Tíminn - 22.07.1970, Blaðsíða 2

TIMINN
Vísindasjóður veitir styrki í þrettánda sinn.
Styrkir nema 5.5
milljónum króna
Bá'ðar deildir Vísindas.ióðs hafa
nú veitt styrki ársins 1970, en
hetta er í þrettánda sinn, sem
styrkir eru veittir úr s.ióðnum.
Fyrstu styrkir sjóðsins voru veitt-
ir árið 1958.
Deildarstjórnir Vísindas.ioðs,
sem úthluta styrkjum sjóðsins,
eru skipaðar til fjögurra ára í
senn, ok voru stjórnir beggja
deilda skipaðar í vor.
Alls barst Raunvísindadeild að
þessu sinni 71 umsókn, en veittir
voru 50 styrkir að heildarfjárhæð
5 milljónir 510 búsund krónur.
Árið 1969 veitti deildin 46
styrki að fjárhæð samtals 4
milljónir 685 þúsund krónur.
Formaður stjórnar Raunvísinda
deildar er dr. Sigurður Þórarins
son prófessor. Aðrir í stjórn eru
Davíð Davíðsson prófessor, dr.
Guðmundur E. Sigvaldason jarð
efnafræðingur, dr. Leiftir Ásgeirs
son prófessor og dr. Þórður Þor
bjarnarson forstjóri Rannsókna
stofnunar fiskiðnaðarins. Ritari
deildarstjórnar er Guðmundur Arn
laugsson rektor.
Alls barst Hugvlsindadeud að
þessu sinni 51 umsókn, en yeittir
voru 23 styrkir að heildarfjárhæð
2 milljónir 155 þúsund krónur.
Árið 1969 veitti deildin 26 styrki
að fjárhæð samtals 2 milljónir
og 300 þúsund krónur. Er þetta
í fyrsta sinn, sem Hugvísindadeild
veitir lægri styrkfjárhæð en árið
áður, en það stafar af því. að styrk
ir ársins 1969 voru í heild no.ckru
ríflegri en efni stóðu til. Umsókn
ir voru nú hins vegar fleiri en
nokkru sinni fyrr, og var yfirleitt
sótt um hærri fjárhæðir en áður.
Deildarstj órninni var því óvenju
mikill vandi á höndum í þetta
skipti, enda varð að synja miklu
fleiri umsækjendum en dæmi eru
til áður. T.a.m. var að þessu sinni
ebki sinnt neinum umsóknum frá
félögum eða stofnunum.
Formaður stjórnar Hugvísinda
deildar er dr. Jóhannes Nordal
seðlabankastjóri. Aðrir í stjórn
eru dr. Broddi Jóhannesson skóla
stjóri, dr. Jakob Benediktsson
orðabókarritstjóri, dr. Magnfc Már
Lárusson háskólarektor og Olafur
Björnsson prófessor. Vegna fjar
veru Jakobs Benediktssonar um
skeið, meðan á styrkveitingum
stóð, tók varamaður hans Olafur
Halldórsson handritasérfræðingur,
þátt í störfum stjórnarinnar við
styrkveitingar að þessu sinni. Rit-
ari deildarstjórnar er Bjarni Vil-
hjálmsson þjóðskjalavörður.
Um þessar mundir fer háskóla
menntuðum mönnum mjög fjölg
andi og þar á meðal þeim, sem
leggja fyrir. sig vísindalegar rann
sóknir. Ér þess vegna auðsætt, að
fjárráð Vísindasjóðs þurfa að auk
ast þegar í stað og fara jafnt og
bétt vaxandi næstu árin vegna fyr
jrsjáanlegi’ar aukningar visinda
legra rannsókna með þjóðinni.
Úr Vísindasjóði hafa því að
þessu sinni verið veittir 73 styrk
ir að_ heildarfjárhæð 7.665,000,00
kr. Árið 1969 voru veittir 72
styrkir að helidarfjárhæð 6.985,
000,00,
Hér fer á eftir yfirlit um styrk
eitingar:
A. Raunvísindadeild.
I. Dvalarstyrkir til vísindalegs
sérnáms og rannsókna.
