Tíminn - 13.05.1971, Blaðsíða 9

FIMMTUDAGUR 13. maí 1971
TIMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benedlktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Jón Helgason, Indriði G. Þorsteinsson og
Tómas Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason. Rit-
ftjómarskrifstoíur í Edduhúsinu, símar 18300 — 18306. Skrif-
ntolur Bankastræti 7. — Afgreiðslusimi 12323. Auglýsingasími:
10523. Aðrar skrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr. 195,00
á mánuði. innanlands. í lausasölu kr. 12,00 eint. — Prentsm.
Edda hf.
Landbúnaðarmálin
í ályktun 15. flokksþings Framsóknarflokksins um
landbúnaSarmál segir að aðalmarkmiðin skulu vera
þessi:
að tryggja bændum góðar tekjur og eigi lakari en öðr-
um stéttum, — og öllum þeim sem í sveitum búa
jafngóða félagslega aðstöðu og öðrum þegnum þjóð-
félagsins.
að stuðla að þeim framleiðslugreinum og því fram-
leiðslumagni sem þjóðhagslega telst æskilegt. Sveifl-
ur á mörkuðum eða í framleiðslumagni verði ekki
látnar bitna á bændum meðan fylgt er slíkri heild-
arstefnu í framleiðslumálum.
að framleiða sem hollastar og ódýrastar vörur til innan-
landsneyzlu, sem bezt hráefni til iðnaðar og vörur
til útflutnings.
Við stefnumörkun í landbúnaðarmálum sé jafnan
metið þjóðarmenningarlegt gildi landbúnaðarins, og
það öryggi sem hann veitir einstökum byggðarlög-
um, landshlutum og þjóðinni í heild.
Verðlagslöggjöfinni verði breytt þannig að bændur
ákveði sjálfir verð landbúnaðarvara, en samið verði við
ríkisvaldið um þær aðgerðir sem nauðsynlegar þykja til
að stilla í hóf verðlagi til neytenda og tryggja bændurp ,(í
eðlileg kjör.
Við mat á tekjuþörf bænda, skal gætá" fjármágns-
kostnaðar svo sem vaxta bæði af stofnfé og rekstrarfé
og afskrifta af húsum og vélum og að laun komi í sam-
ræmi við vinijumagn.
Leggja þarf áherzlu á markaðsleit fyrir landbúnaðar-
vörur, fræðslu og kynningu á þeim, og vinna að sem
beztri nýtingu erlends og innlends markaðar.
Stefnt verði að lækkuðum framleiðslukostnaði með öll-
um tiltækum ráðum, m.a. með því að:
1. Lækka fjármagnskostnað á öllum sviðum með lækk-
un vaxta og lengingu lánstíma.
2. Fella niður söluskatt af landbúnaðarvörum.
3. Fella niður tolla af landbúnaðarvörum.
4. Lækka verð á rekstrarvörum svo sem tök eru á, t.d.
að greiða niður áburð.
5. Stofnlánasjóðsgjald bænda verði endanlega fellt
niður.
Innlend stálbræðsla
Þjóðþrifafyrirtæki er í undirbúningi. Stálfélagið h.f.
hefur verið stofnað til að undirbúa framleiðslu steypu-
styrktarjárns úr innlendu brotajárni. Félagið hefur kann-
að málið all rækilega og er stofnkostnaður í hæsta lagi
áætlaður 410 milljónir króna. Talið er að innlendur
markaður fyrir steypustyrktarjárn sé 10 þúsund tonn
1973 og vaxi í 12 þúsund tonn 1983. Miðað við að fjórð-
ungur af stofnkostnaði sé hlutafé mun verksmiðjan skila
48,5 milljón króna hreinum hagnaði 1975, en hann
vaxi í tæpar 70 milljónir króna á ári á næstu 7 árum.
Á 10 árum mun hagnaðurinn nema 5—600 milljónum
og eignir þá að fullu afskrifaðar. Þetta fyrirtæki virðist
því geta orðið öflugt þjóðþrifafyrirtæki, sem mun skila
miklum hagnaði tn innlendra aðila, spara gjaldeyri 1 stór-
um stíl og skapa atvinnu. Forsvarsmenn félagsins munu
þó ekki hefja almennt útboð á hlu'tafénu fyrr en opin-
benr aðilar og sjóðir hafa kannað allar áætlanir niður
í kjölinn, veitt meðmæli sín og lagt blessun yfir þau
áform og útreikninga, sem nú liggja fyrir. Tíminn óskar
þeim framtakssömu mönnum, sem að þessu standa,-
heilla í störfum. — TK
ERLENT YFIRLIT
Karl Schiller - áhrifamesti
fjármálaleiðtogi Vestur-Evrópu
Hann sigraði í deilunni um skráningu þýzka marksins.
AÐ UNDANFÖRNU hefur
athygli manna mjög beinzt að
gjaldeyrismálum Vestur-
Evrópu. Ástæðan er sú, að
gjaldeyrisbraskarar hófu fyrir
nokkru að skipta á vestur-þýzk-.
