Tíminn - 30.06.1973, Blaðsíða 18

18
TÍMINN
Laugardagur 30. júni 1973.
Hans Fallada:
Hvaðnú.ungi maður?
©
Þýðing Magnúsar Ásgeirssonar

lika." sagði hann. ,,en þér skuluð
nú samt verða að ganga á eftir
mér til þess. Þér fáið að röita
vinnulaus i heilan mánuð að
minnsta kosti. þó að þér komið
auðvitað til min á hverjum degi
allan þann tima og grátbænið mig
um að taka yður aftur. Svona ætla
ég að ná mér niðri á yður! ” Þetta
sagði Bergmann, og þú getur
skilið. að svo lágt iegst eg ekki, að
fara þangað.”
Nu verður allt hljótt i stofunni i
nokkrar minútur. Siðan segir
Pússer: ,,Já, en þetta var samt
rétt hjá honum, og þú hefir sjálfur
séð. að hann sagði ekki nema það,
sem rétt var."
..Pússer!"
Pinneberg tekur báðum
höndum um handlegginn á henni
og segir i bænarrómi: ,,Elsku,
góða Pússer, það er það eina,
sem þú mátt aldrei biðja mig um.
Auðvitað var þetta rétt hjá
honum, og ég hefi hagað mér eins
og auli, og þetta uppistand, sem
varð út úr póstinum, var ekkert
nema vitleysa. Ef þú héldir
áfram að nauða á mér um þetta,
færi ég auðvitað til hans á endan-
um til að biðja hann um að taka
mig, og það myndi hann lika vilja
gera, en þá myndi frúin og hinn
afgreiðsiumaðurinn sifellt hafa
allt á hornum sér við mig, og svo
myndi ég láta öll leiðindin bitna á
þér."
,.Það er auövitaö alveg rétt hjá
þér,” segir Pússer. ,,Ég ætla
heldur ekki að biðja þig um það.
Þetta gengur allt einhvern veginn
fyrir þvi. En heldur þú i alvöru,
að við getum leynt þvi til lengdar,
að við séum gift?”
,.Það má ekki berast út,
Pússer! Það má ekki berast út!
Ég hefi verið eins varkár og ég
hefi getað og ekki látið nokkurn
mann vita, að við búum hérna.
Við þurfum aldrei að láta sjá okk-
ur saman i bænum, og ef svo
óliklega skyldi vilja til að við
hittumst á gölu. þá megum
við ekki heilsast fremur en við
værum bráðókunnug.”
Pússer stendur lengi, lengi i
sömu sporum og hnrfir 'ram
undan sér. Loks fær húrv álið
og segir: „Meðan við, -uum
hérna, langt fyrir utan bæinn.
slampast þetta kannski af allt
saman. En þú hlýtur þó að sjá
sjálfur, að hérna getum við ekki
verið til lengdar.”
„Reyndu það, Pússer!" segir
hann. „Reyndu, hvort þú getur
ekki fellt þig við það.”
Pússer hugsar sig um, vel og
lengi. Hún svipast um i þessum
geigvænlegu hýbýlum. Svo stynur
hún þungan og segir: ,,Já, ég skal
reyna það Hannes: en þú getur
sjálfur séö, að það verður ómögu-
legt til lengdar. Hérna verðum við
aldrei verulega ánægð.”
En Pinneberg heyrir ekki
annað en þetta loforð hennar, að
reyna það. ,,Þakka þér fyrir,
Pússer!” segir hann og þrýstir
henni að sér. ,,Við skulum hafa
okkur fram úr þessu öllu, bara ef
ég missi ekki vinnuna.”
,,Já,” segir Pússer. ,,Bara ef
þú missir ekki vinnuna.”
Hvað á að borða? Við hvern
má dansa? Á maður yfir-
leitt að giftast?
Á mánudagsmorguninn þegar
þau eru að drekka kaffið og augun
i Pússer ljóma eins og tungl i
fyllingu, þá segir hún upp úr eins
manns hljóði: ,,Á, morgun — á
morgun byrjar það fyrir alvöru.
Og svo skimast hún um þessi
voðalegu. tilvonandi hýbýli og
segir: ,,Jæja, ætli maður klári
þetta ekki allt saman? Hvernig
þykir þér kaffið? Fjórði partur
baunir."
