Sunnudagsblaðið - 06.03.1960, Blaðsíða 5

Sfutt ágrip af sögu Michaels
fyrrverandi konungs Rúmeníu
í LITLA bænum Ayot Saint
Lawrence var til skamms
tíma lítið um blóm, grænmeti
og ávexti á markaðnum. Fólk
var ekki vant slíku og sakn-
aði bess þar af leiðandi ekki.
En dag nokkurn voru komn-
ar agúrkur, kartöflur' og tó-
matar á markaðinn. Fólkið
keypti þetta af forvitni og lík-
aði vel. Síðan fylgdu blóm og
ávextir í k.iölfarið og salan óx
með hverjum degi. Enginn
spurði hvaðan þessar ágætu
vörur kæmu. Fólkið hugsaði
bara um gæðin og keypti og
var ánægt.
Það var ekki fyrr en all-
löngu síðar, að sú saga komst
á kreik, að ekki væri að
undra, þótt ávextirnir og
blómin væru fyrsta flokks að
gæðum, því að hér væri um
konunglegan varning að ræða.
Varningurinn kom frá höll
Michaels, fyrrverandi kon-
ungs í Rúmeníu.
í greifadæminu Hertfords-
hire í Englandi er gamalt hús
og umhverfis það er risastór
garður. Húsið gengur undir
nafninu Ayot-húsið og er 400
ára gamalt. Lávarður að
nafni Brocket er eigandi þess
og fyrir nokkrum árum lét
hann gera það upp og leigði
það dugmiklum garðyrkju-
manni, sem hefur fært sér vel
í nyt hinn stóra garð umhverf
is húsið. Þessi maður er eng-
inn annar en Michael fyrrv.
konungur Rúmeníu. Hann lif-
ir landflótta ásamt konu sinni,
Önnu, fyrrverandi prinsessu
af Bourbon-Parma. Þau eiga
þrjár dætur.
Nú orðið veit hvert bam í
héraðinu, hvaðan ávextirnir
og grænmetið kemur. Allir
kunna söguna um Michael,
fyrrverandi Rúmeníukonung,
og það er sannarlega ævin-
týraleg og spennandi saga.
Við skulum bregða okkur á
veitingahús í þessu litla þorpi
og hlusta, því að það er ein-
mitt verið að segja söguna
um vingjarniega konunginn,
sem er garðyrkjumaður þorps
búa:
Hjónaband foreldra hans
varð til með eilítið undarleg-
um hætti. Ferdinand konung-
ur af Rúmeníu og kona hans,
María, þvinguðu son sinn, Ca-
rol, til þess að ganga að eiga
Helenu prinsessu af Grikk-
landi árið 1921. Fyrst urðu
þau að koma fyrir kattarnef
hinu ævintýralega hiónabandi
hans og herforingjadóttur að
nafni Zizi Lambrino. í þessu
nýja hjónabandi fædd'st Mic-
hael. En fáum árum seinna
komst Carol í kynni við konu,
sem átti eftir að verða hon-
um dýr — Madame Lupescu.
Þau ferðuðust saman til Vest-
ur-Evrópu og dvöldust þar.
Hneykslið var opinbert. Þing-
ið og faðir hans sviptu hann
erfðaréttinum. Eftir dauða
Ferdinands var Michael, þá
aðeins sextán ára gamall,
gerður að konungi, en það var
þó í rauninni amma hans,
ekkjudrottningin María, sem
réði lögum og lofum. Árið
1930 skaut faðir hans skyndi-
lega upp kollinum í Bukarest,
tók völdin í sínar hendur og
gerði Michael að krónprins.
Hann setti soninn í strangan
skóla og persónulegt samband
milii föður og sonar var aldr-
ei neitt. Madame Lupescu
skipti sér heldur ekkert af
Michael.
Síðan rann upp hinn sögu-
legi dagur, 6. nóvember 1940,
þegar fuiltrúi hersins, sem
hafði tekið öll ráð í sínar
hendur með valdaráni, kom
inn í herbergi Michaels og til-
kynnti hinum átján ára gamla
krónpi'ins, að hann ætti síð-
ar um dag'nn að rifta eiðnum
sem eftirmaður föður síns.
