Tíminn - 06.11.1974, Síða 12

12
TÍMINN
MiOvikudagur 6. nóvember 1974.
var. Árangurslaust renndu þau augunum hræöslulega til
dyranna, eins og þau væntu þess, að mæður þeirra birt-
ust þar þeim til verndar. En þær sátu inni í stórstof unni,
þar sem presturinn kynnti sér biblíuþekkingu fullorðna
fólksins. Annars horfðu þau sem dáleidd á stórt, hvít-
skeggjað andlit mannsins, unz rauða vartan á kinninni
tók að vaxa og vaxa og varð loks að óttalegu f lykki, sem
fyllti því nær stofuna. Þeim varð þungt um andardrátt-
inn, og litlar varirnar skrælþornuðu. Þegar meðhjálpar-
inn reis svo úr sæti sínu með litlu pappírsmiðana, sem
hann ætlaði að skrifa einkunnirnar á, og kallaði á börnin
með nafni, — börðust þá ekki hjörtun í brjósti þeirra eins
og litlum, hræddum f uglum? Þau gengu hvert af öðru að
prófborðinu með svipaðri tilf inningu og sofandi maður,
sem berst við martröð, og það var eins og stóra vartan
rauða og þrumuraust karlsins drægi þau að sér. Svo
byrjaði hann að hlýða þeim yfir: ,,Sjöunda boðorðið?
drundi hann. „Hvað kennir biblían oss um helvíti?"
„Hvað mun gerast á morgni upprisunnar?" „Hvernig
hljóðar trúarjátningin?" Og börnin höfðu alltaf verið
viss um að það yrðu þeir kaflarnir í kverinu, sem þeim
hafði gengið allra verst að læra og al-ómögulegast var að
muna hvernig hljóðuðu, sem meðhjálparinn spyrði um.
Eða var það kannski stóra, rauða vartan, sem gaf hon-
um vísbendingu um það, hvar þau voru veilust fyrir?
Þegar þau höfðu þolað þessa eldraun, skrifaði með-
hjálparinn einkunnirnar á miðana. Á miða þeirra, sem
svarað höfðu spurningum hans rétt, gerði hann stóran
kross, en ræki þau í vörðurnar, gerði hann vinkil eða
jafnvel bara strik. En ekki var öll þraut úti, þótt þetta
væri búið. Meðhjálparinn arkaði út, og krakkarnir eltu
hann, feimnir og óframfærnir. Nú urðu þau að mynda
hring á miðju gólf i í stórstof unni, þar sem presturinn tók
við einkunnamiðunum. Og nú tilkynnti presturinn
frammistöðu þeirra í áheyrn fullorðna fólksins og hrós-
aði þeim eða vandaði um við þau um leið og hann nefndi
nöfnin, allt eftir því, sem krossarnir gáf u tilefni til. Síð-
an fengu þau loks miða sína og gátu sjálf séð svört strik-
in, sem líktust mest sporum eftir skjó í lausamjöll. Já.
Þetta var þung raun, og kökur og brauð og kaf f i — meira
að segja stór kross og hrósyrði prestsins í áheyrn alls
safnaðarins — gat ekki vegið upp á móti þeim þjáning-
um, sem þau höfðu orðið að þola.
Nei, Katrínu gazt ekki að þessari uppfræðslu, og svo
var um marga foreldra aðra, er veittu því athygli, hve
m jög þetta f ékk á börnin. En þrátt f yrir dulda andúð for-
eldranna, varð ekki hjá þessu komizt tvisvar sinnum á
ári, fremur en nokkur lifandi vera gat skotið sér undan
sigð dauðans.
Elvíra hafði boðizt til þess að kenna drengjunum að
skrifa, en ekki hafði orðið af framkvæmdum enn sem
komið var.
I desembermánuði er yngsti drengurinn varð fimm
ára, ól Katrín f jórða barnið. Það var stúlka, og var hún
nefnd Sandra. Hún var lítil og viðkvæm.
Það varð æ þrengra í kotinu eftir því sem f jölgaði í
heimili. Á vetrum þegar Jóhann var heima og sof ið var á
tveim slagbekkjum á nóttunni, var gólfrúmið ekki sér-
lega mikið.
Það var orðið ógerlegt að halda öllu í röð og reglu á
heimilinu. Það varsama, hvernig Katrín kepptist við að
þvo — alltaf lágu hér og þar hrúgur af blautum og
óhreinum f ötum, og götóttir sokkar og vettlingar héngu á
öllum nöglum. Úrhjallar Jóhanns og blikkdósir og alls
konar skran, sem honum fylgdi jafnan, lá á víð og dreif
um herbergið. Svo gat hún ekki heldur fengið af sér að
banna drengjunum að telgja báta úr berki og sprekum.
Reyknum úr hlóðunum sló. niður, og þess sáust engin
merki lengur, að hún hefði keypt kalk og kalkað allt her-
bergið hátt og lágt fyrir jólin, allt hafði orðið jaf n svart
og áður á skömmum tíma. Á mörg heimili voru nú komn-
ar eldavélar í stað gömlu hlóðanna, og Katrín óskaði þess
heitt og innilega að eiga slíkt eldfæri. En það mundu
sjálfsagt liða langir tímar þar til fátækt hjáleigufólk
hefði ráð á slíku. Strábreiðurnar voru slitnar og götóttar,
og rykið og óhreinindin settust milli gisinna þráðanna.
