NT - 27.06.1985, Side 8

Fimmtudagur 27. júní 1985 8
Pólýfónkórinn:
Fer í söngferða-
lag til Ítalíu
Reykjavík og nágrenni nú á næstunni
■ Hljómsveitin CEIÆBRANT SINGERS frá Kaliforníu, seni mun halda tónleika
Stjórnandi hljómsveitarinnar, Jon Stemkoski, er fremstur fyrir mióju.
Celebrant Singers frá Kaliforníu:
Kristilegir tónleikar á höfuðborgarsvæðinu
■ Á næstunni mun hljóm-
sveitin CELEBRANT SÍNG-
ERS frá Visalia í Kaliforníu
halda tónlcika undir st jórn Jon
Stemkoski í Reykjavík og ná-
grcnni.
Á tónleikum hljómsveitar-
innar scm eru að tilstuðlan
hvítasunnumanna fer saman
lofgjöf og tilbeiðsla í söng,
með flutningi sálnia, stuttra
kóra- og trúarsöngva.
CELEBRANT SINGERS
luku nýlcga söngferð um Asíu
og Evrópu, þar sem þeir sungu
m.a. fyrir páfa.
Tónleikarnir verða sem hér
segir: 27. júní kl. 20.30 í
Fíladelfíukirkjunni, 2S. júní
kl. 20.30 kí Safnaðarheimilinu
Kirkjuhvoli, Garðabæ, 29.
júní kl. 20.30 í Bústaðakirkju,
30. júní kl. 10.30 í Krists-
kirkju, 30. júní kl. 20.00 í
Fíladelfíukirkjunni, l. júlí kl.
20.30 í Broadway.
Lífsþorsti og sjálfseyðing
■ Hitt Leikhúsið/Leikfélag
Akureyrar: Piaf, Hiifundur:
Pam Genis. Þýðandi leikrits
og söngva: Þórarinn Eldjárn.
Leikmynd og búningar: Guðný
Björk Riehards. Hljómsveitar-
stjóri: Roar Kvam. Leikstjóri:
Sigurður Pálsson.
Það er orðinn mikill siður að
sentja leikrit um ævi frægðar-
fólks fyrr og síðar. í vetur
sáum við Gertrude Stein í
Þjóðleikhúsinu og Leikfélag
Akureyrarsýndi lcik um Edith
Piaf við góðar undirtektir. Og
nú hefur Hitt Leikhúsið fengið
þá sýningu hingað suður og
sýnir í Gamla bíói. Best að
segja strax að þetta er
skcmmtileg sýning og vel að
henni staðið. Hafi einhver
haldið að Leikfélag Akureyrar
standi ekki leikhúsum hér
syðra á sporði, bendir sýningin
til að slíkt sé misskilningur.
Höfundur lciksins er bresk
kona, og að því er haft er eftir
henni í leikskrá skrifar hún „út
frá sjónarmiði kvenfrelsisbar-
áttunnar." Satt að segja læt ég
mér það í léttu rúmi liggja, og
efast raunar unt að ævisaga
söngkonunnar sé sérlega lær-
dómsríkt dæmi um slíkt. Víst
gerði Edith Piaf það sem hún
vildi, en brenndi sig upp fyrir
aldur fram og var auk þess
afskaplega þurfandi fyrir
karlmenn, að því erfram kem-
ur í leiknum.
Sigurður Pálsson leikstjóri
hefur prjónað byrjunaratriöi
framan við, - þar segir af því
er Edith Piaf fæðist fyrir frant-
an hús nokkurt. Hún var sem
sé alin upp í ræsinu, á útigangi,
innan um mellur og lausingja-
lýð. og bar merki þess uppruna
alla tíð. Annars sé ég ckki að
þessi viðbót leikstjórans skipti
miklu máli eða sé til bóta.
Leikurinn sjálfur hefst þegar
Edith er uppgötvuð þar sem
hún syngur á strætinu. Eigandi
skemmtistaðar heyrir til
hennar, kallar hana til sín,
gefur henni nýtt nafn, Edith
Piaf, (spörfug!) og þar með er
hjólið tekiö að snúast: Edith
heillar áheyrendur þcgar í
stað. En áfallasöm vcrðursaga
hennar. Louis Lepleesem kom
hcnni á framfæri er brátt niyrt-
ur af kunningjum Edith, og á
hún bágt mcð að hreinsa sig af
þeim áburði að vcra völd að
dauöa Itans. Hún kynnist
morgum karlmönnum, drekk-
urstíft, neytireiturlyfja, lendir
í bílslysum o.s.frv. Vittir Itenn-
ar hrynja niður, og hún ásakar
sig fyrir það að sá sem hún
heitast unni fórst með flugvél
sem hún hvatti hann til að
taka. Að lokum deyr hún.
rúmlega fertug, þá nýgifl lið-
lega tvítugum ntanni. - Þessi
saga hefur reyndar oft verið
rakin í helgarblöðum og öðru
ámóta lesefni. Það sem máli
skiptir hér er hvernig tekst að
blása í hana lít'i á sviðinu. Og
þá veltur á öllu að í hlutverk
Edithar fáist leikkona sem
veldur því, í leik og söng.
