Tíminn - 22.08.1974, Side 6

6
TtMINN
Fiinmta4agur 22. á|iii l>74.
EITT vitum við með vissu:
Árið 2000 mun verða sex og
hálfur milljarður manna á
jörðinni. Ef fólksf jölgun
heldur síðan áfram með
sama hraða, verða mili-
jarðarnir orðnir 28 eftir 100
ár. En verði fjölgunin
minnkuð úr tveimur
hundraðshlutum í einn,
verða samt sem áður 15
milljarðar manna hér árið
2074.
Þessir milljarðar þarfn-
ast matar, vinnu og
ívúðarhúsnæðis. Verður
það fyrir hendi? Þessi
vandamál verða aðalvið-
fangsefni mannfjöldaráð-
stefnu Sameinuðu
þjóðanna, sem haldin
verður í Búkarest dagana
19 til 30. ágúst nk. Þess má
geta, að nú eru ekki einu
sinni fjórir milljarðar
manna á jörðinni
Engin skyndisprenging
Offjölgunarsprengingin kemur
ekki snögglega um aldamótin eöa
þar um bil hún er þegar byrjuð.
Þaö var um 1830, að jaröarbúar
uröu einn milljarður og næsti
milljarður kom á næstu 100 árum,
sá þriöji á aöeins 30 árum. Næsta
ár veröum við orðin 4 milljaröar.
Hann hefur þá oröiö til á 15 árum
og jafnframt vitum við, að það er
fátækari hluti heimsins, sem
ber ábyrgð á nær 90% fólksfjölg-
unarinnar framvegis. Nú búa um
tveir þriöju hlutar mannkyns i
þróunarlöndunum svonefndu og
jiau ráöa aðeins yfir sjötta hluta
allra auöæfa heimsins.
Fyrir þessu fólki er tilveran
þrotlaus barátta við örbirgöina og
þvl er litið á börnin sem mikil-
vægt vinnuafl og tryggingu i ell-
inni.
Byrja á konunni
Aróöur fyrir fjölskylduáætlun-
um hefur ekki boriö tilskilinn ár-
angur. Dr Nafis Sadik, sem um
þau mál fjallar hjá SÞ, segir: —
Einu mannverurnar, sem geta
fætt börn, eru konur, en hversu
margar konur taka þátt i ákvörö-
unum um fjölskylduáætlanir I
landi sinu, að^kki sé talaö um,
hvaðallan heiminn varöar? Hann
bætir þvi viö, aö betri lifsstaöa,
menntun og atvinnumöguleikar
séu konum ekki siöur mikilvægir
hlutir en áætlanagerö um fjöl-
skyldustærö.
Fáum við nóg að borða?
Til eru visindamenn, sem halda
þvi fram, aö jörðin geti brauðfætt
um 90 milljarða manna, ef alls
staöar veröur komiö á fót þróuö-
um landbúnaöi. Sumir telja þó, aö
50milljaröarséu raunhæfari tala.
En nú þegar er þaö þannig, aö
margar milljónir manna i Afriku
svelta. Þurrkar, skordýraplágur
og tveggja ára léleg uppskera
getur valdið þar miklum harm-
leik i ár, en áriö 2000 veröum viö
nær helmingi fleiri en nú.
Fram til 1950 var matvæla-
framleiöslan aukin meö því aö
þróa ræktuöu svæðin, en nú er
mestur hluti ræktaniegs lands
nýttur og þaö eina, sem hægt er
Sums *taöar er orWÖ þröngt á þlngi ná þegar, en árift 20M veröum vlð
nær helmingi fleiri. Geta þá allir fengiö mat, húsnæöi og vinnu?
Þurrkar hafa valdiö mikilll hungursneyö og milljónir manna hafa látizt af þeim sökum. Þetta eru fyrstu
fórnarlömbin, börn og gamalmenni.
aö gera, er að auka afuröir
þeirra.
Fólksfjölgun áranna 1965 til
1980 krefst 40 % aúkningar mat-
vælaframleiöslunnar, en þá er
bara haldiö i þvi horfi, sem nú er,
án þess að nokkuö sé bætt. En
samkvæmt öllum þessum útreik-
ningum er ljóst, að ástandiö mun
bráölega versna að mun i þróun-
arlöndunum.
Matvæla- og landbúnaöarstofn-
un SÞ, FAO, hefur gert þessa út-
reikninga, en telur, aö hægt sé aö
auka matvælaframleiösluna um
75% á þessu timabili til aö mæta
þeirri þörf, sem er I þróunarlönd-
unum. Frá 1968 til 1969 jókst
framleiöslan um 2% til jafnaöar,
en sé miöaö viö Ibúatölu, var
framleiöslan minni 1969 en áriö
áöur.
