Tíminn - 18.04.1971, Blaðsíða 2

TIMINN
SUNNUDAGCR 18. aptH tm
Til þeirra þarf þetta flokks-
þing að taka afstöðu, setja í
þeim markmið og marka leið-
ir, eftir því sem tök eru á.
Það er í þeim, sem Framsókn-
arflokkurinn þarf sérstaklega
nú að leggja stefnu sína á
borðið, segja það svo skýrt sem
kostur er, hvað það er, sem
hann vill gera í þeim málum,
þannig að kjósendur hafi þar
ákveðinn valkost fyrir augum.
Það eru þessi mál, sem flokks-
þingið þarf sérstaklega að
ræða og taka ákvarðanir um.
Ályktanir þess um þau verður
Itosningastefnuskrá Framsókn-
arflokksins, og starfsáætlun
hans næsta kjörtímabil.
Þingmálin
Það má reyndar segja, að í
mörgum þessara mála hafi
Framsóknarflokkurinn þegar
markað skýra stefnu með flutn-
ingi þingmála. Hygg ég, að
aldrei áður hafi stjórnarand-
stöðuflokkur sýnt stefnu sína
með þeim hætti jafn skýrt í
verki. En þá stefnu á flokks-
þingið að taka til umsagnar og
endurmats. Hingað eiga menn
að koma með hugmyndir sínar
um þessi mál og önnur þau
efni, sem þeim liggja á hjarta.
Það er í alla staði eðlilegt, að
hugmyndir flokksmanna um
þau séu eitthvað breytilegar
og þeir líti á þau frá ólíkum
sjónarhornum. En þá er það
hlutverk flokksþingsins að sam
ræma hugmyndirnar, beina
þeim í ákveðinn farveg og
finna samncfnara fyrir vilja
flokksmanna.
Höfuðvsðfarsgsefmn
Ég mun hér á eftir reifa
nokkur málefni, sem ég álít
mestu skipta um þessar mund-
ir, og ég fyrir mitt leyti vil
að Framsóknarflokkurinn leggi
mesta áhcrzlu á í kosninga-
baráttunni og á því kjörtíma-
bili, sem í hönd fer. Tímans
vegna verð ég að einskorða
mig við tiltölulega fá höfuð-
málefni. Mþrg áhugavcrð við-
fangsefni verða því út undan
í mínu máli.
Þau málefni, sem ég vil sér-
staklega nefna og gera að um-
talsr'fni eru: atvinnumálin,
landhelgin, fjármálastjórnin,
verðbólgan, byggðaþróun,
menningarmál og stjórnarfar.
Þetta eru einmitt þau málcfni,
sem tillögur okkar á Alþingi
hafa beinzt að. Og þetta eru
þau mál, sem ég hcfi iagt á-
herzlu á að undanförnu, bæði
á fundum og í áramótahugleið
ingum. Og á þessu verðum við
að hamra, unz sjónarmið okk-
ar hafa sigrað. í pólitík gildir
vissulega boðorðið: „Knýið á
og fyrir yður mun upplokið
verða“.
Atvinnumálin
Sá málaflokkur, sem ég
nefndi fyrst voru atvinnumál-
in. Efling atvinnulífsins verður
að ganga fyrir öllu öðru, því
að blómlegt atvinnulíf er for-
senda fyrir bættum lífskjörum
og undirstaöa framfara á öðr-
um sviðum þjóðlífsins. En al-
hliða uppbygging atvinnulífs
kemur ekki af sjálfu sér. Þaö
er stefna Framsóknarflokksins
að það eigi að vinna að henni
með ákveðinni stjórn, áætlun-
arbúskap og með því að rétta
einstaklingsframtaki, hvort
hcldur er um að ræða einka-
aðila eða félagsskaþ, örvandi
hönd. Það þarf að grípa til
þeirra úrræða, sem bezt henta
á hverjum stað. Það þarf um-
frarn allt að hverfa frá hinni
neikvæðu úrtölustefnu, sem
allt of oft mætir áhugasömum
framtaksmönnum á opinberum
vettvangi — í ráðuneytum,
efnahagsmálastofnun, bönkum,
sjóðum o.s.frv. — og virðist
einu gilda, hvort menn koma
sem einstaklingar eða fyrir-
svarsmenn almannasamtaka.
