Vikublaðið - 07.01.1994, Síða 8

8
Fréttaskýring
VIKUBLAÐIÐ 7. JANÚAR 1994
DV krafsar í
Moggann
með Tímanum
„Aftur tilfor-
tíðar((-stefnan
er til að búa í
haginn fyrir
markaðssókn
síðar á árinu.
Morgunblaðið
feimið við
samkeppni.
Eftir Pál Vilhjálmsson
Frjáls íjölmiðlun, sem geíur út
DV, fékk um áramótin dag-
blaðið Tímann fyrir svotil
ekki neitt og ætiar að freista þess að
gefa út þetta málgagn Framsóknar-
flokksins með hagnaði, en tap-
rekstur hefur verið á Tímanum í
ntörg herrans ár. Með því að leigja
nafnið Tímann til tíu ára nær Frjáls
fjölmiðlun fótfestu á morgunblaðs-
markaðnum án þess að kosta miklu
til.
Frjáls fjöimiðlun fær yfirráð yfir
Tímanum fyrir smáaura sem verða
greiddir með því að birtar verða
auglýsingar um flokksstarf Fram-
sóknarflokksins. Ilinn aðilinn sem
hagnaðist á þessum viðskiptum er
Steingrímur Hermannsson, for-
maður Framsóknarflokksins.
Endalausar uppákomur í kringum
Tímann síðustu mánuði voru farn-
ar að skaða formanninn verulega.
Það er til marks um veika stöðu
Steingríms að fyrir fáum misserum
þegar hann ræddi við mann sem
kom til greina sem ritstjóri Tímans
þá sagðist Steingrímur ráða því
sem hann vildi í málefnum Tím-
ans. Núna um áramótin þorði hann
hinsvegar ekki annað en að bera
samninginn við Frjálsa fjöimiðlun
undir alla þingmenn flokksins og
framkvæmdastjórnina sömuleiðis.
Samráðið þjónaði líka öðrum til-
gangi.
Fyrsta skrefið:
Búum til sátt
Þeir voru inargir sem töpuðu á
Tímaævintýrum síðusm mánaða
þegar reynt var að koma rekstri
blaðsins í betra horf með því að
höfða tii aðila utan Framsóknar-
flokksins. Allmargir keypm lítinn
hlut í útgáfufélagi blaðsins, Mót-
vægi hf., til að sýna samstöðu með
hugmyndinni um „dagblað félags-
hyggjufólks". Þar á meðal voru al-
þýðubandalagsmenn, kvennalista-
konur og vitanlega framsóknar-
menn. Þetta fé er tapað þar sem
Mótvægi hf. var látið fara í gjald-
þrot. Þeir sem töpuðu þó mesm
voru einstaklingar sem störfuðu á
blaðinu og aðilar sem þeim tengd-
ust. Upphæðirnar sem þetta fólk
lagði til hlupu á hundruðum þús-
unda króna og milljónum í
nokkrum tilvikum.
Sveinn R. Eyjólfsson stjórnar-
formaður Frjálsrar Fjölmiðlunar
og Hörður Einarsson fram-
kvæmdastjóri (þeir eru báðir titlað-
ir útgáfustjórar) eru kaupsýslu-
menn sem hafa gert fjölmiðlun að
starfsvettvangi sínum. Þeir vita
sem er að fátt reitir fólk meira til
reiði en að tapa peningum. Þess
vegna reið á að draga úr ólgu nteð-
al vonsvikinna hiuthafa því að for-
senda fyrir því að dæmið gangi upp
er að sæmilegur friður skapist um
Tímann. Langflesmin starfsmönn-
um var boðin áframhaldandi vinna
á Tímanum, meðal annars Ágústi
Þór Árnasyni sem var ritstjóri
blaðsins síðustu dagana fyrir yfir-
töku DV-manna.
Þegar Ágúst Þór kveikti á flug-
eldi á gamlárskvöld sagði hann
stundarhátt að hann fuðraði eins
glatt upp og hlutabréfin hans í
Mótvægi hf.; tap hans er tæpar tvær
inilljónir króna og aðilar sem
standa honum nærri sáu af einum
3-4 milljónum króna. Ágúst Þór
varð fyrir vonbrigðum en hann er
ekki bimr. Ur því sem komið var
taldi hann óumflýjanlegt að út-
gáfufélagið færi í gjaldþrot og þótt
hann hafi ekki verið með í ráðum
finnst honum ekki að Steingrímur
Hermannsson hafi farið á bak við
sig þegar formaður Framsóknar-
flokksins makkaði við Svein og
Ilörð. Ágúst Þór Iítur til baka á
þessa fáu daga í desember sem
hann var ritstjóri og telur sig hafa
sýnt hvað hann gemr og kann í
blaðaútgáfu þótt það hafi komið
fyrir lítið. Hann reynir að sjá já-
kvæðar hliðar á málinu.
