NT - 20.04.1985, Síða 16

Sextugur:
Ólafur M. Ólafsson
útgerðarmaður, Seyðisfirði
■ óiiöi. sýnir Óla Venna í Vestmannaeyjum hvernig á að bera
sig við færarúlluna. Fullu nafni heita heiðursmennirnir Ólafur
Marel Ólafsson og Ólafur Sigurvinsson (bróðir Ársgeirs). Myndina
tók Guðmundur Sigfússon í Eyjum.
Full fimmtíu ár eru liðin síðan
við Óli tókumst á í leik ogstarfi,
en við vorum leikbræður þegar
í æsku. Ólafur M. Ólafsson var
fæddur í Vestmannaeyjum 20.
apríl 1925. Foreldrar hans voru
Ólafur Guðjónsson, Aust-
firðingur í marga ættliði, sem
lengi var fiskibátaformaður, og
kona hans Vigdís Ólafsdóttir
frá Vestmannaeyjum. Foreldrar
Ólafs fluttu austur í Seyðisfjarð-
arhrepp jíegar hann var korn-
ungur. A Hánefsstaðaeyrum í
Seyðisfjarðarhreppi var á þeim
tíma talsvert útgerðarþorp. Þar
voru 15-20 heimili og menn
unnu þar einkum að sjávarút-
vegi og landbúnaði jöfnum
höndum. Flestir voru útvegs-
bændur. Gerðu þeir út sex til
þrettán smálesta fiskibáta og
verkuðu fiskinn, en höfðu jafn-
framt svolítið landbú fyrir heim-
ilin. Sem smástrákur vandist
Ólafur þegar mikilli vinnu, sér-
staklega við sjóinn, og það kom
fljótt í ljós, að hann var mikið
mannsefni. Hann var forkur
duglegur við alla vinnu, sem
hann gekk að og eftirsóttur.
Hann var t.d. frægur beitinga-
maður. Fljótlega fór Óli, eins
og hann er kallaður enn þann
dag í dag, að fara á vertíðir
suður á landi og vann við sjávar-
útveg alla sína æsku fram á
fullorðinsár. Pað var ekki
hlaupið að því á þessum tíma
fyrir unglinga að afla sér
menntunar þar eystra. Þar voru
engir menntaskólar, nánast eng-
ir sérskólar, en alþýðuskólarnir
höfðu þá starfað um alllanga
hríð, þar á meðal Alþýðuskól-
inn á Eiðum. Árið 1943 fór Óli
að Eiðum og lauk brottfarar-
prófi frá Eiðaskóla tveim árum
síðar. Árið 1945 fer hann svo á
íþróttaskólann á Laugarvatni og
útskrifaðist þaðan sem íþrótta-
kertnari vorið 1946. Það haust
verður hann svo íþróttakennari
á Eiðum, en aðeins um eins árs
skeið. Árið cftir réðst hann til
Seyðisfjarðar sem íþróttakenn-
ari og sundhallarvörður, eftir
að sundhöllin kom þar. Því
starfi gegndi hann til 1958, en
þá hefst nýr þáttur í lífi Óla,
sem ég kem nánar að síöar.
Það verður ekki rætt um
æsku- og unglingsár Ólafs Ólafs-
sonar án þess að minnast á
íþróttaferil hans. Hann varmik-
ill atgerfismaður, sterkur,
snarpur og mjög fylginn sér.
Hann var mjög góður knatt-
spyrnuntaður og ég fullyrði. að
ef hann hefði fengið tækifæri til
70 ára er í dag Oddur Jónsson
frá Sandi. Hann tekur á móti
gestum í Ásbúð 90, Garðabæ,
I eftir kl. 15.
að iðka knattspyrnu við góðar
aðstæður hefði hann orðið einn
af allra beztu knattspyrnumönn-
um (slendinga á þeim tíma. En
honum var fleira til lista lagt á
sviði íþrótta en knattspyrna.
Hann var fjölhæfur og mikill
afreksmaður í frjálsum íþrótt-
um, bæði hlaupum, stökkum og
köstum. Þá var hann ágætur
sundmaður.
Það kom snemma fram hjá
Óla, að hann hafði brennandi
áhuga á atvinnurekstri og fram-
kvæmdum. Meðan hann var
íþróttakennari á Seyðisfirði
hafði hann verulegan landbú-
skap, m.a. um hundrað kindur
á fjalli, þegar flest var, og
talsverða rófnarækt. Fyrsta
fleytan, sem Óli eignaðist var
trilla, sem hann keypti með
Sverri Haraldssyni, lækni, en
þeir voru góðir vinir. Hét hún
Hafrenningur.