Það hafa mörg góð áform orð-
ið úti á þcirri píslargöngu, þeg
ar mönnum er miskunnarlaust
vísað frá Heródesi til Pílatusar,
sem allt vex í augum og ekkert
sjá, nema ljón á hverjum vegi.
Það þarf að hverfa að uppörv
andi hvatningarstefnu, er tckur
hverju frumkvæði og framtaki
tveim höndum, leiðbeinir, ýtir
undir, og grciðir fyrir með ráð
um og dáð.
Sópum burt doðanum
Slíku viðhorfi þurfa áhuga-
samir úrræðamenn, sem kann-
ske eru að berjast fyrir hags-
munum heilla byggðarlaga, að
mæta í opinberum stofnunum.
Það á að sópa burt doðanum,
sinnuleysinu og hinni lamandi
íhaldsfargi. Það þarf nýtt við-
horf á opinberum stöðum. Það
er kannske aðalatriðið. En það
þarf líka að hverfa frá handa-
hófinu og stjórnleysinu. Upp-
bygging atvinnulífsins þarf að
byggja á þjóðfélagslegri yfir-
sýn. Það verður sjaldnast unnt
að framkvæma það allt í einu,
sem æskilegt kann að vera.
Þess vegna þarf að velja það
úr, sem fyrir á að ganga og
nauðsynlegast er og þjóðar-
heildinni fyrir beztu. Þess
vegna ber að leggja áherzlu á
nauðsyn ýtarlegrar áætlana-
gerðar um atvinnuþróunina.
Það þarf að tryggja atvinnu-
öryggi í öllum byggðarlögum
landsins. Það er skynsamlegra
að skapa atvinnu en moka út
atvinnuleysisbótum. Því aðeins
verðyr atvinnumálunum skipað
á þann veg sem æskilegt er, að
nauðsynleg stjórn sé höfð á
meiriháttar fjárfestingu og inn
flutningsmálum. Það er óhjá-
kvæmilegt, því að það verður
að leggja áherzlu á að einbeita
fjárhagslegri getu þjóðarinnar
að uppbyggingu fjölbreytts og
gróskumikils atvinnulífs. Og
þá ber ckki hvað sízt að leggja
áhcrzlu á fullkomna úrvinnslu
íslenzkra hráefna og úr þeim
unnar sem verðmætastar vörur
áður cn út eru fluttar. Jafn-
framt er nauðsynlegt að leggja
aukna rækt við markaðsöflun.
Uppörvunar- og
skipulagsstefna
Þessa uppörvunar- og skipu-
lagsstefnu hafa Framsóknar-
menn þegar mótað með flutn-
ingi þingmála, t.d. með frum-
varpinu um Atvinnumálastofn
un ríkisins, en þeirri stofnun
er ætlað að hafa frumkvæði,
bæði um áætlanir og fram-
kvæmdir, bæði fyrir landið í
heild og einstaka landshluta.
Og hún á að hafa nauðsynlega
heildarstjórn á fjárfestingum
_og framkvæmdum, fyrst og
fremst með setningu almennra
reglna, og er því alger mis-
skilningur að um sé að ræða
nýtt leyfakerfi. Auk þess höf-
um við Framsóknarmenn flutt
fjölmörg mál önnur í þessa
stefnu varðandi landbúnað,
sjávarútveg og iðnað, sem ég
sé mér ekki fært, tímans vegna
að telja upp á þessum vett-
vangi.
Tómlætí og tregða
víki
Það var eitt af viðreisnarlof-
orðunum, að atvinnuvegunum
skyldi komið á traustan og
heilbrigðan grundvöll. Það hef-
ur svo sannarlega ekki tekizt.
Hvað eftir annað hafa höfuðat-
vinnuvegirnir verið reknir með
tapi á viðreisnartímabilinu.
