Tíminn - 27.05.1972, Blaðsíða 2

2
TfMTNNT
l.augardagur 27. mai 1972.
Menntun bænda
i nýútkomnum Frey er sagt
frá Kúnaftarþinginu og rifjuð
upp nokkur mál, sem þar bar
á góma. M.a. segir svo:
„Menntun hændastéttarinn-
ar var rækiiega rædd, enda
liafði milliþinganefnd starfað I
þvi máli. Kom þar til álitu allt
menntakerfið, og að sjálf-
sögðu fyrst og fremst frá sjón-
arlióli sveilamannsins skoðað,
alll frá grunnskólastigi, fram-
lialdsskólanám og húnaðar-
mennlun. Voru flestir þvi
fylgjandi, að menntastofnun-
um skuli dreift um landið, en
milliþinganefndin lagði til, að
hændaskóli verði starfandi i
hverjum iandsfjórðungi, scm
nátengdaslur almennu skóla-
kerfi. l>á var komið inn á
verkaskiplingu milli búnaðar-
skóla og að hænduin og
bændaefnum verði gert kleift
að al'la sér mcnntunar á nám-
skeiðum. I.agl var til, að
skólancfndir verði starfandi
til fulltingis hverjum húnaðar-
skóla. i samhandi við þessi
niál var og komið inn á verk-
efni tilraunastöðva land-
húnaðarins, hIntskipti þeirra
og starfsliáttu i þjónustu
hænda og húskapar”.
Lán til frumbýlinga
l>á var ra:tt um crfiðleika
þeirra, scm eru að byrja lni-
skap. Freyr segir:
„Slarfsemi Stofnlánadeild
ar landhúnaðarins var til um-
ræðu, og einkum sá þáttur,
sem varðar lánveitingar til
þeirra, sem hefja húskap,
enda telja flestir, að það liamli
mjög húskaparhyrjun ungra
nianna, að lánamál þeirra
vegna séu allsendis ófullnægj-
andi, þar eð landbúnaður er
fjárfrekur ha'ði með lilliti til
stofnfjár og reksturs, enda er
það ókleift nú, sem áður gerð-
ist, að bændur byrji búskap
með fáeinar ær og eina eða
tvau' kýr".
Bændahöllin
l*á vikur Frcyr að umræð-
unum uni Bændaliöllina:
„Stækkun Kændahallarinn-
ar var kapprædd á þessu
þingi, en uppi eru áætlanir um
slækkuu llótel Sögu,svo að öll
lekstursskilyrði þar vcrði
liagkvæmari en nú gerist og
einkum með tilliti til þeirrnr
framtiðar, er við sýnist blasa,
þar sem aukinn ferðamanna-
strauniur kallará aukið liótel-
rými i landinu. Mál þetta var
til meðferðar á aðalfundi
Stéttarsajnbands bænda á sið-
asta siimri, og þar eð Kúnað-
arfélag islands er eignaraðili
að 2/:i lilutiim Kændaliallar-
innar er ha'ði cðlilegt og sjálf-
sagt. að málið sé einnig til
ineðferðar á veguin Kúnaðar-
þings. Málið var afgreitt já-
kvætt með' litlum meirililuta
þannig. að eðlilegt sé að
sta'kka Kændaliöllina, ef vel
gerðar áætlanir sýna það eðli-
legt ineð lilliti til betri
rekstursskilyrða svo scm þeg
ar gerðar áætlanir virðast ein-
dregið sanna".
Hver á öræfin?
Loks minnist Freyr svo á ör-
æfamálið:
„I.oks er vcrt að minnast á
mál það, er snertir cignarrétt
á öræfum landsins, sem innan
Alþingis er til meðferðar.
Menn skiptast mjög i hópa um
álit á þvi, hverjir séu réttilega
eigendur öræfanna, rikið
sveitarfélög eða einstakling-
ar. Kúnaðarþing skoraði ein-
dregið á Alþingi að fella þá til-
lögu, sem þar er frammi um
að ákveða, að óbyggðir séu al-
þjóðaeign”.
JUI
«1 lif I.Hfs.l!!,.
Einhver, sem nefnir sig J.A.,
skrifar Landfaraþátt Timans 3.
þ.m. Þar ræðir hann um loft-
áburðinn og ýmiss konar sjúk-
dóma, bæði i mönnum og skepn-
um, sem voru að mestu eöa ölly
óþekktir hér á landi áður en farið
var aö nota loftáburðinn i stórum
stil. Nefnir hann þar til svo sem
kransæðabólgu og stiflu, „kýr
hafa verið að sýkjast og drep-
ast, og eins er með kindur og
hesta”, segu' hann.
Ég get tekið undir þessi orð
J.A., undanskil þó kransæða-
stiflu. Grunar mig, að þar sé um
flókið mál að ræða, sem enn hefir
ekki verið rannsakað sem skyldi,
leiði þvi hjá mér að tala um þaö.
Oöru máli gegnir með þá sjúk-
dóma, sem snerta skepnurnar,
þarhef ég mina sögu að segja eft-
ir að hafa verið við búskap i ára-
tugi, og min saga og reynsla er I
stuttu máli sú, að árið 1940 fékk
fyrsta kýrin min doða, var ég þá
búinn að bera tilbúinn áburð á
túnið i 10 ár, frá 1930. Siðan ekki
söguna meir, kýrnar héldu áfram
að veikjast, bæði hjá mér og öðr-
um, allt fram á þennan dag, og
þarf ekki að rekja þá sögu, hana
þekkja svo margir. Þótt margri
kúnni hafi verið bjargað frá
dauða með lyfjum, sem kosta
þúsundir og aftur þúsundir króna,
þá hefur það enn ekki verið i töi-
um talið, hversu marga kýr
drepast árlega úr doða og öðrum
kvillum, sem sigla þar i kjölfarið.
