Tíminn - 01.12.1972, Blaðsíða 15

Föstudagur 1. desember 1972
TÍMINN
15
,,Jæja, það liður ekki á löngu þar til við verðum þar,” huggaði Port-
man sig við.
Billinn sniglaðist upp skógi vaxna hliðina. Vegurinn bugðaðist eftir
fjallshliðunum, eins og þornaður árfarvegur, rykið liktist saltröndinni,
sem ofter meðfram þornuðum farvegi. Bæði nær og fjær var allt lit-
laust i brennandi sólarhitanum.
Connie McNairn fylgdist ekki með samtalinu, hún hugsaði um Pater-
son. Portmanhafði aldrei verið hrifinn af Burma, og Betteson hataði
Burma af þvi að hann taldi landið hafa rænt hann hans sanngjarna
skerfi af tækifærum og heppni, en majór Brain og Paterson þekktu
landið og þótti vænt um það. Gat hún sagt, að hún þekkti landið? Nei,
hún þekkti það ekki nærri eins vel og Páterson þekkti það. Paterson
hafði hún aldrei þekkt heldur. 1 hennar augum höfðu Paterson og
Burma i rikum mæli verið hulin rómantiskri móðu. Hún hafði talið sér
trú um jafn fáránlegan og heimskulegan hlut og að Paterson hefði i
hyggju að kvænast henni. Og nú var hún i þann veginn að yfirgefa bæði
Burma og Paterson —aldrei framar fengi hún að sjá þau aftur. Bæði
höfðu þau valdið henni álika miklum vonbrigðum.
Hún hrökk upp úr hugrenningum sinum við reiðilega upphrópun
Portmans, sem hafði komið auga á nýja flóttamannahersingu á
veginum rétt fyrir framan þau. Hann hamaðist á girnum i þeirri von,
að hann gæti haldið bilnum á sæmilegum hraða, og studdi hand-
leggnum stöðugt flautuna.
Uxakerra hafði stanzað á miðjum veginum og Portman neyddist til
stöðva bilinn. Það var einmitt það, sem hann vildi svo gjarnan komast
hjá.
„Komið henni i burtu, fiflin ykkar. Komið henni út af veginum.
Reynið að koma ykkur úr sporunum”.
Mongólsku andlitin, sem litu um öxl til að sjá þennan bálreiða Eng-
lending, voru álika sviplaus og diskar. Ekki vottaði fyrir brosi á þeim.
Þegar uxakerran seint og um siðir silaðist af stað, lagði fólkið einnig af
stað, hægt og rólega með sama svip og uxarnir fyrir kerrunni.
„trt i kantinn með hana”, æpti Portman. „Komið ykkur út i kantinn i
einum hvelli”.
Hann gaf vélinni inn bensin og ók hægt af stað, flautuna notaði hann
óspart.
„Þetta er þó einkennandi”, sagði hann, „en hvað þetta likist þessu
brumanska fólki. Að þurfa að vera svona lengi að þessu litilræði”.
Betteson skrúfaði niður rúðuna og hrópaði eitthvað á burmönsku, en
mætti aðeins tómum, skilningslausum augum.
„Þetta er fólk hér ofan úr fjöllunum”, sagði Portman. „Það talar
aðra mállýzku”.
„Það er einungis talað eitt mál i Burma”, sagði Connie.
„Herra Betteson ætti þá að geta gert sig skiljanlegan”, sagði frú
McNairn.
„Kannski þeir hafi það eins og þeir sem heyra illa”, svaraði Port-
man. „Þeir heyra aðeins það/sem þeir vilja heyra”.
Betteson opnaði dyrnar og hallaði sér út, siðan hrópaði hann hægt og
skýrt nýja fyrirskipun á burmönsku. Litlu siðar vék kerran reyndar út i
vegkantinn.
„Þetta var nú ljómandi”, sagði Portman. „Þegar allt kom til alls,
skildu þeir”.
„Það er einungis eitt mál i landinu”, hélt Connie áfram, „en að sjálf-
sögðu er það ekki enska”.
„Connie”, sagði frú McNairn. „Nú er nóg komið”.
„Næst get ég verið viss um það”, sagði Portman.
