Fréttablaðið - 14.09.2003, Qupperneq 4

Verslun hér verður
að nútímavæðast
4 14. september 2003 LAUGARDAGUR
Áttu DVD-mynddiskaspilara?
Spurning dagsins í dag:
Tekur þú slátur?
Niðurstöður gærdagsins
á www.frett.is
31,2%
64,1%
Nei
4,7%Á eftir að fá mér
Já
Kjörkassinn
Farðu inn á frett.is og segðu þína skoðun
frétt.is
KAÍRÓ, AP Öryggisráð Sameinuðu
þjóðanna hefur aflétt viðskipta-
banni af N-Afríkuríkinu Líbíu.
Bannið hefur gilt frá því Líbíu-
menn skutu niður farþegaþotu Pan
Am-flugfélagsins yfir Lockerbie í
Skotlandi árið 1988. 270 manns fór-
ust í ódæðinu. Þrettán fulltrúar í
ráðinu féllust á að aflétta banninu,
en tveir voru fjarverandi.
Að fenginni samþykkt öryggis-
ráðsins geta stjórnvöld í Líbíu
greitt aðstandendum fórnar-
lambanna skaðabætur, alls rúm-
lega 2,7 milljarða Bandaríkjadala
eða nálægt 218 milljörðum ís-
lenskra króna. Frakkar höfðu hót-
að að beita neitunarvaldi sínu þar
sem Líbíumenn féllust ekki á að
hækka bætur til aðstandenda fórn-
arlamba sem fórust með franskri
farþegaþotu sem Líbíumenn
sprengdu yfir Níger árið 1989.
Stjórnvöld í Líbíu gengu að kröf-
um Frakka og þar með guldu
Frakkar jáyrði sitt.
Vonir eru bundnar við að Líbíu-
mönnum takist nú að rétta við
efnahag sinn, koma lagi á mann-
réttindamál í landinu og verða
þátttakendur í alþjóðasamfélag-
inu á ný. ■
VERNDARTOLLAR „Það eru 150 ár
síðan Danir einokuðu íslenska
markaðinn og það er löngu orðið
tímabært að afnema öll höft,“
sagði Sigurður Jónsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka verslun-
ar og þjónustu, en þar á bæ eru
menn langþreyttir á tollkvótum
þeim sem stjórnvöld beita til að
takmarka samkeppni við innlend-
ar búvörur.
„Þetta kerfi hefur verið lengi
við lýði og það sem gerst hefur er
að verðið hefur hækkað talsvert
og það gerir verslunareigendum
ókleift að bjóða vörur á sann-
gjörnu verði.“
Stjórnvöld halda uppboð á toll-
kvótum tvisvar á ári. Þeir sem
hæst bjóða þar hljóta mestan toll-
kvótann en hinir sem engan
kvóta fá verða að greiða innflutn-
ingsgjöld sem eru umtalsvert
hærri en handhafar tollkvóta
greiða.
„Verslun á Íslandi verður að nú-
tímavæðast. Íslendingar ferðast
mikið og það þykir orðið sjálfsagt
mál að geta gengið að sambærileg-
um vörum hér á landi og erlendis.
Von okkar er sú að breytingar
verði gerðar á tollum á ráðstefnu
Alþjóða viðskiptastofnunarinnar
sem fram fara í Mexíkó. Það er
orðið löngu tímabært.“
Ari Teitsson, formaður Búnað-
arsambands Íslands, segir að úr-
skurðir nefndanna sem nú funda
í Cancún í Mexíkó hafi væntan-
lega mikil áhrif hér á landi.
