Tíminn - 09.10.1973, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Þriöjudagur 9. október 1973.
Guðmundur Sveinsson, skólastjóri:
Samvinnuskólinn
hefur stækkað og efIst
sem menntastofnun
Guömundur Sveinsson, skólastjóri, flytur setningarræöu slna.
Hin nýja framhalds-
deild Samvinnuskólans
var sett i fyrsta skipti á
föstudag. í ræðu sinni
við setningu framhalds-
deildarinnar sagði Guð-
mundur Sveinsson,
skólastjóri Samvinnu-
skólans m.a.:
Samvinnuskólinn er á timamót-
um, menntastofnun, sem sam-
vinnusamtökin hafa starfrækt allt
frá árinu 1918. Hafin er starfsemi
framhaldsdeildar viö skólann,
þriöji bekkur á framhaldsskóla-
stigi sé miöaö viö skólann eins og
hann er nú aö Bifröst. Þetta eru
aö minni hyggju mikil og góö tiö-
Jindi fyrir alla þá. sem hafa unnið
og unnaö Samvinnuskólanum. —
Ég tel rétt að vikja nokkrum orð-
um að forsögu þessa framhalds,
sem nú eru veruleiki.
Þegar Samvinnuskólinn hafði
starfað i full 50 ár, voriö 1969, var
sú ákvöröun tekin af forráöa-
mönnum skólans aö efna til ráð-
stefnu um verzlunarfræðslu i
landinu i samvinnu við forráða-
menn Verzlunarskóla Islands. A
þessari ráöstefnu, sem haldin var
i septembermánuöi 1969 var gerö
Itarleg grein fyrir þróun
verzlunarfræöslu i nágrannalönd-
unum. Noröurlöndum, Bretlandi,
Þýzkalandi og Bandarikjunum.
Jafnframt voru lagðar fram til-
lögur aö hugsanlegri og æskilegri
skipan þessarar fræöslu i landi
okkar. Sú varö niðurstaða ráö-
stefnunnar um verzlunarfræðsl-
una haustiö 1969 aö skipuö skyldi
nefnd, en I henni ættu sæti fulltrú-
ar eftirfarandi aðila: Sambands
isl. samvinnufél., Samvinnuskól-
ans, Verzlunarráös Islands,
Verzlunarskóla fslands svo og
skólanefndar Verzlunarskóla fs-
lands, alls 10 manna nefnd. —
Nefndin hélt marga fundi á árun-
um 1969-1971, safnaði gögnum
vfða aö og markaði stefnu, sem
eining var um I meginatriöum. —
Var siöan leitaö til menntamála-
ráöuneytisins, sem frá 1. janúar
1970 hafði farið með málefni
verzlunarskólanna og þess óskaö
aö þáverandi menntamálaráö-
herra Gylfi Þ. Gislason skipaði
nefnd, sem tæki viö störfum og
verkefnum hinnar sjálfskipuðu
nefndar verzlunaraöilanna. Þá-
verandi menntamálaráöherra
varö viö þeim tilmælum og 29.
april 1971 var nefnd skipuð aö
gera tillögur til ráöuneytisins um
framtiðarskipan verzlunar-
menntunar I landinu. Var svo fyr-
ir nefndina lagt, aö hún skyldi
skila tillögum sinum i frumvarps-
formi.
1 nefndina voru skipaöir Birgir
Thorlacius, ráðuneytisstjóri
formaður, deildarstjórarnir
Andri Isaksson og Indriði H.
Þorláksson, skólastjórarnir sira
Guðmundur Sveinsson og dr. Jón
Gislason, allir skipaöir án
tilnefningar, Hjörtur Hjartarson,
forstjóri, og Gisli V. Einarsson,
viöskiptafræðingur, skipaðir
samkvæmt tilnefningu
Verzlunarráðs Islands, Eysteinn
Jónsson, varaformaður Sam-
bandsins, skipaður samkvæmt
tilnefningu Sambands isl. sam-
vinnufél. og ölver Karlsson, odd-
viti,'skipaður samkvæmt tilnefn-
ingu Sambands Isl. sveitarfél.
