Tíminn - 27.07.1972, Blaðsíða 9

Fimmtudagur. 27. júli 1972
TÍMINN
9
N
(Jtgefandi: Fra'msóknarflokkurinn
: Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór
: arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson
: Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaös Timans)
: Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason,. Ritstjórnarskrif
jstofur i Edduhúsinu viö Lindargötu, simar 18300-18306
i Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiöslusimi 12323 — auglýs
: ingasimi 19523. Aörar skrifstofurssimi 18300. Askriftargjald
225 krónur á mánuði innan iands, i lausasölu 15 krónur ein
takiö. Blaðaprent h.f.
Heilindi þeirra
I sambandi við skrif Mbl. um hækkun skatta
og of þungar álögur á ellilifeyrisþega verður
ekki komizt hjá þvi að minna nokkuð á mál-
flutning fulltrúa minnihlutaflokkanna i fjár-
hagsáætlun Reykjavikurborgar.
Minnihlutaflokkarnir i borgarstjórn Rvikur
lýstu sig andviga þvi að bætt yrði 10% auka-
álagi ofan á útsvör Reykvíkinga og þeir lögðust
gegn þvi að lagt yrði 50% aukaálag á ibúðar-
húsnæði og ibúðarhúsalóðir. En sérstaka
áherzlu lögðu minnihlutaflokkarnir á það, að
fasteignagjöldum yrði alveg létt af ibúðum
tekjulitils, aldraðs fólks, sem það býr sjálft i.
í sambandi við afgreiðslu frumvarpsins um
tekjustofna sveitarfélaga á Alþingi, lögðu
þingmenn Sjálfstæðisflokksins áherzlu á, að
sveitarfélögin fengju heimildir til álags á lög-
boðna álagningarskala. Gengið var til móts við
þessar kröfur og heimilað allt að 10% aukaálag
á útsvör og allt að 50% álag á fasteignaskatta
til handa sveitarfélögunum. Á móti komu hins
vegar aðrar heimildir, er áttu að gera sveitar-
félögunum kleift að létta gjöldum af tekjulág-
um einstaklingum og öldruðu fólki.
í framkvæmd meirihluta Sjálfstæðisflokks-
ins i Reykjavik.var knúin fram 10% hækkun á
útsvörunum og almenn 50% hækkun á fast-
eignagjöldum.
Fulltrúar minnihlutaflokkanna sýndu ljós-
lega fram á, að til þess að geta nýtt þessar
heimildir hefði borgarstjórinn gripið til þess
að hækka framlög til framkvæmdaborgarinnar
á þessu ári um 100%. Þeir bentu og á, að með
þessu væri gjaldþoli Reykvikinga misboðið, en
hagsmunum þeirra ætlaði ihaldið að fórna til
áróðursherferðar. Refirnir voru til þess
skornir að koma höggi á rikisstjórnina.
í bókun, sem minnihlutaflokkarnir i borgar-
stjórn Reykjavikur gerðu við afgreiðslu fjár-
hagsáætlunar sagði m.a.:
,,Við hefðum talið æskilegt og eðlilegt, að
reynt hefði verið við gerð þessarar fjárhags-
áætlunar að halda útgjöldum svo i skefjum að
komast mætti hjá að leggja 50% aukaálag á
ibúðarhúsnæði og ibúðarhúsalóðir. Til þess
hefur þvi miður engin tilraun verið gerð eins og
að framan greinir. Þrátt fyrir það þótt i engu
hefði verið sparað á rekstrarliðum, hefði mátt
auka framkvæmdaféð um nærfellt 50% frá
áætlun siðasta árs, þótt álaginu á ibúðar-
húsnæði og ibúðarhúsalóðir hefði verið sleppt.
Einhvern tima hefði 50% aukning á fram-
kvæmdafé milli ára verið talið þó nokkuð
mikið. — í SAMBANDI VIÐ FASTEIGNA-
GJÖLDIN LEGGJUM VIÐ MIKLA ÁHERZLU
Á ÞAÐ, AÐ ÞAU VERÐI EKKI LÖGÐ Á
ÍBÚÐIR TEKJULÍTILS ALDRAÐS FÓLKS,
SEM ÞAÐ BÝR SJÁLFT í. — Þá viljum við, að
það komi skýrt fram, að við erum andvigir
þeirri hugmynd að bæta álagi á útsvörin”.
