NT - 10.02.1985, Side 17

V Blaðsöludrengir hrifsa blaðið um miðja síðustu öld, til þess
að verða sem fyrslir með það á götuna.
M Gagnrýnendur saka ritstjórnina um að hanga aftan í konungs-
fjölskyldunni um of.
stormar leika alltaf um."
Ráðningin var „Times.“
1981 seldi eigandinn Lord
Thomson blaðið og nýi eigand-
inn var ástralski blaðakóngur-
inn Rupert Murdoch. Hann
keypti á 12 milljónir punda.
Menn fylltust kvíða, því
Murdoch gaf út „blaðurblöð-
in" „Sun" og „News of the
World". Var talið að „Tintes"
mundi nú fyllast af ýntsunt
hégóma í þeim stíl er þessi
blöð temja sér.
Verður
Murdoch
lávarður?
Á ýmsan hátt þykir það hafa
gengið eftir, t.d. er rekið í
blaðinu t'rægt lesendabingó.
En kaupendum fjölgaði nú úr
300 þúsund 1981 í 460 þúsund
í árslok 1984. Þá bætti það
stöðuna að Murdoch sagði upp
500 ntanns við „Times" og
„Sunday Times."!
Enginn veit hvort Murdoch
rnun hljóta lávarðartitil þann
sem vaninn er að prýði nafn
eigenda „Times." Það verður
frú Thatcher að ákveða. en
líkurnar eru nokkrar, því Mur-
doch er dæmigerður íhalds-
maður. Hann var í Oxford á
æskuárum og studdi sósíalista,
en er nú orðinn fyrirtaks aftur-
haldsmaður. Hann hefur ekki
brugðist Thatcher. hvorki í
Falklandseyjastríðinu né í
kolanámaverkfallinu.
Sunnudagur 10. febrúar 1985 17
Hildur drottning ríður smalamanni
■ Eitt er það land sern við
þekkjum lítið til, nenta þá ef
til vill úr stríðsfréttum, en það
er Norður-Kórea. Þeir Kóreu-
ntenn hafa þó gert sér far um
að kynna okkur meðal annars
með því að gefa út frímerki
sem byggt er á gamalli íslenskri
þjóðsögu. Merkið kom út á
barnaári Santeinuðu þjóðanna
árið 1979.
Hér er um að ræða eitt
merki af átta en merkin Itafa
það öll sameiginlegt að eiga
rætur sínar að rekja til ævin-
týra í hinum ýmsu löndum.
Éin sagan er eðlilega frá land-
inu sjálfu Kóreu. Þá er eitt
merki með mynd úr japönsku
ævintýri, og svo koma einnig
við sögu merki frá Ítalíu, ír-
landi, Rússlandi og Svíþjóð.
Rúsínan í pylsuendanunt er
svo merki þar sem myndefnið
er ættað frá íslandi. Vitanlega
voru aðeins valin ævintýri sem
þýdd höfðu verið á mál þar-
lendra og það kemur sem sagt
upp úr dúrnum að Kóreumenn
eiga til þýðingu af íslenska
gandreiðarævintýrinu um
Hildu drottningu og smala-
manninn.
íslenska ævintýramyndin er
á öðru merki samstæðunnar.
Hún sýnir Hildi drottningu
ríða smalamanninum yfir fjöll
og firnindi en undir þeim ligg-
ur landið snævi þakið og fjöll í
baksýn. Drottningin, í gervi
ráðskonunnar. ríður í fögrum
söðli og vönduðunt, sem hún
hefur spennt með gjörð um
smalamanninn. Af klæðnaði
hans er ekkert sérstakt að segja
ncma hvað spurning er unt það
hvort hattur hans sé ekki full
evrópskur ef svo má að orði
komast.
Lambhúshetta hefði cf til vill
verið betur við hæfi. En hvað
um það. Hér er á ferðinni eitt
þeirra erlendu frímerkja sem
vekur athygli á Islandi úti í
hinum stóra heimi. Jafnvel
helst þar sem landið er minnst
þekkt. Því hlýtur það að vera
áhugavert fyrir okkur og ekki
síst þar sem það segir okkur að
í landi þessu hafa þjóðsögur
okkar verið þýddar og lesnar.
Sigurður H. Þorsteinsson.
m ö| <% r\
S*u«í-

FAIRY TALE
tCELANPIC FAIRY TAt.e
Geðlæknir svarar
Er sjónvarpið
mannskemmandi
KæriPáU!
Við eigum ungan son við
hjónin og höfum stundum
verið að velta því fyrir okkur
hvað óhætt sé fyrir hann að
sjá í sjónvarpinu. Eins og
mörg börn á hans aldri er
hann spenntur að sjá auglýs-
ingar en síðan vÚl það oft
brenna við að hann fær að
sitja lengur og þá koma oft
myndir á skjáinn sem álita -
mál erumhvort séu við hæfi
barna. Er eitthvað vitað um
áhrift.d. ógnvekjandimynda
á sálarUf ungbama ? Við ger-
um okkur grein fyrir því að
spurning sem þessi er ef til
vill of almenn til að hægt sé
að gefa viðhUtandi svör. Við
stöndum samt sem áður
frammi fyrir þessum vanda,
hvað má barnið horfa á og
hvað ekki þegar sjónvarpið
er annars vegar.