A. 220.000 kr. styrk hlutu:
Guðni Ág. Alfreðsson lífefnafræð
ingur. Til rannsókna á þarmabakt
eríum (doktorsverkefni við há-
skólann í Dundee, — framhalds
styrkur).
' Hörður Filippusson lífefnafræð-
ingur. Til rannsókna á óleysanleg
um enzymum í vatni (doktorsverk
efni .við- háskólann, í St. Andrewg,
— f ramhaldsstyrkur.)
Sven Þ. Sigurðsson stærðfræðing-
ur. Til rannsókna í hagnýtri stærð
fræði (doktorsverkefni við há-
skólann í Dundee).
B. 150.000 kr. styrk hlutu:
Axel Björnsson eðlisfræðingur. Til
athuguna á sveiflum í segulsviði
jarðar (doktorsverkefni við háskól
ann í Göttingen, — framhaldsstyrk
ur).
Einar Júlíusson eðlisfræðingur.
Til rannsókn á geimgeislum (dokt
orsverkefni við háskólann í Chi-
cago).
Geir Arnar Gunnlaugsson verk-
fræðingur. Til framhaldsnáms og
rannsókna í hagnýtri aflfræði
(doktorsverkefni við Brown Uni-
versity, Rhode Island, Bandaríkj
unum.)
Gunnar Benediktsson verkfræðing
ur. Til kristallafræðilegra rann-
sókna á hreinum málmum (verk
efni til licenciatprófs við háskól
ann í Stokkhólmi).
Hannes Blöndal læknir. Til sér-
náms og rannsókna í líffærafræði
(doktorsverkefni við Minnesotahá
kóla, — framhaldsstyrkur).
Helgi Þröstur Valdimarsson lækn
ir. Til sérnáms og rannsókna í
ónæmisfræði (doktorsverkefni við
Lundúnaháskóla, Royal Postgradu
ate Medical School).
Jakob Yngvason eðlisfræðingur.
Til sérnáms og rannsókna í kvanta
sviðsfræði (doktorsverkefni við
háskólann í Göttingen, — fram
haldsstyrkur).
Jón Kristinn Arason stærð-
fræðingur. Til sérnáms og rann-
sókna á sviði algebrulegrar rúm-
fræði (doktorsverkefni við há-
skólann í Mainz).
Karl Grönvold jarðfræðingur. Til
sérnáms og rannsókna á bergfræði
Kerlingaf jalla (doktorsverkef ni
við háskólann í Oxford. — fram
haldsstyrkur).
Sigfús Björnsson, eðlisfræðingur.
Til sérnáms og rannsókna í lífverk
fræði (rannsóknir á skynfærum
vatna- og sjáyardýra, — doktors
verkefni við Washingtonháskóla,
Seattle, Bandaríkjunum.)
Snorri Sveinn Þorgeirsson læknir.
Til sérnmás og rannsókna í klín
ískri lyfjafræði (doktorsverkefni
við Lundúnaháskóla, — fram
haldsstyrkur).
'>orkell Helgason stærðfræðingur.
Til sétnéimS'rpg rapiisókna í klín-
og Éagnyfrí “stærðíræði (doktors
verkefni við M. I. T. í Boston, —
framhaldsstyrkur).
c. 100.000 kr. styrk hlutu:
Alfreð Árnason líffræðingur.
Til þess að ljúka rannsóknum
á blóðvatnseggjahvítu (doktors-
verkefni við háskólann i Glasg.).
Auðólfur Gunnarsson læknir. Til
sérnáms og rannsókna í liffæra
flutningum (við sjúkrahús Minne
sotaháskóla, Minneapolis — fram-
haldsstyrkur).
Baldur Símonarson lífefnafræðing
ur. Til rannsókna á enzymum í
fiskum (doktorsverkefni við Lund
únaháskóla, framhaldsstyrkur). I
Björn Dagbjartsson efnaverkfræð
ingur. Til framhaldsnáms i mat
vælaefnafræði (doktorsverkefni
við Rutgers. The State University,
New Brunswick, N. J. Bandaríkj
unum).
