Tíminn - 08.08.1970, Blaðsíða 6

«
MÁLOG
DJ
„GLEYM ÞÓ EIGI
AÐ HELDUR . . .“
Svo er sagt, a3 danski mál-
t íræðingurinn Rasmus Kristján
< Rask kynni skil á fimmtíu og
f fimm tungumálum. Á fegstein
i hans í Assistentskirkjugarðin-
í tun í Kaupmannahöfin eru
» höggnar áletranir á fjórum
L tungumálum — dönsku, ís-
lenzku, arabísku og sanskrít.
I>ar stendur á íslenzku: „Ef
þú vilt fullkominn vera í þekk-
, ingu, þá lær þú allar tungur,
1 en gleym þó eigi að heTdur
þinni tumgu“.
Leiðin til fullkomnunarinnar
: mun jafnan reynast torsótt, og
seint nær nokkur þeirri full-
komnun í þekkingu, að honum
I auðnist að læra allar tungur.
! Slíkt er jafnvonlítið og komast
i undir regnbogann. En sky 'duna
1 vi® þjóðtungu síma ættu menn
■ að geta rækt á viðhlítandi hátt.
Á því vill samt verða misbrest-
ur.
íslendingar eru nú almennt
tungumálamean meiri en þeir
voru um daga Rasks, svo sem
að líkum lætur með allt skóla-
kerfið og utanfarirnar. Vissu-
lega er ísfenzkan líka orðin
auðugra, þjálla og fjölhæfara
mál en hún var í byrjun nítj-
ándu aldar. En svo undarlega
bregður við, að málkennd og
málskilningi virðist oft stórlega
áfátt, og eru þeir þar ekki barn
anna beztir, er hafa það að at
vinnu að skrifa og tala á ál-
mannafæri.
I sumarleyfi mínu barst mér
Vísisbiað upp í hendur á gisti-
stað. í því var grein um breyt-
ingar á jöklum hérlendis og
mætum jarðfræðingi lögð í
munn orð um það, að jöklar
m ^±4444
\mium
BILALEIGA
HVJSRFISGÖTU 103
VBSendiferðabifreið-VW 5 manna-VWsvefnvap
VWémanna-Landrover 7manna
TaiISTv
TÍMINN
landsins hefðu „skriðið saman“
á þessari öld. A.’gengt er að
segja, að menn skríði saman,
þegar þeim er heldur að skána
einhver kvilli, stjórnmálaflokk-
ar skríða iðulega saman á nýj-
an leik, þótt kastist í kekki í
bili, og þjóðtrúin sagði, að ána-
maðkur skriði saman, þótt skor-
inn væri sundur. Um jökla er
sagt, að þeir skríði fram, ef
þeir stækka eðá lengjast og
leggjast yfir .’and, er áður var
autt, og ef þeir „skríða saman“,
getur það táknað það eitt, að
tveir jöklar eða tvær jökultung-
ur nái að sameinast En maður-
inn, sem Vísisgreinina skrifaði,
ætlaði sjáanlega að hafa það
eftir jarðfræðingnum, sem al-
kunna er, að jöklar bafa hörfað
— minnkað, stytzt. Líklegast er,
að þráðum hafi slegið saman í
kolli hans og þessi óheppi.'ega
sambreiskja orðið úr sögnun-
um að skriða fram og skreppa
eða dragast saman.
Hér fyrir framan mig er
Tímablað. Þar er grein um seli
og selveiðar, og frá því sagt,
að dýrafræðingar ætli að „festa
plastmerki á ,hreifar kópanna".
Þarna virðast selshreifar kven-
kenndir, og ætla ég, að það
þyki ekki kunnáttusamlegt mál-
far. í fréttagrein einni í Tím-
anum var líka seytján sinnum
tuggið upp, að svo eða svo marg
ir .’axar hefðu veiðzt „úr“ þess-
ari eða hinni ánni. Oft er talað
um, að krakkar veiði rúsínur
upp úr graut eða súpu eða kett-
ir fiskbita upp úr soði. En ég
kann bölvanlega við það, ef ein
hver segir, að Guðmundur Dan-
íelsson hafi veitt lax úr Ölfusá.
