Tíminn - 09.04.1972, Blaðsíða 9

Sunnudagur 9. april 1972.
TÍMINN
9
Utgef*ndi; Framítkttarflofckurfrtn
::::: Ipr-amkwwmdftatfliri; ::|íriSt.fÍn;:6<lnftdikHSún;:
Þárartnsson: :(áþ); : ArtdréS: ::Kffcf$ártíS:<>rt(:: iéft: :H«)9aí&rt,: irtdflSf: x : ;::
6. PorstÆinsspn pg Tdmo*. Karfsscm, AugHýsingastióri: Steln-
frrifrtur tjíslason. Rltsfiórnarskritstofgr í ídduiíúíirtU, sírtvsr
18300 — 18305. 5krif?tofpr Bankostræti 7. Af&roiðsiusfmi
111333. AuaiýsírtOaMmf 1-M33k ASrar skrif?tofvr sirtd T83O0,
Áskriftít'ífald kt, 328,00 á mánuSi Innanfantfs. í bUsafóW
kr. 15,00 aintakfS. — BláSápront h.f. !<3«wt)
Flutningur stofnana
í sambandi við umræður um nauðsyn þess að
vinna að skipulegri þróun byggðarinnar og
treysta jafnvægi i byggð landsins, hafa komið
fram ýmsar hugmyndir og tillögur um flutning
rikisstofnana út um landið.í málefnasamningi
rikisstjórnarinnar er einnig kveðið á um
þetta mál, og þar lýsir rikisstjórnin yfir þeim
vilja sinum að stuðla að þvi að nýjum rikisstofn
unum verði valinn staður úti á landi.
Það er augljóst, að það er ýmsum er-
fiðleikum bundið að flytja gamlar og grónar
rikisstofnanir frá höfuðborginni. Eins og
samgöngumálum er háttað er fráleitt að unnt
sé að flytja þær rikisstofnanir frá Reykjavik
sem allir landsmenn þurfa að sækja til um
þjónustu og fyrirgreiðslu. Allt öðru máli gegnir
um þær stofnanir, sem bundnum verkefnum
gegna. Eins má hugsa sér að ýmsum rikis-
stofnunum megi skipta, þannig að þau verk-
efni, sem tilheyra landsfjórðungunum, séu
unnin þar i landsfjórðungsútibúum, þótt höfuð-
stöðvarnar yrðu áfram i Reykjavik. Þessi mál
eru nú öll til sérstakrar skoðunar.
Ein þeirra tillaga, sem fram hafa komið um
þetta efni, er frumvarp Kristjáns Ingólfssonar
um að flytja höfuðstöðvar Skógræktar rikisins
til Fljótsdalshéraðs. í fljótu bragði virðist hér
um tillögu að ræða, sem einna auðveldast ætti
að vera að hrinda i framkvæmd af þeim tillög-
um um flutning rikisstofnana, sem fram hafa
komið. Þessa tillögu ber þvi að taka strax til
gaumgæfilegrar athugunar. Með henni er lagt
til að aðalstöðvar Skógræktarinnar verði fram-
vegisiþvihéraði, þar sem skógar eru mestir og
skógrækt lengst komin.
Varnarmálakönnun
í sambandi við þær umræður, sem hafa orðið
á Alþingi að undanförnu um varnarmálin,
vegna þeirrar ákvörðunar rikisstjórnarinnar
að taka boði Bandarikjastjórnar umaðfallafrá
öllum skilyrðum varðandi fjármögnun flug-
brautarlengingarinnar á Keflavikurflugvelli,
er rétt að vekja athygli á yfirlýsingum utan-
rikisráðherra varðandi þá könnun, sem nú fer
fram á varnarmálunum. Utanrikisráðherra
sagði, að íslendingar ætluðu sér að veraáfram i
Nato og standa við allar þær skuldbindingar,
sem af Nato-aðild leiddi fyrir ísland. Er Island
gerðist aðili að Nato 1949, var um það samið, að
sú aðstaða, sem ísland léti bandalaginu i té hér
á landi, væru afnot af Keflavikurflugvelli án
herliðs. Island hefði gert þann fyrirvara, að
hér á landi dveldist ekki erlendur her á friðar-
timum.Könnun varnarmálanna beinist að þvi,
hvort ekki séu aðstæður og möguleikar fyrir
hendi að taka upp þá skipan nú, þ.e. að Nato
hafi fullnægjandi eða viðunandi aðstöðu á
Keflavikurflugvelli en bandariski herinn
hverfi á brott. Vonir manna standa til þess að
sú geti niðurstaðan orðið. —TK.
Peter Jenkins, The Guardian:
Verður Angela Davis
fundin sýkn saka?
Sýknun „Soledad”-bræðranna eykur vonir um það
SÝKNUN „Soledad-bræðr-
anna” kom á óvart þeim
mörgu, sem ýmist gera ráð
fyrir, að enginn svertingi fái
notið réttlætis fyrir dómstól-
um hvitra manna i Banda-
rikjunum — eða að svertingjar
séu alltaf sekir hvort sem er.
