Tíminn - 19.04.1973, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 19. april 1973.
TÍMINN
15
Því fólki
bóndi á K jarnsstöðum, en
konurnar á fimmtudögum. Þetta
er að sjálfsögðu hin mésta heilsu-
bót, og ættu fleiri að taka þátt i
henni en nú er. Að leikfiminni lok-
inni förum við svo i sundlaugina,
sem er þarna við húsvegginn.
— Er fólk upp eftir öllum aldri i
þessu?
— Af karlmönnunum er ég
aldursforsetinn. Að visu hef ég
ekki stundað þetta alveg stöðugt,
en þó alltaf annað slagið frá byrj-
un. Þess ber að geta, að leikfimin
er stunduð i leikfimihúsi barna-
skólans að Leirá. Það hús er sér-
lega vistlegt og þar er gott að
vera.
— Og er leyfilegt að spyrja,
hversu gamall þú ert?
— Já, mikil ósköp. Það er ekki
heldur neitt leyndarmál. Ég er
rétt liðlega sextugur.
Hestar og
háskólanám.
— Þegar við ókum hér heim
traðirnar, sá ég, að þú ert öldung-
is ekki hestlaus. Hvað áttu mörg
hross?
— Það eru vist tuttugu og fimm
hrosshöfuð á bænum eins og er.
Annars er bezt að þú talir um
hestana við konuna mina, þeir
eru mest á hennar vegum.
— Þá geri ég það. Er þetta satt,
Margrét?
— Nei, nei, langt i frá. Við eig-
um hrossin bæði jafnt, eins og alla
aðra hluti. Og reyndar þó ekki við
tvö, heldur öll fjölskyldan.
— En ert þú aðal tamninga-
manneskjan?
— Nei, ekki heldur. Það er hún
dóttir okkar — og svo auðvitað
bóndi minn lika. Mér þykir vænt
um hestana, en fer litið á bak nú-
orðið.
— Þá er að snúa sér að ungfrú
Ragnheiði, fyrst maður er á ann-
að borð farinn að tala við kven-
þjóðina: Er það rétt, að þú sért
aðal-tamningahetjan á bænum?
— Ég vil ógjarna titla mig hetju
i þeim efnum en ég hef ákaflega
gaman af hestum. Ég hef verið að
fást við hesta siðan ég var barn,
og ég hef átt hest frá þvi ég man
fyrst eftir mér.
— Hvenær byrjaðir þú að
temja?
— Ég eignaðist brúnskjóttan
Drengur
á 14. ári óskar eftir að
komast á gott sveitaheimili i
sumar.
Upplýsingar í sima 81851 eft-
ir hádegi.
fola, þegar ég var tiu ára. Hann
varð mitt fyrsta viðfangsefni.
— Gaztu tamið hann ein?
— Ekki alveg. Ég varð að fá dá-
litla hjálp, þvi að hann var alltaf
nokkuð ódæll. Ég á hann enn, og
hef á honum mikið dálæti.
— Svo stundar þú nám i Há-
skólanum. Samrýmist þetta ekki
illa
— Það læt ég allt vera. Það er
mjög dýrmætt að geta skroppið
hingað uppeftir annað slagið, hitt
fjölskyldu sina og endurnýjað
kunningsskapinn við hestana.
— Gætið þú hugsað þér að verða
bóndakona, eftir allt langskóla-
námið?
— Ég myndi nú heldur vilja
vera bóndi en bóndakona, þvi að
mér þykir betra að vera úti en
inni.
— Þá er það nú frú Margrét. Þú
sverð af þér alla hestamennsku,
en þó vildi bóndi þinn skrifa hest-
ana að mestu á þinn reikning.
— Já. Ætli hann hafi ekki gert
það vegna þess, að ég er frá miklu
hrossahéraði komin. Ég er Vest-
ur-Húnvetningur.
— Kanntu ekki neitt illa við þig
á Suð-vesturlandi?