Hún er sem sé ekki neinn soð-
pottur.
Allur sauðfénaður virðist
heita rollur á máli sumra
Reykjavíkurblaðanna. Þegar
prúðmennska ska.’ viðhöfð, eru
þó ær stöku sinnum nefndar
kindur. Ær hafði lent í sjálf-
heldu í gljúfri í Skagafirði, og
var það sýnt í sjónvarpi á dög-
unum, er henni var bjargað.
LAUGARDAGUR 8. ágúst 1970
Lambið sást hvergi, sagði þar,
en „kindin" varð frelsinu fegin,
rétt eins og lamb sé ekki Líka.
kind. Þetta orðafar ætla ég
fengið að láni frá kaupstaðar--
börnum.
í útvarpi var sagt frá um-:
ferðaróhappi „vestan við Fer-,
stiklu“ á Hvalfjarðarströnd.
Ekki rengi ég, að þetta hafi
mátt til sanns vegar færa, og
nokkur vorkunn er ókunnugum
mönnum, þótt þeir taki svo til
orða. Em sá hængur er á, að
áldrei er um það talað, að
eitthvað sé eða gerist vestan eða
austan við Ferstiklu, heldur
ævinlega utan eða innan. Svo
hygg ég, að langvíðast sé tekið
til orða í strandbyggðum með
fjörðum fram. Himinskautin
eru látin lönd og leið, en sagt
út með firðinum eða inn með
firðimum.
í síðasta tölublaði Frjálsrar
þjóðar er fágætlega að orði
komizt, en hreint ekki ágæt-
lega: „ . . . að ástmegin SÍS
skuli fylgja NEl-stefnu“. „Bibl-
ían er sem bögglað roð fyrir
brjósti mínu“, segir einhvers
staðar. Ekki veit ég, hvað
bögglazt hefur fyrir brjósti
þessa höfundar. En eitthvað er
það óþjált. íslenzkan vil,’ að
minnsta kosti ekki upp í skip-
ið hjá honum.
J. H.
Enn um vegamál
f 3. tbl. Einherja þ. á. birtist
grein um vegamál hér í kjördæm-
inu, undirritað „Gestur í Garði“.
f greininni er drepið á ýmsar vega
framkvæmdir, sem þbrf er á að
unnið verði að í náinni framtíð
og rökstudd nauðsyn þess. Ekki
skal hún dregin í efa. Á hinn bóg-
inn ér á það að líta, að þörfin á
úrbótum í þessum efnum er mik-
il, brýn og víða en framkvæmdir
hins vegar dýrar og fjármagn tak-
markað. Og þegar svo háttar, sem
oftast er, að ekki verður allt gert
í einu, sýnist ekki óskynsamlegt
að reyna að glöggva sig á því á
hverju liggi mest hverju sinni og
íslenzk-
ensk~
spönsk
Orðabókin sem er jafn
nauðsynleg og sund-
* fötin. myndavélin og
farseðillinn.
BÓKAÚTGAFÁN HILDUR
knýja á um úrbætur samkvæmt
því.
Til rnargra ára hefur það hent
á hverjum einasta vetri að vegim
ir yfir Eylendið í Skagafirði hafa
orðið meira og minna illfærir
lengri eða skemmri tíma. Tölu-
verða tilhliðrunarsemi þarf að
vísu til að nefna þetta ve,gi því
sönnu nær væri að kalla a.m.k.
