Tíminn - 18.04.1971, Blaðsíða 1

BLAÐ II
— Sunnudagur 18. apríl 1971 —
Blómlegt atvinnulíf er forsenda
bættra lífskjara og undirstaða
framfara á öðrum sviðum
Góðir fulltrúar og gestir.
Hvað vill Framsóknarflokkur
inn og hvernig er sú þjóðfélags-
og þjóðlífsmynd, sem hann vill
stefna að? Þeirri spurningu á
þetta flokksþing að svara. Og
svar þess á að vera þannig, að
það sé hverjum manni auðskii-
ið, hitti í mark og snerti réttan
streng í brjósti framfarasinn-
aðra manna. Það er mikið verk
efni og eigi vandalaust. Sú er
þó bót í máli, að þetta þing
kemur ekki að óplægðum akri
eða óskrifuðu blaði. Það hefur
á góðum grunni að byggja —
stefnu og starfssögu Framsókn-
arflokksins í meira en fimmtíu
ár. Sú ságá _og það starf ber
vitni um vilja Framsóknar-
flokksins og stefnu. Þar tala
verkin. Heimildir úrlausnarinn
ar eru því tiltækar. Vandi
flokksþingsins verður því
minni en í fljótu bragði mætti
ætla.
Verkefni þessa 'flokksþings
er því ekki sköpun nýrrar
stefnu, heldur skoðun, skýring
og endurmat þeirrar stefnu,
sem Framsóknarmenn hafa
fylgt og boðað að undanförnu.
Það liggur ljóst fyrir hver sú
stefna hefur vcrið og er, bæði
í grundvallaratriðum og í tíma-
bundnum viðfangsefnum. En
hér á flokksþinginu á hún að
ganga í gegnum hi-einsunar-
eld. Eftir þá eldskírn á hún að
bergmála um byggðir þessa
lands og verða sú undirstaða,
sem starf Framsóknarflokksins
á næsta kjörtímabili byggist á.
Grundvallarstefnan
Framsóknarflokkurinn á sér
sína grundvallarstefnu. Hann
hefur ákveðnar hugsjónir og
stefnumið að leiðarljósi. Þau
meginmarkmið breytast í
sjálfu sér ekki, lieldur standa
stöðug í straumi tímans. Þau
eru hinn rauði þráður, sem
ekkert flokksþing má slíta. En
vitaskuld verður að útfæra
grundvallarreglurnar í sam-
ræmi við breyttar þjóðfélags-
aðstæður og þarfir á hverjum
tíma. Starfsaðferðir og úrræði
breytast að fenginni reynslu
og í samræmi við breytta tíma
og nýjar þarfir. Það er hlut-
verk hvers flokksþings að end-
urskoða stefnuskrá flokksins
og færa hana í þann búning,
sem þeim tíma hæfir. Flokks-
þing verður og að marka af-
stöðu til þeirra mála, sem efst
eru á baugi hverju sinni, en
það gerir þingið á grundvelli
þeirrar hugsjónastefnu, sem
flokkurinn hefur frá öndverðu
haft að leiðarljósi.
Kjarninn
Ég skal nefna nokkra grunn-
tóna þeirrar hugsjónastefnu.
Ég nefni lýðræði, frelsi, fram-
för, félagshyggju, samvinnu,
þekkingu, vinnu, öryggi, jafn-
rétti, manngildi, og tru á land
og þjóð. Þessi orð vil ég kalla
lykilorð Framsóknarstefnunnar.
Þau eru hvert um sig mikillar
merkingar. En samofin og sam
ræmd hvert öðru mynda þau
þá hugsjónastefnu, sem er
hvort tveggja í senn, bakgrunn
ur Framsóknarflokksins og átta
viti hans á hverri tíð. Þessi
einkunnarorð vísa veginn til
þess þjóðfélags, sem Framsókn
armenn vilja stefna að. Ég get
ekki í stuttu máli dregið upp
af því gleggri mynd en Ey-
steinn Jónsson, fyrrverandi for
maður flokksins hefur gert.
Hann hefur sagt:
„Framsóknarflokkurinn vill
byggja upp á íslandi sannkall-
að frjálst lýðræðis- og menn-
ingarþjóðfélag efnalegra sjálf
stæðra manna, sem leysa sam-
eiginleg verkefni eftir leiðum
samtaka, samvinnu og félags-
hyggju. Þjóðfélag, þar sem
manngildið er metið meira en
auðgildið, og vinnan, þekking-
in og framtakið er sett ofar
og látið vega meira en auð-
dýrkun og fésýsla".
Þessi skilgreining er enn í
fullu gildi. Hún er auðvitað
ekki tæmandi, en hún felur í
sér kjarna grundvallarstefn-
unnar.
Jafnrétti og jafnvægi
f henni felst, að Framsókn-
arflokkurinn vill umfram allt
varðveita stjórnarfarslegt sjálf-
stæði þjóðarinnar. Hann vill
ísland fyrir fslendinga. Hann
vill vinna að efnalegu sjálf-
stæði þjóðar og þegna. Hann
ÓLAFUR JÓHANNESSON,
formaSur Framsóknarflokksins,
flytur ræðu slna
vill, að þjóðfélagið sé byggt á
lýðræðislegum grundvelli, ekki
aðeins í orði heldur og á borði.
