Tíminn - 18.04.1971, Blaðsíða 4

16
SUNNUDAGUR 18. apríl 1971
TÍMINN
áttu ríkan þátt í a'ð móta. En
því hefi ég fjölyrt svo um þetta
mál, að það verður að mínum
dómi mál málanna í kosningun-
um og á næsta kjörtímabili.
Landhelgismálið er landamæra
mál íslands. En það vil ég taka
fram, að þó að okkar stefna
verði ofan á í kosningunum,
má enginn ætla, að sigur í land
landhelgismálinu verði auðunn
inn.
Fjármál ríkisins
Þriðji málaflokkurinn, sem
ég nefndi, voru fjármál ríkis-
Filters
/tJei/imicf
ekkl %(í
um
OÍÍUSI6TI
BILABUÐ
ÁRIVIÚLA
Nú er kominn tími til að athuga
höggdeyfana fyrir vorið og sumarið
MONI
Chevrolet
Chevelle
Bronco
International
Scout
Taunus 17 M (aftan)
Hillman Imp.
Benz fólksbifr.
Benz, vörubifr.
N.S.U. Prins 1000
Fiat
Moskvitch
Opel Cadet
Opel Caravan
Opel Record
STILLANLEGIR
höggdeyfar sem hægt er að
gera við, ef þeir bila. —
Nýkomnir KONI höggdeyf-
ar í eftirtalda bíla:
Opel Kapitan
Rambler American
Rambler Classic
Renault
Skoda Octavia
Skoda 1000 M. B.
Toyota Crown
Toyota Corona
Toyota Corolla
Toyota Landcrueier
Vauxhall Victor
Vauxhall Viva
Volvo, fólksbifr.
Willis jeep
Útvegum með tiltölulega stuttum fyrirvara
KONl-höggdeyfa í hvaða bíl sem er.
KONI-höggdeyfarnir eru í sér gæðaflokki og end-
ast ótrúlega vel. Þeir eru einu höggdeyfarnir.
sem seldir eru á tslandi með ábyrgð og hafa
tilheyrandi viðgerða- og varahlutaþiónustu.
KONI-höggdeyfar endast, endast og endast.
SMYRILL - Ármúla 7 - Sími 84450
ins. Það eru mikilvæg mál, sem
draga langan slóða, setja í
rauninni svip á allt efnahags-
og viðskiptalíf í landinu og
snerta svo að segja allar taug-
ar þjóðarlíkamans. Það er al-
kunna, hversu útgjöld ríkisins
hafa vaxið með ári hverju t.d.
s.l. 5 ár að meðaltali um einn
milljarð á ári eða rúmlega það
að ég ætla. Fjárlög þessa árs
slá svo öll fyrri met, eins og
kunnugt er. Þau eru uppá
hvorki meira né mi::::a en
ellefu og hálfan milljarð og
hafa hækkað frá fjárlögum síð
asta árs um þrjá milljarða. Sam
tímis hafa fjárveitingar til verk
legra framkvæmda farið hlut-
fallslega minnkandi, svo að
þær hafa í æ ríkari mæli verið
unnar fyrir lánsfé og gegn víxl
um á framtíðina. Sparnaður
virðist bannorð. Dæmið er allt
af sett upp þannig, hvernig
unnt sé að’klófesta einhverja
tekjupósta til að jafna metin.
Aldrei má ráðast á útgjalda-
hliðina. Aldrei er festa til að
setja hnefann í borðið og segja
hingað og ekki lengra. Skulda
söfnunin við útlönd hefur ver-
ið geigvænleg, og er nú svo
komið að afborganir og vextir
erlendra skulda, eta upp um það
bil 15% af árlegum gjaldeyris
tekjum.
Útþenslu- og
eyðslustefna
útgjöldum en beina meira
fjármagni til verklegra fram-
kvæmda. Það verður mjög að
draga úr þeim neyzlusköttum,
sem nú eru helzta tekjulindin.
Á móti verður að lækka ýmsa
útgjaldaliði. Það verður að leið
rétta skattstiga og persónufrá-
drátt. Það verður að bæta skatt
framkvæmdina, þannig að
menn þurfi ekki að horfa upp
á skattsvik^ra sem daglega
auglýsa sig með hóflausu líf-
erni eins og nú er. Skuldasöfn
un við útlönd verður að tak-
marka frá því sem nú er. Það
er ekki til lengdar hægt að
búa við það ástand, að vextir
og afborganir erlendra lána
eti upp stóran hluta þjóðartekn
anna.