um mörkum og dollurum í stór
um stíl. Upphaflega tilefnið
var það, að Bandaríkjastjóm
lækkaði vexti í von um að örva
atvinnulífið og draga úr at-
vinnuleysinu. Ýmsir peninga-
menn svöruðu þessu með því
að flytja sparifé sitt til
Evrópu, þar sem vextir voru
hærri, og þá einkum til Vest-
ur-Þýzkalands. Þetta kom svo
þeim orðrómi á kreik, að fyrir-
hugað væri að hækka þýzka
markið og var þá ekki að sök-
um að spyrja. Fé streymdi til
Vestur-Þýzkalands úr öllum
áttum. Þýzka stjórnin og þýzk
ir fjármálamenn voru ekki sam
mála um, hvernig ætti að
mæta þessu. Sumir vildu
hækka gengi marksins og voru
það einkum þeir, sem höfðu
áhuga á því að hamla gegn
dýDtíð’ og kauphækkunum inn
arilands. Forsvarsriienn iðriaðar
og landbúnaðar voru hins veg-
ar andvígir hækkun marksins,
þar sem það veikti samkeppn-
isaðstöðu þessara atvinnu-
vega. Sá maður, sem réði hinni
endanlegu ákvörðun, var öðrum
fremur Karl Schiller fjármála-
ráðherra. Ákvörðunin var sú,
að fyrst um sinn skyldi gengið
skráð eftir eftirspurninni frá
degi til dags. Samkvæmt
þeirri skráningu er gengið nú
skráð 4—5% hærra en áður,
en það getur átt eftir að breyt
ast til hækkunar eða lækk-
unnar.
Þessi ákvörðun mun skapa
ýmis vandamál í sambúð ríkj-
anna í Efnahagsbandalagi
Evrópu, en þar lögðust Frakk-
ar mjög gegn þessari skrán-
ingaraðferð á markinu og vildu
helzt að því yrði haldið
óbreyttu. Bandarikjamenn láta
sér þetta hins vegar vel líka,
því að þetta bætir aðstöðu
þeirra í samkeppninni við
Vestur-Evrópu. Þýzkar vörur
verða dýrari í Bandaríkjunum
og bandarískar vörur ódýrari
í Vestur-Þýzkalandi. Óónægja
Frakka stafar m.a. af því, að
þeir telja óþarft að bæta
þannig aðstöðu Bandaríkjanna.
Eðlilegra hefði þá verið, að
Bandaríkjamenn gerðu þetta
sjálfir með því að lækka doll-
arann.
En Schiller var hinn sterki
maður, sem réði, og það, sem
vakti fyrir honum, var
að halda niðri verðbólgu og
dýrtíð í Vestur-Þýzkalandi, en
hækkun marksins þýðir verð-
lækkun á innfluttum vörum.
KARL SCHILLER er nýlega
orðinn 60 ára, fæddur 24. apríl
1911 í Breslau, sem nú er ein
af aðalborgura Póllands og ber
orðið nafnið Wroclaw. Hann
hlaut menntun sína f hagfræði
við háskólana í Kiel, Hamborg
og Heidelberg. Hann fékk
kennarastöðu við háskólann í
Kiel 1935 og gegndi þeirri
stöðu til 1941, er hann var
skráður í herinn. Hann vann
einkum við áætlanagerð hjá
herstjórninni á rússnesku víg-
stöðvunum og hafði hlotið titil
fyrsta liðsforingja, þegar stríð-
inu lauk.
Eins og flestir ungir menn
í Þýzkalandi, varð Schiller að
innritast í flokk nazista, þegar
hann hóf háskólanám og var
hann skráður í flokknum síð-
an, en tók þó aldrei neinn virk
an þátt í störfum hans. Hann
á að þessu leyti svipaðan feril
og Kiesinger, fyrrverandi
kanslari.
ÞEGAR styrjöldinni lauk,
settist Schiller að í Hamborg.
Hann varð prófessor við háskól
ann þar og ráðunautur borgar-
stjórnarinnar varðandi ýmis
skipulagsmál. Hann vann sér
það álit á þessum árum, að
vera sá hagfræðingur Þjóð-
verja, sem hélt eindregnast
fram kenningum enska hag-
fræðingsins John M. Keynes.
Þetta hefur Schiller svo síðar
sýnt áþreifanlega í verki.
Árið 1961 varð mikil breyt-
ing í lífi Schillers. Willy
Brandt kvaddi Schiller þá til
Berlínar sem sérstakan ráðu
naut sinn í efnahagsmálum
borgarinnar. Þetta var árið,
sem Berlínarmúrinn var reist-
ur, og skapaði hann Vestur-
Berlín markvísleg ný efnahags
vandamál. Það varð ekki sízt
hlutverk Schillers að glíma við
þau. Brandt fékk slíkt álit á
Schiller vegna þess starfs hans,
að hann ákvað að fela honum
embætti efnahagsmálaráðherra
Vestur-Þýzkalands, en það emb-
ætti féll í hlut sósíaldemókrata,
þegar samstjórn þeirra og kristi
lega flokksins var myndað
haustið 1966. Þá stóð yfir veru
leg efnahagskreppa í Vestur-
Þýzkalandi sökum samdráttar-
aðgerða Erhardsstjórnarinnar.
Schiller réði mestu um að grip
ið var til þeirra úrræða, sem
Keynes hinn brezki hafði ráð-
lagt undir slíkum kringumstæð
um, og gáfust þau svo vel, að
nýtt velmegunartímabil hófst í
Vestur-Þýzkalandi innan fárra
missera. Schiller var þakkað
þetta nýja „efnahagsundur“, og
átti það vafalítið mikinn þátt í
kosningasigri Jáfnaðarmanna
haustið 1969. Schiller varð að
sjálfsögðu fjármáia- og efna-
hagsmálaráðherra hinnar nýju
samsteypustjórnar jafnaðar-
manna og Frjálslynda flokks-
ins sem var mynduð eftir kosn
ingarnar 1969.
SCHILLER þykir einbeittur
í skoðunum og harðskeyttur,
þegar því er að skipta. Það
bætir ekki fyrir honum, að
hann getur verið kaldhæðinn
og gætir þess oft í tilsvörum
hans. Haft er eftir núv. fjár-
málaráðherra Frakka, en þeir
Schiller hafa oft verið dsam-
mála, að Schiller minni sig
helzt á pipar. Schiller varð
einna fyrstur af leiðtogum jafn
Framhald á bls. 14.