Fréttablaðið - 08.11.2002, Blaðsíða 10

6 8. nóvember 2002 FÖSTUDAGUR
UMFERÐ „Þetta var neyðarúrræði.
Þarna lá oft við slysum, banaslys-
um liggur mér við að segja. Í tví-
gang að minnsta kosti er búið að
aka utan í fólk þarna. Sjálfur lenti
ég í því einu sinni að ekið var utan
í frakkann minn. Það stóð tæpt,“
sagði séra Vigfús Þór Árnason,
sóknarprestur í Grafarvogskirkju.
Nýlega var aðkeyrslu að safnað-
arheimili, þar sem meðal annars er
bókasafnsútibú frá borginni, lokað
með keðju. Kvartanir hafa borist,
meðal annars frá fötluðum einstak-
lingum sem eiga erfitt með að
ganga niður brattar tröppur að
safninu. Sóknarpresturinn segir að
ekki hafi verið annað fært en að
loka fyrir umferð á þessu svæði
vegna ökuníðinga.
„Það er mikil umferð gangandi
fólks þarna, kringum barnakóra-
æfingar, barnamessur og fleira.
Menn tóku ekkert tillit til þess
heldur óku þarna í gegn eins og
óðir væru. Það var ekki um annað
að ræða en loka þessu með keðju.
Fatlaðir einstaklingar eða aðrir
þeir sem eiga erfitt um gang geta
eftir sem áður ekið að inngangi
bókasafnsins. Þeir þurfa reyndar
að hóa í okkur, geta hringt í síma
Grafarvogskirkju og þá bregðumst
við leiftursnöggt við og losum keðj-
una,“ sagði sóknarpresturinn í
Grafarvogi.

Aðkeyrslu að Grafarvogskirkju lokað með keðju:
Prestar áttu fótum
fjör að launa
Flugleiðir:
Flugmenn
endurráðnir
FLUGLEIÐIR Flugleiðir hafa endur-
ráðið sex flugmenn til félagsins
sem sagt hafði verið upp störfum
og hættu um mánaðamótin.
Ákvörðunin kom í kjölfar þess að
Félag íslenskra atvinnuflug-
manna beindi þeim tilmælum til
flugmanna Flugleiða að þeir
ynnu ekki á frívöktum og myndu
ekki hlaupa í skarðið í forföllum
félaga sinna. Þrátt fyrir endur-
ráðningu sex manna núna eru
flugmenn Flugleiða nærri 50
færri en þeir voru fyrir rúmlega
einu ári.

NAUÐASAMNINGAR Aðeins ríflega
helmingur einstaklinga sem leita
eftir opinberri réttaraðstoð vegna
nauðasamninga fær jákvætt svar
frá dómsmálaráðuneytinu. Í svari
dómsmálaráðherra við fyrirspurn
Rannveigar Guðmundsdóttur kem-
ur fram að 87 einstaklingar hafa
óskað eftir réttaraðstoð við að leita
nauðasamninga. Flestir voru þeir í
fyrra eða 22. Það sem af er ári hafa
13 einstaklingar óskað eftir opin-
berri réttaraðstoð. Að jafnaði er op-
inber réttaraðstoð aðeins veitt í
helmingi tilvika. Þannig hafa aðeins
6 af 13 einstaklingum sem óskuðu
eftir aðstoð fengið jákvætt svar.
Hlutfallið er það sama þegar
kemur að skuldbreytingu eða
nauðasamningum vegna tekju- og
eignarskatta. Í svari fjármálaráð-
herra við fyrirspurn Rannveigar
Guðmundsdóttur kemur fram að
frá byrjun árs 1998 til 1. október
2002 hafa 17 einstaklingar farið
fram á skuldbreytingu og 23 hafa
leitað nauðasamninga vegna tekju-
og eignaskatta. 11 af 17 sem óskuðu
eftir skuldbreytingu fengu hana og
12 af 23 sem báðu um nauðasamn-
ing fengu hann. Fjármálaráðherra
telur heimildirnar skýrar í lögum
og því ástæðulaust að hrófla við
þeim í því skyni að gera úrræðið
skilvirkara fyrir fólk í fjárhagsörð-
ugleikum.