Það þarf enginn að ætla, að
ný stefna í þessum málum
verði framkvæmd við óskiptar
vinsældir. Hún mun koma við
marga. Það er bezt að segja
það hreint út fyrirfram.
Skagfirzkur efnabóndi var
eitt sinn að því spurður, hvern
ig hann hefði farið að því að
verða ríkur. Hann svaraði:
,,Það skal ég scgja þér góði.
Ég eyddi aldrei á neinu ári
öllu því, sem ég aflaði". Þetta
þykir sjálfsagt fánýt hagfræði
nú á tímum. En ég held nú
samt, að þetta sé enn þann dag
í dag undirstaða heilbrigðs
fjármálalegs sjálfstæðis.
Verðbólgan
í stórfelldri söluskattshækkun
og útjöínun innflutningsgjalda,
og er nú svo komið, að almenn
ur söluskattur er orðinn lang-
samlega hæsti tekpupóstur rík-
issjóðs. Því sporðrennir for-
maður Alþýðuflokksins, við-
skiptamálaráðherra, með brosi
á vör og án þess að blána, enda
þótt hann kallaði skatt þenna
á sinni tíð ranglátasta skatt,
sem til væri, og lýsti honum af
alkunnri málsnilld með mörg
um álíka lýsingarorðuip. Skatta
kerfið er orðið hreinasti myrk-
viður. Hafa fróðir menn talið
upp hálfan þriðja tug ríkis-
sjóðsskat.ta. f síðasta skatta-
frumvarpi ríkisstjórnarinnar,
sem nýlega var afgreitt, virt-
ist aðaláhugamálið vera að
hlynna að hlutafjáreigendum,
en lagfæringar á sköttum ál-
mennings voru að mestu látn-
ar lönd og leið.
Ég efast ekki um, að fjár-
málaráðherra hafi viljað
stjórna þesum málum betur en
raun ber vitni. En hann hefur
ekki ráðið ferðinni. Þar hefur
einhver sterkari setið í aftur-
sætinu og gripið í stýrið. Auð-
vitað er miklu af fjármunum
ríkisins varið til gagnlegra
hluta. en mikið fer lika í súg-
inn. En hvernig sem því er
varið, þá eru takmörk fyrir
því, hve diúpt er hægt að fara
í vasa skattþegnanna.
Stefnubreyting
Við Framsóknarmenn teljum
að í þessum efnum verði alger
stefnubreyting að eiga sér stað,
annars vegar til þess að hamla
gegn taumlausri útþenslu rík-
iskerfisins og útgjalda við það
og hins vegar á tekjuöflun rík-
isins. Það verður að gæta
meira hófs í beinum rekstrar-
gýg, ef ekki tækist að stöðva
verðbólgttna. Efndirnar hafa
orðið þær, að verðbólgan hef-
ur aldrei tekið önnur eins risa-
skref og á síðasta áratug. Verð-
hækkanir á ýmsum nauðsynj
um eru þar órækasta sönnun-
in. Þar um geta mcnn dæmt af
eigin raun. Miklu um dýrtíðar-
vöxtinn valda auðvitað fjórar
gengisfellingar viðreisnar-
stjórnarinnar. Þær hafa haft
sömu áhrif á verðbólguna og
ljótur munnsöfnuður hafði á
púkann á fjósbitanum í Odda
forðum. En öðrum læt ég eftir
allar bollaleggingar um það,
hvort gengisfellingar eigi frem
ur að telja orsök eða afleið-
ingu verðbólgu. Dýrtíðarráð-
stafanir rikisstjórnarinnar hafa
alltaf minnt á skottulækningar,
og árangurinn hcfur orðið eftir
því. Frægust ér kosningaverð-
stöðvunin 1967. Hún átti að
leysa vandann. eftir því sem
talsmenn stjórnarinnar sögðu.
Við sögðum, að hún væri blekK
ing, byggð á fölskum forsend-
um. gerð til þess eins að leyna
vandanum og skióta honum á
frest. Við reyndumst sannspáir.
Kosningavíxillinn féll í nóvem
ber. Þá var genglð fellt.
