Fréttablaðið - 07.07.2003, Síða 8

Siglfirðingar ganga um bæinnsinn í dag með sorgarbönd á
arminum. Gatið í fjallið, sem fram-
bjóðendur stjórnarflokkanna höfðu
lofað fyrir kosn-
ingar, verður
ekki borað. Hug-
myndin er að
bjóða verkið aft-
ur út stuttu fyrir
næstu kosningar
ef það má verða
til að hvetja Sigl-
firðinga til að
kjósa aftur rétt.
En það er ekki
víst að Siglfirðingar láti gabba sig
tvisvar með sama gatinu. Þeir eru
mjög reiðir í dag. En það getur ver-
ið erfitt að vera reiður í heilan dag,
hvað þá allar þær vikur, mánuði og
ár sem eru fram til næstu kosninga.
Siglfirðingar segja að frambjóð-
endur Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknar hafi lofað gatinu. Ef
þeir kysu þessa flokka fengju þeir
gatið. En ef þeir kysu eitthvað ann-
að kæmi ekkert gat. Tilboðið gæti
hafa hljómað svona: Kjósið fyrst og
fáið gatið svo. Og Siglfirðingar segj-
ast hafa staðið við sitt – kosið rétt –
og eru því að vonum svekktir.
Það er auðvitað auðvelt að vera
vitur eftir á og halda því fram að
Siglfirðingar hefðu átt að svara til-
boðinu með gagntilboði: Komið
fyrst með gatið og síðan kjósum við
rétt. En niðurstaðan hefði líklega
orðið sú sama. Frambjóðendurnir
hefðu ekki þorað að taka sjensinn á
því að Siglfirðingar væru búnir að
gleyma loforðinu þegar gatið væri
komið; að þeir fengju gatið en
gleymdu að kjósa rétt. Frambjóð-
endur hefðu því líklega farið með
loforðið um gatið í aðra sveit og
reynt að hala inn atkvæði á það þar.
Af gatinu á Siglufirði má draga
þá ályktun að göt og atkvæði fara
illa saman. Sá sem lofar gati fyrir
atkvæði svíkur gatið um leið og
hann hefur fengið atkvæðið. Og sá
sem fær gatið er vís til að svíkja at-
kvæðið. Þetta er því pattstaða.
Hugsanleg lausn væri að bora hálft
gat áður en kosið er – jafnvel að
hafa kjördeild inni í fjallinu. En þá
gætu frambjóðendur svikist um að
klára að bora gatið og þetta hálfa
gat væri ævarandi minnismerki um
ginkeypta kjósandann. Önnur lausn
væri að veita kjósendum rétt til
skilyrtra atkvæða. Þau yrðu þá opn-
uð að ákveðnum forsendum gengn-
um. Fyrst yrði kosið, síðan borað og
þá loks atkvæðin talin. En þar sem
Siglfirðingar þurfa bara eitt gat
gætu þeir gabbað frambjóðendur
og kosið vitlaust eftir sem áður.
Eins og menn sjá er það snúið
mál þegar engin önnur rök eru fyr-
ir götum en atkvæði á rétta flokka.
Og það er líklega ástæða þess að
ekkert er gatið á milli Siglufjarðar
og Eyjafjarðar. ■
Ásthildur Helgadóttir, fyrirliðiKR og íslenska kvennalandsliðs-
ins í knattspyrnu, er án efa einn
besti knattspyrnumaður landsins í
flokki kvenna. Í síðasta mánuði náði
hún því takmarki að setja nýtt leikja-
met með íslenska kvennalandsliðinu
þegar hún lék sinn 52. landsleik gegn
Ungverjum. Ásthildur vakti fyrst á
sér athygli 16 ára gömul árið 1991
þegar hún lék með Breiðabliki. Það
sama ár varð liðið Íslandsmeistari.
Formlega hófst knattspyrnuferill
Ásthildar þegar hún 10 ára að aldri
byrjaði að æfa með Breiðabliki. Í
dag er hún 27 ára og hefur því leikið
knattspyrnu í tæpa tvo áratugi. Ást-
hildur hefur átta sinnum orðið Ís-
landsmeistari, bæði með Breiðabliki
og KR.
Ásthildur hefur unnið marga
persónulega sigra. Árið 1992 var
hún kjörinn efnilegasti leikmaður
ársins í knattspyrnu. Fjórum árum
síðar var Ásthildur kjörin besti leik-
maður ársins og aftur árið 2002. Það
sama ár var hún kjörinn Íþrótta-
maður Reykjavíkur. Ásthildur varð
markahæst íslenskra knattspyrnu-
kvenna árið 1996 og aftur árið 2002
ásamt Olgu Færseth.