Gunnar Ólafsson landbúnaðar-
fræðingur. Til sérnáms og rann-
sókna á efnasamsetningu, meltan
leika og næringargildi beitargróð
urs á fslandi (verkefni til licen
ciatprófs við landbúnaðarháskól
ann í Ási, Noregi.)
Leó Kristjánsson jarðeðlisfræðing
ur. Til sérnáms og rannsókna á
bergsegulmagni (doktorsverkefni
við Memoriaiháskóla. St. Johns,
Nýfundnalandi).
Pétur Stefánsson verkfræðingur.
Til sérnáms í stjórnun og áætlana
gerð (við Cornellháskóla, Banda
rikjunum).
Sigurður Friðjónsson cand. med.
Til sérnáms og rannsókna í eðlis
fræðilegri líffræði (doktorsverk
efni við State University of
Buffalo, Bandarikjunum).
Sigurjón Norberg Ólafsson efna
fræðingur. Til sérnáms og rann-
sókna í efnafræði (doktorsverk-
efni við háskólann í Hamborg).
Valgarður Stefánsson eðlisfræðing
ur. Til sérnáms og rannsókna á
sviði kjarneðlisfræði (doktors-
verkefni við Stokkhólmsháskóla,
— framhaldsstyrkur).
Vésteinn Rúni Eiríksson eðlis-
fræðingur. Til sérnáms og rann-
sókna á sviði eðlisfræði fastra
efna (doktorsverkefni við háskól
ann í Edinborg).
Þór E. Jakobsson verðurfræðing
ur. Til orkufræðilegra rannsókna
á víxláhrifum lofts og hafs (dokt-
orsverkefni við McGill-háskólann
í Montreal, — framhaldsstyrkur).
D. 70.000 kr. styrk hlutu:
Ásbjörn Einarsson efnaverkfræð-
ingur. Til sérnáms og rannsókna
á súrefnisflutningi í nýrri gerð
af rafhlöðum (fuel cells) (dokt-
orsverkefni við háskólann í Manc
hester, — framhaldsstyrkur).
Egill Egilsson stud. scient.
Til sérnáms í fastaefnaeðlis-
fræði (verkefni til meistaraprófs
við Kaupmannahafnarháskóla).
Þorgeir Pálsson verkfræðingur.
Til rannsókna á sjálfvirkri stjórn
fiugfara (doktorsverkefni við M.
I.T.,. Cambridge, Bandaríkjunum,
— framhaldsstyrkur).
E. 50.000 kr. styrk hlutu:
Bjarni Guðmundsson búfræði-
kandidat. Til rannsókna á heyverk
un (verkefni til licenciatprófs við
landbúnaðarháskólann í Ási, Nor
egi, — framhaldsstyrkur).
Rögnvaldur Ólafss., eðlisfræðing-
ur. Til rannsókna á aðleiðni í
segulsviði (doktorsverkefni við
háskólann í St. Andrews, —
framhaldsstyrkur).
40.000 kr. styrk hlaut:
Sigfús Schopka fiskifræðingur.
Til rannsókna á frjósemi helztu
nytjafiska í Norður-Attantshafi
(doktorsverkefni við háskólann í
Kiel, — framhaldsstyrkur).
II. Verkefnastyrkir:
A. Styrkir til stofnana og fé-
laga.
Bændaskólinn á Hvanneyri. Til
grassprettu- og jarðvegsrann-
sókna. 110,00 þús. Gigtsjúkdóma
félag ísl. lækna. Til fnamhaldj-
ransókna á gigtsjúkdómum á ís
landi 100.00. Jöklarannsóknaféiag
íslands. Til jöklarannsókna. 50.
000. Náttúrufræðistofnun íslands
Til tækjakaupa 75. þús kr. Nátt
úrugripasafnið á Akureyri og
Rannsóknastofa Norðurlands. Til
framhaldsrannsókna á lífveruim í
jarðvegi. 80.000 þús. kr.