En hvernig skyldi hún hafa efni á að kaupa nýtt bindi-
garn, þótt hún kynni að geta fengið aflóga tuskur
gefins? Það var þýðingarlaust að þreyta sig á bolla-
leggingum um það sem ógerlegt var.
Katrín hafði fyrir tveim árum keypt kálf í því skyni að
ala sér upp kú. Hún 'varð að gera eins og Beta: fá beit
handa gripnum hjá einhverjum bóndanum og annast
mjaltir í staðinn. Beta átti koldimman kumbalda, sem
hún notaði sem f jós, og þar fékk Katrín að hafa kvíguna
sína á vetum. Heys af laði hún sér meðf ram akurstígnum
og á blóðsnöggum engjaskæklum, sem bændunum þótti
ekki svara kostnaði að nytja. Eftir að sáðskiptiræktun
hafði verið tekin upp pg sláttuvélar komu til sögunnar
skeyttu bændur minna um útskækla og þýf i, sem slá varð
með Ijá, og þess vegna var þurrabúðarfólkinu leyft að
heyja þarna handa skepnum, sem það kunni að vera að
basla með, ef það kærði sig um.
MIÐVIKUDAGUR
6. nóvember
7.00 Morgunútvarp.
Morguntónleikar kl. 11.00:
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
13.00 Við vinnuna: Tónleikar.
14.30 Miðdegissagan:
15.00 Miðdegistónleikar.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir).
16.25 Popphornið.
17.10 Útvarpssaga barnanna:
17 30 Framburðarkennsla i
dönsku og frönsku
17.50 Tónleikar. íilkynning-
ar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki.
19.35 Gunnlaugur Scheving
iistmálari. Matthias
Jóhannessen segir frá hon-
um, — fyrri hluti.
20.00 Kvöldvaka. a. Einsöng-
ur. Árni Jónsson syngur
b. Gestum biiður og veislu-
gleði I Skálholti. Ragnar
Jóhannesson cand. mag.
flytur erindi. c. Kvæði eftir
Hallgrim Jónasson. Öskar
Halldórsson les. d. Sagnir
að austan.Rósa Gisladóttir
frá Krossgerði segir munn-
mælasögur úr Breiðdal og
Beruneshreppi. e. „Eitt er
landið ægi girt”. Bárður
Jakobsson lögfræðingur
flytur lokaþátt sinn úr sögu
sjómennskunnar (7).f. Kór-
söngur. Söngflokkur úr
Pólýfónkórnum syngur „Al-
þýðuvisur um ástina” eftir
Gunnar Reyni Sveinsson,
við texta eftir Birgi Sigurðs-
son, höfundur stj.
21.30 Útvarpssagan: „Gang-
virkið” eftir Ölaf Jóh. Sig-
urðsson.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir. Spurt og
svarað.
22.45 Nútimatónlist.
23.30 Fréttir i stuttu máli.
Miðvikudagur
6. nóvember 1974
KVELL 1
c L 0/
t 1 6
R 1 Ni 'h
1 q u
D R’ n r’
E K !
1 K -
U
B
B ; J
U
R k— 1 f
W/AVAV.
Skorpi-menn
hertaka orkustöðina
beina o;kupjafanum
fra jörðu
18.00 Björninn Jógi. Nýr,
bandariskur teiknimynda-
flokkur. Þýðandi Guðrún
Jörundsdóttir.
18.25 Gluggar. Breskur
fræðslumyndaflokkur. Þýð-
andi og þulur Jón O. Ed-
wald.
18.45 Fflahirðirinn. Bresk
framhaldsmynd. Surani.
Þýöandi Jóhanna
Jóhannsdóttir.
19.10 Hlé
20.00 Fréttir
20.30 Dagskrárkynning og
auglýsingar
20.40 Loginn i norðri. Heim-
ildamynd um sögu Finn-
lands frá lokum fyrri
heimsstyrjaldarinnar til
vorra daga. Myndin er gerð
I sameiningu af finnska
sjónvarpinu og BBC og inn I
hana er fléttað gömlum
kvikmyndum, meðal annars
myndum úr seinni heims-
styrjöldinni. Þýðandi og
þulur Gylfi Pálsson. (Nord-
vision — Finnska sjónvarp-
ið)
21.35 Bróðurhefnd. (Run Sim-
on Run) Bandarisk sjón-
varpskvikmynd frá 1973,
byggð á leikriti eftir Lionel
E. Siegel. Leikstjóri George
McCowan. Aðalhlutverk
Burt Reynolds, Inger Stev-
ens og Royal Dano. Þýðandi
Kristmann Eiðsson. Aðal-
persóna myndarinnar er
indiáni, sem dæmdur hefur
verið til fangavistar fyrir að
hafa myrt bróður sinn.
Hann á þó enga sök á glæpn-
um, og þegar hann er látinn
laus, einsetur hann sér að
koma fram hefndum á
morðingjanum, eins og
reglur ættar hans kveða á
um. Hann verður ástfanginn
af stúlku, sem starfar að
velferðarmálum indiána,
og reynir hún að telja hon-
um hughvarf.
22.50 Dagskrárlok.