Framan af miðaði störfum
hinnar siöari nefndar hægt og
hafði raunar fátt gerzt fram til
vorsins 1973 annað en það að
undirnefnd hafði lokiö könnun á
starfsmannaþörf á viðskiptasvið-
inu, notiö til þess aöstoðar
tveggja kennara verzlunarskól-
anna og látið siðan vinna úr þeim
gögnum, er þeir söfnuðu. Það út
af fyrir sig var mikilvægt. En á
vorfundum nefndarinnar 1973
komst verulegur skriður á störf
hennar og mótun væntanlegs
frumvarps.
En nokkru áöur heldur en nefnd
menntamálaráðuneytisins haföi
hafiö lokasókn sina ef svo mætti
kalla, varö breyting á skipan
fræöslustarfs Samvinnusamtak-
anna. Sigurður Markússon, sem
veriö hafði framkvæmdastjóri
Skipulagsdeildar Sambandsins
var jafnframt skipaður
framkvæmdastjóri fræösludeilda
þess og áttu fræðslumálin öll
þannig að vera i forsjá hans. —
Sigurður Markússon sýndi þegar
I upphafi mikinn áhuga á eflingu
Samvinnuskólans og þá alveg
sérstaklega á þann veg að braut-
skráðum nemendum yrði opnuö
leiö til framhaldsmenntunar á
vegum samvinnusamtakanna.
—En hér var gatan engan veginn
eins greið og æskilegt heföi verið.
Ekki kom að sjálfsögðu til mála
aö bjóöa brautskráðum nemend-
um framhald, sem á einn eða
annan veg endaði i blindgötu. Um
annað gat naumast verið að ræða
heldur en framhaldsnámsbraut
er opnaði leiðir til háskólastigs
eða gerði mögulegt að þræða
framhaldsskólastigið á enda.
Það hlýtur að koma fram hér
sem satt er, að einmitt sú hætta
sem viö blasti að framhaldsnám á
vegum Samvinnuskólans yrði án
nokkurra tengsla við hið almenna
skólakerfi og kæmi ekki til álita
sem leið til háskólanáms,
torveldaði og tafði. — Svo hlaut að
vera þegar á hitt er litið,aðSam-
vinnuskólinn hefur þegar fengið,
með takmörkunum þó, viður-
kenningu Verzlunarháskólans i
Kaupmannahöfn, en þar geta 2-3
nemendur brautskráöir frá
skólanum hlotið inngöngu ár
hvert. Hliöstæð viðurkenning hef-
ur og fengizt frá héraðsháskólan-
um norska i Agder. — Þá ber þess
enn aö geta,að þeir skólar i Dan-
mörku sem starfa á likum grund-
velli og Samvinnuskólinn og gera
i verulegum atriöum hliðstæðar
námskröfur, — svo kallaðir æðri
verzlunarskólar, Höjere handels-
skoler, hafa tryggt nemendum
sinum . takmarkaðan aðgang að
háskólanámi, þ.e.a.s. braut-
skráðir nemendur eiga rétt á að
innritast i hagfræöi- og lagadeild-
ir dönsku háskólanna.
En einmitt þegar þær stað-
reyndir,sem nú hafa verið nefnd-
ar,virtust ætla að kollvarpa hin-
um framsýnu og djörfu áformum
Sigurðar Markússonar gerðist
það, að nefnd menntamálaráðu-
neytisins um verzlunarfræðslu
tók að móta frumvarp.sem gaf
slik fyrirheit að hvetja hlaut til
bjartsýni. Eftir þvi sem lengra
leið á júnimánuð miðaði frum-
varpssmiðinni meir og meir
áleiðis. Það er ekki rétt á þessu
stigi að greina frá einstökum
atriöum frumvarps, sem enn hef-
ur ekki verið lagt fram á Alþingi.
Það skal heldur ekki gert hér. En
eitt er vist.að hefðu ekki komið til
fyrirheit þessa frumvarps þá
værum við ekki hér saman komin
i dag við setningu framhalds-
deildar Samvinnuskólans. Fyrir-
heithins umrædda frumvarps eru
slik, aö verði þau að veruleika
gerist hvort tveggja i senn:
Framtíðarrekstur Samvinnuskól-
ans að Bifröst sýnist tryggður og
skólinn felldur eðlilega inn i ann-
aö námsstig fræðslulaganna,
framhaldsskólastigið með eðli-
legum áföngum að stúdentsprófi
þeirra nemenda.sem þess óska,
en skemmri námsbrautum til
handa þeim,er ekki kjósa að eyöa
svo mörgum árum til undirbún-
ings lifsstarfi i fyrsta áfanga.
