Tíminn - 23.11.1974, Blaðsíða 19

Laugardagur 23. nóvember 1974.
TÍMINN
19
Q Þórbergur
sinn þremur árum áður i
Bergstaðastræti 9 B. Hann var
friður maður sýnum og vel
vaxinn, mjög snyrtilegur i klæða-
burði, frábærlega kurteis og án
allrar tilgerðar, mildur og hlýr i
viðmóti, altaf hýrlegur og
gamansamur, en þó alvöru-
gefinn. Hann var blátt áfram og
einlægur i framkomu. Maður
fann aldrei, að hann hugsaði
hugsanir á bakvið þær hugsanir,
sem að manni sneru. Hann
verkaði á mann eins og hann væri
hreinn og tær. Hann kom þannig
fram, eins og honum væri greiði
gerður með þvi að lita inn til
hans. Og hann virtist gleðjast
innilega, þegar manni gekk vel i
lifinu, en það var hæfileiki, er
umkomuleysingjum sýndist
viðast hvar nokkuð djúpt ' á i þá
daga.
En Jakob var engu siður það,
sem kallað er gáfumaður. Hann
hugsaði miklu skýrar og ýtar-
legar en maður átti að venjast og
var visindalega ráövandur I allri
hugsun. Hann lét sér afar annt
um, að ræðan væri sönn, en var
þó mjúkur og skemmtinn i máli
og sagði þannig frá, að athygli
manns missti aldrei af einu
einasta atkvæði. Það var eins og
hann legði sig allan inn i hvert
einasta orð. Af honum lærði ég þá
miklu frásagnarspeki, að ræðan
getur verið skemmtileg, þó að
hún sé sönn. Kannski er hún
aðeins skemmtileg, þegar hún er
sönn. Hann hugsaði mikið um lifið
og hafðilengilegið veikur.Og ekki
vantaði hann vit á skáldskap eða
öðrum bókmenntum, og það var
unaðslegt að eiga ræður viö hann
um slík efni. En minnisstæðastur
er Jakob mér frá þessum árum
sem vitringur og göfugmenni
jafnvel einstakt göfugmenni. Mér
leið svipað i návist hans sem ég
væri kominn inn I hlýja stofu móti
skinandi sól.
Jakob hafði, þegar hér var
komið sögu, numið speki nokkra
eður visdóm, sem löngu siðar olli
byltingu i lifi minu. Visdóm
þennan kallaði hann teosófi eður
guðspeki. Ég hafði aldrei heyrt
nennargetiðáður.Ég varð allur að
undrun. Hvernig gátu svona
merkileg fræði farið framhjá mér
öll þessi ár? Hvar hafði ég verið?
Hvi töluðu ekki allir um svona
efni I staðinn fyrir þennan
auðvirðilega hégóma hversdags-
lifsins? Ég hafði sveitzt við I
mörg ár að hugsa mikla speki um
tilveruna. En nú fannst mér min
speki svo voðalega heimskuleg i
samanburði við visdóm Jakobs
Kristinssonar. Er ég þá
heimskur? Er ég lélegur
hugsuður? Er ég litilfjörlegur
lifsfilosóf? Það skyldi þó ekki
vera, að i visdómi Jakobs leynist
einmitt lausnin á sjálfri lifsgát-
unni, sem ég hef glimt svo lengi
við árangurslaust?
Það var önnur mesta
skemmtun min þennan vetur að
heyra Jakob segja frá kenningum
guðspekinnar. Ég sat oft heima
hjá honum langstundum, og hann
upplauk fyrir mér i hlýjum og
öfgalausum viöræðum hverju
leiksviði lifsins öðru furðulegra.
Hann fræddi mig um alheimsút-
streymi logosar um tilverustigin
sjö, um þróun lifsins, um endur-
holdgun sálarinnar, um karma-
lögmálið, um lif framliðinna á
öðrum tilverustigum, um
meistarana um veginn til full
komnunar, um kraftaverkin
o.s.frv. Þetta var allt undursam-
legt. En hvað heimur minn hefur
verið takmarkaöur Þetta hefur
ekki verið rýmra en litil músar-
hola undir stóru fjalli I saman-
buröi viö heim allifsins. Og er það
ekki alveg óskaplegt að vera
búinn að heimskast hér I 22 ár á
næstu grösum viö meistarana og
hafa aldrei haft minnsta hugboð
um, að neinar slikar verur væru
til? Nú ætla ég að segja Elskunni
minni, þegar ég kem heim, að það
séguöiöllummönnum. Nei, þann
andskota má ég ekki segj henni.