B. Verkefnastyrkir til einstakl.:
Bjarni Guðleifsson stud. lic. Til
framhalds kalrannsókna 75 bús.
Bjarni Þjóðleifsson læknir. Til
rannsókna á Pendreds sjúkdómi
75. þús. Gauti Arnþórsson læknir.
Til framhaldsrannsókna á varnar
mætti magaslímhúðar gegn sár
myndun (við Akademiska Sjuk
huset, Uppsala) 75 þús.
Hjörleifur Guttormsson,
líffræðingur. Til framhaldsrann-
sókna á hæðarmörkum og út-
breiðslu háplantna í Austfjarða-
hálendi. 75. þús. Hrefna Krist-
mannsdóttir, jarðfræðingur. Til
rannsókna á bergfræði Hranpseyj
ar og Purkeyjar 100.000 Hörður
Kristinsson grasafræðingur. Til
rannsókna á fléttuflóru íslands. 90
þús. Jens Pálsson mannfræðingur.
MIÐVIKUDAGUR 22. JÚLÍ 1970.
Til framhalds mannfræðirann-
sókna á íslandi, 250 þús. Kjartaa
R. Guðmundsson læknir. Til fram
halds ransókna á sclerosis multi
plex á íslandi, 50 þús. Ivka Munda
grasafræðingur. Til framhalds
rannsókna á þörungum við 'strend
ur íslands. 75 þús. Ófeigur J.
Ófeigsson læknir. Til rannsókna
á meðferð og lækningu brunasára.
50.00 þús. Ólafur Jensson læknir
Til að Ijúka ransóknum á arfgeng
um breytingum rauðra blóðkorna.
50 þús. Úlfur Árnason erfðafræð
ingur. Til vefja- og litningarrann
sókna á sjávarspendýrum (doktors
verkefni við háskólann i Lundi,
— framhaldsstyrkur) 120 þús.
B. Hugvísindadeild:
175 þús. kr. styrk hlutu:
Jón Rúnar Gunnarsson magister.
Til rannsóknar á sterkum sögnum
í forngermönskum málum, eink
um 6. og 7, hljóðskiptaflokki og
vandamálum tengdum þeim.
Jón K. Margeirsson fil. kand. Til
rannsóknar á deiAim íslendinga og
Hörmangarafélagsins 1752—1757.
150 þúsund króna styrk hlaut:
Páll Skúlason licentiat.
Til að vinna að ritgerð um
vandamál túlkunar í heimspeki,
einkum kenningar og skilgreiaing-
ar heimspekingsins Paul Ricoeur.
125 þús. kr. styrk hlaut:
Björn Stefánsson deildarstjóri. Til
að rannsaka byggðarlög á íslandi
frá þagrænu og félagslegu sjónar
miði.
100 þús. kr. styrk hlutu:
Björn Þorsteinsson sagnfræðing-
ur. Til að rannsaka sögu íslend-
inga á 16. öld, einfcum hagsöguna.
Einar Már Jónsson lic. — es —
lettres. Til að rannsaka Konungs
skuggsjá, heimildir verksins og
kenningar þess um stjóramál og
félagsmál með hliðsjón af norsku
þjóðlífi samtímans og evrópskri
miðaldahugsun.
Friðrik G. Friðriksson cand. mag.
Til að vinna í samstarfi við félags
fræðideild háskólans í Freiburg
að samanburði á greind mennta
skólanema samkvæmt greindar-
prófi annars vegar og einkunn
hins vegar.
Hallfreður Örn Eiríksson cand.
mag, og Hreinn Steingrímsson tón
i-maður (í sameiningu).
Til að vinna fræðilega úr því
efni, er fyrir liggur um rímna-
kveðskap og rímnalög.
Ian John Kirby prófessor. Til þess
að rannsaka bibliutilvitnanir í ís-
lenzkum og norskum fornritum
guðrækilegs efnis.