— Ekki núorðið. Það er miklu
votviðrasamara hér en i minum
heimahögum, og lengstaf kunni
ég miklu verr við mig hér en fyrir
norðan, en nú er ég farin að venj-
ast þvi að vera hér. Kann meira
að segja orðið vel við mig.
Höldum
þrifnaðarhátið.
— Fyrst þú vilt ekki tala neitt
við mig um hesfana, væri kannski
ekki úr vegi, áð þú segðir mér
eitthvað frá börnunum ykkar?
— Nær lagi væri það. Við
eignuðumst fimm börn, en auk
þess erum við að ala upp dreng
sem hefur verið hér frá átta á
aldri. Sumt af þessu fólki er nú
flogið úr hreiðrinu, einn sonur býr
á Akranesi og annar i Keflavik.
Dóttir okkar er að læra þjóð-
félagsfræði í Háskólanum og er
alltaf annað veifiðhér heima. Það
er hún, sem var að tala um hest-
ana vjð þig áðan. Svo eru tveir
drengir heima og fóstursonurinn
þar að auki.
Fyrst þú ert að skrifa þetta um
okkur, mátt þú gjarna láta þess
getið, að mér lizt ekkert á þessa
þjóðhátiðarhugmynd, sem allir
eru að tala um. Ég vil helzt, að við
sýnum landi okkar virðingu með
þvi að laga til í kringum híbýli
okkar og fegra umhverfið yfir-
leitt. Það mætti svo halda ball á
eftir, þegar búið væri að taka vei
til alls staðar. Þetta held ég að
væri miklu betur viðeigandi en
einhver múgsamkoma á Þing-
völlum með brennivinsþambi og
öllu sem þvi fylgir.
Eftirminnilegir
einstaklingar.
— Mig langar þá að spyrja þig,
Þorgrimur, hvort ekki hafi verið
eitthvað af sérkennilegu fólki á
Akranesi, þegar þú varst að alast
þar upp?
Magnús
E. Baldvinsson
Laugavegi 12 - 5imi 22804^
iSS
al ti lanti'
Byggingartaekni-
fræðingur
Starf fyrir byggingartæknifræðing er laus
til umsóknar hjá opinberri stofnun.
Starfið er einkum fólgið í áætlunargerö og annarri undir-
búningsvinnu um framkvæmdir, og eftirliti með fram-
kvæmdum.Byrjunartimi gæti veriö samkomulagsatriði.
Laun samkvæmt kjarasamningum opinberra starfs-
manna.
Umsókn er tilgreini aldur, menntun og fyrri störf ásamt
meðmælum, ef fyrir hendi eru, óskast send til afgreiðslu
blaðsins fyrir 1. mái n.k, merkt: „Byggingartækni”.
— Attu við flakkara eða fáráð-
linga?
— Nei. Ég var alveg eins mikið
að hugsa um fræðaþuli og sagna-
meistara.
— Gott. Það vill nefnilega svo
til, að á Akranesi voru ekki til
neinir skringifulgar, en aftur á
móti var þar mikið af merkilegu
fólki, höfðingjum i sjón og raun,
þó að fátækir væru, að minnsta
kosti ef miðað er við nútimann.
Ef ég ætti að fara að telja það
allt upp, yrði það alltof langt mál,
en á tvær konur vil ég minnast,
sem ég kynntist þegar ég var
barn, þótt báðar væru þær orðnar
gamlar og slitnar, þegar ég sá
þær fyrst.
Um tima leigði hjá foreldrum
minum Guðriður Guðmundsdóttir
og börn hennar þrjú. Hún var þá
orðin ekkja. Guðriður tók sliku
ástfóstri við mig, að fátt eða ekk-
ert var mér of gott. Þegar ég kom
upp á loftið til hennar, setti hún
mig löngum hjá sér og sagði mér
sögur, raunverulegar og óraun-
verulegar, um álfa' og huldufólk,
bústaði þess og umsvif, og efast
ég ekki um, að hún hefur séð það,
sem hún sagði frá.
