Sunnudagsblaðið - 07.04.1963, Page 6

FAÐIIt MINN DRUKKNAR.
HAUSTIÐ eftir að ég var fermdur um
vorið drukknaði faðir minn í Borgarfirði.
Hann hafði verið með öðrum manni á
pramma, sem gufubáturinn Hvítá dró, en
skipstjóri á Hvítánni var hinn kunni
skútuskipstjóri Hannes Hafliðason. Voru
! þeir í heyflutningum fyrlr baróninn á
Hvítárvöllum. Þeir hrepptu slæmt veður,
suðaustan rok og dimmviðri. Pramminn
festist á grynningum, sem gufubáturinn
hafði flotið yfir og slitnaði aftan úr. Gufu-
bátm-inn hélt úfram og skipti sér ekki
meir af prammanum, hann gerði ekki
einu sinni minnstu tilraun til þess að
bjarga mönnunum, og var mikið um þetta
slys rætt, og skipstjóranum, Hannesi
Hafliðasyni, legið á hálsi fyrir afskipta-
leysið af mönnunum tveimur og örlögum
þeirrá. Ekki var ekkju föður míns neitt
tilkynnt um slysíð, og frétti hún af þvi á
skotspónum eins og aðrir. Þannig var um
slík mál í þá daga. Utgerðin hafði ekki
einu sinni hugsun á því að biðja prest
að tilkynna nánustu ættingjum, og þá
heldur ekki skipstjórinn.
Eg fékk bréf frá stjúpu minni með þess-
, ,um hörmulegu tíðindum, og þyrmdi yfir
s. mig við þau, því að þó að ég hefði lítil
kynni haft af föður mínum á fyrstu árum
mínum — og ég hafi í upphafi jafnvel ótt-
ast afskipti hans af mér, hafði ég kynnst
hlýju hans í minn garð og mér farið að
þykja vænt um hann. Og þó að ég nyti
alls hins bezta á Hjálmsstöðum fannst mér
nú, einmanaleiki minn enn meiri en
áður. Ég var í raun og veru bæði móður-
laus og föðurlaus.
I b’-éfinu lét stjúpa mín þá ósk í ljós, að
ég kæmi suður til hennar, og eftir að ég
hafði ráðfært mig við fóstra minn, lét ég
verða af því að fara til Reykjavíkur. Þá
datt mér ekki í hug, að ég gæti orðið
henni til liðssinnis, svo ungur fannst mér
ég vera — en vildi koma til hennar í
raunum hennar. Stjúpa mín tók mér vel
og ég var hjá henni. Ég fór bráðlega að
leita mér vinnu og lenti í ýmsu. Einu
sinni ætlaði ég jafnvel að gerast kokkur
á fiskijakt þó að ég kynni lítið sem ekkert
í matreiðslu. Hjalti Jónsson átti jaktina.
Hún lá á höfninni og var veizla um borð.
Ég var þarna einn dag. Ekki þurfti meira
til að ég yrði sjóveikur — og er sjómenn-
irnir urðu þess varir, að hjálparkokkur-
inn var ekki sjóaðri en það, að hann
seldi upp inn á lognsævi og skipið kyrrt,
sögðu þeir mér að þetta væri þýðingar-
laust — og skipuðu mér að fara í land,
sem ég og gerði. Þar með var og lokið
sjómennsku minni.
HJÁ W. O. BREIÐFJÖRÐ
RETT FYRIR jólin varð ég fyrir miklu
happi. Eg komst að í búðinni hjá W. O.
Breiðfjörð, en hann verzlaði þá í Aðal-
stræti 8. Ég vann við afgreiðslu í nýlendu-
vörubúðinni, en hún var þar sem verið
hefur Skóbúð Reykjavíkur. Dömubúð var
þar sem nú er veitingastofa, og rak Guð-
rún Jónasson, síðar bæjarfulltrúi, þá búð
um skeið. Bak við verzlunina var pakk-
hús og þar var sekkjavaran geymd og af-
greidd. Undir pakkhúsinu var kjallari og
þar voru vínföng. Þar var vínið tappað
af ánum og þar var Rabbecks-Allé-ölið
geymt. Eins og kunnugt er, er húsið geysi-
stórt. Það var kallað „Fjalakötturinn",
en ekki man ég nú af hverju sú nafngift
kom. Þetta er mjög frægt hús í sögu
Reykjavíkur. Þar fóru fram leiksýningar
og þar hóf Leikfélag Reykjavikur starf-
semi sína, og þarna var og veitingasalur
á þriðju hæð. Allt var húsið notað fyrir
verzlunina, leikstarfsemina og veitinga-
söluna, nema hvað fjölskylda Breiðfjörðs
hafði og bústað í því á annarri hæð. Einn-
ig bjó s'arfstólk og vinnufólk Breiðfjörðs
í húsinu. Seinna eignaðist Jóhann próki,
bróðir Sig. Júl. Jóhannessonar skálds og
læknis, húsið. Það voru ólíkir bræður og
áttu ekkert sameiginlegt. Jóhannes próki
var ríkur maður og gerðist „víxlari".
Hann gaf húsið síðan, eða stofnaði sjóð
af eignum sínum og skyldi á tilsettum
tíma stofna elliheimili með honum. En
ekkert veit ég meir um það mál — og fer
eitthvað dult.