Árið 1959 verða veruleg
þáttaskil í æfi Óla. Hann hættir
starfi íþróttakennara á Seyðis-
firði og gerist útgerðarmaður.
Og í febrúar það ár kemur fyrsti
fiskibáturinn, sem Ólafur eign-
aðist. Var það Gullver NS 12,
sem var 70 smálesta bátur. Skip-
stjóri á Gullveri var Jón
Pálsson, sem um árabil hefur
verið einn farsælasti og fremsti
togaraskipstjóri þjóðarinnar.
Samstarf þeirra félaga leiddi til
mikilh athafna og umsvifa í
atvinnumálum Seyðisfjarðar.
Þcir stofnuðu hlutafélag, sem
heitir Gullberg hf., og átti Ólaf-
ur mestan hlut í félaginu ásamt
Jóni og Hjalta heitnum Nielsen.
Gullver aflaði ágætlega bæði á
síldveiðum og vetrarvcrtíðum.
En Óli hugsaði alltaf fram á
við og á hans vegum var smíðað
nýtt 164 smálesta síldarskip í
Vestmannaeyjum að ég hygg
árið 1964. Þetta nýjaskipnefndi
Óli Gullberg og bar það skrá-
setningarstafina NS 13. Jafn-
hliða seldu þeir svo Guflver
gamla, en keyptu árið eftir aust-
ur-þýzkan stálbát, einn af gömlu
tappatogurunum svonefndu.
Þetta skip var 265 smálestir.
Útgerð þeirra félaga var nú orð-
in veruleg nteð tvö nýtízkuleg
síldveiðiskip, sem jafnan öfluðu
vel. Útgerðin blómgaðist og
styrktist með hverju árinu.
Árið 1969erÓliorðinnsterk-
efnaöur maður og var þá að
hugsa um að flytja útgerð sína
til Vestmannaeyja, en þar átti
hann sterkar rætur. Á þessum
árum hafði veriö reist stórt fisk-
iðjuver á Seyðisfirði. Rekstur-
inn gekk illa og erfiðleikar að
afla hráefnis til vinnslu. Og nú
tók Óli nýja ákvörðun sem hafði
ákaflega mikla þýðingu fyrir
Seyðisfjörð. En það var að festa
kaup á fiskiðjunni ásamt Þor-
bergi Þórarinssyni, æskufétaga
hans af Eyrunum, og fleiri
mönnum. Óli var þó langstærsti
hluthafinn. Var nú ákveðið, að
báðir bátamir skyldu veiða hrá-
efni fyrir fiskiðjuverið og að
þetta yrði svo rekið allt saman í
sameiningu. Á árinu 1969 er
Fiskvinnslan hf. stofnuð um
fiskiðjuverið, og er það í rekstri
enn þann dag í dag. Áriö 1971
stofnaði Óli hlutafélag, sem bar
nafnið Eyrar hf., og keypti þaö
bát, sem Margrét hét, auslur-
þýzkur togari frá 1959. Hann
var seldur aftur 1974. Og enn
eitt hlutafélag stofnaði Óli,
Brimberg hf., sem kcypti v/b
Hannes Hafstein, sem var 170
smálesta síldarbátur. Var hann
gerður út í nokkur ár, en var
löngu st'ðar fluttur til Englands
í úreldingu.
Árið 1973 verða enn þáttaskil
í atvinnusögu Ólafs Ólafssonar.
Þá festa þeir félagar kaup á
dönskum togara og nefndu þeir
hann Gullver, en austur-þýzki
báturinn var seldur burt. Óg nú
hefst togaraútgerð þeirra, sem
hefur verið rekin fram á þennan
dag af miklum myndarskap.
Fjórum árum síðar eða árið
1977 kaupir Fiskvinnslan svo
togara frá Kristianssand, 46 m
langt skip. Skipasmíðastöðin
keypti hins vegar gamla togar-
ann jafnhliða smíði hins nýja.
Þessi nýi togari hlaut nafnið
Gullberg. Seinasta skrefið í
þessari glæsilegu atvinnusögu
verður svo sumarið 1983, þegar
þeir félagar kaupa nýja Gullver,
460 smálestir, 50 m að lengd og
mjög fullkomið fiskiskip, sem
nú er gert út sem flaggskip
þeirra Seyðfirðinga.