Sýknudómurinn efldi traust
þeirra, sem gera ráð fyrir að,
hlutleysi dómstóla og rétt-
dæmi hvitra dómenda hafi
jafnvel i fullu tré við stjórn-
mála-og kynþáttaþrýstinginn,
sem þeir verða fyrir.
Hvitir kviðdómendur i San
Francisco kváðu upp sýknu-
dóminn yfir Fleeta Drumgo og
John Clutchette. Kviðdóm-
endurnir komust að þessarri
niðurstöðu eftir þriggja vikna
réttarhöld, þrátt fyrir
öryggisráðstafanir i réttar-
salnum, sem gáfu i skyn, að
sakborningar væru trylltir
morðingjar, þrátt fyrir marg-
endurtekna fordæmingu sak-
borninga, áréttingum og tiðar
aðfinnslur dómarans við verj-
endur þeirra fyrir óviður-
kvæmilegt orðbragð.
UNGU sakborningarnir
voru dag hvern fluttir i þyrlu
milli San Quentin-fangelsisins
og þaks dómhússins.
Aheyrendapallarnir voru
greindirfrá réttarsalnum með
stálneti og skotheldu þili.
Leitað var á áheyrendum og
fréttamönnum utast klæða
innst, og skór þeirra meira að
segja athugaðir af gaum-
gæfni. Allur þessi viðbúnaður
og andrúmsloftið, sem hann
skapaði, gat tæpast talist til
þess fallið að stuðla að hlut-
leysi og réttdæmi.
brátt fyrir allt þetta tókst
kviðdómendum að einbeita
huganum að framkomnum
upplýsingum og komust að
þeirri niðurstöðu, — efalaust
réttri, — að ekki væru gild rök
til að dæma „Soledad-bræð-
urna” seka um morð fanga-
varðarins 16. janúar 1970.
Drumgo og Clutchette neituðu
að hafa verið i námunda at-
burðanna. Annar sagðist hafa
verið að horfa á sjónvarp en
hinn kvaðst hafa verið i klefa
sinum. Ekki er vitað, hvort
kviðdómendur hafa trúað
þeim eða ekki.
HELZTU vitnin gegn sak-
borningunum voru fjórir sam-
fangar þeirra, tveir svartir og
tveir hvitir. Þeir sögðust hafa
séð George Jackson berja
fangavörð, sem fannst látinn
og fallið hafði ofan af þriðju
hæð fangageymslnanna. Þeir
fullyrtu og, að Drumgo og
Clutchette hefðu verið við-
staddir. Enginn hélt þó fram,
að hann hefði séð þá greiða
fangaverðinum högg.
Dómurinn i Soledad-málinu
kann að auka trúna á það, að
Angela Davis njóti sannsýni
og réttlætis við réttarhöldin,
sem sem nú eru hafin i San
Jose. Dómarinn er Richard
Earle Arnason, en hann er frá
byggð hvitra manna norð-
austan við San Francicco-flóa.
Ttlnefning hans var gagnrýnd
harðlega á þeim forsendum,
að hann væri reynslulitill
dómari út sveit og ekki fær um
að stjórna svo mikilvægri og
vandasamrf málsrannsókn,
þar sem öldur stjórn- og kyn-
þáttamála hlytu að risa hátt.
DÓMARINN hefir komið
áheyrendum á óvart og vakið
virðingu þeirra enn semkomið
er. Við undirbúning sjálfra
réttarhaldanna kvað hann upp
allmarga úrskurði, sem sýndu
tillitssemi við ungfrú Davis,
og þegar hæstiréttur
Angela Davis.
Kaliforniu nam dauða
refsingu úr gildi, lét
Arnason hana lausa gegn
tryggingu.
begar málastappið hófst
fyrir tiu mánuðum leit út
fyrir, að Angela Davis væri
við þvi búin að verða pislar-
vottur, eða að minnsta kosti að
Kommúnistaflokkurinn og
herskáir baráttumenn á
hennar bandi vildu gera
réttarhöldin að dæmigerðum
stjórnmálaréttarhöldum.
Nú er svo að sjá sem Angela
Davis vilji færa sönnur á sak-
leysi sitt og öðlast frelsi.
Þegar val kviðdómenda hafði
staðið i niu daga — en allir
höfðu reiknað með deilum
mánuðum saman — féllst hún
öllum að óvörum á val kvið-
dómenda, sem allir voru
hvitir, og lýsti opinberlega
yfir, að hún treysti þvi, að úr-
skurður þeirra yrði réttlátur.
UM EINS árs skeið eða svo
hafa i málum herskárra svert-
ingja verið kveðnir upp ýmsir
dómar, sem vekja vonir.
Afrýjunarréttur i Kaliforniu
lét Huey Newton leiðtoga
„svörtu hlébarðanna” fara
frjálsan ferða sinna. Dómstóll
i Connecticut visaði frá ákær-
um á hendur Bobby Seale, en
hann hafði verið keflaður og
bundinn meðan á hinum ræmd
u réttarhöldum i Chicago stóð.