SKOTINN í FYRSTA SINN
ÉG VANN þarna hjá Breiðfjörð í tvö og
hálft ár. Ég undi vel verzlunarstörfunum
og þótti töluvert til þess koma að vera
orðinn verzlunarmaður svo ungur, sem ég
var, enda þótti í þann tíma töluverður
vogsauki að því að vera verzlunarmaður.
Búðarlokunafnið kom ekki upp fyrr en
nokkru síðar. Við vorum þrír karlmenn í
nýlenduvörubúðinni. Piltarnir, sem. með
mér voru, hétu Gísli Jóhannsson og Olaf-
ur Guðmundsson. Þeir eru nú báðir dánir.
Stúlkan hét Halldóra Magnúsdóttir. Hún
er enn á lífi. Þessi stúlka kom fyrsta vor-
ið, sem ég var í búðinni. Hún var á líku
reki og ég, en víst svolítið eldri. Mér þótti
Halldóra lagleg stúlka og skemmtileg, —
og þá kviknaði í mér í fyrsta sinn á ævinni.
Er því alls ekki að leyna, að mér fór að
lítast á hana — og gerði ég mér far um að
útlit mitt væri sem bezt og framkoma
mín sem þægilegust í hennar garð. Eg
minnist þess hversu vel mér leið allt af
í návist hennar. En ekkert varð úr neinu
milli okkar, hvernig sem á því stóð, enda
var aldur okkar ekki hár á þeirra tíma
mælikvarða. Nú er mér sagt, að ungling-
arnir séu farnir að hugsa til hjónabands
fimmtán og sextán ára gamlir. Halldóra
fór til Vesturheims, giftist þar og eign-
aðist þrjá syni. Hún kom svo aftur heim,
og eftir því sem ég bezt veit, eru þau öll
búsett hér í Reykjavík.
j HúsiS ASalstræti 8, en þar var IndriSi um tíma afgreiSslumaSur hjá W. 0. BreiSfjörS, eins og fram kemur í frásögn hans hér í opnunni.
Allt starfsfólk verzlunarinnar var til
heimilis hjá Breiðfjörð, nema OlafuT.
Hann svaf annarsstaðar. Það var því fjöl'
mennt af ungu fólki hjá Breiðfjörð, oí
vitaniega setti það svip að nokkru 4
heimilisbraginn. Lífið var því fjörugt oi
skemmtilegt, enda var allur viðurgerB'
ingur mjög góður. Kaupið var að vísV
rýrt, en ýmislegt bætti það upp, til dæmiS
höfðinglegar jólagjafir og ýmsat
skemmtanir. Okkur fannst það til dæmíí
mikils virði að fá að horfa á leiksýning'
arnar — og það gerðum við svikalairf
Þarna voru og haldnir dansleikir og not-
uðu sér margir af því. Ég var þá eitt'
hvað feiminn við dansinn. Ég kunni ekkí
að dansa og fannst það bíræfni hin mestó
að bjóða stúlku í dans, sem ég kunni
ekki. Eg reyndi þetta þó, en fékk svima
og varð hræddur. Mér leiddist þetta —
og vissi ekki hvað til bragðs ég ætti að
Þau mistök urðu í þr^j
mundssonar hér í blaðinu,^
urnafn eins af félögum ldh
Réttu nafni hét sá Guðla1|g
Hann fórst með Emilíu, en -I
taka. Ýmsar félagssystur mínar reyrid11
að koma mér af stað og vildu kenna mé* "
íþróttina. En ég fór alltaf hjá mér v$
tilboð stúlknanna. Síðar varð breyting a
þessu.
FJÖR í LEIKSTARFSEMINNI
ÉG MAN það allt af hvað það var mikí^
fjör í leikstarfseminni þessa vetur, seri
ég var hjá Breiðfjörð. Þá lék leikféla^
prentara á hverjum vetri, Leikfélag Hafö'
arfjarðar sýndi Skuggasvein og skólapih'
ar sýndu „stykki". Þarna í BreiðafjörðS'
húsi komu fyrst fram opinberlega margif
menn, sem síðar urðu þjóðkunnir og skal
ég aðeins nefna: Bjöm Þórðarson, log'
fræðingur og ráðherra, Magnús PéturS'
son síðar héraðslæknir á Ströndum, al'
þingismaður og bæjarlæknir, Jakob MöU'
er, síðar ritstjóri, alþingirmaður og ráð'
herra, Bogi Benediktsson, siðar sýslú'
maður, Jón Jónsson, gigtarlæknir, Olafrf'
Björnsson síðar ritstjóri, að ógleymduP1
Pétri Jónssyni óperusöngvara. Eg mab
það vel hve mjög glumdi í „Fjalakettiú' ’
um” þegar þeir sungu saman í stúdenta'
leikunum Pétur og Ölafur. Eg held að mét
sé óhætt að fullyrða, að Pétur hafi fyrs^
sungið opinberlega þarna.
FRAMKVÆMDAÁRÆÐI
BREIÐFJÖRÐS
ÞEGAR , ég kom til Breiðfjöfðs var þar
mjög mikil vínverzlun, en þegar ég var
búinn að vera hjá honum í tvö ár, bar það
eitt sinn við, er Breiðfjörð kom úr siglingú
að breyting var orðin á honum. Hanú
^ g, SUNNUDAGSBLAÐ - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
/