Tíminn - 01.11.1974, Qupperneq 3

Föstudagur 1. nóvember 1974.
TÍMINN
3
Sigurbjörn Einarsson biskup i ræðustól á kirkjuþingi
Tlmamynd Róbert
Kirkjuþing varar við
kvikmyndinni,Exorcist'
SJ—Reykjavlk — Mikilvægustu
málin, sem tekin veröa fyrir á
kirkjuþingi, og þegar eru fram
komin, eru frumvarp til laga um
sóknargjöld og tiilaga til þings-
ályktunar um söngmál safnaða,
sagði sr. Sigurbjörn Einarsson
biskup i viðtali við Timann I gær.
SIGURVONIN hélt úr höfn frá
Hornafirði um kl. 15,30 I gærdag
til að fanga háhyrning, en eins og
komið hefur fram I fréttum
Timans, er ætiunin að ná lifandi
háhyrningi og hefur verið riðið
sérstakt net til þess. Um borð i
Sigurvoninni er sérstakt búr, sem
ætlað er til að geyma hvalinn, og
að sögn Konráðs Júlfussonar,
skipstjóra á Sigurvon, er búrið
rúmir tveim metrar á hæð og um
átta metrar á iengd.
Þetta er I fyrsta skipti i
sögunni, sem reynt er að ná
lifandi hvai á opnu hafi, en ailir
þeir hvalir, sem hingað til hafa
Gsal—Reykjavlk — Það
hörmulega slys varð á mið-
vikudag um borð I rækju-
bátnum Rósu Hu frá
Hvammstanga, að 61 árs
gamali maður lenti I spili
bátsins og lézt. Hann hét
Haraldur Magnússon og var
frá Vestmannaeyjum .
Haraldur var ókvæntur og
barnlaus.
Vegna slyssins sendi Sigl-
ingamálastofnunin Magnús
Guðmundsson skipaeftirlits-
mann til Hvammstanga til
þess að athuga, hvort búnaður
rækjubátanna á Hvamms-
tanga væri fullnægjandi.
— Við förum i svona skyndi-
skoðanir alltaf öðru hvoru,
sagði Magnús, þegar Timinn
hafði samband við hann á
Hvammstanga i gærdag.
Þessi mál voru á dagskrá kirkju-
þings i gær, svo og tillaga
til þingsályktunar um kvikmynd
ina „Exorcist”, sem biskup flutti
og hijóðar svo: „Kirkjuþing 1974
varar eindregið við þvi, að kvik
myndin „The Exorcist” verði
tekin til sýningar hér á landi.
náðst, hafa voru króaðir af I
fjörum eða víkum með netum.
Ætlunin er að leggja þrjú rek-
net fyrir sildina, og leggja siðan
háhyrningsnótina umhverfis rek-
netið. Ef ráðagerðin heppnast,
verður háhyrningurinn settur i
áðurnefnt búr og það fest við siðu
bátsins.
Þegar i land verður komið með
hvalinn, verður flogið með hann
til Frakklands.
Þeir á Sigurvoninni, sem héltu
á haf út i gærdag, ætluðu að gera
fyrstu tilraunina i nótt, en þess
má geta, að skotið verður i há-
hyrninginn deyfilyfjum, ef hann
álpast i netið.
— Ég hef fariö um borð i
Rósu, og get ég ekki annað
sagt, en að allur búnaður
bátsins hafði verið full-
nægjandi. Ófullnægjandi
tækjabúnaður getur þvi ekki
talizt orsök slyssins.
Sagði Magnús, að hann hefði
farið um boð i nokkra aðra
rækjubáta, og enn fremur haft
tal af skipstjórum þeirra.
— Ég gat ekki annað séð, en
að búnaður þeirra væri eðli-
legur, en hins vegar má alltaf
betrumbæta, og fleira sjá
augu en auga.
Sjö rækjubátar eru gerðir út
frá Hvammstanga, og voru
þeir ekki allir komnir að landi,
þegar við töluðum við Magnús
i gærdag. Mun Magnús
dveljast á Hvammstanga
fram á laugardag við at-
huganir sinar.
Hvarvetna þar, sem mynd þessi
hefur verið sýnd, hefur hún haft
stórskaðleg áhrif á geðheiisu
fjölda manna. Kirkjuþing leyfir
sér að vænta þess, að kvikmynda-
húsaeigendur hafi þá ábyrgðar-
vitund, að þeir bjóði ekki þessari
hættu hingað heim.”