Saksóknarinn i Kaliforniu
viðurkennir, að málið gegn
Angelu Davis byggist „eink-
um á likum”. Skráningar-
skirteini sýnir, að hún er eig-
andi að byssum, sem beitt var
i skothriðinni i Martin County i
ágúst 1970. En saksóknarinn
verður að sanna, að hún hafi
átt þátt i tilraun Jonathans
Jacksons til að taka glsla i þvi
skyni að fá bróður sinn George
Jackson lausan, en hann beiö
þá dóms i Soledad-morðmál-
inu.
ENN sem komið er hefir að-
eins komið fram eitt atriði,
em gæti bendlað ungfrú Davis
við atburðina, sem leiddu til
dauða dómara og tveggja
annarra manna, auk Jona-
thans Jacksons. Borið hefir
verið, að bækur, sem hún á og
voru merktar henni, hafi verið
notaðar til að leyna byssunum
i pakkanum, sem þær voru
fluttar i inn i réttarsalinn.
Saksóknarinn heldur fram,
að byltingaráhugi Angelu
Davis hafi ekki knúið hana til
athafna, heldur „mannleg
ástriða”. Hún hafi verið ást-
fangin af George Jackson og
litið á sig sem konu hans.
„Ast hennar”, sagði sak-
sóknarinn, „var hömlulaus,
átti ser engin takmörk og virti
einskis lif annarra, e kki einu
sinni lif Jonathans bróöur
Georg.”.
VERA má, að likurnar
sannfæri kviðdómendur um
aðild Angelu Davis að
morðunum i Martin County.
Niðurstaðan getúr þó einnig
orðið, að þeir áliti hana of
hyggna og skynsama stúlku til
að taka þátt i slikri fifldirfsku,
— eins og fjölmargir, sem
þekkja hana vel, hafa fullyrt.
Hun aðhyllist að visu kenn-
ingar Marx og Lenins og er
félagi i hinum óvinsæla
kommúnistaflokki, en er eng-
inn nýjabrumsbyltingarsinni.
Kviðdómendurnir kunna
einnig að hugsa sem svo, að
ást hennar á George Jackson
hefði ef til vill átt að hvetja
hana til að fara eftir áskorun
hans i hjartnæmu bréff, sem
hann skrifaði henni úr
fangelsinu. Þar segir hann um
Jónathan bróöur sinn:
„Hann er á þeim hættulega
aldri, þegar allt getur um-
snúist og leitt bróður annað
hvort i fangelsi eða til útfara-
stjórans. Hann er litlu betur á
vegi staddur en ég var og
flestir bræður eru raunar á
hansaldri.En hann er fljótur
að læra og getur greint veru-
leikann frá þvi, sem sýnist á
yfirborði, svo fremi að einhver
gefi sér tima til leiðbeininga. ”
Ef til vill hefir nemandi
Marcuser gefið sér tima til að
leiðbeina honum i skynsemi og
byltingu.
SOLEDAD—SAGAN er ekki
á enda fyrri en að lokið er
réttarhöldunum yfir Angelu
Davis. George Jackson er
látinn, einnig Jónathan
Jackson, svo og John Mills,
fangavörðurinn ungi, Þrir
svartir fangar voru skotnir til
dauðs i Soledad—fangelsinu,
þegar Mills var drepinn. 1
Martin County . voru
skotnir voru skotnir tveir
fangar og einn dómari og tveir
fangar og þrir fangaverðir
voru skotnir þegar George
Jackson lét lif sitt' i ágúst i
sumar sem leiö i San Quentin-
—fangelsinu. Yfirvöldin segja,
að það hafi verið tilraun til
flótta, en herskáir svertingjar
halda, að uppþotið hafi verið
sett á svið til þess að fá tæki-
færi til að skjóta Jackson.
Fjórtán lik liggja þvi á
sviðinu i þessum bandariska
harmleik, þegar sá þáttur
hefst, sem vonandi verður
hinn siðasti.
(Eftir aö þessi grein var
rituð var eitt vitni ákæru-
valdsins James Carr að nafni,
myrtur á götu i San Jose, og
eru þvi likin orðin 15.)
Nauðsynlegt er i lokin að
lita i svip til upphafsins.
George Jackson var 18 ára
1960. Hann meðgekk að hafa
rænt 70 dollurum á benzinstöð
og hlaut fyrir fangelsisdóm,
sem gilti um óákveðinn tima.
Eftir það kom hann ekki út
fyrir fangelsismúrana.
Fátækrahverfið hafði gert
hann að smáglæpamanni en
fangelsis kerfi kynþátta
mi.smunarins gerði hann aö
manni, rithöfundi, byltingar-
sinna og ef til vill að
morðingja.
Þetta kerfi kynþátta-
mismunarins, fangelsið og
samfélagið, sem þau endur-
spegla, hafa kostað 14 manns
lifið i einni ægilegri blóði drif-
inni fléttu. Þrátt fyrir þetta er
Angela Davis nú i hlutverki
sakbornings, en samfélag
hinna hvitu skipar kvið-
dóminn.