„Reyndar er alls óvíst um
hvað nákvæmlega er rætt en ég
hef heyrt þann ávæning að vegna
smæðar og takmarkaðs útflutn-
ings markaða á norðlægum slóð-
um geti vel komið til greina að
ástandið breytist lítið hér. Út-
flutningur á landbúnaðarvörum
héðan er mjög lítill og ekki fyrir-
séð að hann aukist mikið á næstu
árum. Á hinn bóginn er ljóst að
íslenskur landbúnaður, sérstak-
lega mjólkuriðnaðurinn, á undir
högg að sækja ef tollar verða
afnumdir frekar en nú er.“
Ari segir að einnig geti komið
til þess að engar niðurstöður fá-
ist á fundi Alþjóða viðskipta-
stofnunarinnar. „Það mun vænt-
anlega þýða að áfram verður
sama óvissan sem verið hefur og
það er líka slæmt.“
albert@frettabladid.is
Air France og KLM:
Flugrisi
fæðist
PARÍS, AP Samruni franska ríkis-
flugfélagsins Air France og hol-
lenska flugfélagsins KLM verður
formlega kynntur næstkomandi
þriðjudag. Stjórnir félaganna
koma saman til fundar miðviku-
daginn 17. september og afgreiða
samrunann formlega. Air France
tekur í raun yfir rekstur KLM,
fær þau 46% hlutabréfa sem eru í
eigu annarra en ríkisins. Hluthaf-
ar í KLM fá 15% hlutabréfa
franska ríkisins í Air France. Í
kjölfarið hyggst franska ríkið
selja 20% til viðbótar af hlut sín-
um í Air France og mun því eiga
innan við fimmtung þegar upp
verður staðið. ■
Morð á vinveittum Írökum:
Báðust
afsökunar
BAGDAD, AP Bandaríkjamenn hafa
beðist afsökunar á því að hafa drep-
ið vinveitta liðsmenn íraskra ör-
yggissveita á föstudag.
Að minnsta kosti 25 öryggis-
sveitarmenn á þremur bílum voru
að eltast við þjófa í borginni Fallu-
jah þegar Bandaríkjamenn hófu
skothríð í þeirri trú að skæruliðar
væru þar á ferð. Þetta er í annað
sinn á tveimur dögum sem banda-
rískir hermenn drepa vinveitta
Íraka. ■
Íslendingar og Kanadamenn:
Stofna
verslunarráð
VERSLUN Íslensk-kanadískt verslun-
arráð hefur verið stofnað í Toronto
í Kanada en unnið hefur verið að
stofnun þess um nokkurt skeið.
Sendiherra Íslands í Kanada,
Hjálmar W. Hannesson, hefur haft
frumkvæði að þeirri vinnu.
Gordon Reykdal, aðalræðis-
maður Íslands í Edmonton, var
kjörinn fyrsti formaður verslun-
arráðsins. ■
Statoil:
Rannsókn
vegna Írans-
viðskipta
OSLÓ, AP Norska ríkisolíufélagið
Statoil rifti í fyrradag samning-
um við íranskt fyrirtæki eftir að
lögregla hóf rannsókn á viðskipt-
unum. Richard J. Hubbard, yfir-
maður alþjóðaviðskipta Statoil,
hefur sagt af sér vegna málsins.
Efnahagsbrotadeild norsku
ríkislögreglunnar gerði á fimmtu-
dag húsleit í höfuðstöðvum Statoil
við Stafangur en fjölmiðlar höfðu
þá fjallað um meintan ólögmætan
viðskiptasamning Statoil og íran-
ska fyrirtækisins Horton Invest.
Að sögn lögreglu mun Statoil
greiða íranska félaginu 1.200
milljónir króna fyrir ráðgjöf á
næstu 11 árum.
Eigandi íranska félagsins átti
að veita Statoil ráðgjöf á tímabil-
inu og hafði þriðjungur samn-
ingsupphæðar verið greiddur.
Stærstur hlutinn rann hins vegar
til Mehdis Rafsanjanis, sonar
Rafsanjanis fyrrverandi forseta
og eins voldugasta manns Írans.
Þykir fullvíst að um mútur hafi
verið að ræða. ■
Bílvelta:
Á gjörgæslu
BÍLSLYS Eins og greint var frá í
Fréttablaðinu í gær voru þrír
fluttir með þyrlu Landhelgis-
gæslunnar á slysadeild Land-
spítalans í Fossvogi vegna bíl-
veltu sem átti sér stað á Holta-
vörðuheiði í fyrradag.
Einn mannanna er nokkuð al-
varlega slasaður. Að sögn lækn-
is fór sjúklingurinn í aðgerð í
gærkvöldi og liggur nú á gjör-
gæslu með alvarlega áverka.