Ásthildur stundaði nám við
Menntaskólann í Reykjavík. Árið
1997 lá leið hennar til Bandaríkj-
anna þar sem hún stundaði nám í
byggingaverkfræði við Vanderbilt-
háskólann í fjögur ár. Ásthildur
hlaut til þess fullan háskólastyrk
fyrir að leika knattspyrnu fyrir
hönd skólans. Eftir fyrsta keppnis-
tímabilið þar ytra var hún valin í
nýliðalið ársins yfir allt landið eða
„All-American“. Ásthildur hefur
staðið sig firnavel það sem af er
knattspyrnutímabilsins og þykir
ekki ólíklegt að hún hreppi enn á ný
titilinn knattspyrnumaður ársins í
kvennaknattspyrnu. ■
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
■ skrifar um loforð og göt í fjöllum.
8 7. júlí 2003 MÁNUDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Suðurgötu 10, 101 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
■ Bréf til blaðsins
„Af gatinu á
Siglufirði má
draga þá
ályktun að
göt og at-
kvæði fara
illa saman.
Afrekskona í leik og starfi ■ Af NetinuEngra upplýsinga krafist
„Fyrir kosningar var ekki neinn
þrýstingur frá Samfylkingunni í
þá veru að krefjast upplýsinga
um stöðu mála í samskiptum
ríkisstjórna Íslands og Banda-
ríkjanna um varnarmálin.“
BJÖRN BJARNASON Á VEF SÍNUM, BJORN.IS.
Til þess sem síst skyldi
„Ljóst er að skattalækkun sem
hagnast þeim sem hafa mestan
hvata til þess að eyða getur gefið
góða raun í niðursveiflu. En
skattalækkanir Bush hafa ein-
mitt gagnast þeim minnst og þar
af leiðandi er fátt í dag sem gef-
ur til kynna að þær munu örva
hagvöxt, að minnsta kosti ekki
til skemmri tíma.“
ÖRN ARNARSON Á DEIGLAN.COM
Vélorf notuð
meira en góðu
hófi gegnir
Kópavogsbúi skrifar
Íslenskt sumar er dásamlegt.Veðrið er auðvitað misjafnt en
björt sumarkvöld og nætur eru
heillandi. Og ekki er mýbitið að
hrjá okkur. Geitungaplágan er
hvimleið en tiltölulega léttvæg.
Önnur plága hefur farið að
fylgja sumarkomunni á undan-
förnum árum. Kannski léttvæg
en þó hvimleið. Það er vélorfa-
plágan. Þegar sumarfríið er
byrjað og maður er heima hjá
sér í rólegheitum, kannski að
leyfa sér að sofa aðeins fram eft-
ir af því að sumarnóttin var svo
fögur, þá upphefst allt í einu ær-
andi hávaði fyrir utan gluggann.
Vélorfahersveitin er mætt.
Vélorfin eru ansi hagkvæm
verkfæri þegar þarf að snyrta
grasbletti þar sem ekki er hægt
að koma öðrum verkfærum við.
En þau eru skelfilega hávær og
hljóðið frá þeim auk þess mjög
óþægilegt. Þess vegna hef ég oft
undrast óhóflega og tillitslausa
notkun þeirra. Væri nú ekki
hægt að bíða svona framundir
hádegi með að nota þau í íbúa-
hverfum? Svo er náttúrulega
hitt: Er allur þessi sláttur lið-
langt sumarið nauðsynlegur? Má
bara ekki leyfa sóleyjunum að
njóta sín? ■
Sólin
Maðurinn
Engu er líkara en að Landsvirkj-unarmönnum sé í mun að sann-
færa þjóðina um að þeir standi
aldrei við gerða samninga.
Eða hvernig á maður að skilja
áform Landsvirkjunar um að
hækka Laxárstíflu og búa til nýtt
inntakslón og rjúfa þar með fræg-
ustu samninga sína frá árinu 1974
um að ekki yrði um frekari breyt-
ingar að ræða á farvegi og rennsli
Laxár? Hvers vegna ætla þeir að
krukka í einmitt þetta svæði sem
nýtur hámarksverndar samkvæmt
lagabókstafnum? Er það til að sigra
í Laxárdeilunni um síðir?
Landsvirkjun sækir nú fram á
tveimur vígstöðum, þar sem fyrir-
tækið þurfti að lúta í lægra haldi á
sínum tíma – í Þjórsárverum og
Laxá. Er það tilviljun? Eða er fyrir-
tækið svona sigrihrósandi eftir að
hafa haft sitt í gegn á Austurlandi?
Á nú að láta kné fylgja kviði gagn-
vart náttúruverndarfólki á Íslandi
og ráðast til atlögu við öll þau svæði
sem friðhelg hafa verið til þessa?
Nú megum við allt.
