Tíminn - 05.12.1971, Blaðsíða 3

Sf.SWNTJDAGUR 5. desember 1971
Einlæg og öll í verki sínu
Tove Ditlevsen:
G I F T.
Helgi J. Halldórsson þýddi.
Forlagið Iðunn gaf út.
Danska skáldkonan, Tove Ditl-
evsen, hefur löngum verið forvitni-
leg á höfundarferli sínum, en
hann er nú orðinn rúmir þrír ára-
tugir. Tove byrjaði snemma að
skrifa. Fjrsta bók hennar kom út
1939, og bækur hennar eru orðnar
margar, en flestar stuttar, og hún
er ekki við eina fjöl felld í form-
beitingu. Hún skrifar ljóð, sögur
stuttar og langar, rissmyndir og
ritgerðir, og leikur þó ærið oft
vafi á, hvernig flokka skuli rit-
verk hennar að þessu mati.
Tove Ditlevsen hefur jafnan
fengið orð fyrir að vera einstak-

T I L
JÓLAGJAFA
•
HANDBOLTASKÓR
FÓTBOLTASKÓR "
ENSKIR FÉLAGSBÚNINGAR
Mikið úrval af minjagripum,' t.d. —
fánar — jakkamerki — húfur —
myndir — rósamerki — litlir
fótboltaskór — litlir
fótboltar — fótbolta-
karlar o.fl. o.fl. ^
^’troruve^'*''
Ingólfs Óskarssonar
Klapparstíg 44 — sími 11783
POSTSENDUM
^ TtÐINDALAUST Á *
VESTURVIGSTÖÐVUNUM
Skáldspga þessi kom 'út á ís-
lenzku 1930. Þeirri kynslóð,
sem þá var komin til þroska
og las hana, varð hún ó-
gleymanleg.- Bókjn hefur ver-
ið ófáanleg árum sdman, en
feémur nú út-á ný í 'prýðilegri
þýðingu Björns Franzsonar.
Eitt af snilldarverkum áranna
milli heimsstyrjaldanna .í
rammfslenzkum, þáulfáguð-
um búningi.
t Jirottav Hasek
Bok þessi seldist upp fyrir jólin í fyrra, Góði dátínn
en síðustu eintökin eru nú komin úr bók- SVEJK
TÍMINN
lega hreinskilin, hispurslaus og
einlæg í verkum sínum, trúverð-
ug í lífslýsingu og sjaldan sjálf-
sár. Sögufólk hennar og umhverf-
isheimur þess standa henni sjálfri
og lífsreynslu hennar jafnan nærri
og hún seilist sjaldan eftir „sögu-
legum“ efnum. Mál hennar er í
fullu samræmi við þennan hvers-
dagsleika, einfalt og ljóst sam-
tímamál. tungutakið virðist stund-
um allt að því flatt og sneytt
þeim eiginleika að rísa með sögu-
efninu. En samt sem áður hefur
frásögn hennar fyrr en varir náð
undarlega mjúkum og föstum tök-
um á lesandanum, knúið hann
til þess að fylgjast með, láta sér
ekki á sama standa, skírskota til
sjálfs sín. Það býr yfir seiðmagni.
Þessir höfundarkostir eru ókaf-
lega skýrir í bók þeirri, sem Tove
kaliaði Gift, og út kom fyrir nokkr-
um árum, kölluð endurminningar,
enda hefur verið talið, að skáld-
konan segi þar af opinskáu hisp-
ursleysi frá mestu örlagaárum lífs
síns. Vafalaust er rétt, að ytri at-
burðarás er að ýmsu leyti sam-
ferða eigin lífshlaupi hennar, en
hvort bókin hefur styrk endur-
minningar í innri trúleik verður
síður fullyrt.
Tove kallaði bókina Gift, og af
efni hennar virðist eðlilegast að
líta svo á, að hún eigi við eitrið,
en vafalítið er þó um tvíleik í ,
nafngiftinni að ræða, og hún hef-
ur valið heitið svo, að það eigi
einnig við hjónabönd hennar. Hún
sjálf mun ekki hafa gefið neina
skýrgreiningu á þessu, og því
er frambærilegt, að nafninu sé
haldið á íslenzku, en þá hljóta
menn einnig að telja, að átt sé
við hjónaböndin, þar sem sú merk-
ing orðsins er íslenzk.