Ég vænti þess.að þær ástæður,
er ég nú hefi greint.geri það ljóst,
hvers vegna hinn ánægjulegi
boðskapur um stofnun fram-
haldsdeildar Samvinnuskólans
var fyrst kynntur i júlimánuði
siðast liönum og öllum þeim, er
burtfararprófi hefðu lokið frá
Samvinnuskólanum, hvort heldur
meðan skólinn var staðsettur hér
syðra eða eftir að hann var fluttur
til Bifrastar i Borgarfirði, var
gefinn kostur á að láta innritast
til áframhaldandi náms á vegum
samvinnusamtakanna.
En skóli verður ekki til við það
eitt.að hann hafi verið auglýstur.
Til skólahalds þarf fyrst nemend-
ur, þá kennara og loks húsnæöi.
Þaö er ekki ætlun min að rekja
Itarlega þá merkilegu sögu, sem
raunverulega hefur skapazt frá
þvi ákvörðunin um stofnun fram-
haldsdeildarinnar var tekin
endanlega siðast i júnímánuði.
Ég vil aðeins segja þetta: Fram-
haldsdeild Samvinnuskólans varð
að veruleika vegna þess að tiu
áhugasamir nemendur létu
innritast til fulls náms við deild-
ina, auk tveggja, sem stunda
munu þar nám sem óreglulegir
nemendur. Tólf fyrrverandi
nemendur Samvinnuskólans hafa
þannig tengt framtið sina og óskir
um meiri menntun við
framhaldsdeildina. Ég þakka
þeim á þessum degi traust þeirra
og vona, að þeir verði ekki fyrir
vonbrigöum, fyrirheitin rætist. —
Þá tókst i annan stað að útvega
kennara aö framhaldsdeildinni,
en þeir hafa gefið til kynna trú
sina á þvi verki,sem hafið er. Ég
veit að þeir muni gera sitt til að
framhaldsdeild Samvinnuskólans
verði i sannleika menntastofnun
sem samvinnusamtökin geti ver-
iö stolt af. Hafi kennarar heila
þökk fyrir áhuga sinn og skilning.
Og i þriðja lagi bera að fagna þvi
átaki,sem gert hefur verið að búa
framhaldsdeildinni þann sama-
staö er hæfir hér á Suðurlands-
braut32. A örskömmum tima hef-
ur verið sköpuð kennslu- og
námsaðstaða, sem á allan hátt
auðveldar fræöslustarfið og gefur
til kynna áhuga og velvilja allra
þeirra, sem hér hafa nærri komið.
Þeim skal einnig öllum þakkað á
þessum degi. — En einn er sá
maður sem mestar þakkir á skilið
að framhaldsdeild Samvinnu-
skólans er orðin að veruleika, sá
er hinn nýi framkvæmdastjóri
fræðslustarfsemi samvinnusam-
takanna, Sigurður Markússon.
Hans er hugmyndin að
framhaldsdeildinni, hann tryggði
samþykki stjórnar Sambandsins
og framkvæmdastjórnar þess
fyrir eflingu Samvinnuskólans
áður en raunverulega var úr þvi
skorið að hægt myndi vera að
hefjast handa að þeirri viðbót
sem hér um ræöir. Ég flyt Sigurði
svo og forstjóra Sambandsins,
Erlendi Einarssyni, sem frá upp-
hafi samþykkti eflinguna fyrir
sitt leyti, stjórn og framkvæmda-
stjórn þakkir i nafni Samvinnu-
skólans og nemenda hans. —.
Megi svo reynast að gæfa og
gengi fylgi þessu framhaldi að
mennta og mannbæta. —
Vist er það rétt sem sagt hefur
verið að „endirinn kórónar verk-
ið”, finis coronat opus,og sá endir
er eggjun okkar allra, að Sam-
vinnuskólinn hafi stækkað og eflzt
sem menntastofnun.
Skólastjóri ásamt nemendum framhaldsdeildarinnar.