Til skamms tíma ráku þeir
félagar því tvo togara, stórt
fiskiðjuver, netaverkstæði,
vélaverkstæði og aðra fisk-
vinnslu af mikilli atorku. Ég
held það sé óhætt að fullyrða,
að ásamt Otto Wathne og Stef-
áni Th. Jónssyni sé Ölafur
Ólafsson einn helzti athafna-
maður, sem Seyðfirðingar hafa
eignazt. Það er mjög honum að
þákka, að Seyðisfjörður hefur
rétt verulega út kútnum á sein-
ustu árum.
Á síldarárunum hafði Ólafur
brennandi áhuga á að koma upp
nýtízkulegri síldarverksmiðju á
Seyðisfirði. Honurn fannst, að
Síldarverksmiðjur ríkisins væru
yfirleitt gamlar og úreltar og
þörf á að gera þar úrbætur á.
Hann hafði því forgöngu um að
stofna félag, sem setti sér það
mark að reisa nýtízku síldar-
verksmiðju á Hánefsstaðaeyr-
um. Tryggði félagið sér land
undir verksmiðjuna á eyrinni
fram af Sörlastaðalandi við
Sörlastaðaána. Þar var reist
traust hafskipabryggja. Sörla-
staðaáin undirbúin til virkjunar
rafmagns og síðan reist nýtízku
síldarverksmiðja með öllu til-
heyrandi. En þá gripu máttar-
völdin inn í með tvennu móti.
Annars vegar hvarf síldin, þegar
verksmiðjan var í raun að verða
tilbúin að taka á móti síld, og
hins vegar mætti félagið harðari
andstöðu. Sameinað atvinnu-
rekendavald ríkisins og banka-
vaidið stöðvuðu framgang þessa
glæsilega máls. Félagið varð
raunverulega gjaldþrota og þeir
félagar urðu að rífa verksmiöj-
una niður og selja hana hingað
og þangað eftir beztu getu.
Þessi saga er raunasaga og tap-
aði Óli stórfé á þessu máli.
Togaraútgeröin varð einnig fyrir
verulegu áfalli, þegar skipa-
smíðastöð í Frakklandi varð
gjaldþrota, en hún haföi skip í
smíðum fyrir Fiskvinnsluna. En
þótt á móti blési um sinn var
það ckki venja Óla að gefast
upp. Þvert á móti herti hann
róðurinn. Skaplyndi Ólafs
Ólafssonar er með þeim hætti.
að hann hefur alltaf haldið höfð-
inu uppréttu og viljað taia full-
um hálsi við hvern sem í hlut á.
Þótt Óli sé fljótur að breyta
skapi og lundin sé ör, er hann
drenglyndur og manna sáttfús-
astur. Skipstjórar hans hafa sagt
mér, að aldrei sjáist svipbrigði á
Óla, þótt fiskur hafi verið
tregur. Þá er Óli óvenju greið-
vikinn. Veit ég að hann hefur
greitt götu fjölmargra manna
með ýmsum hætti, ekki sízt
þeirra sem minna mega sín.
Hann er vinmargur og góður
vinur vina sinna.
Óli er nákunnugur íslenzkum
sjávarútvegi og þekkir fjöldann
allan af starfsbræðrum sínum
víðs vegar um landið. Hann
hefur óbilandi trú á fiskistofnin-
um og hefur alla tíð verið
óhræddur að hætta fé sínu í
sjávarútvegi.
Óli er félagslega sinnaður
maður og hefur tekið mikinn
þátt í svo að segja öllum félags-
og framfaramálum, sem unnið
hefur verið að á Seyðisfirði á
seinni árum og víðar. Hann átti
um tíma sæti í bæjarstjórn Seyð-
isfjarðar og vann sérstaklega að
framgangi atvinnumála á þeim
vettvangi.
Fiskvinnslan og Gullberg hf.
lentu í miklum fjárhagserfið-
leikum á erfiðu árunum eftir
1980 eins og fjöldamörg önnur
fyrirtæki í sjávarútvegi. Leiddi
þetta til þess, að þeir félagar
urðu að selja Gullbergið, en lán
Seyðfirðinga var nægilega mikið
til þess að aðrir aðilar á staðnum
keyptu skipið. Svo í dag reka
þeir Fiskvinnsluna og togarann
Gullver ásamt öðrum þeim
rekstri, sem þeir hafa starfrækt
um árabil. Gullbergið aflar á-
fram hráefnis fyrir Fiskvinnsl-
una.