Græna byltingin
Hin svonefnda græna bylting,
sem fundin var upp eftir 1960,
sýndi, aö unnt er aö auka afköst
jaröarinnar. Til dæmis gat Ind-
land áriö 1972 framleitt allt þaö
sáökorn, sem þörf var fyrir, þrátt
fyrir slæma uppskeru.
Nú eru flestir sérfræöingar
sammála um, aö græna byltingin
sé ekki lausn þegar fram i sækir,
ef ekki veröi fundin leiö til aö
stööva fólksfjölgunina. Tilraunir
hafa nú staðið i ein 15 ár. Auk þess
er hin nýja ræktunaraðferð ekki
alveg vandalaus, þörf er á meira
vatni, meiri áburöi og vandræöin
geta aukizt, hvaö varöar um-
hverfisverndarmál.
mála um aö einnig veröi að tak-
marka neyzlu i rika hlutanum.
Brasilia er gott dæmi um það, aö
jafnvel ekki öll fátæku löndin eru
sammála siöara atriöinu.
Argentina vill einnig auka
fólksfjölgun fram til ársins 2000,
en Brasilia er þó mest „sláandi”
dæmiö. Ef brasiliska stjórnin
heldur núverandi stefnu sinni
áfram, mun fólkinu i landinu
fjölga úr 100 milljónum nú I 900
milljónir eftir 80 ár. Fólksfjölgun
i Brasiliu er nú 1,8% á ári, en
stjórnin telur nauösynlegt aö
byggja hin dreifbýlu svæöi I norö-
urhluta landsins, bæöi af fjár-
hagslegum og stjórnmálalegum
ástæöum. Þess vegna er unnið
gegn öllum fjölskylduáætlunum
og öörum aögeröum, sem dregiö
geta úr fólksfjölgun. Skýrslur
sýna þó, aö stefna þessi hefur
mistekizt aö sumu leyti, þar sem
fólksstraumurinn beinist ekki
þangaö sem stjórnin ætlar hon-
um. 1 siöasta manntali, sem er
frá 1970, kemur I ljós, aö fólkiö
flytur úr dreifbýlinu til stórborg-
anna. Borgir eins og Sao Paulo og
Belo Horizonte vaxa um 6 % ár-
lega og vandræðin I fátækra-
hverfunum aukast stööugt.
Brasiliskir hagfræöingar hafa
haldið þvi fram, aö fólksfjölgunin
muni leiöa til aukinnar neyzlu, en
þó að meöaltekjurnar hækki um
7% árlega, sýna skýrslur, aö tekj-
ur meirihluta fólksins eru staðn-
aöar, og taki maöur tiHit til verö-
bólgunnar, hefur kaupmátturinn
minnkaö.
Áætlun fyrir
allan heiminn
Meö slikum andstæöum getur
oröiö erfitt að komast aö sam-
komulagi á fólksfjölgunarráö-
stefnunni I Búkarest, en mikil-
vægt mál á dagskrá þar, er áætl-
un fyrir allan heiminn. Áætlun
þessi er árangur margra ára und-
irbúnings og náins samstarfs
milli hinna ýmsu stofnana SÞ,
margra rikisstjórna og alþjóða-
samtaka. í drögum áætlunarinn-
ar segir, aö hvert einstakt riki
hafi rétt til að setja sjálft reglur
um fólksfjölgun hjá sér, en jafn-
framt er lögö áherzla á þýðingu
alþjóða samvinnu og nauösyn
þess, aö komast aö heildarniöur-
stööu. Auk þess segir, aö fólks-
fjölgunarstefna sé aöeins hluti af
félagslegri og fjárhagslegri þró-
unarstefnu. NTB/SB
Brasilía —
umdeilt dæmi
í rika hluta heimsins eru allir
sammála um aö stööva veröi
fólksfjölgunina I fátæka hlutan-
um, en það eru ekki allir sam-
Svo virðist nú, aö brasiliustjórn
sé farin aö hugsa sig um. A fundi i
fólksfjölgunarnefnd SÞ, sagði
brasiliskur fulltrúi I fyrra, aö 60
% barna kvenna, sem áöur hefðu
notaö pilluna, fæddust meö and-
lega eöa likamlega galla.
VIAa er matnr skammtaAnr alian
ársins hring, þvi aö aldrei er til
nóg. Getur þaö lagazt?
MANNKYNINU
FJÖLGAR
GEIGVÆNLEGA
— reynt að finna lausn
á vandanum á Sþ-
ráðstefnu í Búkarest
Frá Verzlunarskóla
íslands
Athygli nemenda og kennara skal vakin á,
að Verzlunarskóli íslands
byrjar nú 10. september
Skólastjóri.
Kennari óskast
við Gagnfræðaskóla Siglufjarðar — með
dönsku sem aðalgrein.
Umsóknir sendist menntamálaráðuneyt-
inu fyrir 31. ágúst n.k.
Fræðsluráð Siglufjarðar.