NT - 03.11.1985, Qupperneq 6

6 Sunnudagur 3. nóvember NT
ÁFENGI
ER
Jón, það var haft eftir þér fyrir
skömmu að áfengi dræpi hið guðlega
í manninum.
Ég orðaði þetta nú öðruvísi heldur
en hatt var eftir mér i blöðum, í réttu
samhengi hljómar þetta svona:
Breytni okkar í daglegu lífi í samræmi
við kenningar kirkjunnar eru grund-
vallaratriði til að okkur takist að skapa
hér aðstæður í þjóðfélaginu, þannig
að til velfarnaðar leiði. Tillitssemi,
umburðarlyndi, velvilji og samhjálp
eru þar nokkur einkunnarorð. Þjóðin
verður ekki langlíf í landinu ef ands-
tæður þeirra; öfund, úlfúð, metingur
og skefjalaust kapphlaup eftir lífs-
gæöum ráða hér ríkjum, en þetta eru
þær hvatir sem viröist vera of auðvelt
að sá í mannlegt eðli. Sérstaklega
eru þessar hvatir áberandi þegar hið
guðlega eðli mannsins hefur verið
kæft með neyslu áfengis og annarra
vímuefna og þá bætist jafnan við
hefnigirni og ofbeldi.
Geturðu útskýrt nánar hvað þú átt
við með hinu guðlega eðli?
Ég á þar m.a. við samvisku og
réttlætiskennd, sem allir hljóta að
viðurkenna að er ekki lengur fyrir
hendi, þegar í ölæði eru framin hin
verstu voöaverk, sem við höfum svo
ótal dæmi um og menn iðrast síðan
sáran, þegar þeir hafa aftur fengið
ráð og rænu.
Ef við snúum okkur að jarðbundn-
ari efnum eins og veitingu vinveit-
ingaleyfa, er nokkur hreyfing á þeim
málum?
Eins og þú veist kannski hef ég
veitt fleiri vínveitingaleyfi en nokkur
annar ráðherra, þannig að það er
ekki hægt að segja annað en að
hreyfing hafi verið á þeim málum.
Hinsvegar gerðist það í vor að Sam-
band ísl. sveitarfélaga boðaði til ráð-
stefnu, og frá henni kemur það við-
horf að dómsmálaráðuneytið hafi
veitt of mikið af leyfum og það þurfi
að spyrna við fótum. Ég taldi þá að
eðlilegt væri að taka mark á Sam-
bandi ísl. sveitarfélaga og því viðhorfi
sem þaðan kemur. Beinlínis leit ég á
það sem kröfu sveitarfélaganna í
landinu að breytt yrði um stefnu. í
framhaldi af því taldi ég eðlilegast að
málin verði afgreidd í hverju sveitarfé-
lagi fyrir sig. Menn nái samstöðu um
stefnu um veitingu vínveitingaleyfa
þar. Mér sýndist því vænlegast að
leita í ríkari mæli til þeirra trúnaðar-
manna sem sveitarstjórnirnar hafa
valið til að vera ráðuneytinu sérstak-
lega til ráðgjafar á þessu sviði.
Þú átt sem sagt við aö áfeng-
isvarnanefndir verði settar ofar við-
komandi bæjarstjórnum?
Ég taldi eðlilegt úr því að ráðstefna
Samb. ísl. sveitarfélaga taldi það
ekki rétta stefnu sem ég hafði fram-
fylgt með því að fara eftir áliti viðkom-
andi sveitarstjórna, þá væri næsta
skref að leita til þessara trúnaðar-
manna. Hinsvegar hafa margar sveit-
arstjórnir ekki tekið beina afstöðu í
umsögnum sínum þ.e. í svari sínu
ekki mælt með leyfi heldur ekki lagst
gegn, þannig hafa t.d. svör borgar-
stjórnar Reykjavíkur verið.
Er ekki eðlilegra að ákveðnar regl-
ur gildi, ef menn uppfylla tiltekin
skilyrði fái þeir sjálfkrafa vínveitinga-
leyfi?
Mér finnst eðlilegt að heimamenn
meti það hvað þeir vilja og þeir
trúnaðarmenn sem sveitarstjórnirnar
hafa valið sérstaklega fjalli um þessi
mál.
I framhaldi af þessu, ef við lítum á
áfengislöggjöfina og tilgang hennar,
er sú skylda lögð á dómsmálaráðu-
neytið að vinna gegn misnotkun
áfengis í landinu og útrýma því böli,
sem henni er samfara. A áðurnefndri
ráðstefnu lagði fulltrúi Þjóðhagsstofn-
unar fram áætlun um það tjón sem
þjóðfélagið verður fyrir af áfengis-
neyslu, en það er á bilinu 4-6 milljarð-
ar og það sýnir hversu stór baggi
þetta er fyrir ríkið og þjóðfélagið.
Er beint orsakasamhengi milli
framboðs á áfengi og ofneyslu?
Já, allar erlendar rannsóknir benda
þess.
Nú er óviða erfiðara að nálgast
áfengi en á ístandi, en samt virðist
áfengisvandamál há Islendingum
umfram aðrarþjóðir.
Ég held að það sé að einhverju
leyti blekking að vandamálin séu hér
meiri en annars staðar - þó að þau
séu ærin - ef litið er í skýrslur
erlendis frá eru þar gríðarleg vanda-
mál á ferðinni, í Sovétríkjunum hafa

L