Þetta var Ólafi mjög á móti
skapi, en nú leggur hann allan
sinn metnað í að styrkja rekstur-
inn á nýjan leik og ég vona
sannarlega að honum takist
það.
Við Ólafur Ólafsson höfum
verið vinir um marga áratugi.
Við ólumst upp saman, tókum
þátt í íþróttaæfingum og í-
þróttakappleikjum um árabil og
vorum alla tíð samrýmdir. Þó
að leiðirnar hafi skilið þá hefur
vináttan haldizt eigi að síður.
Ég met þennan vin minn ákaf-
lega mikils og tel hann einn af
fremstu athafnamönnum í sveit
útgerðarmanna á fslandi. Það
væri betur, að fslendingar eign-
uðust flciri slíka, þá þyrfti þjóð-
in sannarlega engu að kvíða.
Ólafur hefur verið mikill
gæfumaður í einkalífi. Kona
hans Hlín Nielsen er hin ágæt-
asta kona, og þau hafa eignazt
saman þrjár myndarlegar
dætur. sem allar eru búsettar á
Seyðisfirði. Hið fallega heimili
þcirra er rómað fyrir gestrisni.
Nú þegar Ólafur, vinur minn,
stendur á sextugu á ég enga
heitari ósk honum til handa, en
að atvinnureksturinn, sem hann
á og stjórnar megi blessast og
blómgast. Ég veit það væri veg-
legasta afmælisgjöfin, sem hon-
um gæti hlotnazt.
Við hjónin sendum Ólafi og
fjöiskyldu hans hjartanlegar
hamingjuóskir á þessum merk-
isdegi. Veit ég að fjölmargir
vjnir hans hér á Reykjavíkur-
sVæðinu sem annars staöar
muhu taka undir þær óskir.
Tómas Árnason
Laugardagur 20. apríl 1985 16
Guðsþjónustur í Reykja-
víkurprófastsdæmi sunnu-
daginn 21. apríl 1985.
Árbæjarprestakall
Barnasamkoma í safnaðarheimili
Árbæjarsóknar kl. 10.30. Guðs-
þjónusta kl. 2.00. Organleikari
Jón Mýrdal. Sr. Guðmundur Þor-
steinsson.
Áskirkja
Barnaguðsþjónusta kl. 11.00.
Guðsþjónusta kl. 2.00. Aðalfund-
ur safnaðarins eftir messu. Sr.
Árni Bergur Sigurbjörnsson.
Breiðholtsprestakall
Barnaguðsþjónusta kl. 11.00. Sr.
Lárus Halldórsson.
Bústaðakirkja
Barnaguðsþjónusta kl. 11.00. Sr.
Solveig Lára Guðmundsdóttir.
Guðsþjónusta kl. 2.00. Organleik-
ari Guðni Þ. Guðmundsson.
Bræðrafélagsfundur mánudags-
kvöld kl. 20.30 í safnaðarheimil-
inu. Félagsstarf aldraðra miðviku-
dag kl. 2-5 Sr. Ólafur Skúlason.
Digranesprestakall
Barnasamkoma kl. 11.00 í safnað-
arheimilinu við Bjarnhólastíg.
Fermingarmessur í Kópavogs-
kirkju kl. 10.30 og kl. 14.00. Sr.
Þorbergur Kristjánsson.
Dómkirkjan
Laugardag: Barnasamkoma kl.
10.30. Sr. Agnes M. Sigurðardótt-
ir. Sunnudag: Messa kl. 11.00. Sr.
Hjalti Guðmundsson. Messa kl.
2.00. Eftir messu verða sýndar og
útskýrðar teikningar af nýja dóm-
kirkjuorgelinu. Jafnframt verður
boðið í kaffisopa á kirkjuloftinu.
Dómkórinn syngur, organleikari
Marteinn H. Friðriksson. Sr. Þórir
Stephensen.
Landakotsspítali.
Messa kl. 11.(K). Organleikari
Birgir Ás Guðmundsson. Sr. Þórir
Stephensen.
Elliheimilið Grund
Messa kl. 2.00. Sr. Hjalti Guð-
mundsson prédikar. Félag fyrrver-
andi sóknarpresta.
Fella- og Ilólakirkja
Fcrmjngarmessur kl. 11.(K) og kl.
14.00. Sr. Hrcinn Hjartarson.
Fríkirkjan í Reykajvík.