En ég ætla aö segja henni, að það
sé alveg áreiöanlegt, að viö
höfum elskazt I fyrra lifi og að
það sé karma okkar, sem nú hafi
loksins leitt okkur aftur saman i
Baðstofunni. Kannski hef ég verið
Dante i næsta lifi hér á undan og
hún Beatrice. Elsku Beatrice
min! Skyldum við þá eiga eftir að
verða hamingjusöm I þessu jarð-
lífi?
Ekki bar ég þó gæfu til að festa
verulega trú á neitt af þvi, sem
Jakob fræddi migum guðspekina,
enda flutti hann mér þennan
visdóm aldrei sem óskeikul
visindi. Það voru aðeins lauslegar
frásagnir af hugmyndum guð-
spekinnar um tilveruna.
En mér fannst ekki heldur
viturlegt að segja þetta vit-
leysu að svo komnu máli. Ég lét
það liggja milli hluta, tók það
einstöku sinnum upp sem leik-
fang hugsunarinnar eða vakti
máls á þvi við kunningja mina til
að fá vekjandi umræðuefni, þegar
Millilandafrumvarpið megnaði
ekki að koma sveiflum sálarinnar
á nógu þægilega hrey fingu, Ekki
vakti það heldur hjá mér neina
löngun til að afla mér frekari
fræðslu um þennan annarlega
visdóm. Og fræðsla Jakobs hvarf
smátt og smátt inn i rökkur
gleymskunnar i styrjöld minni
við skugga tiðarandans. Og þó.
Heimur minn varð aldrei samur
eftir viðræður minar við Jakob
Kristinsson um guðspekina. Og
það liðu fjögur ár.
Jakob Kristinsson lauk guð-
fræðinámi sinu i júni 1914 og gerð-
ist þá prestur Vestur-lslendinga i
Kanada. Hinn 15. dag júli-
mánaðar, siðla dags i þykku veðri
og austankalda, sté hann á skips-
fjöl á Reykjavikurhöfn og sigldi
alfarinn af landi brott. Þegar
vinir manns hverfa úr landi, fara
þeir alltaf alfarnir. Ég stóð lengi
niðri á Steinbryggju og horfði út á
hafið.
Að kvöldi þess dags skrifaði ég I
dagbók mina:
„Hreinritaði ,,Tiu boð-
orð”......Vinur minn Jakob
Kristinsson fór til Vesturheims I
dag. Kvaddi ég hann niðri á
Steinbryggju. Mikill skaði þykir
mér að brottför hans úr landinu.
Eins góðum manni hef ég aldrei
kynnzt og nærfellt engum gáfaðri
Minnist ég nú margra ánægju-
stunda, er ég hef setið heima hjá
honum og spjallað við hann um
hugstæðustu efni mannkynsins.
En þeir dagar eru nfi sem aðrir
yndisdagar mínir um garð
gengnir. Hamingjan ein má vita,
hvort ég sé Jakob nokkurn tima
aftur”.
Þannig enduðu stórfenglegustu
æfintýri þessara ára. Og það varö
nýr heimur með nýjum
æfintýrum. Þetta er æfintýrið um
vitringana tvo.
Or Ofvitanum,
annarri útgáfu,
Reykjavlk 1964.
Datsun - Folks-
wagen - Bronco
utvarp og sterlo í öllum bllum
BILALEIGAN
ÆÐI HF
Simar:
13009 & 83389
rOPIЗ—
Virka daga 6-10 e.h.
Laugardaga 10-4 e.h.
g. ^BILLINN BÍIASALA
HVERFISGÖTU 18-iimi 14411
Húsavið-
gerðir s.f.
Látiö okkur skoða hús-
eignína fyrir veturinn.
Sími 12197.
Viðgerðir
Nýlagnir
SAMVIRKI
BRAUTARHOLTl 4. SfMAR: .28340-37199
Ford Bronco — VW-sendibílar
Land Rover - VW-fólksbilar
BILALEIGAN
EKILL
LOFTLEIÐIR
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
TT 21190 21188
LOFTLEIÐIR
/SSbílaleigan
felEYSIR
CAR RENTAL
24460
í HVERJUM BÍL
PIO MEER
ÚTVARP OG STEREO
KASSETTUTÆKI
0 Hjálparmaður
Seyðisfjörð til að sækja vistir og
vatn hefðu þeir komið að brezka
togaranum Newby Wyke, eins og
kunnugt er, og hefði það tafið þá
um tvo sólarhringa.