— Það er mjög óvenjulegt, að
afstaða sé tekin til einstakra
kvikmynda á kirkjuþingi, sagði
sr. Sigurbjörn Einarsson biskup,
en þessi mynd virðist vera þess
eðlis, að hún eigi ekkert erindi
hingað. Hún hefur hvarvetna
vakið mikinn óhugnað, og þeir,
sem hana hafa séð, hafa sturlazt
unnvörpum. Prestur einn hér i
borg, sem sá kvikmynd þessa i
Englandi, kvaðst hafa verið lengi
aö ná sér eftir það.
Fyrir siðasta kirkjuþing komu
ein 26-27 mál, og að sögn biskups
gætu málin, sem að þessu sinni
verða tekin fyrir, vel orðið eins
mörg. Kirkjuþing hefur ráðgjaf-
aratkvæði i löggjafarmálum, og
sendir alþingi tillögur sinar ýmist
I ályktunar-eða frumvarpsformi.
Misjafnt er, hversu hraða af-
greiðslu þessi mál fá siðan á
Alþingi, og að sögn biskups
finnst ýmsum kirkjuþingsmönn
um sum mál þeirra hafa fengið
þar afgreiðslu hægt og treglega,
svo sem itrekað frumvarp um
breytingar á veitingu prestsemb-
ætta.
Biskup setti kirkjuþing á mið-
vikudag að lokinni guðsþjónustu i
Hallgrimskirkju, þar sem sr.
Eirikur J. Eiriksson, prófastur I
Árnesprófastsdæmi, predikaði.
Siðan var kosin kjörbréfanefnd.
A fimmtudag hófust siðan
almenn þingstörf. Fyrsta málið,
sem fjallaði um breytingar á
sóknargjöldum, var flutt af
kirkjuráði, og var Asgeir
Magnússon framsögumaður.
Samkvæmt frumvarpinu á hver
maður, karl eða kona á aldrinum
17 til 67 ára, er útsvar greiðir
árlega að greiða sóknargjald.
Skal það eigi vera lægra en 1% af
útsvari gjaldanna, en þó minnst
100 kr., og eigi hærra en 5% af út-
svarinu.
Framhald á 6. siðu.
Viðræður
um málm-
blendi-
verksmiðju
í DAG ER væntanleg til landsins
nefnd fulltrúa frá Union Carbide-
félaginu til viðræðna við islenzka
aðila um uppsetningu málm-
blendiverksmiðju hér á landi.
Hefur staðið yfir endurskoðun á
ýmsum atriðum, sem nú verða
rædd, og liggja niðurstöður þess-
ara viðræðna væntanlega fyrir,
áður en fulltrúar fyrirtækisins
koma næst til samningaviðræðna.
Hóhyrnings-
veiðar hafnar
Banaslys
í rækjubáti
— ófullnægjandi tækjabúnaður ekki
orsök slyssins, segir Magnús
Guðmundsson skipaeftirlitsmaður
Verðlagsmál iðnfyrirtækja
t grein eftir Björn Bjarnason, form. Landssambands iðnverka-
fólks, sem birtist I Þjóðviljanum I fyrradag, segir m.a.:
„Ég hefi aldrei getað fengið það inn I höfuðið hverra hagsmunum
það á að þjóna að hafa þau iðnfyrirtæki, sem standa I harðri sam-
keppni viö erlendar iðnaðarvörur, undir verðlagseftirliti. Ég fæ
ekki séð þá hættu er gæti verið þvi samfara að þau væru sjálfráð um
álagningu slna, þvl hvert það fyrirtæki, sem reyndi að misnota þá
aðstöðu, dæmdi sjálft sig úr leik. Þvl verður tæplega neitað að það
sé æði ójafn leikur. Samkeppni okkar litlu og févana iðnfyrirtækja
við risafyrirtæki stórþjóðanna, sem hér eru á markaðnum, mætti
helzt llkja við að þar tækjust á hornsili og hákarl, og slzt ættu verð-
lagsyfirvöldin að ganga þar I lið með hákarlinum.