Þessum tillögum hafnaði ihaldið og af þvi má
marka heilindið i skrifum þeirra nú. — TK
Börgs Visby:
Horfur eru á að vestur-
þýzka stjórnin falli
En fimm mánuðir eru tii kosninga og margt getur tekið
breytingum á þeim tíma
HÆPIÐ er að spá um úrslit
þingkosninga, sem sagt er að
fram eigi að fara i Vestur-
Þýzkalandi 3. desember i vet-
ur. Eins og stendur gera flest-
ir þó ráð fyrir, að Rainer Bar-
zel verði kanzlari að þeim
kosningum loknum, en Franz
Josef Strauss verði fjármála-
ráðherra og atkvæðamesti
ráðherrann i rikisstjórn Vest-
ur-Þýzkalands.
Sumarleyfi þingmanna eru
hafin fyrir nokkru, en þingið
kemur aftur saman 20. sept-
ember. Talið er, að Willy
Brandt kanslari fari skömmu
siðar fram á traustsyfirlýs-
ingu þingsins, en lendi i minni-
hluta. Að þvi loknu er unnt að
rjúfa þing og efna til kosninga.
(Til kosninga þarf þó ekki að
koma ef stjórnarandstaðan
reynir að fá meirihluta þing-
manna til fylgis vib nýjan
kanslara og tekst það, sem
talið er næsta óliklegt).
ALLGÖÐUR umhugsunar-
frestur gefst áður en iiklegt er
að kosningar fari fram og
margt getur tekið breytingum
á þeim tima. Hinu verður þó
ekki neitað, að horfur eru
heldur uggvænlegar fyrir
rikisstjórnina. Hún hefir glat-
að þingmeirihluta sinum og
ekki tekizt að fá fjárlögin
samþykkt i þinginu.
Aðstaða rikisstjórnarinnar
hefir enn versnað við átökin,
sem leiddu til afsagnar Karls
Schillers efnahags- og fjár-
málaráðherra. Þetta eru
erfiðustu átök, sem stjórn
þeirra Brandts og Scheel hefir
staðið i, og til þeirra erfiðleika
kom um það bil fimm mánuð
um áður en talið er að kosn-
ingar muni fara fram.
SKOÐANAKÖNNUN fór
fram fyrir skömmu, eða eftir
að Schiller sagði af sér, og
niðurstaða hennar sýndi, að
ekki blæs byrlega fyrir rikis-
stjórninni. Samkvæmt niður-
stöðu skoðanakönnunarinnar
gera 45% kjósenda ráð fyrir
sigri Kristilega demókrata-
flokksins og flokks Franz
Josef Strauss, 39% gera ráð
fyrir sigri Jafnaðarmanna-
flokksins, en 9% spá jöfnu. 7%
fengust ekki til að taka af-
stöðu.
Skoðanakönnun fór einnig
fram mánuði fyrr. Þá spáðu
39% sigri Kristilega
demókrataflokksins og flokks
Franz Josefs Strauss, 39%
spáðu einnig sigri Jafnaðar-
mannaflokksins, en 19% vildu
ekki taka afstöðu. 1 maimán-
uði voru allar horfur á sigri
stjórnarflokkanna, ef til kosn-
inga yrði gengið.
HVAÐ annan stuðningsflokk
rikisstjórnarinnar áhrærir eða
flokk frjálsra demókrata, er
talið nokkurt álitamál, hvort
honum auðnist að fá fimm af
hundraði atkvæða i kosn-
ingunum, en takist honum það
ekki fær hann ekki þingmenn
kjörna. Samkvæmt hinni ný-
afstöðnu skoðanakönnun telja
68% kjósenda likur á að frjáls-
ir demókratar spjari sig, en
23% gera ekki ráð fyrir þvi, en
9% taka ekki afstöðu.
Helmut Schmidt nýi efna-
hags- og fjármálaráöherrann
tilheyrir miðfylkingu, eða
jafnvel hægri armi Jafnaðar-
mannaflokksins, eins og fyrir-
rennari hans. Hann var ein-
mitt valinn i stöðuna til þess
að reyna að sýna fram á, að
ráðherraskiptin skiptu engu i
stjórnmálunum. Fullyrt er og,
að stefnan sé með öllu óbreytt.
Þeir Barzcl og Strauss eru
vonglaðir en Brandt og Scheel
kviðnir.
Stjórnarandstaðan leggur hins
vegar afar mikla áherzlu á
mannaskiptin og reyniraölæða
þvi inn hjá almenningi, að
sósialistar og efnahagslegir
óvitar hafi náð öllum völdum i
sinar hendur.
ÖLLUM almenningi er
kunnugt, að þá Schiller og
Schmidt greindi töluvert á.
