Tíminn - 07.04.1973, Blaðsíða 17

Laugardagur 7. apríl 1973.
TÍMINN
17
ALÞINGI
Tillaga heilbrigðis- og tryggingamálanefndar:
Frestað verði skipun héraðslækna
samkvæmt nýju lögunum
— frumvarpið um heilbrigðisþjónustu verði samþykkt með slíku frestunarákvæði
EJ—Reykjavík
Heilbrigðis- og trygginganefnd
neðri deildar lagði i gær fram álit
um frumvarp ríkisstjórnarinnar
um heilbrigðisþjónustu, og leggur
hún einróma til, að frumvarpiö
verði samþykkt, en þó með
EJ—Reykjavfk
Rikisstjórnin lagði i gær fram
frumvarp um breytingar á lögum
um tollheimtu og tolleftirlit.
Fram kemur, að i frumvarpinu
felast tvær breytingar á gildandi
lögum:
Lagt er til að tekin verði inn ný
málsgrein i 69. gr. laganna um
tollheimtu og tolleftirlit, sem
heimili viöurlög við þvi atferli að
upplýsa ekki um afdrif vara, sem
samkvæmt staðfestum skýrslum
tollyfirvalda erlendis hafa farið
um borð i viökomandi far. viö
hefur boriö, aö tollyfirvöld er-
lendis hafa gefiö hérlendum yfir-
völdum nákvæmar upplýsingar
um mikiö magn hátoilavara, sem
fariö hafa um borö i ákveöin
islenzk kaupför, en þessi varn-
ingur hefur svo ekki fundizt, né
hefur á nokkurn hátt verið gerö
grein fyrir þvi hvað af honum hafi
orðið. Taliö er, aö vafasöm sé
UM SKEIÐ haföi esperanto all-
mikið gengi hérlendis, og fyrir
mörgum tugum ára var fólk viða
á landinu aö basia við aö læra
þetta mál viö mjög örðugar aö-
stæður. Til dæmis eru til sextíu og
Snjóflóða-
hætta í
Ólafsf jarðar-
múla
KLP. Reykjavik — Versta veöur
var á ólafsfirði á miðvikudaginn
og fimmtudaginn. Kyngdi þar
niöur miklum snjó ofan á hjarn,
og eru nú sums staðar skafiar vel
yfir tvo metra á dýpt og jafn-
fallinn snjór rétt innan við metra.
ólafsfirðingar eru öllu vanir i
þessum efnum, og létu sig þetta
litlu skipta. Komu t.d. flest börn
til náms i barnaskólanum. Voru
það aðeins þau, sem þurftu langt
að sækja, sem fengu fri.
t gærmorgun var byrjað að
ryðja snjó af vegum. Þó mun
ekki verða ráðizt í að ryðja
veginn um ólafsfjarðarmúla fyrr
en i fyrsta lagi eftir helgi vegna
snjóflóðahættu.
Afli hefur verið heldur tregur
að undanförnu. Þó kom Stigandi
að landi i vikunni með um 46
lestir af vænum fiski. Vinna i
frystihúsinu hefur af þessum
sökum verið heldur litil, eða rétt
aðra hvora viku. Breytingar er þó
að vænta, þvi von er á nýjum
togara til ólafsfjarðar á
næstunni.
nokkrum breytingum. Ein veiga-
mesta breytingin er, að fram-
kvæmd ákvæða frumvarpsins um
héraöslækna er frestað þar til
Alþingi kann að ákveða annað.
Svo sem kunnugt er, var i frum-
varpinu ákveðið, að skipta skyldi
heimild til ákvörðunar viðurlaga
i slikum tilfellum, en jafnaug-
ljóst, að nauðsyn ber til að upp-
lýsa mál af þessu tagi til hlitar,
Myndi ákvæði þetta einkum koma
aö notum, þegar um meiri háttar
vörumagn væri að ræöa.