— Við vitum að það er Islenzkur
stýrimaður á þessum þýzka tog-
ara, BX733 Othmarschem, sem
hælt hefur sér mjög fyrir að hafa
leikið á okkur. Þegar varðskipið
kom voru 8-10 þýzkir togarar á
þessum slóðum, sem hafa farið
strax inn og fréttist af seinkun
okkar á Seyðisfirði, — og það er
afar fátitt þeir séu svo margir.
o Olíugusa
hafnarinnar ekki hækkað umtals-
vert, enda ekki verið sótt mikið á
um það.
Nú kvæði hins vegar við annan
tón, og væri nú gert ráð fyrir stór-
felldari hækkun en áður hefði
veriö gerð hjá Reykjavikurborg.
Á þessu ári hafa orðið gífurlegar
hækkanir hjá ýmsum stærstu
þjónustufyrirtækjum
borgarinnar, en hér keyrði þó um
þverbak.
Samkvæmt gjaldskránni ættu
vörugjöld að hækka um 87% og
skipagjöld um 78% Ef litið væri á
tekjur hafnarinnar, myndu þær
nema 150 milljónum króna á
næsta ári á móti 80 milljónum á
þessu ári. Kvaðst Kristján ekki
telja stætt á þvi aö gera tillögur
um svo stórfelldar hækkanir hjá
einu fyrirtæki borgarinnar.
— ,,Ég viðurkenni það, að
Reykjavikurhöfn, þarf á fjár-
magni að halda, en fyrr má nú
rota en dauðrota,” sagði Kristján
Benediktsson. Ráðstöfunartekjur
hafnarinnar hafa verið fremur
litlar fram til þessa, en sam-
kvæmt breytingunni á gjald-
skránni á hún að skila 100 milljón-
um i afgang. Hér er um meira en
litla hugarfarsbreytingu að ræða
hjá þeim sem ráða og stjórna.
f
Arnesingar
Framsóknarvist
r
Framsóknarfélag Arnessýslu efnir til þriggja kvölda spila-
keppni sem hefst að Aratungu föstudaginn 22. nóv. kl. 21. Ræöu-
maður kvöldsins verður Vilhjálmur Hjálmarsson menntamála-
ráðherra. Heildarvinningar: Ferð fyrir tvo til Mallorca með
ferðaskrifstofunni Sunnu. Stjórnin.
Akranes
J

Framsóknarfélag Akraness heldur framsóknarvist i félags-
heimili sinu, Sunnubraut 21. sunnudaginn 24. nóv. kl. 16. öllum
heimill aðgangur meðan húsrúm leyfir.
Þeir ættu að minnast orða
foringja sins, núverandi forsætis-
ráöherra, er hann ræddi um það,
að dýrtiðin mætti ekki magnast
um meira en 10-15% á næsta ári.
Ef aðrir aðilar færu að eins og
hafnarstjórnin yrðu allar ráð-
stafanir að engu. Þeir mættu lika
minnast þess, er núverandi fjár-
málaráðherra gerði að einkunn-
arorðum sinum: Aðhald og hóf-
semi i fjármálum. Þá skirskotaði
hann sérstaklega til þess, hvað
hefði áhrif á kaupgjald og verðlag
i þessu landi.
Með þessu kvað Kristján
gengið þvert á óskir þessara
manna og beinlinis reynt að
magna verðbólgubálið. Kvaðst
Kristján gera það að tillögu sinni,
aö gjaldskránni yrði visað aftur
til hafnarstjórnar til endur-
skoðunar, áður en næsta umræða
færi fram, og lagði fram eftirfar-
andi tillögu fyrir hönd borgar-
fulltrúa framsóknarmanna:
„Við teljum ekki fært fyrir
borgarstjórn að fallast á hækkun
vörugjalda hjá Reykjavíkurhöfn,
er nemi 87% og hækkun á skipa-
gjöldum um 78%.
Báðar þessar hækkanir eru
langt umfram það, sem annars
staðar þekkist.
Svo stórfelldar hækkanir á
gjaldskrá hafnarinnar hljóta að
hafa I för með sér keðjuverkandi
áhrif til hækkunar I ýmsum
greinum. Við leggjum til, aö
hækkun framangreindra gjalda
fari ekki yfir 45%.”