Einstaklingar í nauðasamningum:
Aðeins annar hver fær
opinbera réttaraðstoð
Kyrrsetningu lokið:
Trygging
barst ekki
LÖGREGLUMÁL Svissneskt fyrirtæki,
sem krafðist kyrrsetningar á flutn-
ingaskipinu Olma sem flutti kol að
Járnblendiverksmiðjunni á Grund-
artanga, náði ekki að leggja fram
umbeðna 26 milljóna króna trygg-
ingu. Olma var því leyft að láta úr
höf eftir tæplega sólarhrings töf.
Olma er um sex þúsund tonna
skip, skráð á Möltu. Samkvæmt
upplýsingum sýslumanns sagðist
svissneska fyrirtækið eiga inni
jafnvirði 190 milljóna hjá útgerð
Olma.

Bankarnir ákveða
sjálfir kjör skuldara
Lítill munur milli vaxtakjara og þjónustugjalda fjármálastofnana bendir til of lítillar samkeppni.
Á Íslandi lúta skuldarar einhliða breytingum banka á lánakostnaði. Vextir og gjöld hafa mikil
áhrif á afkomu heimilanna, sem eru í hópi þeirra skuldugustu í heimi. Brýnt að hafa eftirlit með
lánastofnunum.
LÁNASTOFNANIR Íslensk heimili eru
að meðaltali eitt ár og níu mánuði
að vinna fyrir skuldum sínum.
Seðlabankinn gerir ráð fyrir að
skuldir heimila sem hlutfall af
ráðstöfunartekjum verði 175% í
lok ársins. Þetta er eitt hæsta
skuldahlutfall heimila í heimin-
um. Seðlabankinn hefur lækkað
vexti að undanförnu, en verð-
tryggðir vextir lánastofnana hafa
ekki fylgt þeirri lækkun. Það sem
vekur ekki síður athygli er að
munur verðtryggðra skuldabréfa-
vaxta milli bankastofnana er
mjög lítill. Í þetta sinn fylgdi Ís-
landsbanki eftir lækkun Seðla-
banka og lækkaði verðtryggða
vexti.
Bryndís Hlöðversdóttir alþing-
ismaður er fyrsti flutningsmaður
þingsályktunartillögu sem krefur
ríkisstjórnina um að afla upplýs-
inga um tekjur banka af vaxta-
mun og þjónustugjöldum. Bryndís
segir að þær upplýsingar sem
liggi fyrir um vaxta- og þjónustu-
gjöld bankastofnana hljóti að
vekja upp spurningar um hvort
skortur sé á samkeppni milli fjár-
málastofnana.
Bryndís segir að samkvæmt
skýrslu norrænu ráðherranefnd-
arinnar þar sem bankar á Norður-
löndum séu bornir saman komi
fram að viðskiptamenn íslenskra
banka hafi litla eða enga mögu-
leika til að hafa áhrif á samnings-
skilmála lána sinna. „Á hinum
Norðurlöndunum er réttur banka
til að breyta vöxtum, kostnaði og
þjónustugjöldum mjög takmark-
aður. Hér er því ekki að heilsa.
Það er ekki nóg með það heldur
eru samningsskilmálarnir meira
og minna samhljóða milli banka-
stofnana.“
Hún segir að miðað við þær töl-
ur sem liggi fyrir sé um gríðar-
legt hagsmunamál almennings að
ræða. „Skuldir heimila hafa
hækkað úr 20% af ráðstöfunar-
tekjum í 175% á tuttugu árum. Í
slíkri skuldasúpu er algerlega
óviðunandi ástand að fólk sé fast í
klyfjum skuldanna og hafi ekkert
