Tíminn - 15.07.1971, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 15. júlí 1971
TÍMINN
7
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURiNN
Frairtkvæmdastjórl: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórartnn
Þórarinsson (áb), Jón Helgason, Indriði G. Þorsteinsson og
Tómas Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason. Rit-
*tjómarskrtfstofur i Edduhúsinu, símar 18300 — 1830«. Skrif-
rtofur Bankastræti 7. — AfgreiOslusimi 12323. Auglýsingaslmi:
19523. Aðrax skrifstofur sími 18300. Askriftargjald kr. 195,00
á mámuði. innanlands. í lausasölu kr. 12,00 eint. — Prentsm.
Edda hf.
MáBefnasamningurinn
1 gær tók ráðuneyti Ólafs Jóhannessonar við stjómar-
tammun í landinu. Jafnframt var birtur málefnasamn-
ingur sá, sem stjómarflokkamir hafa gert með sér og er
grundvöllur stjómarsamstarfsins.
í málefnasamningi stjómarflokkanna er landhelgis-
málið sett efst á blað og þar ákveðið að landhelgissamn-
ingunum við Breta og Vestur-Þjóðverja verði sagt upp
og fiskveiðilögsagan færð út í 50 sjómflur eigi síðar en
1. september 1972.
Hin nýja ríkisstjóm mun ekki beita gengislækkun
gegn þeim vanda, sem við er að glíma í efnahagsmálum,
en halda áfram verðstöðvun, þar tfl nýjar ráðstafanir tfl
að hamla gegn óeðlflegri verðlagsþróun verða gerðar.
Það er stefna rikisstjómarinnar að bæta afkomu
verkafólks, bænda, sjómanna og annarra þeirra, sem búa
við hliðstæð kjör-
f trausti þess, að rikisstjómin hljóti stuðning til þess
að ná sem beztum tökum á þróuh verðlagsmála, og í því
skyni, að hægt verði að tryggja láglaunafólki árlegar og
eðlflegar kjarabætur mun rfldsstjómin beita sér fyrir
eftirfarandú
• Vinnuvikan verði 40 stundir án breytinga á kaupi;
• Kaupgjaldsvísitalan verði leiðrétt um þau jLf3 vísitölu-
stig, sem felld vom niður með verðstöðvunarloguh-
um og þau 2. vísitölustig, sem frestað var, eða samtals
3,3 vísitölustig verði þegar tekin inn í kaupgjalds-
vísitöluna.
• Auk þessara kjarabóta telur rfkisstjómin mögulegt að
auka í áföngum kaupmátt launa verkafólks, bænda
og annars láglaunafólks um 20% á næstu 2 áram og
mun beita sér fyrir að því marki verði náð.
• Miðað skal við það, að kjör bænda verði sambærfleg
við launakjör annarra vinnandi stétta.
• Sérstök áherzla verði lögð á bætt launakjör sjómanna
með breytingum á hlutaskiptum og hækkun á fisk-
verði.
• Söluskattur á ýmsum nauðsynjavöram verður felldur
niður.
• Lögtekin hækkun elli- og örorkulífeyris verði flýtt
með setningu bráðabirgðalaga.
• Allt tryggingakerfið verður endurskoðað með það
fyrir augum, að greiðslur almannatrygginga til aldr-
aðs fólks og öryrkja verði hækkaðar að því marki, að
þær nægi til framfæris þeim bótaþegum, sem ekki
styðjast við aðrar tekjur.
• Vísitölubinding húsnæðislána verður afnumin.
• Byggt verði leiguhúsnæði í þágu frambýlinga og
aldraðs fólks.
• Skattakerfið verði endurskoðað, dreifing byrðanna
gerð réttlátari og skattaeftirlitið hert.
Hin nýja ríkisstjóm mun beita sér fyrir stórátökum
á sviði atvinnumála og m.a. verður komið upp Fram-
kvæmdastofnun ríkisins, er hafa mun á hendi heildar-
stjóm fjárfestingarmála, áætlanagerð og framkvæði í'at-
vinnumálum og fara með stjóm Framkvæmdasjóðs ríkis-
ins og annarra fjárfestingarsjóða, sem eðlilegt verður
talið að falli undir hana, en í tengslum við Framkvæmda-
stofnunina skal starfa sjóður sem veiti fjárstuðning
til þess að treysta sem bezt eðlilega þróun í byggð
landsins-
Hér hefur aðeins verið drepið á örfá atriði úr hinni
merku stefnuskrá hinnar nýju ríkisstjómar. Önnur atriði
verða tekin til meðferðar hér í blaðinu næstu daga. — TK
I-.............. " - ■ ” llB —
JOSEPH KRAFT# International Herald Tribune:
Vietnamstyrjöldin hefur leikið
marga gáfuðustu mennina illa
Dan Ellsberg er eitt þessara fórnarlamba hennar.
DAN ELLSBERG
ENGINN þeirra, sem við
styrjðldina í Vietnam eru riðn-
ir, hefur til brunns aB bera
jafn mikið og Daniel Ellsberg,
sem kom leyniskjölum vamar-
málaráðuneytisins á framfæri.
Hann er nákunnugur gangi
styrjaldarinnar á vígstöðvun-
um, hefur mikla reynslu af
skrifstofuvaldinu í Washing-
ton, er ágætum gáfum gæddur
og hefur fágæta hæfileika til
að greina sundur og leysa tor-
ræð viðfangsefni.