Annaðhvort stendur fyrirtækinu
hjartanlega á sama um orðspor sitt
eða þá að fyrirtækið sækist beinlín-
is eftir því orðspori að ekki sé að
marka loforð þess og það gangi
markvisst á öll sín heit. Það hafi sitt
fram að lokum, hvað sem líði samn-
ingum. Sé þetta ríkjandi andrúms-
loft innan fyrirtækisins þá ber eig-
endum þess og yfirmönnum að
grípa í taumana og reyna að róa
hina virkjanaóðu starfsmenn og
koma þeim í skilning um að þjóðin
og náttúran á ekki að gegna þjón-
ustuhlutverki við þetta fyrirtæki,
heldur er því öfugt farið: það á að
heita í þjónustu okkar.
Táknrænt gildi Laxár
Þar sem venjulegt fólk sér nátt-
úrugersemi, sér Landsvirkjun
virkjanakost. Er ástæða til að trúa
fyrirtækinu þegar það fellst með
semingi á að þyrma Dettifossi? Eins
og við munum þá var Lang Stærsti
Draumurinn innan Landsvirkjunar
ævinlega sá að virkja allar jökul-
árnar norðan Vatnajökuls.
Mikið er í húfi að náttúruvernd-
arsjónarmið ráði för á Laxársvæð-
inu. Þarna er eitt auðugasta lífríki í
straumvatni á Íslandi, þarna eru
varpstöðvar ýmissa fugla sem
hvergi verpa annars staðar, þarna
er einstakt fuglalíf á heimsvísu.
Það er því ekki að undra að Lax-
ársvæðið skuli njóta mikillar vernd-
ar samkvæmt lagabókstafnum og
raunar vandséð að löggjafinn hafi
sýnt öðru svæði á Íslandi viðlíka
umhyggju - í orði. Í lögum um vernd
Mývatns og Laxár frá árinu 1974
segir beinlínis um vatnasvið Laxár
að breytingar á hæð vatnsborðs
stöðuvatna og rennsli straumvatna
séu óheimilar nema til verndunar
og ræktunar þeirra, enda komi til
sérstakt leyfi Umhverfisstofnunar.
Íslendingar hafa tilnefnt þetta
svæði, Laxár- og Mývatnssvæðið
sem RAMSAR-svæði, það er að
segja votlendissvæði á heimsvísu
sem sérstaklega er friðlýst vegna
einstaks fuglalífs, en stjórnvöld
sem undirgangast RAMSAR-sátt-
málann skuldbinda sig til að vernda
slík svæði sérstaklega fyrir öllu
raski. Eins og við þekkjum virðist
Landsvirkjun vera alveg sérstak-
lega uppsigað við svæði sem njóta
eiga verndar þessa sáttmála, sam-
anber síendurteknar atlögur fyrir-
tækisins að Þjórsárverum.
Og hvernig hyggst svo fyrirtæk-
ið ná fram áformum sínum um
stækkun Laxárvirkjunar, í blóra við
samkomulagið frá 1974? Það er
með kunnuglegum aðferðum: hót-
unum. Þeir segja nánast: Ef við
fáum ekki að stækka að vild, þá
bara förum við og þið getið bjargað
ykkur sjálf um rafmagn og þið haf-
ið engar frekari tekjur af Laxár-
virkjun. Enn virðast starfsmenn
stofnunarinnar hafa gleymt sér í
ákafanum – gleymt því að lögbund-
ið hlutverk Landsvirkjunar er að
sjá þessum landshluta fyrir orku en
ekki að hóta íbúum þar með orku-
skorti fái þeir ekki að virkja að vild.
Fyrir utan það að stefna að síðbún-
um „sigri“ í Laxárdeilunni virðist
aukin arðsemi einkum vaka fyrir
Landsvirkjun en ekki hefur þó
komið fram að tap hafi nokkurn
tíma verið á Laxárvirkjun.
Arðsemi? Slíkt hefur hingað til
ekki verið virkjanasinnum á Íslandi
efst í huga, að minnsta kosti hefur
ekki verið sýnt fram á arðsemi
Kárahnjúkavirkjunar. En sé það nú
raunin með Laxárvirkjun að hún
skili Landsvirkjun ekki nægjanleg-
um arði - þá má það vera augljóst að
náttúruverndarsjónarmið vegi
margfalt þyngra. Svo þungt að mað-
ur undrast satt að segja sálará-
standið í Landsvirkjun að verið sé
yfirleitt að ræða þetta - þar hlýtur
að ráða táknrænt gildi Laxár. ■
Um daginnog veginn
GUÐMUNDUR
ANDRI
THORSSON
■ skrifar um náttúru-
vernd og starfsaðferð-
ir Landsvirkjunar
Mín skoðun
Ný LaxárdeilaGötótt loforð