NT - 05.05.1985, Qupperneq 12

Sunnudagur 5. maí 1985 12

■ Baldur Jónsson vallarvörður.
(NT-mynd: Sverrir)
skap í mér
koma
m nýlega“
NT minnist
Melavallarins
með Baldri
Jónssyni
vallarverdi
■ Þcir sem átt hafa leið vestur Hringbraut nýlega, hafa ekki komist hjá því að sjá að verið er að
rífa gamla Melavöllinn. í annað sinn í sögu vallarins er hann orðinn „fyrir“ í skipulagi borgarinnar.
I fyrra sinnið, 1926, var hann færður um steinsnar svo að Hringbrautin kæmist fyrir, en í þetta sinn
er hann víst allur og hluta af svæðinu mun eiga að nota undir bílastæði. Bílaumferðin og
Melavöllurinn eiga því greinilega ekki mjög vel saman.
Melavöllurinn var vigður árið 1911 en það voru íþróttafélögin í Reykjavík sem forgöngu áttu um
gerð hans. I „Oldinni okkar“ er svo sagt frá vígslunni: „Sunnudaginn 11. júní var íþróttavöllurinn
nýi á Melunum í Reykjavík vígður og opnaður til almennra afnota. Múgur og margmenni var
viðstatt, eitthvað um 1500 manns. Ræður voru fluttar, leikflmi sýnd og að síðustu var háður stuttur
fótknattleikur milli fótknattarfélags Reykjavíkur og fótknattarfélagsins Fram. í Fram eru allir innan
18 ára, en eigi að síður stóðu þeir svo uppi í hárínu á fullorðnu knattleiksmönnunum, að leikurinn
var óútkljáður er honum lauk.
Iþróttavöllurinn er 200 stikur að lengd og 100 að breidd. Allur er hann girtur rammgcrðri girðingu,
31/2 alinar hárri, úr bárujárni. Það eru íþróttafélögin í Reykjavík, sem að vallargerðinni standa,
cn bærinn hefur látið þeim í té land undir völlinn og styrkt þessa framkvæmd með 2500 kr. framlagi.“
Nú fer hver að verða síðastur að líta jarðneskar leifar Melavallarins, þessa merka fyrirbæris sem
liefur verið samofínn vexti og viðgangi í íþróttahreyfíngarinnar og borgarinnar allrar í meira en sjö
áratugi. A tímamótum sem þessum er sjálfsagt að líta um öxl og rifja upp eitt og annað sem á daga
vallarins hefur drifíð og þvi litu Helgarblaðsmenn við hjá Baldri Jónssyni vallarverði.
Arið 1950 hljóp Baldur undir bagga í veikindaforföllum þáverandi vallarstjóra og meiningin var
að hann gegndi starfínu í 3-4 vikur, enda stóð hann þá í verslun á Framnesveginum. Síðan eru liðin
35 ár og enn er Baldur vallarstjóri - nú með aðsetur á Laugardalsvellinum - þannig að
vallarstjórastarfsferillinn hefur orðið heldur lengri en til stóð í fyrstu. En eins og Baldur orðaði það
sjálfur, þá „veit víst enginn sinn næturstað“. Fyrir bragðið eru þeir fáir sem betur þekkja
Melavöllinn og starfsemi hans en einmitt Baldur og við biðjum hann fyrst um að segja okkur frá
fyrstu árum Meiavallarins.
„Með tilkomu vallarins, í
júní 1911, skapast mörg ný
tækifæri fyrir íþróttafólk og
fljótlega fara að myndast hefð-
ir þar sem völlurinn gegnir
lykilhlutverki. Strax fyrsta
árið var haldin mikil hátíð 17.
júní, á 100 ára afmæli Jóns
Sigurðssonar, þar sem sýnd
var leikfimi og aðrar íþróttir.
En þetta varð síðan að árviss-
um viðburði. Hátíðahöldin
byrjuðu niðri í bæ og síðan var
gengið fylktu liði upp á Mela-
völl þar sem fram fór íþrótta-
keppni ogleikfimisýning. Þess-
ar 17. júní uppákomur voru
alveg ekta hátíðahöld, því
það tóku allir sern "etlingi gátu
valdið þátt í þeim feg er alveg
viss um það að margoft hafa
verið þarna um 12-14 þúsund
manns á vellinum, svo þú sérð
að þetta voru oft heilmiklir
viðburðir. En sem sagt, þessi
hefð um 17. júní hátíðahöld
helst alveg fram til 1968 og það
er alveg synd að þetta skyldi
hafa lagst niður.