Stjórnarandstaðan leggur allt
kapp á að telja almenningi trú
um, að sá ágreiningur hafi
snúizt um stjórnmálin og geti
orðið örlagarikur.
Ágreiningurinn snérist i
raun og veru einungis um það,
að Schmidt var varnarmála-
ráðherra og þvi ákaflega
„þurftarfrekur” á fé rikisins.
Schiller barðist hins vegar
fyrir niðurskurði rikisút-
gjalda, til þess að reyna að
varðveita efnahagslegan
stöðugleika. Ekki bætti úr
skák, að Schmidt hafði ein-
hvern tima asnazt til að kalla
efnahagslegan stöðuleika
„tizkuhugtak”.
JAFNAÐARMANNA-
FLOKKURINN hefir boðiö
Schiller öruggt sæti viö næstu
kosningar, þar sem háska-
samlegt geti orðið að hafa
hann á lausum kili eftir sið-
ustu fundi um gengismálin.
Schiller hefir hins vegar látið i
ljós i viðtali vð vikublaðið
Stern, að hann sé i nokkrum
vafa um, hvort hann geti tekið
þátt i kosningabaráttu
Jafnaðarmannaflokksins.
Hann telur efamál, að
Schmidt vilji i raun og veru
varðveita efnahagslegan
stöðugleika og segir Jafnaðar-
mannaflokkinn hafa tekið
töluverðum breytingum. Hann
er þvi nú þegar orðinn eitt af
höfuðvitnum Kristilega
demókrataflokksins og sá orð-
rómur er á kreiki i Bonn, að
hann hafi i huga að ganga i
flokkinn.
ÞEGAR tilnefna þurfti
mann i embætti efnahags og
fjármálaráðherra i stað
Schillers kom Hans-Dietrich
Genscher innanrikisráðherra
til álita, en hann er i Frjálsa
demókrataflokknum. Horfið
var þó frá tilnefningu hans.
þegar til kastanna kom. Óttazl
var, að á það yrði litið sem
neyðarrúrræði eða örþrifarát
af hálfu rikisstjórnarinnar af
velja frjálslyndan ráðherra
sem tryggingu „efnahags
stefnu hins frjálsa markað
ar”, sem stjórnarandstaðan
klifar raunar á sýknt og heil
agt, að sé nú endanlega búif
að varpa fyrir róða með af
sögn Schillers sem efnahags-
og fjármálaráðherra.
Genscher hefir raunar sagt
frá þvi, að forusta Frjálsa
demokrataflokksins hafi ekki
haft áhuga á að fá þessa stöðu
i sinn hlut þegar svo skammt
er til kosninga. Flokknum hafi,
hins vegar verið heitið ráð-,
herrastöðu i efnahagsmálun-
um i væntanlegri samstjórm
Jafnaðarmannaflokksins og
Frjálsa Demókrataflokksins
að kosningum afstöðnum.
STJÓRN ARANDSTÆÐ-
INGAR halda fram, að átökin
um Schiller sé nýjasta og ótvi-
ræðasta sönnun þess, að
Brandt sé ekki nógu ákveðinn
sem leiðtogi. Þetta viður-
kenna raunar einriig ýmsir
þeirra, sem eru Brandt siður
en svo óvinveittir.
Reyndur stjórnmálarýnandi
komst að orði á þessa leið:
„Hann hefir neikvæða af-
stöðu til valds, sem getur ver-
ið næsta mannlegt og alveg
sérlega geðfellt, en kann eigi
að siður að reynast lifshættu-
legt fyrir stjórnarleiðtoga”.
Brandt hefir farið gætilega i
deilum um efnahags- og fjár-
málin innan rikisstjórnarinrr-
ar. Hann virðist ekki hafa at-
hugað það, að visir menn á þvi
sviði eru ætið hver upp á móti
öðrum og þarna er þvi ein-
stakt tækifæri til að sýna
stjórnmálaforustu.
VAKIN hefir verið athygli á
þvi i frjálslynda blaðinu
SUddeutsche Zeitung, að þrir
fyrirrennarar Brandts, Áden-
auer, Erhard og Kiesinger,
hafi allir orðið að láta af völd-
um vegna þess, að þeir hafi
sýnt alvarlega veikleika sem
leiðtogar.
Sé þetta á rökum reist verð-
ur að telja horfur Brandts
uggvænlegar. Ekki er allt
fengið með þvi að hafa hlotið
Nobelsverðlaun og vera viður
kenndur sem merkur stjórn-
málamaður. Brandt hlaut að-
dáun og viðurkenningu um-
heimsins þegar hann var að
berjast fyrir stefnu sinni
Framhald á bls. 12