Samkvæmt gildandi lögum er
tollyfirvöldum heimilt á ákveða
sekt fyrir ólöglegan innflutning,
ef brot er skýlaust sannað og ætla
má, að brot varði ekki hærri sekt
er 10. þús kr. Vegna verðlags-
breytinga er lagt til að hækka
sektarmark þetta i 20 þús, kr., en
heimild þessi hefur gefizt vel og
létt verulega álagi af dómstólum,
með þvi aö ekki er þá nauðsynlegt
að visa smærri brotum almennt
til meöferðar dómstóla. A sama
hátt er lagt til að hækka verömæti
eigna, er tollayfirvald má gera
upptækt án atbeina dómstóla, úr
50 þús, kr. i 100 þús. kr.
sjötiu ára gömul bréf Brynjólfs
frá Minna-Núpi og búsfreyjunnar
i Herdisarvik, sem skrifuöust á á
esperanto. Seinna voru um hrið
gefin hér út tfmarit á esperanto,
og Þorbergur Þórðarson skrifaði
stóra bók um þessa alþjóðatungu.
Nú um hrið virðist litil rækt
hafa verið lögö við esperanto og
verið dauft yfir þeim, sem þó
hafa lært þetta mál aö meiraeöa
minna leyti. Þess vegna eru það
nokkuð tiðindi, að Menningar- og
fræöslusamband alþýðu og bréfa-
skóli S.t.S. eru i þann veginn að
efna til esperanto-námskeið s i
samvinnu við Esperantista-
félagið Auroro i Reykjavfk.
Þessi kennsla á að hefjast á sex
kennslustundum i fræðslusal
MFA á Laugavegi 18, og hefst hin
fyrsta miðvikudaginn 11. april
klukkan hálf-niu. Þar veröur
kynnt saga þessa alþjóöamáls og
notagildi þess og kennd fáein
undirstöðuatriði. Veröur megin-
áherzlan lögð á framburö og tal-
æfingar.
Siðan er ætlazt til þess, aö nem-
endur haldi náminu áfram i
bréfaskólanum með venjulegum
hætti. Að nokkrum tima liðnum
mun hópurinn koma saman á ný
til þess að fá frekari leiðsögn og
ræða saman.
1 sumar er ráðgert að efna til
fundar með nemendum og er-
lendum mönnum, sem kunna
esperanto og verða hér á ferð.
Leiðbeinandi verður Hall-
grimur Sæmundsson yfirkennari,
en upplýsingabæklingur er fáan-
legur i skrifstofu MFA á Lauga-
vegi 18. Auk þess verður öll
frekari vitneskja veitt i simum
26425 og 26562. Þátttökugjald er
450 krónur og felast i þvi öll nauð-
synleg kennslugögn.
—JH
landinu i fimm læknishéruð, og
skyldi héraðslæknir vera i hverju
þeirra. Nú leggur nefndin hins
vegar til, að sett verði i frum-
varpið ákvæði til bráðabirgða,
þar sem kaflinn um læknishéruð
kom ekki til framkvæmda fyrr en
Alþingi ákveður, en meðan gildis-
töku þeirra sé frestað, skuli ráð-
herra skipa einn lækni i hverju
heilsugæzluumdæmi til þess að
gegn*þeim embættisstörfum, sem
hinir nýju héraöslæknar áttu að
annast. Þessir læknar skulu
starfa við heilsugæzlustöðvar,
þar sem þvi veröur við komið, en
EJ—Reykjavík
Tvær tillögur voru I gær sam-
þykktar sem þingsály ktanir
sameinaös Alþingis.
i fyrra lagi ályktun um að
heimila rikisstjórninni að kaupa
eða smiða um 50 rúmlesta vélbát
EJ—Reykjavik
Allshcrjarnefndir beggja deilda
Alþingis lögöu til í gær, að eftir-
taldir 35 einstaklingar skyldu
hljóta Islenzkan rikisborgararétt:
1. Amin, Vishunkumar Chunibhai
Naranbhai, iðnverkamaður i
Reykjavik f. i Kenya 23. júni 1941.
2. Aylett, Patricia Ann, kennari á
Selfossi. f. i Englandi 30 septem-
ber 1941.
3. Asgeir Viðar Asgeirsson, barn i
Reykjavik. f. i Þýzkalandi 20.
janúar 1971.
4. Boucher, Antony Leifur
Estcourt, nemandi i Reykjavik. f.
i Englandi 8. marz 1954.
5. Brown, Margrét Ragnheiður,
húsmóðir i Reykjavikf.á Islandi
17. febrúar 1949.
6. Bury, Susan, húsmóðir i
Reykjavik. f. I Engiandi 5 mai
1944.
7. Clark, June Eveline, barn i
Reykjavik. f. i Bandarikjunum
13. október 1960.'
8. Clark, William Robert, barn i
Reykjavik. f Bandarikjunum 11.
april 1962.