- Það er punkmr að þársterkir
aðilar vilja gefa út félagshyggju-
blað, segir Ágúst Þór.
Aðrir hluthafar eru ekki tilbúnir
að láta gott heita. Stefán Ásgríms-
son fyrrverandi fréttastjóri Tím-
ans, sem átti hálfa milljón króna,
Steingrímur Gunnarsson, sem var
með eina og hálfa milljón króna í
Mótvægi, og fleiri aðilar fhuga
málssókn til að ná rétti sínum, en
þeir telja að stjórn og stærsm eig-
endur Mótvægis hafi brotið á
minnihlutanum.
Onnur uppspretta andúðar á
ráðagerð Steingríms Hermanns-
sonar og Frjálsrar fjölmiðlunar er í
trúnaðarmannasveit Framsóknar-
flokksins. Til að draga úr líkum á
því var Halldór Ásgrímsson, vara-
formaður flokksins, fenginn til að
taka þátt í samningunum og sam-
ráð var haft við þingmenn og fram-
kvæmdastjórn.
Úr herbúðum framsóknarmanna
heyrast þær raddir að Steingrímur
undirbúi brottför sína úr for-
mannsstólnum til að setjast í helg-
an stein í Seðlabankanum og loka-
lausn á Tímavandamálinu sé þátmr
í því ferli.
Aftur tilfortíðar
Fyrrverandi starfsmaður Tímans
sagði að þegar hann fékk í hendur
fyrsta tölublaðið í búningi DV-
manna kom yfir hann sú tilfinning
að vera í sveit norður í landi fyrir
30 árum þar sem Tíminn var
skyldulesning á flesmm bæjum. Til
að fá fjarlægð frá vandamálum
samtímans gripu nýju útgefendur
blaðsins til þess ráðs að færa blaðið
í eldgamalt form. En þessi ráðstöf-
un getur aldrei verið nema tíma-
bundin. Til að sannfærast uin það
þarf ekki annað en að léggja saman
og draga frá.
Áskrifendur Tírnans eru á milli
3-4 þúsund en til að standa undir
8-10 manna ritstjórn - það er búið
að ráða 8 blaðamenn - þarf blaðið
að seljast í um 10 þúsund eintök-
um. Þetta sýna áætlanir sem gerðar
hafa verið á Tímanum og annars-
staðar um reksmr dagblaðs. Frjáls
íjölmiðlun gemr að einhverju leyti
samnýtt reksmr DV og Tímans, til
dæmis ljósmyndasafn, auglýsinga-
söfnun og dreifingu. Þá er tölu-
verður ávinningur að því að prenta
blaðið í nýuppsettri prentsmiðju
Frjálsrar fjölmiðlunar í Flampiðju-
húsinu sem hefur verið verklítil. í
fyrra borgaði Tíminn prentsmiðj-
unni Odda um 30 milljónir fyrir að
prenta blaðið.
Ef útgáfa Tímans lukkast sér
Frjáls fjölmiðlun fram á að geta
stækkað prentsmiðjuna þannig að
• Á efstu hœð DV-
hússins verður
markaðssóknin
skipulögð. Handan
götunnar er aðsetur
Tímans sem verður
verkfœri DV-manna
til að komast inn á
nýjan markað.
• Ágúst Pór Árnason,
síðasti ritstjóri
„gamla Tímans “
var ráðinn sem um-
sjónarmaður er-
lendra frétta á DV-
Tímanum og reynir
að sjá björtu hlið-
arnar þráttfyrir að
hafa tapað 1,7
milljónum króna.
hún geti einnig prentað DV, en
hingað til hefur prentsmiðja
Morgunblaðsins haft það verkefhi.
Það er nokkuð augljóst að áður
en Tíminn fer að sýna hagnað þarf
að tvöfalda áskrifendafjölda blaðs-
ins. Það verður ekki gert nema að
fara út í kostnaðarsama markaðs-
sókn. Og áður en skynsamir kaup-
sýslumenn leggja peninga í rnark-
aðssemingu þurfa þeir að hafa selj-
anlega vöru.