Hann ók nokkrum metrum lengra, en þá satbilinn fastur. Hann setti i
afturábakgir og stráx á eftir i fyrsta, og þá náðu hjólin festu og billinn
kastaðist áfram i áttina að uxakerrunni. Hálfkæft óp heyrðist frá frú
McNairn. Portman þorði ekki að hemla af ótta viðað festast aftur og
sneri stýrinu harkalega til vinstri og billinn lét strax að stjórn. Fyrr en
varði var hann kominn út á brún á langri, brattri brekku, sem náði
alveg niður i bambusskóginn langt fyrir veðan. Portman beygði i flýti
og aftur voru þau óhult á miðjum veginum. Þau komust áfallalaust yfir
hvarfið, sem kerran hafði fyrir stuttu verið föst i. Portman bandaði til
burmönsku mannanna i þvi skyni að fá þá til að færa kerruna betur út i
kantinn og bölvaði þeim i sand og ösku. Kona með barn á bakinu svar-
x aði honum fullum hálsi, en hann greip til flautunnar til að yfirgnæfa
hana, og hún stökk til hliðar eins og skotið hefði verið á hana. Barnið á
baki hennar faldi andlitið i angist og fór að hágráta. Frú Portman sagði
við mann sinn:
„Vertu ekki að skeyta skapi þinu á þeim. Það er aldrei að vita, hvað
fyrir gæti komið”.
Svitinn perlaði á andliti Portmans. Hann sá konuna með barnið á
bakinu beygja sig og taka upp stein og þegar frú McNairn æpti aftur,
datt honum i hug það, sem Hollendingurinn hafði sagt um morð á hvitu
fólki. Nistandi geigur læddist að honum, en óttanum reyndi hann að
leyna með þvi að hleypa i sig illsku.
Til að aka ekki á konuna, hafði hann orðið að beygja til vinstri.
Betteson æpti til hans:
„Varið yður, maður! Þér eruð alltof utarlega”.
Portman hugsaði þessum fjárans Betteson þegjandi þörfina. Hann
slæptist um með bronsstyttu og til að kóróna allt saman ætlaði hann nú
að fara að skipta sér af gerðum hans.
„Ég veit vel, hvað ég er að gera”, hrópaði hann bálvondur. „Hugsið
þér um sjálfan yður!”
En nú var hann kominn alveg fram á brekkubrúnina, sem var vinstri
kantur vegarins. Svo var sem bíllinn tækist á loft og héldi áfram án
þess að snerta veginn. Framhjólin spóluðu út i loftið og Burmafólkið
stökk i allar áttir til að bjarga sér. Rétt fyrir framan bilinn birtist
rauðklædd vera i rykskýinu. Það var eins og rauður logi dansaði um
þarna hálfum metra framan við stuðarann. Portman gat ekki gert sér
grein fyrir, hvort þetta var karl eða kona og hann komst aldrei til botns
i þvi. Á næsta augnabliki voru veran og vegurinn eitt. Billinn sneri
ennþá upp mót hvitri miskunnarlausri birtu himinsins. Fyrir augum
Portmans brá snöggvast fyrir andliti þessarar rauðu veru. Munnurinn
var uppflenntur eins og i glotti og skein i tennurnar. t aftursætinu sat
frú McNairn og sveiflaði sólhlifinni og einhver gerði tilraun til að opna
bildyrnar. Til að losna við að hafa þetta afmyndaða, svarta smetti
fyrir augunum, sneri Portman stýrinu snögglega til vinstri og einhvern
veginn tókst honum að losna við rauðu veruna af stuðaranum.
t sömu andrá valt billinn.
12. kafli.
Smám saman óx flóttamannastraumurinn. Hægt og sigandi eins og
klifjum hlaðin dráttardýr silaðist fóikið áfram gegnum rykmökkinn,
sem þó ekki megnaði að draga úr stingandi hitasvækjunni. Tuesday sat
i hálfgerðu móki með útvarpstækið á hnjánum. Hann barðist við að
reyna að skilja ákvörðun majórsins, svo fráleit og vitfirringsleg sem
hún virtist vera.
Hann átti mjög auðvelt með að skilja alla, sem flúðu. Sérhver viti
borin manneskja hlaut óhjákvæmilega að leggja á flótta, fengi hún
Lárétt
1) Gamalt.- 5) Afar.- 7)
Skyggni,- 9) Svefnrof,- 11)
51.- 12) Jarm,- 13) Straum-
kast.- 15) Skinn,- 16) Rifa úr
skinni,- 18) Með skoti i.