9. Corvetto, Nolberto Antonio
Narvaez.járnsmiöur i Hafnarfiröi
f. i Chile 22. september 1948.
10. Danielssen Andrea Ingigerd,
tannsmiöur I Reykjavík f. i
Færeyjum 26. febrúar 1950.
11. Einar Þór Jóhannsson, barn i
Reykjavik f. i Þýzkalandi 5.
nóvember 1970.
12. Felton, Sonja Shirley, hús-
móðir i Kópavogi f. á Islandi 15.
september 1945.
13. Haubitz, Anna Ruth, húsmóðir
Reykjavik, f. i Þýzkalandi 11.
april 1934.
Reykjavik. f. i Þýzkalandi 11.
desember 1930.
15. Heidenreich, Freddy Andreas,
sjómaður i Neskaupstað, f. I Dan-
mörk 8. júni 1945.
16. Hupfeldt, Herdis Kirsten, hús-
móðir i Reykjavik f. á íslandi 9.
janúar 1950.
17. Janis David, skýrsluvéla-
maður i Reykjavik. f. i Indónesiu
4 febrúar 1946.
þar til þessir læknar hafa veriö
skipaðir skulu borgarlæknirinn i
Reykjavik og héraðslæknar
gegna núverandi embættis-
störfum sinum.
Þá er gert ráð fyrir þvi i breyt-
ingartillögum nefndarinnar, að
ráðherra geti með reglugerð
ákveðið að fjölga heilzugæzlu-
stöövum i umdæmum að höföu
samráði við Læknafélag íslands.
Stefnt er að þvi aö afgreiöa
þessi lög á þessu þingi, en þau
eiga að taka gildiT. janúar næst-
komandi
til afnota fyrir Hafrannsóknar-
stofnunina.
t siðara lagi ályktun um aö
skora á rikisst. að fela Vega-
gerö rikisins að gera itarlega
könnun á notagildi sjálfvirkra
hálkuviðvörunarkerfa miðað viö
aðstæður hér á landi.
18. Jensen, Cecil Viðar, rafvéla-
virki i Reykjavik f. á tslandi 5
ágúst 1942.
19. Jensen, Gissur mjólkur-
fræðingur á Selfossi f. á tslandi
12. janúar 1944.
20. Jensen, Henning Kjærgaard,
verkamaður i Stafholtstungum, f.
i Danmörku 1. ágúst 1939.
21. Jensen, Jóhanna, 1 ''smóðir á
Hellu f. á tslandi 17. á^jst 1946.
22. Jespersen, Eva Meluerg, barn
i Reykjavik f. i Kaupmannahöfn
16. mai 1965.
23. Johansson, Birgit Maria, hús-
móðir i Reykjavik f. i Sviþjóð 6.
april 1924.
24. Van der Klein, Hendrika
Elisabeth Gerarde, nunna i
Hafnarfirði f. i Sviss 5. febrúar
1932.
25. Kristiansen, Michaia Juanita
Josefine, húsmóðir i Reykjavik f.
i Færeyjum 25. nóvember 1924.
26. Metzner, Marianne Elise, hús-
móðir i Reykjavfk. f. i Þýzkalandi
18. júni 1927.
27. Mörk Ulf, Tæknifræðingur i
Reykjavik f. i Noregi 3. april 1912.
28. Nielsen, Kaj Erik, bakari i
Kópavogi f. i Danmörk 9. október
1926.
29. Obereder, Irmgard, húsmóöir
Garðahreppi. f. i Austurriki 30.
april 1946.
30. Poulsen, Jakup Juel Johan
Hendrikson, sjómaður i
Reykjavik f. i Færeyjum 10. októ-
ber 1947.
31. Santos Rogelio Zarsuela, að-
stoöarmaður i Reykjavik. f. á
Filipseyjum 20. desember 1943.
Fær réttinn 5. ágúst 1973.
32. Török, Ivan, leikmynda-
teiknari i Reykjavik. f. i Ung-
verjalandi 20. nóvember 1941.
33. Vestergaard, Atni, bóndi á
Saurbæ, Rauðasandi f. í
Færeyjum 18. ágúst 1939.
34. Wenger, Eric Martin, barn i
Kópavogi, f. i Bandarikjunum 2.
september 1958.
