður hrá. Á
sínum tíma fylgdist ég eins og
aðrir með þeirri viðleitni Dag-