í því felst ekki aðeins krafa
um almennan kosningarétt,
heldur og andlegt frelsi, full-
komið tjáningarfrelsi og óhjá-
kvæmilegan grundvöll þess.
Hann vill, að í þjóðfélaginu
ríki réttaröryggi, atvinnuöryggi
og félagslegt öryggi. Hann vill
leysa efnahagsleg vandamál á
grundvelli samvinnu, félags-
hyggju og skipulagsstefnu.
Framsóknarflokkurinn telur
nauðsynlegt, að hugkvæmni og
heilbrigt einstaklingsframtak
fái notið sín. Hann vill stuðla
að jafnrétti og jafnvægi í þjóð
félaginu, bæði á milli einstak-
linga, kynja, atvinnustétta og
byggðarlaga. Framsóknarflokk-
urinn vill skipa vinnunni, jafnt
líkamlegri sem andlegri iðju,
í öndvegi. Fjátmagnið á að
vera þjónn en ekki herra.
Stjórn atvinnufyrirtækja á
ekki eingöngu að vera í hönd-
um fjármagnseigenda, heldur
eiga og starfsmenn þeir, sem
við þau vinna, að hafa þar
hönd í bagga. Framsóknarflokk
urinn viðurkennir, að mcrgi
iifa ekki af brauði einu saman,
að mennt er máttur, að þekk-
ingin er dýrmætasta eignin.
Hann tekur af lieilum hug und-
ir orð Jónasar Hallgrímssonar:
„Vísindin efla alla dáð,
orkuna styrkja, viljann hvessa,
vonina glæða, hugann hressa,
farsældum vefja lýð og láð“.
Þetta eru nokkur almenn
grundvallaratriði Framsóknar-
stefnunar.
Vísvitandi blekking
Því heyrist stundum fleygt,
og þá auðvitað fyrst og fremst
af andstæðingum, að grundvall
arstefna Framsóknarflokksíns
sé ekki nægilega skýr — að
hugmyndafræðileg undirstaða
lians sé ekki nægilega traust.
Það er mikill misskilningur og
reyndar í mörgum tilfellum
ekekrt annað en vísvitandi
blekking. Þjóðfélagsstefna
Framsóknarflokksins er ein-
mitt fastmótuð og skýr, og hef-
ur þær hugsiónir og stefnumið.
sem hér liefur verið drepið á.
að hornsteinum. Ég held, að
þeir, sem athuga sögu Fram-
sóknarflokksins, allt frá önd-
verðu og fram á þennan dag,
verði ekki í neinum vandræð-
um með að greina þar sam-
hengi og samræmi — sam-
fellda og greinilega grundvall-
arstefnu. Ég held, að starf og
úrræði Framsóknarflokksins á
hverjum tíma beri skyldleikan-
um við grundvallarstefnuna
óyggjandi vitni. Þetta mætti
rekja með mörgum dæmum, ef
tími og aðstaða væri tiL
Engir bókstafs-
trúarmenn
Hitt er rétt, að Framsóknar-
flokkurinn hefur aldrei kreddu
bundinn verið. Hann hefur jafn
an leitað þeirra úrræða, sem
bezt hentuðu hverju sinni, mið-
að við allar aðstæður, án þess
þó að missa sjónir á grund-
vallarmarkmiðunum. Framsókn
armenn viðurkenna að ný
vandamál geta krafizt nýrra
viðbragða og úrræða, sem eng-
um fyrirfram ákveðnum lög-
málum geta lotið. Framsóknar-
menn hafa ekki trú á neinum
algildum formúlum eða patent-
lausnum til úrlausnar á hverj-
um þjóðfélagsvanda. Það er al-
kunna, að Framsóknarflokkur-
inn styðst ekki við nein erlend
kenningakerfi og hafnar öllum
alþjóðlegum ismum, hverju
nafni sem nefnast. Framsóknar
menn eru því ekki neinir bók-
stafstrúarmenn.
Ég hefi nefnt hér nokkrar
hugsjónir, sem Framsóknar-
flokkurinn byggir starf sitt og
stefnu á. Þær hafa verið, eru
og eiga að vera okkur leiðar
stjörnur. Þær mega aldrei
gleymast. Á þær má aldrei
falla skuggi.
Kosningastefnuskrá
og starfsáætlun
En þegar spurt er um það
x dag, hvað Framsóknarflokk-
urinn vilji, og í því sambandi
skírskotað til flokksþingsins,
þá er ekki fyrst og fremst átt
við grundvallarstefnuna eða
þær hugsjónir, sem hún er
reist á. Þær eru svo sjálfsagð-
ar og óumdeildar hér inn-
an flokks, að ég hygg, að þær
verði hér naumast mikið um-
ræðuefni. Nei, spurningin varð
ar fyrst og fremst þau málefni
eða þá málaflokka, sem efst
eru á baugi um þessar mundir,
og ætla má, að verði aðalvið-
fangsefnin á næsta kjörtíma-
bili. Að þeim beinist athyglin.