Michael vissi vel, að þeir
flokkar, sem studdu föður
hans, frjálslyndi flokkurinri
og bændaflokkurinn, höfðu
lítið að segja og sömuleiðis
vissi hann að herinn hafði
jafnt og þétt gerzt Carol erf-
iðari og erfiðari. Hann vissi
ennfremur, að það hafði ekki
fallið í góðan jarðveg hjá fólk
inu, að faðir hans hafði verið
neyddur til að láta af hönd-
um helminginn af Transsil-
vaníu yfir til Ungverjalands.
Annars var Madame Lupescu
þrætueplið fyrst og fremst.
Allt þetta vissi Michael en
hitt hafði hann ekki hinn
minnsta grun um, að faðir
hans var þegar flúinn úr Tandi
ásamt ástmey sinni og hafði
haft á brott með sér fjöldann
ahan af dýrmætum munum úr
konungshöllinni, m. a. hið
heimsfræga frímerkjasafn.
Það var um tvennt að gera
fyrir Michael: Annað hvort
að lúta v'lja þeirra manna,
sem nú höfðu öll ráð í sínum
höndum, eða segja af sér.
Landið mundi þá verða gert
að lýðveldi. Michael var ung-
ur og óreyndur og lét kúga
sig, enda þótt honum væri
ljóst, að hér eftir yrði hann
og móðir hans lítið annað en
leikbrúður, sem þessir vísu
menn stjórnuðu.
Antonescu varð forsætis-
ráðherra, Hann var í rauninni
einræðisherra og hafði öll ráð
stór sem smá í sínum hönd-
um. H'nn ungi konungur varð
að horfa þegjandi á, meðan
Antonescu gerði sjálfan sig að
marskálk yfir hernum og tók
á móti útsendurum HitTers,
sem undirbjuggu komu hinna
nazistísku herdeilda. Þegar
hann af og til reyndi að malda
■í móinn, sagði Antonescu:
— Þér eruð bara barn, yðar
hátign! Verið ánægður, svo
lengi, sem þér fáið að halda
líftórunni!
Árin liðu. Michael lifði
meira og minna sem fangi á-
samt móður sinni í höllinni
í námunda við Bukarest. An-
tonescu valdi sjálfur þá, sem
áttu að gæta konungsins.
Hann var umkringdur af lög-
regluspæjurum. Hann fékk
ekki einu sinni að hafa lög-
regluhunda sjálfum sér til
verndar.
í ágúst hófu Bandaríkja-
menn flugárásir sínar og kon
ungshöllin var sprengd í loft
upp. Hálfu ári seinna komu
rússneskar herdeildir upp að
landamærunum, og greip þá
um sig ofsahræðsla meðal í-
búanna þar. Fólk var neytt til
að flýja heimili sín og algert
neyðarástand ríkti í landinu.
Áttu íbúar þessa lands að far-
ast í innbyrðis baráttu stór-
veldanna, eða var leið ti'l
bjargar?
Hinum 22 ára gamla Micha
el fannst tími til kominn að
grípa í taumana og láta til
sín taka. Hann sá, að það var
vonlaust að berjast við ofur-
efli Bandamanna, Hann leit
á það sem skyldu sína sem
konung þessarar þjóðar að
binda endi á styrjöldina og
fjöldamorð á íbúum landsms,
— því fyrr því betra.
Hann ræddi við móður sína
og nokkra velviljaða liðsfor-
ingja um alla möguleika með
og móti valdaráni, sem mætti
heppnast. Þau urðu sammála
um, að Michael yrði að fá
stjórnina til að semja frið við
Bandamenn.
— En ef Antonescu neitar?
sagði einhver.
— Þá setjum við hann áf,
sagði Michael stutt' og lag-
gott. — Ég bið hann að kcma
til viðtals við mig hér í höll-
inni. Ef hann felst ekki á á-
form okkar fangelsum ýið
hann og menn hans. ,
— Og svo, yðar hátigni...
— Svo fáum við frið jog
getum stofnað nýtt lýðræði,
svaraði Michael.
jj£
Án þess að segja orð tókust
allir vlðstaddir í hendur oá
þetta varð að samkomulagi.
Michael bauð Antonescu til
viðræðna við sig í höllinnij
Hann kom akandi í jepþa
og eins og venjulega fleiri
klukkutímum of seint.
Framh. á bls. &«
KÓNGURINN, SBM SELUR
BLÓM
Sunnudagsblaðið 5