Svipaða sögu er að segja af
kindunum, þar hefur doði viða
gert vart við sig nú hin siðari ár,
eftir að farið var að fóðra ærnar á
töðu eingöngu.
Nú er rætt og ritað um það, að
júgurbólgan i kúnum valdi
milljónatjóni árlega og sizt mun
það orðum aukið, en þaö út af
fyrir sig verður þó ekki skrifað á
reikning tilbúna áburðarins. En
mér er nær að halda, að veikindin
i skepnunum, og þá sérstaklega
kúnum, valdi þar engu minna
tjóni, það hefir bara minna verið
um það talað en júgurbólguna.
Þess vegna eru engar tölur til-
tækar til samanburðar i þvi efni.
J.A. minnist lika á það i þætti
sinum, og telur sig hafa góða
reynslu fyrir þvi, að þaramjöl sé
lifrænn og góður áburður, og
þennan áburð sé auðvelt að vinna
i fiskimjölsverksmiðjunum, þeg-
ar þær eru ekki notaðar til ann-
arra hluta. Sé þetta svona auð-
velt eins og J.A. telur, sem ekki
er ástæða til að véfengja, hvers
vegna hefur þessi áburður þá ekki
verið framleiddur, að minnsta
kosti til reynslu? Það mundi
áreiðanlega ekki standa á bænd-
unum að bera hann á túnið i stað
tilbúins áburðar, að minnsta kosti
að einhverju leyti, ef hann væri
fáanlegur, þvi að staðreynd er
það og aldagömul reynsla, að þari
er góður áburður, það sannaðist
bezt með þvi, að bændur, sem
bjuggu við sjávarsiðuna, þöktu
túnin sin á haustin með þara og
létu hann liggja á yfir veturinn.
Taðan af þessum túnum og
öðrum, sem ekki fengu þó nema
takmarkaðan skammt af hús-
dýraáburði, reyndist ekki verr en
það, að hægt var að hundfita
hvaða skepnu sem var á einni
viku, ef hægt var að gefa henni
fylli sina af töðu. Þá spruttu lika
fiflar og sóleyjar i túnunum, svo
mikið, að yfir að lita sló á þau
rauðum lit þegar leið að slætti.
Nú hafa raddir heyrzt um það,
að þessi grös séu illgresi, sem
þurfi að útrýma úr ræktaða land-
inu. Það hefur lika tekizt svo vel,
að nú eru þau að mestu horfin úr
töðunni.
En hvort taðan er betra fóður
nú en hún var, áður en farið var
að nota loftáburðinn, er spurning,
sem þeir bezt gætu svarað, sem
hvort tveggja hafa reynt, bæði
hér og eriendis.
Það er lfka staðreynd, að
náttúrulækningahæli (má þar
sérstaklega nefna Þýzkaland),
rækta sitt grænmeti sjálf til sinna
nota, án þess að nota eitt einasta
korn af loftáburði. Naumast þarf
þá að þvi að spyrja, hvers vegna
forráðamenn þessara stofnana
hafna algerlega tilbúna áburð-
inum við ræktun á þessum heilsu-
samlegu matjurtum.
E.G., Arnesingur.
HJARlATlAN \
Hvítlökkuð stálrúm J
Á ibúða sýningu framkvæmdanefndar byggingará-
ætlunar i Unufelli 23, sýnum við meðal annars:
Hjónarúm, rúmfatnað, stálrúm, snyrtikommóður, ffl
skápa, svefnbekki, raðsett, sófasett, borðstofusett, ^
Electrolux ryksugur, Electrolux kæliskápa og margt
fleira. flH
Okkur er sönn ánægja að óska þeim tæplega tvö hundruð VA
fjölskyldum, sem fá þessar glæsilegum ibúðir til
hamingju
Sýningin opin 2-10
laugardag og sunnudag
VömmarkaiurinD lif.
Ármúla 1 a — simi 86-112
DÁNAR- OG
ÖRORKUTRYGGINGAR
Vegna samninga, sem náðst hafa við
fryggingafélög út af þeim nýju trygg-
ingum,sem taka eiga gildi 1. júni, eru fé-
lagsmenn Meistarasambands bygginga-
manna beðnir að hafa samband við skrif-
stofu sambandsins, Skipholti. Simi 36282,
Hafnfirðingar við skrifstofu Meistarafé-
lagsins Hafnarfirði. Simi 52666.
Áriðandi er, að félagsmenn hafi samband
við okkur vegna þessa.
Meistarasamband byggingamanna.
Auk margra annara mála,
sem voru rædd á Kúnaðar-
þingi, skal sérslaklega minnt
á nýju jarðræktarlögin, sem
Alþingi hefur nú afgreitt og
tekiö nær allar óskir Kúnaðar-
þings til greina.
Þ.Þ.
ATVINNA
Norðurverk hf. óskar að ráða nú þegar
VERKSTJÓRA
fyrir járnavinnuflokk, og nokkra
TRÉSAAIÐI
Mikil vinna.
Vinnustaður við Laxárvirkjun.
Upplýsingar á vinnustað, bæði i sima 96-
21822 og 96-21777