,,Nú ég skil----”
,,Já, ef við eigum að spara —
Nú segir Pinneberg henni, að
hingað til hafi hann drukkið
ósvikið baunakaffi. En hún segir
honum, að það sé hér um bil
helmingi dýrara en hitt. En hann
segir, að sér hafi alltaf verið sagt,
að það væri ódýrara að vera
giftur heldur en ógiftur. Það sé
ódýrara fyrir hjón að borða sam-
an heima hjá sér heldur en fyrir
einhleypan mann að borða á mat-
söluhúsi. Þegar þau eru búin að
tala um þetta lengi segir hann:
,,Nei, hvert i þó glóandi. Nú verð
ég að fara á skrifstofuna undir
eins." Hann er kominn hálfa leið
niður stigann, þegar hún kallar á
eftir honum:
,,Elsku! elsku! Hvað eigum við
að boröa i dag?”
,,Þú skalt alveg ráða þvi sjálf,”
segir hann á leiðinni niður.
„Geturðu ekki sagt mér hvað
þú vilt að það sé? Ég veit ekkert
hvað það á að vera.”
,,Þá ekki ég,” segir hann og
hurðin skellur á hælana á honum.
Hún hleypur út að glugganum.
Þarna gengur hann.Fyrst veifar
hann bara með vasaklút og hún
stendur við gluggann þangað til
hann er kominn fram hjá næsta
ljóskersstólpa og kominn i hvarf á
bak við húsvegg. Og nú er
Pússer alein i fyrsta skipti á
sinúm tuttugu og tveggja ára ferli
— alein, alein i ibúðinni, alein
eldhúsinu og á að sjá um matinn
bráðum. Nú snýr hún sér að þvi.
En á Aðalstrætishorninu hittir
Pinneberg Kranz bókhaldara
hjá bæjarstjórninni og tekur ofan
fýrir honum mjög kurteislega.
En um leið tekur hann eftir þvi,
að hann hefir heilsað með hægri
hendinni, hendinni með hingnum.
Vonandi hefir Kranz ekki tekið
eftir neinu. Pinneberg tekur hing-
inn af sér og stingur honum
laumulega i vestisvasann. Hann
gerir þetta á móti betri vitund, og
honum liður illa út af þessu, en
þetta verður nu svo að vera.
Hjá Emil Kleinholz, húsbánda
hans, er hinn virki dagur lika að
renna upp yfir réttláta og rang-
láta.
Dagurinn byrjar nú ekki venju-
lega neitt skemmtilega hjá Klein-
holz-fólkinu. Það vaknar venju-
lega i vondu skapi og hefur horn i
hvers manns siðu og segir hvert
öðru margt, sem mætti satt kyrrt
liggja. En þó eru mánudags-
morgnarnir langverstir, þvi að
fjölskyidufaðirinn sjálfur, Emil
Kleinholz, hefir það til að fá sér
neðan i þvi á sunnudagskvöldin,
og auðvitað tekur hann út sin
syndagjöld daginn eftir, þvi að
frúin hans er ekki bliðan tóm.
Annars hefir hún tamið Emil (að
svo miklu leyti, sem hægt er að
temja karlmenn) og siðustu
sunnudagskvöldin hefir allt verið
tiltöiulega hneykslislaust.
Þa gerir frú Emilia Kleinholz
sér venjulega litið fyrir og stingur
lyklinum á sjálfa sig, gefur karl-
anganum dálitið af öli með ^
matnum, og lika staup af konjaki SS
— það má hún eiga — svo að hann W
finnur á sér. En ef slikt og þvilikt W
kemur fyrir, lætur fjölskyldan öll w
til sin taka. Strákurinn, sem er
ekki nema tiu ára og fremur ó- NS
merkilegur, situr úti i horni 8S
nöldrandi og smákjökrandi. Sjálf KS
situr hún og saumar og saumar, §§
það sem þykir hæfilegt að Maria
hafi af lini og lérefti, þegar hún
loksins fyrirfinnur sinn brúð-
guma. Húsfaðirinn sjálfur, Emil
Kleinholz, situr og les i blaði og
biður frúna um smádropa öðru
hvoru, en hvort hann fær hann
eða ekki, fer allt eftir þvi, hvernig
stendur i bælið hennar i það og
það skiptið.