Og Edda Þórarinsdóttir
veldur þessu. Frammistaða
hennar var nteð ágætum, ótví-
ræður sigur þessarar fjölhæfu
leikkonu. Edda syngur prýði-
lega cins og alþjóð veit og
þegar fram í sækir leikinn sýnir
hún af góðri tækni og tilfinn-
ingu hnignunarbraut söngkon-
tinnar sem þó alltaf réttir sig
upp þegar hún hefur upp söng
sinn. Lifir í söng sínum, og
gct'ur ekki lengur lifað þegar
henni verður um megn að
syngja. - Það sem helst mætti
finna að varðandi Eddu í þessu
hlutverki er að henni lætur
sitthvað betur en sýna rudda-
hátt Edithar, hina fádæma
óhefluðu framkomu og munn-
söfnuð sem þessi dóttir göt-
unnar sýnir af sér. Allt um
það: Hér er skilað eftirminni-
legu verki.
Á við Edith Piaf verða önnur
hlutverk smá. Leikurinn er
byggður upp af svipmyndum
úr ævi söngkonunnar og
leikendur fara með mörg hlut-
verk hver. Eina undantekning-
in er gleðikonan Toine, Sunna
Borg bjó til skemmtilega skop-
lega týpu úr þessu hlutverki.
Guðlaug María Bjarnadóttir
fer m.a. með hlutverk Marlene
Dietrich og fórst það vel úr
hendi, söng laglega. Karlarnir
eru, eins og vera ber í kvenna-
leikriti, svipminni en skiluðu
■ ...hér er skilað eftirminnilegu verki, segir Gunnar Stefánsson
í leikdómi sínum á Edith Piaf
allir sínunt hlutverkum skil-
nterkilega. Marinó Þorsteins-
son er reyndur leikari og
traustur og Þráinn Karlsson
skörulegur í sínum mörgu hlut-
verkum. Aðrir leikendur eru
Emelía Baldursdóttir, Pétur
Eggerz, Theodór Júlíusson,
Gestur E. Jónasson, Steinar
Ólafsson og Ástrós Gunnars-
dóttir.
Þórarinn Eldjárn hefur þýtt
leikinn lipurlega eins og hans
var vísa. Söngtextarnir fara vel
í munni, og mikil bót að þeir
skuli prentaðir í leikskrá. Text-
arnir skipta nefnilega miklu
máli í leiknum. Sá lífsþorsti
sem í þeim kemur fram, og
söng Edithar, myndar mótvægi
eða andstæðu þeirrar sjálfs-
eyðingar sem saga hennar
lýsir. Með eftirminnilegum
hætti speglast þetta í síðasta
söngnum sem Edda skilaði
með glæsibrag: „Nei, ég iðrast
ekki neins." Þá slær hún yfir
reikning lífsins og fagnar að
leiðarlokunt nýrri ást:
Gleðin mín
gefst mér hér,
ævi mín
er að hefjast ineð þér!
Fruntsýning á Piaf í Reykja-
vík var á föstudagskvöld en
þessi umsögn er stðbúin vegna
lasleika. Væntanlega gefst
mönnunt kostur á að sjá leik-
inn í Gamla bíói næstu vikurn-
ar. Þetta er kærkominn þáttur
í leikhúslífinu, en nú fer það
vaxandi að sýnt sé á sumrin
þegar atvinnuleikhúsin hafa
lokað í Reykjavík. Meira af
slíku!
Gunnar Stefánsson
- kostar um 4 milljónir
■ Pólýfónkórinn, ásamt
kammersveit og einsöngv-
urum, um 120 manns, halda
í hljómleikaferð til Ítalíu í
byrjun júlí. Kórnum stend-
ur til boða að flytja H-moll
messu J.S. Bachs á ári tón-
listarinnar í Evrópu, á fern-
um tónleikum, í Rómar-
borg, Assisi, Flórens og
Feneyjum, auk þess sem
kórinn heldur stutta tón-
leika á Sixtínsku Kapell-
unni í upphafi ferðarinnar.
„Aldrei hefur kórnum
verið sýndur slíkur heiður
sem nú, að flytja eitt helsta
snilldarverk mannsandans í
landi söngsins og vera val-
inn til að opna alþjóðlega
tónlistarhátíð í Assisi, en
með því er kórnum skipað
á bekk með fremstu tónlist-
armönnum heims,“ sagði
Ingólfur Guðbrandsson,
stjórnandi kórsins, á blaða-
mannafundi er Pólýfónkór-
inn hélt í tilefni ferðarinnar.