kafla af þeim traðir, þar sem þeir
eru lægri orðnir en yfirborð þess
lands, sem þeir liggja um. Sjald-
an mun þó svo rammt hafa kveðið
að sem í vetur, þó að oftast nær
væri brotizt vfir annað hvort Aust-
ur-Eylandið eða Vallhólminu, með
miklum erfiðleikum og æmum
tilkostnaði fyrir alla, sem hlut
áttu að máli. Hvenær sem er að
vetrinum geta þessar leiðir báðar
lokast með öllu. Teppast þá ekki
einasta allir landflutningar frá
Reykjavík til Austur- og Norður-
lands austan Héraðsvatna og þarf
ekki orðum að því að eyða hverj-
ar afleiðingar það hefði, heldur
og einnig allar bifreiðasamgöng-
ur milli austur- og vesturhluta
Skagafjarðarhéraðs og þar með
m. a. mjólkurflutningar og munu
væntanlega öllum ljós þau vand-
r'æði, sem af því hlytust. Hér er
svo mikið í húfi fyrir heil byggð-
arlög og jafnvel heila landshluta
að næsta furðulegt má kalla, að
ekki skuli fyrir löngu búið að gera
aðra hvora þessa leið, (Norður-
landsveg yfir Vallhólm eða Siglu-
fjarðarveg yfir Austur-Eylendi)
að öruggri vetrarleið og sýnist þá
raunar skynsamlegra að láta
■Vallhökninn sitja fyrir. Fæ ég
ekki séð, að önnur vegagerð sé
brýnni en þessi hér um slóðir og
í hennar stað getur engin önnur
komið. Auðvitað er gerð öruggs
vetrarvegar yfir Eylendið nokkr-
um vandkvæðum bundin vegna
vetrarflóða og framkvæmdin verð-
ur óefað allkostnaðarsöm en eng-
um held ég að detti í hug að hún
só ógerleg. Og hvað er ekki dýrt
nú til dags en dýrast getur þó
aðgerðarleysið orðið. Milljóna-
hraðbrautirnar kringum Reykja-
vík eru góðar og nauðsynlegar ea
víðar er nú til mannlíf á þessu
landi. Það hefur einnig sínar þarf
ir, og geldur keisaranum það sem
keisarans er, ekki síður en aðrir,
og á heimtingu á, að orðið sé við
réttmætum kröfum þess.
Fyrir neðan Akratorfu í Blöndu
hlíð er vegarspotti, sem einnig
getur og hefur orðið ófær vegna
vetrarflóða. Sá kafli er eianig
með þvi marki brenndur að vera
blátt áfram sokkinn og þvi naum-
ast von, að hann þoli mikið.
árennsli.
„Gestur í Garði“ minnir á slæm
an kafla á Siglufjarðarvegi í
Fjótum og ekki ófyrirsynju. Siglu
fjarðarvegurinn frá gamla Skarðs
veginum ásamt Strákagöngum eru
of dýr og • þýðingarmiklar fram-
kvæmdir til þess að vegarkafli
inn í Fljótum sé látinn torvelda
eða koma í veg fyrir not þeirra L
fyrstu snjóum.
Auk þessa torleiðis, seai hér
hefur verið nefnt og sem höfuð-
nauðsyn er á að lagfært verði hið
bráðasta eru allvíða á aðalvegum
í Skagafirði og óefað einnig sums
staðar annars staðar í kjördæminn.
Stuttir kaflar, sem árlega hlaða á,
sig miklum kostnaði vegna snjó-
moksturs en tiltölulega lítið kost-
ar að færa í það horf, sem þarf.
Er sú hugsun áleitin að verið sé ’
að hirða eyrinn en kasta krón-
unni með því að láta þær lag-'
færingar, seim hér hefur verið
drepið á, ógerðar ár eftir ár.
Margt fleira vegamálum viðkom
andi kemur að sjálfsögðu í hug- [
ann þegar farið er að ræða þessi
efni en hér er ekki rúm til að
rekja það frekar að sinni enda
var aðaltilgangurinn með þessu
greinarkomi sá, að benda á og
undirstrika alveg sérstaklega þá
þrýnu þörf, sem á því er að fá
veg yfir Skagafjarðareylendið
þannig úr garði gerðan, að vetrar-
umferð um hann teppist ekki.
Þær aðgerðir þola ekki bið.
mhg.