IIII1111!:

Kvöldið i gær hafði haft sinn
venjulega gang og allir höfðu farið
að sofa um tiu-leytið. Frúin
vaknar um klukkan ellefu. Það er
dimmt i herberginu, og hún fer að
hlusta. Hún heyrir snöktið i dóttur
sinni við rúmstokkinn, og dreng-
inn kjökrandi til fóta i rúmi
föður hans, en frá Kleinholz
sjálfum heyrist hvorki stuna né
hósti. Frú Kleinholz þreifar undir
höfðalagið og leitar að útidyra-
lykiinum. Hún finnur hann. Hún
kveikir ljós, en eiginmaðurinn
fyrirfinnst hvergi. Þá tekur hún
rögg á sig og stendur upp og leitar XS
um allt húsið og garðinn lika, þvi SS
að þar er salernið, en hvergi XS
finnst Kleinholz. Hins vegar sér
hún hálfopinn skrifstofuglugga,
sem snýr út að götunni, og þá veit W
hún strax, hvað um er að vera.
I
LAUGARDAGUR
30. júní
Morgunleikfimi kl. 7.50.
Morgunstund barnanna kl.
8.45: Armann Kr. Einarsson
heldur áfram að lesa ævin-
týri sin úr bókinni „Gull-
roðnum skýjum” (6). Til-
kynningar kl. 9.30. Létt lög á
milli liða. Tónleikar kl.
10.25. Morgunkaffiö kl.
10.50: Þorsteinn Hannesson
og gestir hans ræða um út-
varpsdagskrána
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Óskalög sjúklinga
Kristin Sveinbjörnsdóttir
kynnir.
14.30 Á iþróttavellinum Jón
Ásgeirsson segir frá.
15.00 Vikan, sem var
Umsjónarmaður: Páll
Heiðar Jónsson
16.00 Fréttir
16.15 Veðurfregnir. Tiu á
toppnum örn Petersen sér
um dægurlagaþátt.
17.20 í umferðinni Jón B.
Gunnlaugsson sér um þátt
með blönduðu efni.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Matthildur
19.35 Tékkneskt kvölda. Land
og þjóð Óli J. Ölason talar.
b. Tékknesk tónlist Moldá,
tónaljóð nr. 2 úr tónverkinu
Föðurlandi minu eftir
Smetana. Carnivgl, forleik-
ur op. 92, Slavneskir dansar
nr. 1 og 2 op. 46 og Söngvar
móður minnar nr. 4 op. 55
eftir Dvorák. c. Smásaga:
„Hvernig menn veröa varir
við vorkomuna á Kampa”
eftir Jindriska Smetanova
Hallfreður örn Eiriksson og
Olga Maria Franzdóttir
þýddu. Guðrún Stephensen
les. d. Ljóð frá Tékkó-
slóvakiu Vilborg Dagbjarts-
dóttir flytur.
21.05 Hljómplöturabb Guð-
mundur Jónsson bregður
plötum á fóninn.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir Eyjapistill
22.30 Danslög
23.55 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.

Laugardagur
30. júní
1111
Umsjónar-
Ragnarsson.
auglýsingar
er vor æska
18.00 iþróttir
maður Ómar
Hlé
20.00 Fréttir
20.20 Veður og
20.25 Hve glöð
Brúðkaupið Þýðandi Ellert
Sigurbjörnsson.
20.50 Tuttugu og fjórir MA-
félagar Menntaskólanemar
á Akureyri syngja lög úr
ýmsum áttum. Söngstjóri
Sigurður Demetz Franzson.
Stjórn upptöku Tage
Ammendrup.
21.10 Fyrstu kvikmyndirnar
Bandarisk fræðslumynd um
upphaf kvikmyndagerðar.
Þýðandi Silja Aðalsteins-
dóttir.
21.35 Yngvi Freyr Kvikmynd,
byggð á skáldsögu eftir Stig
Claesson. Leikstjóri Lasse
Forsberg. Aðalhlutverk
Allan Edwall, Bellan Roos,
Gus Dahlström og Gunnar
Straat. Þýðandi Óskar Ingi-
marsson. Einhvers staðar á
milli Málmeyjar og Austur-
sunds liggur lítið þorp,
Austurþorp. Þar var áður
blómleg byggð, en nú vill
ungdómurinn ekki lengur
nýta landsins gæði. Fólkinu
fækkar, atvinnan minnkar,
hús hrörna og akrar falla i
órækt. Loks er skipulagi
póstferðanna breytt á þann
veg, að Austurþorp verður
jafnvel enn afskekktara en
áður var. En þegar hér er
komið sögunni, tekur
Gustafsson skóari til sinna
ráða. (Nordvision — Sænska
sjónvarpið)
23.20 Dagskrárlok