Tómlæti og tregða um endur-
nýjun og öflun helztu fram-
leiðslutækia hafa sett svin sinn
á tímabilið. Lánsfjárhöft og
okurvextir hafa lagt fjötur á
framleiðslufvrirtækin. Fjár-
þrot og skuldaskil í einni eða
annarri mynd hafa verið fylgi-
konur viðreisnarinnar. Al-
m<»nnt atvinnuleysi hélt ínn-
reið sína jafnskjótt sem afla-
brögð minnkuðu og markrðs-
verð lækkaði. Nú er að vísu
biartara í lofti vegna óvenju-
lega hagstæðra viðskiptakjara.
Samt er það svo, að mati okk-
ar Framsóknarmanna, að eftir
tólf ára viðreisnarstjórn er
endurreisn framleiðsluatvinnu-
veganna og efling atvinnulifs-
ins brýnasta verkefnið. Það
þarf að hverfa frá tregðustefn-
unni og hefja stórsókn á því
sviði. Skipastólinn þarf sífellt
að endurnýja og efla. Það þarf
að stórauka fiskvinnsluna og
fiskiðnaðinn. Það þarf þegar
að hefjast handa um endurbæt-
ur á frystihúsum og aðstöðu
þcirra. Það þarf að tryggja ís-
lendingum einkarétt til fiski-
veiða á landgrunninu. Það þarf
að hefja fiskirækt í fjörðum
og þar verða gullkistur fram-
tíðarinnar. Þa.ð þarf að vinna
skipulega að iðnvæðingu og
uppbyggingu iðnfyrirtækja,
stórra og smárra víðs vegar um
landið. Eftir skipulegri áætlun
ber að stefna að því að taka
auðlindir landsins í þjónustu
atvinnalífsins, m.a. með að-
stoð erlends fjármagns, ef á
þarf að halda, enda sé tryggt,
að slíkt skerði á engan hátt
sjálfstæði landsins og efnahags
legt sjálfsforræði þjóðarinnar.
Það þarf að styrkja stöðu land-
búnaðarins m.a. með því að
tryggja honum aðgang að ódýr
um llangtímalánum. Það þarf
sérstaklega að greiða fyrir
frumbýlingum m.a. með bú-
stofnslánum og betri fyrir-
greiðslu við jarðakaup. Það
þarf skipulega að auka fjöl-
breytni og verkaskiptingu í
landbúnaði. Það þarf að stór-
auka landgræðslu og hefja í
stórum stíl fiskirækt í ám og
vötnum. Já, þannig mætti
lengi telja. Verkefnin eru
mörg og stór. En aðaltakmark-
ið eru traustir og öflugir at-
vinnuvegir, er séð geti öllum
vinnufærum mönnum fyrir arð
bærum verkefnum og tryggt
þjóðina gegn atvinnuleysi.
Landhelgismálið
Landhelgismálið stendur f
nánu sambandi við framtíð og
uppbygging íslenzkra atvinnu-
vega. Ég held, að stækkun fisk
veiðilandhelginnar sé stærsta
mál þjóðarinnar um þessar
mundir. Framtíð þjóðarinnar
og lífsafkoma byggist öðru
fremur á farsælli lausn þess.
Útfærsla fiskveiðimarkanna og
skynsamleg hagnýting land-
grunnsfiskimiðanna er lífshags
munamál þjóðarinnar. í kom-
andi kosningum á þjóðin um
tvær leiðir að velja í því máli,
annars vegar þá leið, sem
stjórnarandstæðingar hafa mót
að og eru sammála um og hins
vegar þá tillögu, sem stjómar-
flokkarnir samþykktu á Al-
þingi. Það sem skilur á milli
þessara leiða er þetta:
Það sem á milli ber
Við viljum þegar hef jast handa
um aðgerðir til útfærslu fisk-
veiðilögsögunnar og að ný fisk-
veiðimörk taki gildi eigi síðar
en 1. september næsta ár.
Stjórnarflokkarnir vilja láta
sitja við að endurtaka fallegar
yfirlýsingar en fresta öllum
endanlegum aðgerðum um óá-
kveðinn tíma og ekki binda sig
til eins eða neins á þessu stigi.
Við viljum segja upp land-
helgissamningunum við Breta
og Vestur-Þjóðverja af því að
við teljum kvaðir þeirra óeðli-
legar og til þess fallnar að tor-
GUt í Sumarið í
^lðunnarSkóm