um samningsskilmála að segja.“
Valgerður Sverrisdóttir við-
skiptaráðherra hefur tekið undir
þau sjónarmið að efla þurfi virkt
eftirlit með lánastofnunum.
Bryndís segist fagna þeim undir-
tektum. Mikilvægt sé að umhverf-
ið sé þannig að bankarnir keppist
við að bjóða skuldurum sínum
sem hagstæðust kjör og lægst
gjöld.
haflidi@frettabladid.is
UMSÓKNIR EINSTAKLINGA UM
RÉTTARAÐSTOÐ VEGNA
NAUÐASAMNINGA
Beiðnir Samþykkt
1998 21 10
1999 11 7
2000 20 12
2001 22 13
2002 13 6
Samtals 87 48
ÞURFA AÐHALD
Bryndís Hlöðversdóttir vill meira aðhald á
bankana. Á Norðurlöndum eru verulegar
takmarkanir á möguleikum banka að
breyta vöxtum og kostnaði við útlán sín.
Ekki hér á landi.
SKULDIR ÍSLENSKRA HEIMILA
AF RÁÐSTÖFUNARTEKJUM:
1997 134,7%
1998 138,7%
1999 145,8%
2000 159,5%
2001 169,1%
2002 175,0%
KEÐJAN UMDEILDA
Neyðarúrræði, segir sóknarpresturinn, sem
sjálfur slapp naumlega undan ökuníðing-
um á planinu.
SVONA ERUM VIÐ
Lash Discovery nýja
maskarann frá Maybelline?
Hann er með fíngerðum
bursta sem málar hvert
og eitt augnhár.
MAYBE SHE’S BORN WITH IT. MAYBE IT’S MAYBELLINE.®
Hefur þú prófað.....
ALÞINGI
NÁMSLÁN FYRIRFRAM Þingmenn
Samfylkingar hafa flutt frumvarp
um breytingar á lögum LÍN. Með-
al annars er lagt til að námslán
verði greidd út fyrirfram og að
30% af námsláni breytist í styrk
ljúki námsmaður á réttum tíma.
KINDAKJÖTIÐ SÖLUHÆST
Þó sala á kindakjöti hafi minnkað um
nærri helming á tæpum tveimur áratugum
var meira selt af því en nokkru öðru kjöti á
síðasta ári. Svínakjöt er orðið næstsölu-
hæst, en sala á því hefur nærri þrefaldast
frá 1985. Alifuglakjöt er komið í þriðja
sætið og hefur sala þess rúmlega tvöfald-
ast á sex árum.
Heimild: Bændasamtök Íslands.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/R
Ó
B
ER
T
GUÐMUNDUR HALLVARÐSSON
Vill aðlaga kerfið að hjónabandinu en ekki
öfugt.
Gerviskilnaður á Alþingi:
Hjóna-
bandið
sett í nefnd
HJÓNASKILNAÐIR Guðmundur Hall-
varðsson alþingismaður hefur
lagt fram þingsályktunartillögu
sem gerir ráð fyrir að hjónaband-
ið verði sett í nefnd og þar reynt
að finna leiðir til að sporna við
aukinni tíðni pappírslausra hjóna-
banda:
„Það er mismunun í gangi. Ein-
stæðir foreldrar hafa betri stöðu
gagnvart barnabótum og öðru
eins og dæmin sanna. Það getur
ekki verið eðlilegt ástand þegar
hjón geta haft 470 þúsund krónur
upp úr því að skilja til málamynda
í nokkra mánuði,“ segir Guð-
mundur Hallvarðsson. „Hjóna-
bandið er ein af grunnstoðum
samfélagsins og við eigum að hlúa
að því,“ segir þingmaðurinn, sem
vill að hjón séu ekki verr sett í
þessu sambandi en aðrir og kerfið
verði aðlagað hjónabandinu en
ekki öfugt. Málið verður rætt á
Alþingi innan skamms.