Jón Kristjánsson, þingmaður
Framsóknarflokksins, var ráðinn
ritstjóri Tíinans til að innsigla „aft-
ur til fortíðar"- stefhuna sem tekin
var til að komast hjá moldviðri
fyrri eigenda Tímans og uppsteyti
meðal almennra framsóknarmanna
sem hatast- við landbúnaðarstefnu
DV og hafa megnustu vantrú á að
úr þeirri átt komi eitthvað gott. Jón
segist vera „gamaldags flokksþræll"
sem tekur að sér ýmislegt fyrir
flokkinn og nú hafi hann verið
„kvaddur í stríðið.“ Hann var rit-
stjóri Tímans áður en Mótvægi hf.
tók við rekstrinuin á síðasta ári og
hefur fengið til liðs við sig Birgi
Guðmundsson sem fréttastjóra en
þeir áttu gott samstarf í fyrri rit-
stjóratíð Jóns. Hann býst við að
vera í þessu starfi fram á vor og
ekki er ósennilegt að um það leyti
muni nýir eigendur Tímans hugsa
sér til hreyfings og búa tii það blað
sem þeir raunverulega ætla sér að
halda úti. Þá verður stormurinn
liðinn hjá ogMótvægi hf. orðið að
fortíð.
Framsóknarflokkurinn
er ekki söluvara
Fyrir tíu árum hefði formaður
Framsóknarflokksins verið hróp-
aður niður fyrir að láta sér detta í
hug að Frjáls fjölmiðlun gæti gefið
út blað fyrir „frjálslynt og umbóta-
sinnað félagshyggjufólk" (fram-
sóknarmenn gegna þessum nöfii-
um á hátíðarstundum). Og for-
maður sem hefði látið útgefendur
DV fá Tímanafhið í hendur hefði
verið tekinn af sakramentinu. Þetta
voru aðstæðurnar fyrir tíu árum.
Núna eru forn hreppaskil óglögg
og minni gamalla framsóknar-
manna farið að förlast. Það er líka
hefð fyrir því f Framsóknarflokkn-
urn að trúa formanninum þótt
menn skilji hann ekki.
Sveinn R. Eyjólfsson og Hörður
Einarsson eru hinsvegar ekki fram-
sóknarmenn og þeir þekkja þau
viðurkenndu sannindi að flokkur-
inn er ekki samnefnari fyrir „annað
félagshyggjufólk" og verður það
tæplega úr þessu.
Undir forystu aðalstofhanda
Framsóknarflokksins, Jónasar frá
Hriflu, var flokkurinn róttækur
umbótaflokkur og tengdist ung-
mennafélögunum sterkum bönd-
um. Síðar varð Framsókarflokkur-
inn kerfisflokkur sem náði veruleg-
um völdum þjóðfélaginu með ó-
skammfeilnu hagsmunabandalagi
við Samband íslenskra samvinnufé-
laga. Hin síðari ár hefur flokkurinn
orðið íhaldssamur landsbyggðar-
flokkur og gegnt því hlutverki að
standa vörð um rústir haftakerfis í
landbúnaði og ónýtrar fiskveiði-
stefhu. Flokkurinn ber enda höf-
uðábyrgð á tilurð hvorttveggja
kvótakerfisins í landbúnaði og sjáv-
arútvegi. Framsóknarflokkurinn er
ekki það stjórnmálaafl sem félags-
hyggjufólk fylkir sér um. Þess
vegna eru útbreiðslumöguleikar
Tímans takmarkaðir á meðan hann
er gefinn út undir formerkjum
Framsóknarflokksins.
Um það bil sem Jón Kristjáns-
son víkur úr ritstjórastól Tímans í
vor verða DV-menn tilbúnir með
áætlun sem miðar að því tryggja
blaðinu nægilega stóra hlutdeild á
morgunblaðsmarkaðnum til að það
eigi framtíð fyrir sér. Það verður
ekki gert nema að krafsa í áskrif-
endahóp Morgunblaðsins. Af nógu
er að taka og vísbendingar eru um
að Morgunblaðið sé ekki til stór-
ræðanna.
DVsaxar á Morgun-
blaðið
Frjáls fjölmiðlun velti rúmlega
einum milljarði króna á síðsta ári
og síðustu árin hefur flaggskip út-
gáfufélagsins, DV, saxað á það for-
skot sem Morgunblaðið hefur haft
í seldurn eintölcum. Hingað til hef-
ur samkeppnin við Morgunblaðið
verið óbein því að blöðin korna
ekki út á sama tíma dagsins. Sain-
keppnin á milli blaðanna er meiri á
auglýsingamarkaðnum og þar er
oft ntikið fjör.
I haust nötraði allt DV-húsið við
Þverholt þegar Morgunblaðið varð
fyrri til að birta afsláttariniða sem
lesendur gátu klipp út og framvísað
f verslunum. Þeir á DV höfðu eytt
töluverðum tíma og peningum í að
þróa þessa hugmynd og ætluðu að