Þessi gamla heiðurskona flutt-
ist siðar til Hafnarfjarðar og það-
an til Reykjavikur, en áður en
hún kvaddi Akranes gaf hún mér
fjármark sitt, sem ég nota ennþá.
Börnin min hafa einnig tekið sér
mörk, sem af þvi eru leidd.
— En hin konan, sem þú minnt-
ist á?
— Já, hún Þórunn gamla. Sann-
leikurinn er sá, að um hana veit
ég sáralitið. Þegar ég sá hana
fyrst, var hún orðin gömul, lotin
og hnýtt i baki af langvarandi
þrældómi. Hún hafði ofan af fyrir
sér með tóvinnu tima og tima i
einu, en þegar kraftarnir þurru
og hún gat ekki lengur séð sér far-
borða, var hún flutt á sina sveit,
sem mun hafa verið fyrir vestan
Borgarnes.
Mér er þessi flutningur mjög i
barnsminni. Þá voru ekki komin
nein hafnarmannvirki á Akra-
nesi, og skipið Suðurlandið, sem
var i förum, lagðist eins og vant
var á Krossvfkina, en fólk og far-
angur var flutt á stórum upp-
skipunarbáti á milli lands og
skips. Ég var staddur niðri á
bryggju og hafði veður af þvi,
sem til stóð. Kannski hef ég ætlað
að kveðja gömlu konun, þvi að
hún var vinur allra barna. En
þegar ég sá hana sitja grátandi á
búlkanum og jafnvel suma ferju-
mennina lita undan, féll mér allur
ketill i eld. Þannig voru kjör
gamla fólksins oft á þeim árum.
Sem betur fer hefur það breytzt,
þótt enn þyrfti um að bæta.
Þjóðtrú.
— Att þú ekki álagablett eða
huldufólksstein i landareign jarð-
ar þinnar?
— Hvort tveggja á að vera til
hér. Jón Ottason, skipstjóri á
Akranesi, sem látinn er fyrir
mörgum árum, hafði alizt upp hér
á Kúludalsá. Hann kunni frá
hvoru tveggja að segja. Á upp-
vaxtarárum hans var hér torfbær
og sneru burstir i suður, i átt að
sjónum. Ferðamannaleiðin lá þá
talsvert ofar og nær fjallinu, og
sást ekki frá henni i baðstofu-
gluggana.
Algengt sagði Jón, að það hefði
verið, þegar ferðafólk bar að
garði i dimmviðri og hrið, svo að
illratandi var, að það var spurt,
hvernig það heföi farið að þvi að
finna bæinn. Svarið var þá jafnan
hið sama : ,,Nú, ég gekk á ljósið.”
En þetta ljós, sem fólkið var að
tala um, hafði ekki getað sézt úr
bæjargluggum, og var þvi eignað
huldufólksbyggð þar rétt hjá.
— Hefur þú séð þetta ljós?
— Kannski hef ég séð það, en
ætli það sé ekki komið nóg af
sliku.
Minningar æskuáranna.
— Vandmál nútimans.
— Viltu segja mér eitthvað
meira frá uppvaxtarárum þinum
og uppruna?
— Hvort tveggja er mér kær-
komið umræðuefni.
Ég fæddist á Akranesi árið 1913,
og frá Akranesi á ég eingöngu-
góðar minningar. Náttúrufegurð
er þar mikil og fjallasýn við. Og
þegar kvöldsólin er að ganga til
viðar i góðu veðri með Snæfells-
jökul i baksýn, finnst mér hart að
gengið að reka börn i rúmið, enda
var það ekki gert, þegar ég var
drengur.
Svo stóran sess, sem náttúru-
fegurð Akraness skipar i huga
minum og endurminningum, þá
gerir mannfólkið það ekki siður.