35. Öen, Marie Gunnhild, hús-
móðir i Reykjavlk f. i Noregi 11.
marz 1929.
o Leysum
stæður um 3860 milljónir, og á sið-
asta ári spáðu efnahagssérfræð-
ingar, að hann yröi óhagstæöur á
þvi ári um 4300 milljónir.
Otkoman hafi oröið þetta miklu
betri en spáö var. Hefði innflutn-
ingur oröið mun minni en áætlað
var og útflutningur meiri.
Fjármagnsjöfnuðurinn var
hagstæöur á siðasta ári um 2437
milljónir. Raunveruleg skulda-
aukning á árinu hafi verið um
2000 milljónir, en breyting á
gjaldeyrisstöðunni reynzt vera
um 700 milljónir til batnaðar.
Ráðherra rakti síðan i hvað
hinar auknu erlendu skuldir
hefðu farið, og sagði augljóst, að
þótt um skuldaaukningu vegna
þeirra framkvæmda hefði oröið
að ræða, þá væri á engan hátt
hægt að saka rikisstjórnina um
óráðssiu af þeim sökum, þvi hin
erlendu lán hefðu fariö i að undir-
byggja atvinnuvegi landsmanna
og bæta fjárhagslegan grundvöll
þjóðarinnar til langframa.
Nefndi hann sem fæmi um
þetta, að sex skip, sem keypt voru
á siðasta ári og sem komu til
landsins það ár, flest seinni hluta
ársins, hefðu nú þegar aflað fyrir
336 milljónir.
Siðasta ár var óhag-
stæðara en árið 1971
Fjármálaráöherra fór siöan
nokkrum orðum um þjóðar-
búskapinn slöastliöiö ár. Sagði
hann, að árið 1972 hefði verið
langt frá þvi að vera jafn hag-
stætt og árið þar á undan.
Þjóðarframleiöslan jókst i
raun um 6% á árinu, og raunveru-
leg aukning þjóðartekna var 5%.
Þorskaflinn brást mjög veru-
lega á árinu og leiddi það til verri
útkomu en spáð hafði verið.
Viðskiptakjörin versnuðu einnig
vegna mikilla veröhækkana er-
lendis.
Framleiðsla sjávarafurða
minnkaði um 7%, og er það annaö
árið i röð, þvi um 4,5% minnkun
var að ræða 1971.
Vöxtur verðbólgunnar
og kaupmátturinn
Fjármálaráöherra svaraði
siðan ýmsu, sem fram hafði
komið viö 2. umræðu um frum-
varpið um veröbólguþróunina og
kaupmátt ráöstöfunartekna
heimilanna.
Hann sagði, aö á viðreisnar-
timabilinu — þ.e. frá 1960 til
stjórnarskiptanna 1971 — hafi
verðbólgan vaxið um 11,1% að
meðaltali á ári. Gylfi Þ. Gislason
hefði fullyrt, aö veröbólguvöxtur-
inn á timabili núverandi stjórnar
hefði verið 10.8% á ári, og þvi
meiri en á viðreisnartimanum, en
þetta væri rangt eins og tölurnar
sýndu.
Hins vegar væri hægt að taka
sambærilega langt timabil frá
viöreisnartimanum, t.d. árin 1968
og 1969, en þau tvö ár heföi
vöxtur verðbólgunnar veriö 21.9%
á ári að meðaltali.
Um kaupmátt ráðstöfunar-
tekna sagði ráðherrann, aö rétt
væri sú fullyrðing, að hann hefði
aukizt aðeins meira milli áranna
1969 og 1970 en áranna 1971 og
1972. Hins vegar væri ástæðan
fyrir þvi augljós, nefnilega sú, að
1969 var ár atvinnuleysis og það
ár, og næsta árið á undan, fór
kaupmáttur mjög lækkandi. Það
væri þvi ekki óeðlilegt, að
aukningin yrði veruleg þegar at-
vinna jókst 1970.
Að lokinni ræðu ráðherra tóku
Jóhann Hafstein (S) og Gylfi Þ.
Gislason (A) til máls, en 'siðan
var umræðunni frestað til mánu-
dags.
Breytingar á dkvaeðum
um tolleftirlit
Esperantokennsla
tekin upp á ný
Ályktanir Alþingis:
Bát fyrir Hafrannsóknar-
stofnunina, og sjálfvirkt
hálkuviðvörunarkerfi
35 hljóti íslenzkan
ríkisborgararétt í ár