En ekki var völlurínn ein-
ungis notaður til hátíðahalda á
17. júní var það, er ekki rétt
hjá mérað kóngurínn, Krístján
X, hafi komið þar við 1921?
„Jú það er rétt hjá þér, hann
gerði það og það var nú í tilefni
þess sem „Turninn“ var reist-
ur. Eldeyjar-Hj alti gafþennan
turn eða stúku, sem þótti alveg
stórkostlegt fyrirtæki þó hún
væri nú ekki nema fyrir fimm-
tán manns eða svo. Þarna sat
svo konungurinn með sínu
fagra föruneyti þegar hann
kom og horfði á íþróttasýning-
arnar.
Hollingin eins og
á unglingum
í þá daga voru gífurlega
miklar íþróttasýningar, bæði
fimleikar og svo auðvitað
glíma og frjálsar íþróttir. Ann-
ars er það alveg furðulegt að á
þessum árum voru til nokkuð
margir sýningarflokkar, leik-
fimisýningarflokkar, en ég ef-
ast um að það séu til nokkrir í
dag. Þetta er nú framþróunin.
Þegar ég var smápolli og alveg
fram eftir stríð þá voru þrír
eða fjórir alveg topp sýningar-
flokkar í Reykjavík. Jón Þor-
steinsson, Benedikt Jakobs-
son, Valdimar í Miðbæjar-
skólanum og fleiri voru með
hreint úrvalsflokka. Ég man til
dæmis, að einhvern tíma þegar
ég var strákur þá forfallaðist
einn úr sýningarflokki hjá KR.
Við urðum einir þrír að keppa
alveg sérstaklega inni í KR-
húsi til þess að fá að komast
inn í plássið sem losnaði. Þetta
var, hugsa ég, álíka og að
komast í íslenska landsliðið í
dag, enda voru ekki teknir í
þessa flokka nema menn, sem
voru alveg klassa leikfimi-
menn. Þú sérð ennþá á götum
bæjarins menn sem ganga al-
veg teinréttir og „hollingin"
alveg eins og á unglingum, þó
þeir séu komnir um sjötugt. -
Þétta eru gamlir fimleika-
menn. Það er eiginlega alveg
synd að það skuli ekki vera
lögð meiri rækt við leikfimina
heldur en gert er.“
Pallarnir í bragga
í Fossvoginum
Og allt fór þetta vitanlega
fram undir beru lofti?
„Já, já, það var allt undir,
beru lofti og þótti ekkert mál
að vera úti. Það voru ekki til
neinar hallir eða leikfimihús,
en það kom fyrir að sýnt var í
Iðnó eða í Bárunni sem svo var
kölluð, en annars var ekki í
neitt hús að venda og ég hugsa
það þætti nú lélegt í dag. Menn
kláruðu sig samt sem áður á
þessum litlu senum eða pöllum
fyrir því.“
Voru þá bara útbúnir pallar
fyrir leikfimifólkið?
„Já það voru trépallar og
þeir voru nú við líði alveg fram
til 1970. Við vorum að setja
upp palla á 17. júní á Melaveíl-
inum löngu eftir að leikfimi-
húsin komu til sögunnar. Borg-
in átti þessa palla og þeir voru
geymdir í bragga hér inni í
Fossvogi. Þetta var ansi stór
braggi og hann var alveg
sneisafullur, þannig að við gát-
um búið til næstum eins stórt
svið og við vildum. Hér í eina
tíð þótti það stundum gott,
þegar við vorum að setja þetta
upp aðfaranótt 17. júní, ef við
komumst heirn á morgnana
rétt til að þvo okkur áður en
hátíðin byrjaði.“
Er óhætt að segja að í 50 ár
hafi íþróttasagan að miklu leyti
gerst á Melavellinum?
-,,Já það er víst alveg óhætt,
og þó þú tækir dýpra í árinni.
Melavöllurinn er í rauninni
eini virkilega frambærilegi
íþróttavöllurinn þar til Laugar-
dalsvöllurinn kemur fram 1957
og hann tekur við svotil allri
íþróttastarfsemi, bæði æfing-
um og keppnum. íþróttafélög-
in áttu mörg hver ekki sína
velli lengi framan af, svo þarna
'áttu sér stað allir meiriháttar
íþróttaviðburðir eins og til
dæmis Íslandsglíman. Það var
vitaskuld stórviðburður og ég
man eftir frægum glímuköpp-
um eins og Hallgrími Bene-
diktssyni, Tryggva Gunnars-
■ Stúlkur sýna leikfími á Melavellinum 1911.
(Ártxjarsafn Arni Bjama)