Hjón.
Mérfallasthendur
Kæru hjón,
Spurning ykkar er mjög
raunhæf en samt sem áður
finnst mér svo erfitt að svara
að mér fallast næstum
hendur. Gat ég ekki að því
gert að mér var hugsað til
sögu frá þriðja áratugi þess-
arar aldar sem góður vinur
minn í Californiu sagði mér
fyrir rúmum 20 árum síðan.
Hann hafði verið á fundi með
indverskum „gúrú“ sem sat
upp á sviði og áhorfendur
létu aðstoðarmann hans,
sem sat hinum megin á svið-
inu, fá í hendur bréfsnepil,
sem hann svo brenndi og á
meðan svaraði Indverjinn
spurningu þeirri, sem stóð á
þessum sneph. Þessi vinur
minn hafði verið á þessari
samkomu með Halldóri Kilj-
an Laxness, nóbelsskáldinu
okkar, sem hafi lagt. spurn-
ingu fyrir „gúrúinn“ eða
„jógainn". Spurningin hljóð-
aði eitthvað á þá leið:
„Hversu margar kattarófur
þarf að hnýta saman til að ná
frá jörðinni til tunglsins.“
Meðan snepill Kiljans
brann sagði Indverjinn:
„Ungi maður úr norðri, þú
ert nú ungur og óreyndur og
fullur gáska og leyfir þér því
að skopast að gömlum
manni. Þegar þú eldist og
vitkast átt þú eftir að verða
heimsfrægur. Þá munt þú
gera þér grein fyrir því, að
það er margt hér í þessum
heimi, sem þú og ég skiljum
ekki og þú munt þá ekki
lengur þurfa að spyrja
spuminga eins og: „Hversu
margar kattarófur þarf að
hnýta saman til að ná frá
jörðinni til tunglsins. “
Þessi reyndi og vitri maður
frá Indlandi svaraði þessari
spurningu með samblandi
af innsæi, visku og framsýni,
sem mér hefur því miður
aldrei tekst að ná. Þar sem
ég veit hvorki hversu sonur
ykkar er gamah eða þroskað-
ur verð ég að segja að mér
reynist mjög erfitt að ráð-
leggja ykkur nokkuð um
hversu mikið má bjóða hon-
um af myndefni í sjónvarpi.
Reyndar eru til ýmsar rann-
sóknir á áhrifum ógnvekj-
andi mynda á sálarlíf barna
en börnin eru eins misjöfn
og þau eru mörg og sum
þola meira en önnur. Skiptir
þar miklu máli umhverfi, ald-
ur og þroski og oft erfitt að
meta hvað skiptir mestu.
Sjálfur er ég uppalinn á þeim
tíma þegar ekkert sjónvarp
var til og kvikmyndir sá mað-
ur aðeins á sunnudögum
mörg fyrstu árin. Hef ég
stundum lent í því, þegar við
fjölskyldan sitjum saman við
sjónvarpið að láta nokkuð
mikið bera á minni geðs-
hræringu yfir atburðum og
atvikum sem ég hef séð í
sjónvarpi í kvikmyndum sem
þar hafa verið sýndar og
hafa börnin þá stundum sagt
við mig: „Pabbi, þetta er
bara leikur, þetta er ekki
alvara, taktu þessu rólega,
slappaðu af.“ Verð ég því að
segja að mín reynsla af upp-
lifun barna af mörgum sjón-
varpsþáttum er „afslappað-
ari“ en mín eigin sökum
mismunandi reynslu barna
og foreldra. Áhrif sjónvarps
eru samt mikil og hættan á
að þau verði æ meiri eftir því
sem tímar líða. Ég hef til-
hneigingu til þess að skrifa
þetta á reikning sambands-
leysis á milli foreldra og
barna frekar en að kenna
sjónvarpinu og þeim mynd-
um sem sjónvarpið sýnir um
þetta.
Þó get ég ekki látið þess
ógetið að mér hefur fundist
nokkur ólykt af því að sjón-
varpið lætur sýna myndir af
deyjandi börnum, sveltandi
börnum, og hreint og beint
hræðilegu ástandi í t.d. Eþí-
ópíu undanfarnar vikur án
þess að gefa nokkra viðvör-
un að þetta geti verið var-
hugavert viðkvæmum
sálum. Hef ég þó orðið var
við það að börn og unglingar
hafa séð þetta sem mjög
raunhæft ástand og orðið
mjög miður sín. Reyndar
ekki bara börn og unglingar
heldur líka fullorðnir, þrátt
fyrir að hinir sömu hafa get-
að séð kvikmyndir og myndir
sýndar í „video“ án þess að
finnast þetta sem þeir sáu
raunverulegt. Hvílirþví mikil
ábyrgð á foreldrum og
reyndar ekki siður á þeim
sem stjórnar útsendingum
sjónvarps hvað ungbörnin
og ungviðið okkar fær að sjá
hindrunarlaust. Ábyrgð for-
eldra er mikil og ég sé enga
ástæðu til þess að þeir
hlaupist undan þeirri ábyrgð
og reyni að vega og meta
hvað er hollt þeirra börnum
og hvað hæfir þroska þeirra
og reynslu.
Páll Eiríksson geðlæknir
svarar spurningum lesenda