En þetta skiptir ekki máli, held-
ur hitt, að þessi bók er töfrandi
verk, í senn gætt auðmýkt og hug-
rekki, sem hlýtur að hrífa les-
anda til samúðar og manneskju-
legrar afstöðu. Undir rósömu yf-
irborði sögunnar, sem streýmir '
hægt fram, þrátt fyrir allar svipt-
ingar í því lífi, sem lifað er,
leikur titrandi lífskvika á þræði
mannlegra tilfinninga — ótta,
gleði, harms og nautnar undir yf-
irborði. Þar skortir ekki spennu
skáldsögunnar, en þó á þessi bók -
ekkert skylt við skáldsögu, og
lesandi hlýtur að telja slíka lík-
ingu móðgun, sem hann snýst önd-
verður gegn.
Það er mikill fengur, að þessi
bók skuli hafa verið þýdd á ís-
lenzku, og hún á erindi til okkar,
bæði sem skáldskapur og sýn í
mannlegt líf. Hitt er þó enn meira
gleðiefni, hve hún er þýdd og gef-
in út með miklum ágætum. Þeg-
ar maður les verk þessarar hug-
tæku sbáldkonu á dönsku, finnst
manni allt blasa ijóst við, svo
hreinlegt og vafningslaust er mál
hennar og lýsingar, svo sjálfgefið
orðafar og hreinskiptin öll um-
ræða. Manni finnst ef til vill, að
þessu sé auðsnúið á annað mái.
En við nánari aðgát, kemur í ijós,
að þetta er mikill misskilningur.
Það er meiri vandi en margur
hyggur að ná í þýðingu blæ og
töfrum, eða eigum við að segja
heiðríkju, þess einfalda máls, sem
gætt er tignustum töfrum skáld-
skapar. Þetta brekvirki hefur
Helga J. Halldórssyni tekizt eins
vel og ætlast má til með nokkr-
um rétti. Ég las Gift á dönsku,
hrifinn og hugfanginn, og nú, þeg-
ar ég les bókina á ný á íslenzku,
finnst mér hún ekkert hafa misst
af töfrum sínum. Helgi leggur sig
fram um að skilja blæ og inntak
máls og verks, og honum tekst
að skila hvoru tveggja til íslenzkra
lesenda á óvenjulega fagurstreymu
máli.
Búningur bókarinnar og allur
frágangur er einstaklega smekk-
víslegur, látlaus og svipfagur.
Þessi bók kemur til lesandans
með lúfum þokka, hvar sem á er
litið jafnt að ytri búningi sem
innri gerð. — AK.
15
Hvað segir húsmóðirin
um Jurta?
E smjörlíki hf.
„Ég trúi því varla ennþá, en Jurta
smjörlíkið hefur valdið byltingu f
eldhúsinu hjá mér. Börnin vilja
ekki annað á brauðið, og bóndinn
heimtar alltaf Jurta á harðfiskinn.
A5 auki er Jurta bæði drjúgt og
ódýrt og dregur þannig stórlega
úr útgjöldum heimilisins.
’^ÞesS vegria mæli ég óhikað meS
Jurta smjörliki.“
FRABJER
SAFlR
SAFIR mótor, ósigrandi, kraftmikill. Hámark-
safköst við alla vinnu. Mikilvirkur við borun,
sögun, pússun, slípun og hver veit hvað.
SAFÍR borvélin er afgreidd i vandaðri, rauðri
burðartösku.
WOLF SAFÍR 73
10mm íffnaðarpatróna
WOLF SAFÍR 74
13mm iðnatfarpatrdna
TVEiR HRAÐAR,
með sjálfvirkum WOLF rofa. \
ALEINANGRUÐ
Örugg við allar aðstæður,
án jarðtengingar.
nsapphiie
IÐNAÐARBORVÉLIN FYRIR
HEIIVIILI YÐAR
Heimilisborvélin, sem byggð er jafntfyrir iffnað.
ÞORHF
REYKJAVÍK SKÓLAVÖRÐUSTÍG 25