Hin stutta saga innlenda verksmiðjuiðnaðarins hefur svo sannar-
lega ekki verið neinn dans á rósum. t byrjun átti hann við að etja
rótgróna vanmáttarkennd neytenda gagnvart innlendri fram-
leiðsiu, sem oft var svo mögnuð að fyrirtækin urðu að duibúa fram-
leiðsluna, seija hana undir útlendum nöfnum, svo að litið væri við
henni, og jafnhliða átti hann að mæta tregðu og skilningsleysi
stjórnvaida á þýðingu þessa nýja þáttar I framleiðslu þjóöarinnar.
tslenzk stjórnvöld virðast aldrei hafa skiiiö þá staðreynd að inn-
lendur iðnaður hlýtur að veröa snar þáttur I menningar- og sjálf-
stæðisbaráttu þjóðarinnar. Þar við bættist svo andúð hinna gömlu
heföbundnu atvinnuvega, fiskframieiðslu og landbúnaðar, sem
fannst þessi nýja atvinnugrein vera að ræna sig þvi vinnuafli sem
þeir einir ættu rétt á.”
Samkeppni við erlenda auðhringa
Björn segir ennfremur:
„Öhjákvæmilega hafa þessir erfiðleikar sett mark sitt á iðnaöinn.
Sá þröngi stakkur, sem honum hefur frá öndverðu verið skorinn,
hefur heft eðlilega þróun hans, en þrátt fyrir alla þessa erfiðleika
hefur hann með hverju ári orðið veigameiri þáttur I framleiöslu
okkar og það svo, að nú neitar þvi enginn, I orði, að hann sé einn af
höfuðatvinnuvegum okkar.
Það væri þvi háskaleg blindni ef þröngsýn verðlagsyfirvöld
þrengdu svo kosti iðnfyrirtækja, sem standa I harðri samkeppni við
erlenda auðhringa, að þau yrðu neydd til aðhætta starfsemi og loka.
Værum við ekki með þvi að gerast sjálfboðnir trosberar erlendra
stórfyrirtækja?”
Þ.Þ.
Port Vale
aftur á flot
Gsal—Reykjavik — Brezki
togarinn Port Vale, sem strand-
aði við Lagarfijótsósa um siðustu
helgi, náðist út rétt fyrir mið-
nætti á miðvikudag. Skip land-
helgisgæzlunnar, Ægir og
Arvakur, drógu skipið á flot.
Farið var með brezka togarann
til Seyðisfjarðar.
Fyrr um daginn höfðu varð-
skipin reynt að ná togaranum á
flot, en þá slitnaði festing i tog-
aranum.
Þó bar sú tilraun þann árangur,
aö skipið færðist út stað, og var þá
sýnt, að takast myndi að ná
skipinu á flot.
Beðið var miðnæturflóðs, og tiu
minútum fyrir tólf náðist skipið
út, og var þá haldið til Seyðis-
fjarðar.
Port Vale mun ekki vera mjög
mikið skemmdur. Sjór hefur þó
komist I vélar og tæki.og þvi
mun þurfa að taka vélarnar upp
og yfirfara, og talið er, að það geti
orðið æði kostnaðarsamt.
Norskur dráttarbátur er á
leiðinni til landsins, og mun hans
verkefni vera að draga brezka
togarann út til heimahafnar i
Grimsbý.
Geir flytur
stefnuskrár-
ræðuna á
þriðjudaginn
OO—Reykjavik — Fjárlaga- Vikuna 17. til 23 nóv. falla þing-
frumvarpið, sem lagt var frain á störf niður að mestu, en flokks-
þingi I gær, verður tæpast tekið til þing framsóknarmanna verður
umræðu fyrr en 11. nóv. n.k. háð mánudag og þriðjudag i
Engir þingfundir verða i dag, en á þeirri viku og þing Alþýðubanda-
mánudag verður kosið í nefndir lagsins á fimmtudag og föstudag i
og Norðurlandaráð. A þriðjudag sömu viku. Þá heldur Alþýðu-
flytur Geir Hallgrímsson stefnu- flokkurinn fundi 15. og 16. nóv.
skrárræðu sina, og verður henni
og umræöum um hana útvarpað.
Þingstörf munu siðan falla
niður að mestu um skeið.
Dagana 7. og 8. nóv. verður þing
Noröurlandaráðs haldið i Ala-
borg, og munu Geir Hallgrimsson
forsætisráðherra og Einar
Agústsson utanrikisráðherra
sækja þingið, og auk þeirra sex
þingmenn, sem kosnir verða á
mánudag. Um svipað leyti munu
fjórir þingmenn sækja þing-
mannafund Nato, sem haldinn
verður i London um sveipað leyti.
ASÍ þingar
um helgina
ALÞÝÐUSAMBAND Islands
heldur um helgina sambands-
stjórnarþing, þar sem rösklega
sextiu fulltrúar koma saman til
þess að ræða kjaramálin. Mikill
fjöldi verkalýðsfélga hefur sem
kunnugt er sagt lausum samn-
ingum.