Líðan hans er eftir atvikum. ■
Bruni í Dalalandi:
Eldsupptök
ókunn
BRUNI Bruni í fjölbýlishúsi í
Dalalandi í Reykjavík var til-
kynntur til lögreglu klukkan
hálfþrjú aðfaranótt laugardags.
Tveir íbúar og tveir lögreglu-
menn fengu reykeitrun og voru
fluttir á slysadeild. Greiðlega
gekk að slökkva eldinn en
nokkrar skemmdir urðu vegna
reyks og sóts. Eldsupptök eru
ókunn og málið er í rannsókn. ■
Bóndi segir íslenska bændur ekki samkeppnishæfa við vörur frá þriðja heiminum:
Líst illa á afnám tolla
LANDBÚNAÐUR „Það er alveg ljóst
að ef hreyfa á við núverandi kerfi
á einhvern hátt blasir gjaldþrot
við mörgum bændum,“ sagði Ei-
ríkur Egilsson, bóndi að Seljavöll-
um og félagi í Landssambandi
kúabænda.
Eiríki líst illa á allar tillögur
um frekara afnám tolla í landbún-
aði á Íslandi eins og rætt hefur
verið um á fundi Alþjóða við-
skiptastofnunarinnar. Þar hefur
komið fram að vestræn ríki verði
að láta af kröfum sínum ef út-
flutningur landbúnaðarvara frá
ríkjum þriðja heimsins á að verða
raunhæfur.
„Það sér hver í hendi sér að ís-
lenskir bændur eru alls ekki sam-
keppnishæfir við vörur frá þriðja
heiminum. Þar vegur launakostn-
aður þungt og vert er að minnast á
deilurnar sem eiga sér stað við
Kárahnjúka þessa dagana. Þar
eru erlendir ríkisborgarar á mun
lægri launum og kannski var það
ein forsenda þess að Ítalirnir gátu
boðið lægst í virkjunina.“
Eiríkur segir marga bændur
hafa lagt út í mikinn kostnað til að
hagræða í sínum rekstri og allar
breytingar, hversu litlar sem þær
kunna að vera, geti haft alvarleg
áhrif. „Ástandið hjá kúabændum
hefur verið skaplegt um tíma en
uppbyggingarstarfið er þó það
stutt á veg komið hjá mörgum að
það er vá fyrir dyrum ef aðstæður
breytast mikið.“ ■
ÖRYGGISRÁÐIÐ
Þrettán fulltrúar í Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna samþykktu á föstudag að létta við-
skiptaþvingunum af Líbíu sem gilt hafa frá því Líbíumenn skutu niður farþegaþotu Pan
Am-flugfélagsins yfir Lockerbie í Skotlandi árið 1988.
ÍSLENSK VERSLUN
Vilji er til að auka vöruval á erlendum búvörum fyrir viðskiptavini. Vonast er til að breytingar til batnaðar verði gerðar á fundi Alþjóða við-
skiptastofnunarinnar sem nú fer fram í Mexíkó.
FLUGFLOTI KLM
Samruni flugfélaganna KLM og Air France
verður trúlega staðfestur í næstu viku.
Á STOFNFUNDINUM
Valgerður Sverrisdóttir ávarpaði stofnfund
íslensk-kanadíska verslunarráðsins.
OLÍUBORPALLUR STATOIL
Félagið rifti samningum við íranskt ráðgjaf-
arfyritæki eftir að lögregla gerði hús-
rannsókn hjá Statoil á fimmtudag. Yfirmað-
ur alþjóðaviðskipta Statoil sagði af sér í
kjölfarið.
ÍSLENSKAR MJÓLKURVÖRUR
Kúabændur segja ómögulegt að etja kappi við erlendar vörur ef frekari tollar verða
afnumdir.
Á fundi Alþjóða viðskiptastofnunarinnar í Mexíkó eru viðræður um
verndartolla ofarlega á blaði. Samtök verslunar og þjónustu vilja sjá af-
nám allra tolla á landbúnaðarvörum. Bændur eru ekki á sama máli.
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna:
Viðskiptabanni
létt af Líbíu