Það væri sannarlega freisting að
minnast nána á það, bæði leik-
félaga mina og fullorðna fólkiö,
þótt þvi verði sleppt að sinni.
Foreldrar minir hétu Ragn-
heiður Guðmundsdóttir og Jón
Auðunsson. Móðir min fæddist og
ólst upp i Belgsholti i Melasveit i
hópi sex systkina, en faðir minn
fæddist á Oddsstöðum i Lundar-
reykjadal og átti lika mörg syst-
kini. Hann var af svokallaðri
Grundarætt.
Foreldrar minir gengu i hjóna-
band árið 1901 og bjuggu fyrst
nokkur ár i sveit, unz þau fluttust
til Akraness. Bæði nutu þau
mannhylli og voru föður minum
falin trúnaðarstörf, þar sem hann
dvaldist.
— Við verðum nú vist að fara að
slá botninn i þetta, þótt gaman
hefði verið að rabba lengur. Er
ekki eitthvað, sem þig langar að
taka sérstaklega fram, áður en
við kveðjumst?
— Mér finnst hlutur vinnandi
stétta i þessu þjóðfélagi vera
mjög vanmetinn. Eða á hverju
ætlar þjóðin að lifa, þegar enginn
fæst lengur til þess að yrkja jörð-
ina eða sækja fisk á miðin, eins og
nú litur helzt út fyrir að eigi eftir
að verða?
Það er illt verk, eins og nýlega
hefur verið gert — og reyndar oft
áður — að etja stéttum saman, og
væri óskandi, að þeim sem vænta
sér ávinnings af slikri iðju, yrði
ekki að ósk sinni. Þeir, sem bera
hag þjóðarinnar hvað mest fyrir
brjósti, ættu að snúa sér að emb-
ættismannakerfinu, svo rotið sem
það er.
Ég held lika, að hollt væri aö at-
huga grunnskólafrumvarpið dá-
litið nánar. Við ættum ekki að
halda fjölmörgum nemendum
nauðugum i skóla til fullorðins
ára, heldur reyna að hjálpa þeim
til þess að komast út i atvinnulif-
ið, þar sem þeim hentar bezt.
Fólkinu, sem vinnur að fram-
leiðslustörfum til sjávar og
sveita, verður seint að fullu laun-
að.
—VS.
+ 4
! Tvær góðar |
CANDY 2-45 hefur 18
þvottakerfi og er aöal-
breytingin frá fyrri gerðum
sú, að nú má þvo viðkvæm-
an þvott í lengri tíma en
áður, sparnaðarrofi tempr-
ar eyðslu miðað við magn
þvottar hverju sinni.
Leiðarvísir á íslenzku fylg-
ir.
Hæð 92 sm, breidd 60 sm og
dýpt 48 sm.
VERÐIÐ ER KR. 35.000,00
CANDY 145 er í aðalatrið-
um lik CANDY 2-45, en hef-
ur 12 þvottakerfi. Þessi
gerð fellur betur inn í inn-
réttingar eins og myndin
sýnir. Báðar vélarnar eru
með trommlu úr ryðfríu
stáli, en þvottapotturinn á
„145" er einnig úr ryðfriu
Stáli.
Hæð 85 sm, breidd 60 sm og
dýpt 55 sm.
VERÐIÐ ER KR. 37.500,00
Verzlunin

Skólavörðustíg
Sími 26788
1—3
«■
4
J>
4-
J>
4
J>
4-
J>
4
4
J>
4
J>
4
4
J>
4
a-
4
a-
4
«■
4
a-
4
J>
4
J>
4
J>
4
J>
4
J>
4
J>
4
J>
4
a-
4
J>
4
J>
4
«-
4
J>
4
J>
4
ð-
4
J>
4
J>
4
3-
4
J>
4
J>
4
«■
4
J>
4
★☆★☆★☆★☆★■ír**********'******'***'**'**'***'*'*****'******'**'0*'**'********'**'0*'*