Lóðrétt
1) Asjóna.- 2) Spé.- 3) Guð.-
4) útlim - 6) Spilla,- 8) Svar-
daga.- 10) Kveða við.- 14)
Kraftur.-15) Dár,- 17) Tónn,-
Ráðning á gátu No. 1272
Lárétt
1) Ogrun,- 6) Rós.- 8) Frá. -
10) Sæt,- 12) Ei,- 13) TU.- 14)
RST,- 16) Sal,- 17) Áki - 19)
Brúða.
2) Grá,- 3) Ró,- 4) Uss,- 5)
Aferð,- 7) Otull.- 9) Ris,- 11)
Æta,- 15) Tár,- 16) Sið,- 18)
Kú,-
llif fiiiH
1
FÖSTUDAGUR
I. desember
Fullveldisdagur islands.
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnirkl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og for-
ustugr. dagbl.), 9.00 og 10.00
Morgunbæn kl. 7.45. Morg-
unleikfimi kl. 7.50. Morgun-
stund barnanna kl. 8.45:
Arnhildur Jónsdóttir held
ur áfram lestri sögunnar
um „Fjársjóðinn i Árbakka-
kastala” eftir Eilis Dillon
(4). Tilkynningar kl. 9.30.
Létl lögá milli liða. Spjallað
við bændur kl. 10.05. Tón-
listarsagakl. 10.25: Endurt.
þáttur Atla Heimis Sveins-
sonar. Fréttir kl. 10.55.
II. 00 Guðsþjónusta i kapellu
háskólans.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 islen/.k lög og alþýðulög-
13.45 Við sjóinn. Dr. Jakob
Magnússon fiskifræðingur
talar um karfaveiðar með
miðsjávarvörpu (endurt.)
14.00 Samkoma háskóla-
stúdenta i Háskólabiói:
Gegn hervaldi—gegn auð-
valdi.a. Ævar Kjartansson
stud.phil. setur samkomuna
og kynnir atriðin. b. Guðrún
Hallgrimsdóltir matvæla-
fræðingur flytur ræðu. c.
„Sjálfstæði landsins yrði
naíniðeitt. . .”, dagskrá um
inngönguna i Atlanzhafs-
bandalagið 1949 og herkom-
una 1951. d. Ragnar Árna-
son stud ökon, flytur ræðu.
e. Þorsteinn Vilhjálmsson
eðlisfræðingur flytur ræðu.
Ennl'remur söngur i upphafi
og endi samkomunnar.
15.45 Lesin dagskrá næstu
viku
16.00 Fréttir.
16.15 Veðurfregnir. Tilkynn-
ingar.
16.25 Poppbornið. örn Peter-
sen kynnir.
17.10 Lestur úr nýjum barna-
bókum.
17.40 Tónlistartimi barnanna.
Þuriður Pálsdóttir sér um
timann.
18.00 Létl lög. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Krcttir. Tilkynningar.
19.20 Fréttaspegill.
19.35 Þingsjá. Ingólfur
Kristjánsson sér um þátt-
inn.
20.00 Frá lónleikum Sinfóniu-
hljómsveitar islands i Há-
skólabiói kvöldið áður.
21.25 Launsagnir miðalda
Einar Pálsson flytur fyrsta
erindi sitt af þremur.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurlregnir. útvarps-
sagan: „Strandið” eftir
llannes Sigfússon Erlingur
E. Halldórsson byrjar lestur
sögunnar.
22.45 Danslög.
23.55 L'réttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
Föstudagur
1. desember 1972
20.00 Fréttir.
20.25 Veður og auglýsingar.
20.35 Land i mótun I
Sjónvarpiö er að láta gera
nokkrar stuttar myndir um
náttúru lslands. Tvær þær
fyrstu fjalla um hinar
sifeildu breytingar, sem
verða á yfirborði landsins af
völdum veðra, vatns, elds
og jökla. Dr. Sigurður
Þórarinsson, prófessor, er
ráðgjafi við gerð þessara
mynda.
21.00 Fóstbræður. Brezkur
sakamála- og gaman-
myndaflokkur. Skógar-
ferðin. Þýðandi Vilborg
Sigurðardóttir.
21.50 Sjónaukinn.Umræðu- og
fréttaskýringaþáttur um
innlend og erlend málefni.
22.50 Dagskrárlok.