Barnaguðsþjónusta kl. 11.00.
Guðspjallið í myndum. Barna-
sálmar og smábarnasöngvar. Af-
mælisbörn boöin sérstaklega vel-
komin. Sunnudagspóstur handa
börnunum. Framhaldssaga. Við
hljóðfærið Jakob Hallgrímsson.
Bænastund í kirkjunni alla virka
daga nema mánudaga kl. 18.(X) og
stendur í um stundrfjóröung. Sr.
Gunnar Björnsson.
Grensáskirkja
Barnasamkoma kl. 11.00. Messa
með altarisgöngu kl. 14.00. Org-
anlcikari Árni Arinbjarnarson. Sr.
Halldór S. GrÖndal.
Hallgrímsprestakall
Barnasamkoma og messa kl.
11.00. Sr. RagnarFjalarLárusson.
Þriðjudag, bænaguösþjónusta kl.
10.30, beðið fyrir sjúkum.
Landsspítalinn
Messa kl. 10.00. Sr. Karl Sigur-
björnsson.
Háteigskirkja
Messa kl. 10.00. Barnaguðsþjón-
usta kl. 11.00. Sr. Arngrímur
Jónsson. Messa kl. 2.00. Sr. Tóm-
as Sveinsson.
Borgarspítalinn
Guðsþjónusta kl. 10.00. Sr. Tóm-
as Sveinsson.
Langholtskirkja
Óskastund barnanna kl. 11.00.
Söngur-sögur-leikir. Guðsþjón-
usta kl. 2.00. Bel canto kórinn úr
Grðabæ syngur undir stjórn Guð-
finnu Dóru Ólafsdóttur. Prestur
sr. Pjetur Maack, organleikari Jón
Stefánsson. Sóknarnefndin. Tón-
leikar Bel canto kórsins kl. 4.00.
Stjórnandi Guðfinna Dóra Ólafs-
dóttir.
Laugarneskirkja
Messa kl. 2.00. Þriðjudag, bænag-
uðsþjónusta kl. 18.00. Föstudag,
26. apríl síðdegiskaffi kl. 14.30.
Sr. Jón Dalbú Hróbjartsson.
Neskirkja
Laugardag: Samverustund aldr-
aðra. Farið verður að Höfða við
Borgartún frá kirkjunni kl. 15.00.
Þátttaka tilkynnist kirkjuverði í
dagmillikl. 11 ogl2ísíma 16783.
Sunnudag: Barnasamkoma kl.
11.00. Barnaleikrit flutt. Guðs-
þjónusta kl. 14.00. Frú Jóhanna
Möller syngur einsöng. Orgel og
kórstjórn Reynir Jónasson.
Miðvikudag: Fyrirbænamessa kl.
18.20. Sr. Guðmundur Óskar
Ólafsson. Ath. Opið hús fyrir
aldraða þriðjudag og fimmtudag
kl. 13-17. Húsið opnað kl. 12.00.
Seljasókn
Barnaguðsþjónusta í Öldusels-
skóla kl. 10.30. Barnaguðsþjón-
usta í íþróttahúsi Seljaskólans kl.
10.30. Guðsþjónusta í Öldusels-
skóla kl. 14.00. Æskulýðsfundur
þriðjudag kl. 20.00 í Tindaseli 3.
Fyrirbænasamvera fimmtudags-
kvöld 25. apr. kl. 20.30 íTindaseli
3. Sóknarprestur.
Seltjarnarnessókn
Barnasamkoma í Sal Tónskólans
kl. 11.00. Sóknarnefndin.
Fríkirkjan í Hafnarfírði
Barnasamkoma kl. 10.30. Guðs-
þjónusta kl. 14.00. Aðalsafnaðar-
fundur hefst strax að lokinni guðs-
þjónustu. Fríkirkjufólk er ein-
dregið hvatt til að mæta. Sr. Einar
Eyjólfsson.
Kirkja Óháða safnaðarins
Messa kl. 14:00 Aðalfundur safn-
aðarins eftir messu sr. Baldur
Kristjánsson.
Hafnarfjarðarkirkja
Fermingarmcssur sunnudaginn
21. apríl kl. 10.3tLog 14.00. Séra
Gunnþór Ingason.
Reflavíkurkirkja
Fermmgarguðsþjónustur kl. 10.30
og 14.00. Áltarisganga mánudags-
kvöld kl. 20.30.
Sóknarprestur