Udirbúningur ferðarinn-
ar hefur staðið yfir í ntarga
mánuði, en kórinn söng H-
moll messuna tvívegis á
tónleikum Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar í mars. Nú
standa yfir daglegar æfingar
hjá kórnum og takmarkið
er að syngja betur en
nokkru sinni vegna þess
heiðurs sem kórnum er
sýndur með þessu boði.
Áætlað er að ferðin kosti
um 4 milljónir króna, en í
því felast laun og ferðakostn-
aður einsöngvaranna og
ferðakostnaður 36 manna
hljómsveitar og aðstoðar-
fólks.
Til þess að ferðin geti
orðið að veruleika og ís-
lendingar leggi sitt af mörk-
um á ári tónlistarinnar á
alþjóðavettvangi -verður
kórinn að mæta skilningi
yfirvalda og almennings en
engar fyrirgreiðslur hafa
borist frá íslenskum yfir-
völdum. Kórinn er þakklát-
ur þeim stuðningi sem hann
hefur fengið frá einstakling-
um og fyrirtækjum, en hann
nemur þó ekki nema 1/4 af
áætluðum framlögum. Þeir
sem áhuga hafa að styðja
kórinn geta lagt framlög inn
á sparisjóðsbók nr. 240 í
Múlaútibúi Landsbankans-
0139-05-240 „Ferðasjóður
Pólýfónkórsins1', eða keypt
miða á fyrirhugaða hljóm-
leika kórsins 2. júlí næst-
komandi.
Bresk stjórn-
málá19.öld
Michael Bentley: Politics wit-
hout Democracy 1815-1914.
Perception and Preoccupation
in British Government. Font-
ana History of England. Gener-
al Editor: G.R. Elton.
Fontana Paperbacks 1984.
446 bls.
■ Nítjánda öldin hlýtur, öll-
um öðrum tímabilum fremur
að teljast öld Breta í veraldar-
sögunni. Þeir voru lengst af
öldinni mesta stórveldi heims-
ins, settu öðrum og margfalt
stærri þjóðum lög, en margar
Evrópuþjóðir litu til Bretlands
um fyrirmyndir í stjórnskipun.
Bretland var á þessum tíma
talið föðurland þingræðisins og
er svo enn, en engu að síður er
það staðreynd, að á 19. öld
tíðkaðist lýðræði tæpast í
breskum stjórnmálum.
Þessi bók er bresk stjórn-
málasaga 19. aldar. Hún grein-
ir frá þróun breskra stjórnmála
á tímabilinu 1815-1914, frá
flokkum, stjórnmálamönnum
og viðburðum á stjórnmála-
sviðinu, frá átökum og frá
breytingum, sem urðu á stjórn-
málunum vegna breytinga í
atvinnulífi, heimsveldisbygg-
ingu, vaidastöðu og umfram í
lífi og viðhorfum venjulegs
fólks.
Bókarhöfundur, M. Bent-
ley, er háskólakennari í sagn-
fræði í Sheffield og er saga 19.
aldar sérsvið hans. Við samn-
ingu bókarinar tók hann þá af-
stöðu, að reyna að segja sögu-
na frá sjónarhóli stjórnenda
fremur en að lýsa henni al-
mennt út frá.viðburðum. Hann
freistar þess að leiða lesandan-
um fyrir sjónir, hvað vakti
fyrir mönnum á borð við Well-
ington, Peel, Gladstone, Dis-
raeli, Salisbury og Asquith er
þeir tóku ýmsar afdrifaríkar
ákvarðanir og hvernig þeir
reyndu að stjórna og oft og
tíðum að tefja fyrir því að
lýðræði kæmist á. Þessi aðferð
krefst mikillar þekkingar, ekki
einungis á því sem kalla mætti
ytri umgerð sögunnar, at-
burðarásinni, heldur einnig á
samfélagsgerð tímabilsins og á
þeim mönnum, sem helst
koma víð sögu. Engu að síður
hlýtur það að verða sammæli
allra þeirra, sem bókina lesa,
að þetta hafi höfundi tekist
afbragðsvel. Lesandinn fær
góða og skýra mynd af bresk-
um stjórnmálum á 19. öld,
hann skilur hvernig innan-
landsástandið gerði Bretum
kleift að byggja og treysta
stórveldi sitt í fjarlægum
heimsálfum. Hvers vegna
Bretland var höfuðvígi um-
burðarlyndis í stjórnmálum 19.
aldar, hvernig ýmsar merkar
breskar hefðir urðu tii, og
umfram allt hvernig bresk
stjórnmál þróuðust á friðsam-
legan hátt frá því að vera
einskonar hagsmunaleikur
ríkra landeigenda og til þess
að svara kröfum þess nafnlausa
fjölda sem byggðu iðnaðar-
borgirnar.
í bókarlok eru nauðsynlegar
skrár og stutt æviágrip ýmissa,
sem við sögu koma, en er ekki
fjallað ýtarlega um í megin-
máli.
Jón Þ. Þór