Páll Sigurðsson cand. jur. Til
rannsóknar á sögu og þýðingu
eiðs og drengskaparheits í réttar
fari. Sigurjón Björnsson sálfræð
ingur. Til að ljúka yfirlitsrann-
sókn á sálrænum þroska. geð-
heilsu og uppeldisháttum barna
í Reykjavík. Sveinn Einarsson
leikhússtjóri. Til þess að halda
áfram köSnun á upphafi íslenzkr
ar nútímaleiklistar.
Þorbjörn Ragnar Guðjónsson cand.
oecon. Til þess að vinna að rit-
gerð um gengisbreytingar og
peningastjórn.
75 þús. kr. styrk hlutu:
Álfrún Gunnlaugsdóttir licentiat.
Til að ljúka doktorsritgerð^ um
Tristams sögu og fsöndar
og samanburð hennar við
Roman de Tristam eftir Thomas.
Jón Guðnason cand. mag. Til þess
að rannsaka stjórnmálaferil Skúla
Thoroddsens alþingismanns á ár-
unurr 1884—1916. Séra Kristján
Búason. Til ranhsóknar á þeim
textum guðspjallanna. sem fjalla
um þiáningu og dauða Krists.
Lúðvík Ingvarsson fulltrúi. Til
greiðslu kostnaðar við útgáfu á
doktorsritgerð um refsingar á
bióðveldistímanum.
búðvík Kristjánsson rithöfundur.
Til greiðslu kostnaðar við undir
búning að riti um íslenzka sjávar
hætti fyrr og síðar.
Örn Erlendsson hagfræðingur. Til
að ljúka doktorsritgerð um þróun
FramúiLO a bts. 14.
nilHBH
Varla slætt við Laxá
í Suður-Þing.
Nú síðustu daga hefur heldur
dregið úr veiðinni úr Laxá í S-
Þing., og mun það vera vegna^
kuldakastsins sem herjað hefur
á landsbyggðina. í gærdag var
rigning og storenur þar norður-
frá og varla stætt við ána. Er j
áin nú mórauð og því slæm til
veiða.
í fyrrakvöld var búið að veiða
um 640 laxa úr ánni og þar af
veiddust yfir 20 laxar í fyrradag.
Eins og kunnugt er, eru 12 stang
ir í ánni og veiddust þann dag
16 laxanna á tvær stangir.
Jöfn veiði úr Þverá
Þrátt fyrir kuldakastið hefur
mjög jöfn veiði verið úr Þverá
í Borgarfirði, en í fyrrakvöld voru
komnir 950 laxar á land úr
ánni. Að sögn Péturs Kjartansson
ar, starfsmanns við veiðihúsið
þar, hefur veiðin verið heldur
betri á neðra svæðinu.
Stærsti laxinn sem úr ánni
hefur veiðzt á sumrinu er 25
punda. Sagði Pétur að í göngunni
um s.l. mánaðamót hafi borið
nokkuð á smáum laxi, en hins
vegar veiðist nú mikið af 18—20
punda laxi úr ánni.
— Ef sama veiðin verður hér
áfram, verður þetta algjört met-
ár, sagði Pétur Áin hefur oft
í frpmst.n röfl hvafi veiði-
magnið áhrærir og sumarið 1968
var hún hæst yfir landið með
um 1750 laxa. Er í sumar búið
að veiða um 200 löxum meira
en á sama tíma í fyrra.
í fyrrakvöld voru 320 laxar
komnir úr Elliðaánum og veidd-
ust um 20 laxar þar í fyrradag.
Þann dag veiddust úr Leirvogsá
8 laxar á tvær stangir, og veidd-
ust þeir allir fyrir hádegi Var
engin veiði þar eftir hádegið sök
um slæms veðurs. Þá er farið
að veiða bleikjuna úr Eldvatni
í Meðallandi og hefur verið góð
veiði úr vatninu undanfarið. Það
er Stangveiðifélag Reykjavíkur,
sem hefur vatnið á leigu og er
búið að koma upp veiðihúsi þar.
__ F.R