Hann lætur sig einnig miklu
varða, hvert hlutskipti einstakl
inganna í Víetnam verður, og
er honum í því efni ólíkt farið
og flestum öðmm Bandaríkja-
mönnum. Til dæmis mun það
nálega einvörðungu að þakka
afskiptum hans, að Tran Ngoc
Chau er enn á lífl, en hann er
st j ómmálaleiðtogi andstæður
stjóminni í Suður-Vietnam.
iÉG hitti Ellsberg öðm hvora
í fimm ár í sambandi við
styrjöldina í Vietnam, tók að
dást mjög að honum, en efaði
dómgreind hans stórlega eigi
að síður. Rétt er að rekja
kynni okkár hér, enda varpar
o;*ú frásögn nokkra Ijósi á þi
erfiðleika, sem bæði Ellsberg
og bandaríska þjóðin eiga í um
þessar mundir.
Ég hitti Ellsberg fyrst 1 vara
armálaráðuneytinu, þegar hann
starfaði með John heitnum Mc
Naughton, sem þá var aðstoðar
utanríkisráðherra. Þannig stóð
á, að ég hafði haft nokkur
kynni af kommúnistum í Vlet-
nam. Þegar hér var komið sögu
var flest á huldu um þá og ég
lagði því leið mína í vamar-
málaráðuneytið til þess að
skýra McNaughton og Ellsberg
frá því, sem ég hafði komizt
að raun um.
Ellsberg lagði fyrir mig
margar mjög ákveðnar spum-
ingar. Hann vildi vita um bar-
áttuþrek kommúnista, hugsan-
legan ágreining um forastu inn
an hreyfingarinnar, ágreining
kommúnista frá Norður-Viet-
nam og Suður-Vietnam,
afstöðu þeirra og sam-
band við Kínverja og Rússa,
um tilkomu og sögu Þjóðfrels-
ishreyfingarinnar, uppbyggingu
hennar og kenningar. Að sið-
ustu var ég spurður, hvaða að-
ferð ég teldi líklegasta til að
binda endi á átökin.
Ég svaraði því til, að lausnin
væri að mynda í Saigon ríkis-
stjóm, sem semdi við komm-
únista. Þeir McNaughton og
Ellsberg J "fnuðu þeirri hug-
mynd gersamlega. Að þeirra
áliti komu engir samningar til
greina. Styrjöldin í Vietnam
var í þeirra augum prófsteinn-
inn á vilja Bandaríkjamanna
til að stemma stigu við ágengni
kommúnista.
FUNDUM okkar Ellsberg
bar saman í annað sinn í Sai-
gon, þegar hann starfaði með
Edwin Lansdale hershöfðingja.
Hershöfðinginn var þeirrar
skoðunar, að ríkisstjóm í Sai-
gon, vinveitt Bandaríkjamönn-
um, ætti að geta unnið íbúa
dreifbýlisins frá kommúnistum
með því að beita sér jöfnum
höndum fyrir félagslegum um-
bótum og mjög ströngu lög-
reglueftirliti. Ellsberg var
ákafur stuðningsmaður þess-
ara hugmynda hershöfðingj-
ans. Frá mínum bæjardyram
séð var hér um hreinustu firru
að ræða, og ég hafði látið þá
skoðun i ljós í skrifum minum.
Ellsberg neitaði að tala við
mig fyrst þegar ég heimsótti
hann í Saigon. Síðar komum
við okkur saman um að hittast
á laun .Hann sagði mér þá, að
tilgangslaust væri fyrir okkur
að ræðast nánar við, þar sem
ég efaðist um ágæti stefnunn-
ar, sem fylgt væri.
Næst hitti ég Ellsberg í há-
degisverði heima hjá Edward
Kennedy öldungadeildarþing-
manni í McLean. Þegar hér var
komið hafði Ellsberg skipt um
skoðun .Honum varð svo tíð-
rætt um, hve rangt hann hefði
haft fyrir sér áður, að öllum
gestunum þótti nóg um.
ELLSBERG fékk far með
mér til Washington að loknum
hádegisverði. Hann virtist
óstyrkur og var sífellt að líta
aftur á leiðinni. Þegar ég kom
til borgarinnar bað hann mig
að aka til ákveðins gistihúss,
síðan þegar til annars og loks
til hins þriðja, þar sem hann
varð eftir. Hann sagði að þetta
væra varúðarráðstafanir til
þess að komast hjá þvi, að
sendimenn ríkislögreglunnar
veittu honum eftirför.
Síðast bar fundum okkar
Ellsbergs saman fyrir fáeinum
mánuðum á heimili minu i
Washlngton. Þé var hann fyrir
löngu orðinn sannfærður um,
að siðgæði sínu og innræti
væri veralega ábótavant. Hann
talaði af ákefð um sök Banda-
ríkjamanna og brýna þörf á að
hreinsa þjóðarsálina.
Hann rakti nákvæmlega rök-
ræður sínar við ýmsa forastu-
menn í ríkisstjórninni. Einnig
stakk hann upr á hinu og
þessu, sem komið gæti upp um
þá embættismenn, sem sök
ættu á styrjöldinni í Vietnam.
— Það mun hafa verið um
þetta leyti, sem blaðinu The
New York Times voru afhent
leyniskjöl varnarmálaráðuneyt
islns.
TVENNT virtist mér sérlega
áberandi á þessum fundum
okkar Ellsberg, svo mjög sem
þeir voru þó ólíkir um flest.
Annað var viðvarandi hugsun
um mikla baráttu þjóðarinnar.
Ellsberg virtist sannfærður
um það frá upphafi, að styrj-
öldin í Vietnam væri óumræði
lega mikilvæg fyrir Bandaríkja
menn, reyndi miög á afl þeirra,
aga og ráðvendni.
Hitt var, hve hann lét sig
málið miklu varða sem ein-
staklingur. Hann leit frá fyrstu
Fratnhald é bls. 1L