Tillaga þessi olli nokkrum
heilabrotum hjá ihaldinu, sem
átti erfitt með að kyngja þessum
afskiptum af málinu, og lýsir það
nokkuð vel hugsunarhættinum,
sem rikir i herbúðum meiri-
hlutans, að eftir að ólafur B.
Thors var með miklum hofmóði
búinn að samþykkja að taka til-
löguna til annarrar umræðu,
orðaöi Albert Guðmundsson (i
forsetastóli) niðurstöðuna á þessa
leiö, að „þeir, sem samþykki að
bföa með að fella þessa tillögu, en
visi henni til annarrar umræðu,
gjöri svo vel og gefi merki.”
0 Heykögglar
ákveðið á siðastliðnum vetri, aö
Flateyjarverksmiðjan yröi reist
fyrst af þessum þremur verk-
smiöjum, og aö þvi stefnt að hún
tæki til starfa á árinu 1975.
Sagði Arni að það hefði ekki
þótt ráölegt, að vinna aö undir-
búningi allra þriggja verk-
smiðjanna I einu, auk þess sem
ræktun heföi þótt auðveldust i A-
Skaftafellssýslu, þar sem þar
væri mikið land sem ekki þyrfti
að ræsa fram.
— Hafizt var handa um ræktun I
fyrravor, sagði Arni — og I haust
var lokið við að sá i 200 hektara
lands. Jarðvinnslu hefur verið
haldið áfram allt fram til þessa
dags, og búið er að undirbúa 150
hektara lands undir sáningu að
vori.
Sagði Árni að verksmiðjan ætti
að geta fullnægt heykögglaþörf-
inni fyrir A-Skaftfellinga og
Austfirðinga, og þegar hún væri
komin i full afköst 1976 væri gert
ráð fyrir að hún skilaöi 2500-3000
tonnum yfir rekstrartimann.
Alþingismenn
og fulltrúar
fjögurra
landshluta
ræða
hagsmunamál
landshlutanna
FB-Reykjavik. Samstarfsnefnd
landshlutasamtakanna á Vestur-
landi, Vestfjörðum, Norðurlandi
og Austurlandi kom saman til
fundar á ísafirði i byrjun október.
Þar voru samþykktar ýmsar
ályktanir um hagsmunamál þess-
ara landshluta, og á föstudags-
morgun héldu fulltrúar lands-
hlutasamtakanna fund með þing-
mönnum landshlutanna I Reykja-
vik, þar sem ályktanirnar voru
lagðar fyrir þá til athugunar.
Framsögu um málin hafði ölaf-
ur Þórðarson formaður
Fjórðungssambands Vestfjarða,
en fundarstjóri var Askell
Einarsson formaður Fjórðungs-
sambands Norðurlands.
Tillögurnar og ályktanir ráð-
stefnunnar á Isafirði fjalla um al-
menna byggðaþróun, fjármögnun
varanlegrar gatnagerðar, hús-
næðismál, simamál, samgöngu-
mál, raforkumál, hafnarmál,
framkvæmdastofnun rikisins
þjónustudeildir úti i landshlutun-
um og skipan opinberra fram-
kvæmda.
Gunnar
kjörinn
A flokksráðs- og formanna-
ráðstefnu Sjálfstæðisflokksins á
föstudaginn var Gunnar Thorodd-
sen kjörinn varaformaður
flokksins, eins og Tlminn hafði
áöur skýrt frá aft til stæfti.
Andstæftingar Gunnars höfftu I
hyggju aft bjófta Ragnhildi
Helgadóttur fram á móti honum,
en heyktust á þvi, þar eft ekki
tókst aft tryggja henni nægilegt
fyigh
Byggingarframkvæmdir vift
verksmiftjuna eru nú I fullum
gangi, og hefur vinnuflokkur
unnift aft framkvæmdum frá þvi i
ágúst i sumar. Er bæöi um aft
ræfta byggingu verksmiöjuhúss
og starfsmannahúss.
— Vift gerum fastlega ráft fyrir aft
fá þurrkvélasamstæftuna til
landsins i febrúar á næsta ári, og
gert er ráft fyrir aft kaupa sláttu -
vélar og annan búnaft til starf-
rækslunnar i vetur.
Sagfti Árni bændur i þessum
landshluta almennt mjög ánægfta
meft fyrirhugaða verksmiðju, og
tók hann fram að þeir hefðu átt
stóran þátt i þvi, hversu málið
gekk vel fram.