Nýr verðstöðvunar-
leikur
Og enn á að leika sama leik-
inn. Verðslöðvun er ákveðin á
elleftu stundu og fram á næsta
haust, vandanum skotiö á frest
fram yfir kosningar, en í leið
inni klipið af samningsbundn-
um kjarabótum. Nú er þó sá
munur á og 1967, að stjórnar-
menn dirfast eigi að halda því
fram nú eins og þá, að vandinn
sé leystur. Nú viðurkenna þeir,
að vandanum sé skotið á frest.
Hins vegar deila menn um það,
Jafnframt utþenslu og Næst er þaS verðbólgan. _
eyðslustefnunm hefur svo ver stö8vuil verðbólgu var viðroisn
ið þekin upp su skattastcfna _ loforS númer eitt. Á það var
að na sem mestu nf rikistek)- uigS ^ áher7Ía. ,að sagt var.
^zlus ° -al-lt annaTKværi unnið fyrir
'ser m.a, - ,
hve vandinn sé stór. Talsmenn
stjórnarinnar gera velflestir
sem minnst úr vandanum. f
þeirra hópi er aðalbankastjóri
Seðlabankans. Hann segir:
„Engin ástæða er til þess að
ætla, að vandamálin reynist
í haust eins erfið og margir
vilja nú vera láta“. Þar er þó
færasti og virtasti hagfræðing-
ur stjórnarliðsins, Ólafur
Björnsson, prófessor, á annarri
skoðun. Hann hefur hreinskiln-
islega sagt, að það væri hroil
vekja að hugsa til haustdaga \
1971, eftir að verðstöðvun lykL
Það þarf víst enginn að vera [
í vafa um, hvað við tekur í
haust, ef stjórnarliðið heldur
velli. Þar má draga lærdóma
af reynslunnL
Ekki er ollum eins
leitt og þeir láta
Flestir hallmæla verðbólgu
með vörunum, en ýmsum er
áreiðanlega ekki eins leitt og
og þeir láta. Það tapa nefnilega
ekkí allir á verðbólgu. Þau eru
enn í gildi ummæli forustu-
manns Alþýðuflokksins, er
hann sagði að dýrtíðin gerði
hina ríku ríkari og þá fátæku
fátækari. En aðalatriðið er að
það er útilokað að halda uppi
heilbrigðu efnahagsiífi, traust-
um framleiðsluatvinnuvegum
og skynsamlegri fjármálastjóm
í slíku verðbólguþjóðfiélagi og
hér hefur verið.
Við Framsóknarmenn viður-
kennum að verðbólgan er erfið
viðfangs. Við teljum hana hins
vegar ekkert óviðráðanlegt nátt
úrufyrirbæri. Hún á m.a. ræt-
ur að rekja til rangrar efna-
hagsstefnu, þó að sitthvað
fleira komi til. Við játum, að
verðbólgu sé ekki hægt að
lækna með einu pennastriki.
Það hefur aidrei verið hægt.
Við viljum veita óðaverðbólgu
viðnám með margvíslegum
samvirkum ráðstöfunum. Við
viljum líta á reynsluna og at-
huga hvaða úrræði hafa gefizt
bezt til að hafa hemil á verð-
.bólgunni. Það er t.d. fróðlegt
að bera saman verðbólguvöxt-
inn á viðreisnartímabilinu og
á næsta áratug á undan. Á ár-
unum 1950 til 1960, þegar
Framsóknarflokkurinn átti
lengst af aðild að ríkisstjórn,
hækkaði vísitala vöru og þjón-
ustu samtals um 123%, en á
sjöunda áratugnum, viðreisn-
artímanum, hækkaði þessi vísi-
tala um hvorki meira né minna
en 250%, og er þó sú tala
miðuð við ágúst 1970, svo að
eitthvað mun nú hafa bætzt við
til áramóta. Þessar tölur segja
sína sögu. Þær afsanna þá fals
kenningu, sem reynt er að
halda að mönnum, að það sé
sama hvaða ríkisstjóm sé og
hvaða ráðum sé reynt að beita
gegn verðbólgu og dýrtíð, allt
komi fyrir ekki. Á verðbólgu-
og þenslutíma er ströng verð
lagsstjórn óhiákvæmileg. Tíma
bundin verðstöðvun, bæði al-
mennt og á sérstökum sviðum,
getur átt fullan rétt á sér og
verið nauðsynleg, en þá skipt-
ir öllu að hún sé byggð á rétt-
um grunni og réttilega sé að
henni staðið.
Samstaða þeirra sem
í alvöru vilja hemja
verðbólgu
Ég held, að erfitt sé að
stöðva verðbólgu algerlega. Ég